Курсовая бурение. Курстык жумыс. Электронды техникада алтыннан жоары длдікпен жасалан жіішке электрод
Скачать 3.19 Mb.
|
Толтырылған бұрғылау жәшіктерінде 5 (баяу бұрғыланатын жыныстар үшін) – 10 (тез бұрғыланатын жыныстар үшін) артық сақтауға жол берілмейді. Керн гидрокөлігімен Ұңғымаларды бұрғылау кезінде толтырылған жәшіктерді бұрғылау кезінде сақтау уақыты бір жұмыс ауысымының уақытынан аспауы тиіс. Керн Далалық геологиялық құжаттамасын жүргізу және Керн салынған жәшіктермен толтыру шамасына қарай Кернді жәшіктерде уақытша сақтауға арналған үй-жайлар одан әрі неғұрлым егжей-тегжейлі геологиялық өңдеу үшін Керн жинау немесе Керн қоймасына әкетіледі. Тасымалдау алдында Кернмен толтырылған жәшіктердің қақпақтары жақсы бекітілуі тиіс. Керн қоймасына келіп түскен Керн салынған жәшіктер жауапты қызметкерге тапсыруды арнайы тіркеу журналында ресімдей отырып беріледі. Керн қоймаларынан алыс және жету қиын учаскелерде орналасқан ұңғымалар үшін керн бұрғылауда сақталады және ұңғымаларды бұрғылау аяқталғаннан кейін шығарылады. 1.8. Бағаналық құбырдан Кернді дұрыс алу, керндік жәшіктерге салу, заттаңбалау және таңбалау қамтамасыз етіледі, Кернді бұрғылау құбырында сақтауға қажетті жағдайлар жасалады. 3.11 Авариялардың алдын алу шаралары Апаттық құрал - бұл төтенше жағдайлар кезінде бұрғылау және ұңғыманы пайдалану кезінде қолданылатын құралдың жеке санаты. Бұрғылау кезіндегі төтенше жағдай деп жабдықтардың, құрылғылардың және құрылымдардың істен шығуы немесе зақымдануы, сондай-ақ персоналдың өмірі мен денсаулығына, сондай-ақ өндіріс процесінің өзіне қауіп төндіретін кез-келген оқиға түсініледі. Бұрғылау кезіндегі апаттық құрал - бұл жағымсыз салдардың алдын алуға және төтенше жағдайды жоюға мүмкіндік беретін жабдық жиынтығы. Апаттык құралдарының негізгі санаты – апаттық құралы. Осы типтегі барлық құрылғылар ұңғымадан бұрғылау бағанының әртүрлі элементтерін, сонымен қатар бөтен заттарды бөліп алуға арналған. Балық аулау құралдары екі негізгі түрге бөлінеді: негізгі және көмекші. Бірінші түрі ұңғымадан объектілерді алуға арналған, екіншісі проблеманы анықтауға және жұмысты орындау шарттарын анықтауға көмектеседі. Забойды тазарту әр түрлі фрезерлермен жүзеге асырылады: бөгде заттарды бұзатын магниттік немесе забой. Мұндай заттарды ұсақтамай алу үшін"өрмекшілер" қолданылады. Сонымен қатар, құбыр кескіштерде – қандай да бір себептермен төтенше ағынды алу мүмкін болмаған жағдайда арнайы құрылғыларда. Құбыр кескіш объектіні бөліктерге көтеру мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Ұңғымада қалған құбыр бағанасын жоғарғы жағынан құлыптау қосылымымен, муфтамен немесе құбырдың отырғызылған бөлігімен аяқтауға арналған. Мақсаты бойынша балық аулау шүмектері 2 топқа бөлінеді: сорғы-компрессорлық құбырларды (МЭУ және МЭС) алу үшін); бұрғылау құбырларын алу үшін (MBU және MSZ). Осы топтардың әрқайсысына кіретін шүмектер, өз кезегінде, әмбебап, денеге кесілген құбырларға (МЭУ және МБУ) және құлыптың немесе муфталардың жіптеріне (МЭС және МСЗ) арнайы бөлінеді. Олар өздігінен немесе центрлік құрылғымен қолданылады, оң және сол жақта жасалады. Бұрғылау құбырларының бағаналарына арналған аулау шүмектері Әмбебап метчик ұстағыш бұрандасы - арнайы профиль, конустығы 1:16, ал арнайы шүмектің бұрғы құбырлары құлпының тиісті ниппель бұрандасының профилі мен өлшемдері, конустығы 1:4 және 1:6. Бұрғылау ерітіндісі-жаңадан ашылатын жыныспен өзара әрекеттесетін алғашқы технологиялық сұйықтық Бұрғылау ерітіндісі (Drilling fluid) — бұрғылау процесінде Ұңғымаларды жуу үшін қолданылатын суспензиялық, эмульсиялық және аэрацияланған сұйықтықтардың күрделі көп компонентті дисперсті жүйесі. Ұңғымаларды салу сапасы, оның ішінде өнімді қабаттың ашылу сапасы көбінесе қолданылатын бұрғылау ерітіндісіне байланысты, өйткені бұрғылау ерітіндісі - жаңадан ашылған жыныспен әрекеттесетін 1-ші технологиялық сұйықтық. Ұңғыманы жүргізу кезіндегі бұрғылау ерітіндісінің параметрлері қиманың тау-геологиялық сипаттамасына және ұқсас тау-геологиялық жағдайларда ұңғымаларды жүргізу тәжірибесіне сүйене отырып қабылданады. Нгп 2013 ж. ТБ сәйкес ерітіндінің тығыздығы ұңғыманың кенжарына гидростатикалық қысым жасау және жобалық қабат қысымынан кем емес мәнге асатын өнімді горизонтты ашу негізінде есептеледі: Тереңдігі 1200 м дейінгі ұңғымалар үшін 10% (интервалдар 0 - 1200 м);1200 м-ден жобалық тереңдікке дейінгі аралықтар үшін 5%. Қажет болған жағдайда бұрғылау ерітіндісінің үлкен тығыздығы белгіленуі мүмкін, бірақ бұл ретте барынша жол берілетін репрессия (гидродинамикалық жүктемелерді ескере отырып) жыныстардың гидравликалық жарылу немесе бұрғылаудың үйлесімді жағдайлары аралығының кез келген тереңдігінде ерітіндінің жұтылу мүмкіндігін болдырмауы тиіс. Оқпан қабырғаларының орнықтылығын және жыныстардың аққыштығын жоғалтуға бейім аралықтарда бұрғылау ерітіндісінің параметрлері ұңғыма қабырғаларының орнықтылығын қамтамасыз ету қажеттілігіне қарай белгіленеді. Бұл ретте айналым процесінде горизонттарға қарсы қысым бұрғылаудың үйлесімді жағдайларының барлық аралығы үшін қаттың гидравликалық сыну қысымынан аспауы тиіс Бұрғылау процесінде қабырғалардың құлауын және ұңғыма сағасының шайылуын болдырмау мақсатында бұрғылау ерітіндісінің реолологиялық параметрлеріне бақылау жүргізу қажет. 3.12 Техникалық құжаттама Ұңғыманы бұрғылау кезіндегі құжаттар. 1.Ұңғыманы бұрғыламас бұрын мынандай құжаттар толтырылады: 2.Ұңғыманы орнату актісі; 3.Тау-кен техникалық инспекциясының немесе қабылдаушы комиссияның рұқсаты; 4.Геологиялық-техникалық өкім. Геологиялық-техникалық өкім әрбір ұңғымаға жеке жасалады. Оның нұсқауымен ұңғыманы бұрғылаудың барлық технологиялық опреациялары орындалады. Әрбір ұңғымада бұрғылау журналы болады. Бұрғышылар осы журналға ауысым кезінде орындалған жұмыстары туралы толық мағлұмат жазып отырады. Бұрғылау журналы: Бұрғылау журналы-Бұрғылау ұңғымасын бұрғылау барысы түгелімен жазылып отыратын ең басты құжат. Бұрғылау нүктесінде бұрғылау шеберінің қолымен толтырылады. Бұрғылау журналы бұрғылаудың өте құңды деректік құжаты болып табылады. Ол бұрғылау жұмыстары біткенге шейін бұрғылау қондырғысы басында сақталады да, кейін әдейі жасақталған құжатханаға тапсырылады. Бұрғылау журналына тіркелуі тиіс мәліметтер: ұңғыманың бірөтпе (проходка) аралықтарының тереңдіктері, бұрғылау теспетемірі (наконечник) және оның диаметрі, ұңғыма шегені, жуғыштау сұйығының құрамы және шығыны, бұрғылау оқпаны тесіп өскен таужыныстар мен пайдалы қазбалардың атауы және қалыңдығы, бұрғылау тасбағанының шығымдылығы, ұңғымадағы жерасты суының беткі деңгейі және т.б. 3.13 Еңбекті қорғау жөніндегі іс-шаралар Ұңғыманы бұрғылардың алдында мынадай құжаттар толтырылады: 1)Ұңғыманы орнату актісі. 2)Тау- кен техникалық инспекциясының немесе қабылдаушы төрағасының рұқсаты. 3)Геологиялық техникалық өкім (ГТӨ). Нұсқаулардың түрлері (инструктаж) 1. Кіріспе нұсқау – (вводный инструктаж) кіріспе нұсқауды еңбекті қорғау инспекторы немесе қауіпсіздік техникасының инспекторы жүргізеді. Ол: 1) өндірістің түрімен таныстырады; 2) өндірістегі қауіпті және зиянды заттар бөлетін бөлмелермен таныстырады; 3) өндірістің жұмыс тәртібімен таныстырады; 4) жеке басының гигиенасымен. 2. Бірінші нұсқау (первичный инструктаж) - бірінші нұсқауды цех немесе бөлім бастығы кейде мастер жүргізеді. Ол: 1) жұмыс орнымен таныстырады; 2) жұмыс істейтін жабдықтардың түрімен таныстырады; 3) жұмыс орнының дұрыс және қәуіпсізідік түрін ұйымдастыруды үйретеді; 4) цехтағы немесе сол бөлімдегі қәуіпсізідік техникасы жөнінде түсінік береді. 3. Қайталама нұсқау (повторный инструктаж) – қайталама нұсқауды цех бастығы немесе еңбекті қорғау инспекторы әр 3 немесе 6 айда жүргізеді. Барлық жұмысшылар және қызметкерлер нұсқауды қабылдау керек. 4. Кезектен тыс нұсқау (внеочередной инструктаж) - 1) егер өндірісте технологиялық процесс өзгерсе немесе жұмысшыны бір жабдықтан, екінші жабдыққа ауыстырған кезде жүргізіледі; 2) егер берілген нұсқаулар жеткіліксіз болып, өндірісте төтенше жағдай болған кезде нұсқау жүргізіледі; 3) егер қәуіпсіздік техникасының құжаттарының талаптары бұзылса, осы кезде кезектен тыс нұсқау жүргізіледі. 5. Арнайы нұсқау (целевой инструктаж) – жұмыстың бір-ақ түрін орындайтын кезде жүргізіледі. Еңбек заңдылықтары – бұл өндірістегі еңбек қарым- қатынастарын, жұмыс күні мен демалыстың тәртібін анықтайтын құқықтық және ұйымдастырушылық іс- шаралары. Өндірістік санитария – бұл жұмысшылардың денсаулығына зиянды өндірістік факторлардың алдын алатын ұйымдастырушылық, гигиеналық және санитарлы- техникалық іс- шаралар мен құралдардың жүйесі. Қауіпсіздік техникасы – бұл жұмысшаларға қауіпті өндірістік факторлардың әсерінің алдын алуға бағытталған ұйымдастыру- техникалық іс-шараларының жүйесі. Қауіпсіздік техникасының іс-шаралары – бұл еңбектің қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, өндірістік жарақаттың алдын алатын жұмыс тәсілдері мен техникалық құралдардың кешені. Өрт қауіпсіздігі. Өрттен қорғау - тікелей өртті өшіру және алдын алу шараларыарқылы өртпен күрестің өте тиімді әдістерін іздеп, жүзеге асыру. Еңбек қауіпсіздігі бойынша іс-шаралар: Бас қорғау-құлайтын заттардан, опырылатын конструкциялардан және шығып тұратын бөлшектерден қорғау үшін қажет. Есту органдарын қорғау- қатты дыбыстардан қорғау үшін қажет. Арнайы киім-Судан, қышқылдардан,механикалық зақымданулар, төмен температуралар, және т. б. Аяқты қорғау-жоғары және төмен температурадан, балқытылған металдың ұшқыны мен шашырауынан, аяқ киімнің бас жағы темірден болады бақайды ауыртып алмас үшін және т. б. Органдарды қорғау көру-ұшатын бөлшектерден, бөгде заттардан, түтіннен, радиациядан және т. б.заттардан қорғау үшін қолданады. Фликерлер арнайы киім-жұмысшылар жарық аз жағдайда көрінуі үшін үстеріне жарықа шағылысады сол үшін киеді. Қолды қорғау-физикалық және химиялық әсерлерден, ластанудан және т\б. Биіктіктен құлаудан қорғау-сақтандырғыш байламдар және ұстап тұратын сақтандырғыш белдіктер болады.Егер белдікті белге ғана байлайтын болсақ,биіктіктен құлап кеткен кезде белге зақым келеді.Сол үшін белдіктерді кеудеге,белге,аяққа киеді. Өрт кезінде қолданатын құралдар: Құралдар: Күрек, найза, шелек, құм және өрт сөндіргіш қолданады. 2. Бұрғылау қондырғысындағы бұрғылаушының құқықтары мен міндеттерімен танысу. Ауысымды қабылдаған кезде бұрғылаушы мыналарды тексеруі керек: 1. Ауысымдардың толықтығы, олардың көмекшілері үшін жеке қорғаныс құралдары мен жеке қорғаныс құралдарының (ЖҚҚ) қол жетімділігі, медициналық жиынтықтың толықтығы. 2. Журналдың жəне техникалық құжаттаманың болуы жəне толтырылуы, ұңғыманың жай-күйі, бұрғылау бағанасы, тау жыныстарын бұрғылауда қолданылатын құралдың сапасы мен мөлшері, жуу сұйықтықтың параметрлері, бұрғылау режимімен танысады. Бұрғылау шеберінен қажетті құралдарды, материалдар мен құрылғыларды сұрату. 3. Қоршау жабдықтары мен тетіктерінің, жұмыс алаңдары мен құмыралардың қол жетімділігі. 4. Барлық жұмыс арқандары мен көтергіш қондырғылары (таль блогы, бұрғыш амортизатор) апта сайын қондырғы машинсімен тексеріледі. 2. Келесі жағдайларда темір арқанды пайдалануға тыйым салынады: а) арқанның бір жіпшесі үзілген жағдайда; б) диаметрі 20 мм дейінгі арқанның ұзындығы бойынша, байланған сымдар саны 5% асса, ал диаметрі 20 мм-ден асатын арқан 10% -дан асқан жағдайда; в) арқан созылған немесе тегістелген жəне оның ең кіші диаметрі түп нұсқадан 90% немесе одан аз болса. 3. Жүк көтеру жұмыстары алдында қондырғы операторы мыналарды тексеруі керек: б) ұяда ілулі тұрған кілттің ойықтарында тозудың болмауы (Sh-50 шаблонымен тексеріледі) в) ойықтарда киілетін құлыптардың биіктігі бойындағы ойықтарда тозудың болмауы (sh-50 шаблонымен тексеріледі) H. Жартылай автоматты элеваторларды қолданған кезде: а) бұрғылау бағанасын ілгерілету жəне жылжыту жəне бұрғылау құбырларын ауыстыру бойынша жұмыстарды тек элеватор жапқышы арқылы жабық жəне ілмегі бар құлыппен ауыстыру; б) лифтпен шамды біркелкі көтеріп, қозғалмай, жылдамдығы 15 м / с аспайтын тікелей арқанмен көтеріңіз г) бұрғылау кезінде ГОСТ-қа жəне қолданылатын элеватор типіне сəйкес келетін құлыптар мен муфталарды пайдалану. г) байланыстырушы құлыптардың муфталарына қақпақтарды мықтап бекітіңіз з) бұрғылау құбырларын көтерген кезде бұрғылаушы көмекшісі құбырлан 1 м кем болмауы керек. 4. Жартылай автоматты элеватормен жұмыс кезінде: а) элеватор тоқтағанша құбырды ұстауға тыйым салынады; 1. РТ-1200 механикалық айналдыру көмегімен бұрғылау құбырларын бұрау жəне ағыту кезінде тек қондырғы операторының көмекшісін басқаруға рұқсат етіледі. 2. РТ-1200 механикалық реверсивті басқару түймесі шанышқымен жəне басқару батырмасымен бір уақытта жұмыс істеу мүмкіндігі болдырмайтындай орналасуы керек. 5. РТ-1200 механикалық қалпына келтірумен жұмыс істеуге тыйым салынады: а) қолыңызбен айналып тұрған құбырды ұстауға; б) төсемелі немесе ағытпалы айырды құбыр тоқтамағанша салуға немесе алуға; в) ұзартылған тұтқалары бар көмекші құбыршаларды мөлшері 2,5 мм артық болған жағдайда қолдануға; 3.14 Табиғатты қорғау шаралары Міңдетті түрде бұрғыланып болғанан кейін,қоршаған ортаны қалпына келтіретін іс-шаралар жүргізіледі: Қоршаған ортаны қорғау іс-шаралар: Бұл жер бұрғыланбай турып қандай болды мысалға:ағаштар, өсімдік қабатты болат.Бұрғыламай турып бұрғылайтын жерден ағаштарды,өсімдік қабаттын барін тазалайды,бульдозер арқылы итеріп тазалайды.Бұрғылау жұмыстары болғансон,бұрғылаған жерді қалпына келтіру жұмыстары жүргізіледі ағаштар отырғызылады,итерген топырықтарды,өсімдік қабаттын барін орнына келтіреді. Бұрғылау сұйығының коршаған ортаға зиян тигізетін негізгі компоненттері (заттар): 1) әсерлі қатты фаза, әсіресе саз балшықтар; 2) бұрғыланған жыныстардың ұнтағы; 3) жуу сұйығының қасиеттерін реттеуге арналған химиялық заттар. Рекультивация: бүлінген жерлердің құнарлылығын қайта қалпына келтіріп, оны халық шаруашылығына пайдалануға беру және қоршаған ортаны жақсарту үшін жүргізілетін кешенді жұмыс. Қалыпқа келтіру шаралары: Өсімдіктер немесе ағаштар отырғызылады.Оған дейін біз табиғатты қалай қабылдап алдық,бұрғылау жұмыстары аяқталғанан кейін дәл солай қабылдаған кездегідей қалпына келтіру қажет. |