Курстық жұмыс Жұмашев Нұрсылтан. Мазмны Кіріспе азіргі замандаы Интернеттехнологиялар html негіздері жатты структурасы Мтінді форматтау тегтері Тізім Программалы жабдытау Кіріспе
Скачать 203.21 Kb.
|
Мазмұны Кіріспе 1. Қазіргі замандағы Интернет-технологиялар 2. HTML негіздері 2.1. Құжаттың структурасы 2.2. Мәтінді форматтау тегтері 2.3. Тізім 3. Программалық жабдықтау Кіріспе Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін ақпараттандыру еліміздің даму стратегиясының негізгі бағыттарының бірі, себебі ХХ ғасыр – білім беру жүйесінің ақпараттандыру ғасыры. Бүгінгі таңда компьютерлік дизайн, -дизайн, жүйелілік программалушы, администратор және тағы басқа мамандардың қажет екендігін түрлі жарнамалық газеттерден, бұқаралық ақпарат құралдарынан да көруге болады. Аталған мамандықтарды қалай дайындап, оларға қандай программалық құралдарды үйрету арққылы жетілдіруге болатыны әдістемелік жұмыстың өзекті мәселелерінің бірі болып отыр. Қазіргі замандағы Интернет-технологиялар Web-сайт бұл дүниенін кішкетай моделі. Бұрынғы кезде Web-сайты бір адам – Web-мастер жасаған болса, қазіргі кезде Web-сайттарды бірнеше адам жасайды. Олар Web-дизайнер, программист, бизнес-кеңесші, маркетинг бойынша басқарушы, менеджер. Не себептен мектеп курсына Интеренет технологияны оқыту керек болды? Web-мастер мамандығы қазіргі кезде өзінің кұпиялығын жоғалтып жатыр, ал сайт жасау технологиясы зертхана сыртына шығып көпшілікке белгілі болып жатыр. Бұның негізгі белгісі Интернет-жобаларға өсіп жатқан инвестициялар, Web-сайттардың күрделі білімдік, ғылыми, комерциялық мүмкіндіктері. Интернет технологиялар төмендегі жолдармен дамып келе жатыр: Web-технологиялар; Сайт жасау экономикасы; Web-дизайн және Web-программалау маркетингісі; Адам ресурстары және т.б. Web-сайт жасақтау жұмысын бірнеше кезеңден турады: Жоспарлау; Элементтерді жасақтау; Бағдарламау; Тестілеу; Жариялау; Жарнамалау; Бақылау; Жоспарлау кезеңінде төменгі мәселелер шешілуі керек: 1. Сайттың орны. 2. Сайттың аудиториясы кімдер. 3. Қандай ақпарат жарияланады. 4. Қолданушылармен қарым-қатынас қандай түрде ұйымдастырылады. Элементтерді жасақтау кезеңінде сайттың программалық өнім түрінде жүзеге асырылуы қарастырылады: 1. Навигациялық құрылымын жасау. 2. Беттің дизайнын жасау. 3. Бетті толтыру үшін мәтіндік және бейне ақпаратты әзірлеу. Бағдарламау Бұл кезеңдің мәні сайтты форматтауда. Тестілеу Сайт жасаудың негізгі кезеңдерінің бірі тестілеу. Тестілеу кезеңде сайттың жұмыс істеу дұрыстылығы тексеріледі, оның ішінде: 1. Сілтеменің жұмысы; 2. Мәтіндегі қателер; 3. Навигацияның тиімділіғі. 4. Пошта және басқа формалардың дұрыстығы. 5. Графикалық файлдардың ашылуы. 6. Әр түрлі браузерлерде сайттық жұмысы. Жариялау Тест аяқталғандан кейін Web-сайт серверде жарияланады және қайтадан тексеріленеді. Жарнамалау Web-қоғамдастығына жаңадан жарияланған сайт тұралы белгілі болу үшін сайттың адресін және ол жердегі материал туралы аннотацияны хабарлау керек. Осы мақсатқа жету үшін келесі мүмкіндіктерді пайдалануға болады: 1. Web-cайт адресін әр түрлі баспаларға жазу керек; 2. Web-сайтты әр түрлі серверлерде тіркеу; 3. Web-cайтқа сілтемелерді басқа Web-сайттарқа кіргізу; 4. Баннерлерді жарнама ретінде қолдану. Бақылау Web-сайтта жариялап жарнамалаған сон оған қатысу деңгейі оның беттерінде орналастырылған ақпараттың қажеттілігімен, жаңалығымен және көкейтестілігімен анықталады. Web-сайт имиджін сақтау үшін ол жердегі ақпаратты әрдайым жаңартып туру керек. Web-сайт беттерін ұйымдастырған кезде, төменгі схемаларды қолдануға болады. Сізіқтіқ схем Сізіқтіқ еме Араласқан HTML негіздері HTML (HyperTextMarkupLanguage) – бұл құжаттарды кодтау үшін қолданылатын гипертекстік белгілеу тілі. HTML ді көбі программалау тілі деп ойласа да, бұл программалау тілі емес. HTML – мәтінді белгілеу тілі. HTML құжаттарды көру үшін браузерларды қолданамыз. Браузер-программалардың саны өте көп, мысалы көп таралғандар Netscape Communicator, Microsoft Internet Explorer, Opera. HTML тiлiнде колданылатын командаларды “тег” деп айтамыз. HTML тiліндегi тегтер екi топқа бөлiнедi: жұпты, жұпсыз. Жұпты тегтер дегенiмiз, бiр тег ашылса, келесi тег оны жабады. Мысалы, тегтiң жұмысын ашады да келесi тегi оны жабады. ашылуы, жабылуы. Жұпсыз тегтер дегенiмiз, тег ашылады да қолданыла бередi. Мысалы, т.с.с. Көрсетілген мысалдарды компьютерде көрү үшін мәтінді Блокнот программасына теріп, оны htm түрінде сақтаңыз. Файлды браузерде ашыңыз. Құжаттың структурасы HTML құжаттың негізгі структурасы төмендегідей: HTML-тег атрибуттар тізімінен тұрады. Тег тексті үшбұрышты жақша ішінде жазылады. Мысалы: Менің бірінші бетім – бұл жерде – тег, face – атрибут, arial – атрибуттың мәні. Кез келген HTML құжат тегімен басталып, тегімен аяқталу керек. Бұл тегтер браузерға HTML құжатын көрсетеді. Құжат болса қарапайым ASCII кодындағы мәтіндік файл. , тегтер болмаса браузер программалары құжатты танымай қалуы мүмкін. , тегтерінің ортасына құжат денесі келеді. Құжат екі бөлімнен тұрады: тақырып бөлімі тегімен басталынатын және тегімен басталынатын негізгі бөлімнен. Тақырып бөлімі міндетті емес, бірақ ол жерде браузерге қажетті көп ақпарат болуы мүмкін. , тегтерінің арасында құжаттың аты жазылады, сол сөз терезенің тақырып жолына шығады. Мысалы: Моя первая страница бөліміне тағы тегтерді қолдануға болады, олар сайтты интернет желісінде тез табылу үшін пайдалынады. – сайт тілі – сайт авторы – іздеу қызметіне арналған сөздер – қай программада жасалынды тегімен Web-беттің негізгі бөлімі басталады. Бұл бөлімге мәтін, графика, кесте, аудио және видео ақпараттар енгізіледі. Мәтінді форматтау тегтері Құжатта тақырыптар , тегтерімен жасалынады, бұл жерде і=1 болғанда ең үлкен тақырып жазылады, і=6 болғанда – ең кіші. Мысалы, Көрінетін мәтін HTML де жазылуы Заголовок1 Заголовок1 Заголовок2 Заголовок2 Заголовок3 Заголовок3 Заголовок4 Заголовок4 Заголовок5 Заголовок5 Заголовок6 Заголовок6 Абзац енгізу үшін , тегтерін қолданады, мәтіннің сол жақ, ортада, оң жақта орнату үшін align атрибуты пайдалынады. Мысалы: Менің бірінші бетім «Менің бірінші бетім» сөйлемі беттің ортасына орналасады. Align дің мәні тағыда left (сол жақ), right (оң жақ) болуы мүмкін. тегінің көмегімен біз мәтіннің шрифтің, көлемін, түсін белгілейміз. Ол үшін атрибуттарды пайдаланамыз. Мысалы: Менің бірінші бетім Осындай жол жазғанда Web бетімізде arial шрифтімен, 5-көлемде, көк түсті «Менің бірінші бетім» деген сөйлем шығады. Жолды бөлү үшін тегін қолданса болады, мысалы: Ана тілін – арың бұл, Ұятын боп тұр бетте Қаратырылған әріптерді пайдалану үшін мәтінді , тегтерінің ортасына аламыз, қиғаш әріптер үшін – ,. Мысалы: Көрінетін мәтін HTML де жазылуы Менің бірінші бетім Менің бірінші бетім Менің бірінші бетім Менің бірінші бетім Менің бірінші бетім Менің бірінші бетім , тегтері мәтін редакторда қандай жазылған болса, сол бойынша браузерге шығарады, мысалы: Ана тілін – арың бұл, Ұятын боп тұр бетте. Өзге тілдің бәрін біл, Өз тіліңді құрметте Тізім Нөмірленген тізімді ұйымдастыру үшін және тегтері қолданылады. Егер тізім номерін керекті бір номермен бастау керек болса онда start атрибутын пайдалынамыз, мысалы: Тізімдің түрін өзгерту үшін type атрибуты көмектеседі, мысалы номерлерді латын цифрларымен жазу үшін төмендігідей жазамыз Маркерлік тізімді жазғанда тегін пайдаланады, маркердің түрін өзгерту үшін type атрибутын. Оный мәні кестеде көрсетілген disc дөңгелек circle шеңбер square квадрат дөңгелек шеңбер….. HTML негіздері Интернеттің бар мәліметтерінің, яғни барлық Web-парақтарының бір ортақ қасиеті- олардың барлығы да HTML тілінде жазылған. HTML тілінде Web-парақтар програмалауға ұқсас болғанмен, ол қарапайым програмалау тілі емес. HTML- гипермәтінді белгілеу тілі. Ол кәдімгі мәтіндерді Web-парақтар түрінде бейнелеуге арналған ережелер жиынтығын айтады. HTML тілінің атқаратын қызметі Web-парақтары экранда ықшамды түрде көрсетілгенімен, HTML тілін мәтіндерді пішіндеп көрсететін тілге жатпайды. Өйткені әрбір тұтынушы әр түрлі компьютерлерді пайдаланады. Сол себепті жаңа ғана заводтан шыққан бір компьютерді Windows жүйесінде жұмыс істей алатын браузер бар болса, екінші бір тұтынушы компьютері тек MS DOS жүйесінде жұмыс істейтін ескі браузерды пайдалануы мүмкін. Бұл екеуінің көрсету мүмкіншіліктері әр түрлі болғандықтан, бір файл екеуіне екі түрлі болып көсетіледі. Ал, үшінші компьютердегі Web-парақтарының мәтіндері зағиптарға арналған Брайль қаріптері арқылы берілсе, оның нәтижесі тіпті басқаша болады. Құжаттарды әрбір тұтынушының әр түрлі құрылғыларда және әр түрлі браузер программаларымен көретіндіктерін ескерсек, HTML тілін мәтіндерді пішіндеу тәсілдерін жасауға арналған тіл деп айтуға болмайды. Ол интернеттегі мәтін бөліктерінің атқаратын қызметін анықтап, соларды әрбір тұтынушыға бейнелеп жеткізе алатын құжатты функционалды түрде белгілейтін тіл болып табылады. HTML тілінің бір тәгі әдетте құжаттың белгілі бір бөлігіне, мысалы бір абзацқа ғана, әсер етеді. Осыған орай екі тәг қатар қолданылады: бірі-ашады, екіншісі-жабады. Ашатын тәг белгілі бір әсер ету ісін бастайды, ал жабатын тәг –сол әсерді аяқтайды. Жабу тәгтері қиғаш сызық симвлымен (/) басталуы тиіс. Кейбір тәгтер өз жазылу орынына қарай тек бір ғана әсерін тигізеді. Мұндайда жабу тәгі қажет болмай қалады да, ол жазылмайды. Егер тәг ретінде HTML тілінде қолданылмайтын түйінді сөз жазылып, кетсе, онда оның ешбір әсері болмайды. Браузер арқылы құжат экранда көрсетілген шақта тәгтердің өздері бейнеленбей, тек олардың құжат мәтініне тигізетін әсері ғана білініп тұрады. HTML тілі бағдарламасы және түсініктеме беру HTML құжатының басталуы Басты бөлігінің соңы Құжаттың аты Құжат денесінің басы Әсет Бейсеуов жайлыТақырыбыКөлденең сызық сызу Еже (Абзац) Қазақ халқының өмірде ән мен күйдің алатын орны ерекше. Олар ұлтымыздың жансерігі, рухани тірегі. Асқаралы асқақ тау, сарқыраған асау арна, жайқалған ағаштары бар қасетті Қарғалы жерінен рухани тіректің табылмауы мүмкін емес. Осындай керемет өңірде өмірге келген дара тұлға, музыка өнерінің үркер жұлдызы- ӘСЕТ БЕЙСЕУОВ. Еже (Абзац) соңы Қазақ халқының өмірде ән мен күйдің алатын орны ерекше. Олар ұлтымыздың жансерігі, рухани тірегі. Асқаралы асқақ тау, сарқыраған асау арна, жайқалған ағаштары бар қасетті Қарғалы жерінен рухани тіректің табылмауы мүмкін емес. Осындай керемет өңірде өмірге келген дара тұлға, музыка өнерінің үркер жұлдызы- ӘСЕТ БЕЙСЕУОВ төмендегі атрибуттарды жазбасақ мәтін түсі қара, өң түсі ақ болады. Сондықтан төмендегі атрибуттарды жазу арқылы парақтың түсін, мәтін түстерін өзгерте аламыз. BODY төмендегі атрибуттарды қабылдайды: bgcolor -өң түсі / цвет фона background - өңдік сурет/ URL фонового изображения text - мәтін түсі /цвет текста link - кірілмеген гиперсілтеме түсі /цвет не посещённой гиперссылки vlink - кірілген гиперсілтеме түсі /цвет посещённой гиперссылки alink - таңдалған гиперсілтеме түсі /цвет выбранной гиперссылки (при наведении на неё указателя) Мысалы мына түрде жазамыз Сонда парақ түсі жасыл, мәтін түсі көк болады. Түстер идинтификаторы 2.1. Құжаттың структурасы HTML-тег атрибуттар тізімінен тұрады. Тег тексті үшбұрышты жақша ішінде жазылады. Мысалы: Менің бірінші бетім - бұл жерде - тег, face – атрибут, arial – атрибуттың мәні. Кез келген HTML құжат тегімен басталып, тегімен аяқталу керек. Бұл тегтер браузерға HTML құжатын көрсетеді. Құжат болса қарапайым ASCII кодындағы мәтіндік файл. , тегтер болмаса браузер программалары құжатты танымай қалуы мүмкін. , тегтерінің ортасына құжат денесі келеді. Құжат екі бөлімнен тұрады: тақырып бөлімі тегімен басталынатын және тегімен басталынатын негізгі бөлімнен. Тақырып бөлімі міндетті емес, бірақ ол жерде браузерге қажетті көп ақпарат болуы мүмкін. , тегтерінің арасында құжаттың аты жазылады, сол сөз терезенің тақырып жолына шығады. Мысалы: Моя первая страница бөліміне тағы тегтерді қолдануға болады, олар сайтты интернет желісінде тез табылу үшін пайдалынады. - сайт тілі; - сайт авторы; - іздеу қызметіне арналған сөздер; - қай программада жасалынды. тегімен Web-беттің негізгі бөлімі басталады. Бұл бөлімге мәтін, графика, кесте, аудио және видео ақпараттар енгізіледі. Мәтінді форматтау тегтері Құжатта тақырыптар , тегтерімен жасалынады, бұл жерде і=1 болғанда ең үлкен тақырып жазылады, і=6 болғанда – ең кіші. Абзац енгізу үшін ,тегтерін қолданады, мәтіннің сол жақ, ортада, оң жақта орнату үшін align атрибуты пайдалынады. Мысалы: Менің бірінші бетім «Менің бірінші бетім» сөйлемі беттің ортасына орналасады. Align дің мәні тағыда left (сол жақ), right (оң жақ) болуы мүмкін. тегінің көмегімен біз мәтіннің шрифтің, көлемін, түсін белгілейміз. Ол үшін атрибуттарды пайдаланамыз. Мысалы: Менің бірінші бетім Осындай жол жазғанда Web бетімізде arial шрифтімен, 5-көлемде, көк түсті «Менің бірінші бетім» деген сөйлем шығады. 2.2. Мәтінді форматтау тегтері Тізім Тізімдер дегеніміз таңбалардан не сандардан басталатын, өзара бірі-бірімен қандай да бір байланыста болатын сөздердің немесе сөйлемдердің жиынтығы. Олар әртүрлі деректерді реттеп және бір жүйеге келтіруге мүмкіндік беріп қана қоймай, оларды сайт оқырмандарына көрнекті және қолайлы түрде ұсынуға көмектеседі. Тізімдер көбінесе меню навигациясын жасауда кең қолданылады.| HTML таңбаланған тізім. Таңбаланған тізім дегеніміз элементерінің алдында қандай да бір таңба тұратын тізім.Үнсіздік бойынша ол таңба боялған дөңгелек болып келеді. Ол тізім HTML тегтерінің бірі дердің арасына орналасады.Ал тізімнің әр элементі тегтерімен шектеледі. Программалық жабдықтау Программалық жабдықтау деп, ТЖЖ–ны жұмыс істетуде жабдықтайтын АЖ–ның қызметін жүзеге асыратын программалардың бірігуін үғуға болады. Ол математикалық жабдықтау негізінде құрастырылып және оның нақты «жұмыс істейтін» пішіні болады. Программалық жабдықтау екі бөлімнен тұрады: жалпы программалық жабдықтау, арнаулы программалық жабдықтау. Жалпы программалық жабдықтау – бұл жабдықтаудың кең көлемдегі қолданушыларға есептелген және ақпаратты өңдеу есебінде жиі кездесетін, есептеу кезеңінің «және–немесе» шешімін ұйымдастыруға арналған программалардың бірігуін бейнелейтін АЖ–ны программалық жабдықтаудың бөлімі. Амалдық (операциялық) жүйе – ол есептеу кезеңін тиімді ұйымдастырып және есептеу жүйесінің қорларын (жедел жадыны, процессорды, арналарды және т.б.) тиімді тиеуді орындайды. Бұл жүйеге амалдық жүйелер мен жеке программалардың (драйверлердің) мүмкіндігін кеңейтетін программалар жатады. Есептеу кезеңін ұйымдастырудың тиімділігі АЖ–ның тәсілін, оның генерациясының параметрлерін және оған тиімді қолданбалы программалар пакетін (ҚПП) қосуды ұйлесімді таңдаумен жүзеге асырады. Әдетте программалық өнімді тұрғызу жабдығы жабдығы бар болып отырған амалдық жүйеде қамтылмаған көптеген осы заманғы программалау жабдықтары да бар. Бұл өнімдер АЖ–дағы программалық жабдықтауда өте қажет. Сынаққа арналған программалар (тесттер) ДЭЕМ–нің жұмыс қабілетін тексеріп, егер жөндеу қажет болса, оны анықтап, машинаның немесе жүйе жұмысының ақауына ат қойып (диагноз), оны шектеп тоқтатады. Арнаулы программалық жабдықтауға ҚПП мен бөлек функцияларды орындайтын және АЖ–ның әр түрлә функционалды ішкі жүйесінің нақты есептерін шешетін программалар кіреді. ҚПП – жалпы жүйелік және функционалдық болып екі топқа бөлінеді. Мұндағы жалпы жүйелік ҚПП кез–келген АЖ–да қолданылуы мүмкін. Қорытынды НТМL тіліндегі белгісі бар (бұндай құжаттар әдетте һtml форматында болады) мәтіндік құжаттар форматталған түрде көрсететін арнайы бағдарламаларымен өңделеді. Бұндай бағдарламаларды веб-шолғыштар немесе браузерлер дейді, әдетте олар пайдаланушының талаптарын ыңғайлы интерфейспен және оларды көрумен қамтамасыз етеді. Қазіргі кездегі ең атақты веб-браузерлер: Google Chrome,Mozilla Firefox,Opera,Internet Explorer. Веб – беттің негізгі қызметі – қажетті ақпаратты іздеу, жинастыру және оны экранға шығаруды ұйымдастыру.Веб – беттер түрінде дайындалып сақталған электрондық құжаттарға – мәліметтер, графиктер, фотосуреттер жатады. Электрондық құжаттың қарапайым құжаттан айырмашылығы – оның жазылу форматында. Интернетте электрондық құжат құру үшін НТМL арнайы тілі лайдаланылады және олар НТМL форматында сақталады. НТМL – бұл құжаттарды кодтау үшін қолданылатын гипертекстік белгілеу тілі. НТМLді көбі программалау тілі деп ойласа да, бұл программалау тілі емес. НТМL – мәтінді белгілеу тілі. НТМL құжаттарды көру үшін браузерларды қолданамыз. Браузер – программалардың саны өте көп. Қолданылған әдебиеттер тізімі Полонская Е.П. Самоучитель HTML Мержевич В. Создание Web страниц |