Phyton тілінде бағдарламалау Цикл және массив 26.05. Педагогикалы шеберлік орталыы python тілінде программалау Цикл жне массив пратаев аскар

• Название: Педагогикалы шеберлік орталыы python тілінде программалау Цикл жне массив пратаев аскар
• Дата: 30.03.2023
• Размер: 1.25 Mb.
• Имя файла: Phyton тілінде бағдарламалау Цикл және массив 26.05.pptx
• Тип: Программа; #1026223

ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ШЕБЕРЛІК ОРТАЛЫҒЫ

Python тілінде программалау :

Цикл және массив

ПРАТАЕВ АСКАР

Түркістан облысы, Мақтаарал ауданы, №16 Х.Доспанова ЖОМ

Мақсаты

Есептерді шешуде цикл мен массивтерді қолдануда маңызды аспектілерді анықтау;

Цикл мен массивтерге қатысты есептерді шешу.

Оқу мақсаттары

• 8.3.3.1 While (уайл) цикл операторын пайдалану; 8.3.3.2 For (фор) цикл операторын пайдалану 8.3.3.3 цикл басқару нұсқаулығын қолдану (continue (континю), break (брик), else (элс))
• 9.3.3.1 Бір өлшемді массивтер пайдаланып Python (пайтон) программалау тілінде программалар жасау; 9.3.3.2 Екі өлшемді массивтер пайдаланып Python (пайтон) программалау тілінде программалар жасау;

Цикл

FOR Циклі

range (k, n, x) функциясы k-дан n − 1-ге дейін x қадаммен сандар тізімін жасайды.

Мысалы: k = 1, n = 11 және x = 2 болса, онда for і in range (1, 11, 2) цикл қатары і шамасының мәні 1-ден 10-ға дейін 1 қадаммен өзгереді деп оқылу керек.

0

1

2

3

4

5

For операторының қолданылуының екі түрі бар

i=s=0

for i in range (1,101):

s+=i

print (s) #сумма 1-100

for i in range (10, 0, -1):

print (i, end=' ')

5050

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

Кіріктірілген циклдер

N=int(input('N='))

for i in range(1,N+1):

for j in range(1,N+1):

print(i*j, end='\t')

print()

N=9 тең болған жағдайдағы мысал

1 2 3 4 5 6 7 8 9 2 4 6 8 10 12 14 16 18 3 6 9 12 15 18 21 24 27 4 8 12 16 20 24 28 32 36 5 10 15 20 25 30 35 40 45 6 12 18 24 30 36 42 48 54 7 14 21 28 35 42 49 56 63 8 16 24 32 40 48 56 64 72 9 18 27 36 45 54 63 72 81

Көбейту кестестесін кесте түрінде шыңаратын бағдарлама құру. N (1
While Циклі

While циклінің ерекшелігі:

• циклдің қайталану шарты цикл денесі жұмыс істемей тұрып тексеріледі;

• шарт циклі цикл саны белгісіз болған жағдайларды қарастырғанда қолданылады.

1 мен 100 аралығындағы сандардың қосындысын табатын программа

i=s=0

while i<100:

i+=1

s+=i

print (s)

Continue циклі

N,M=map(int,input().split())

while N
N+=1

if N % 2 == 0:

continue

print (N, end=' ')

Break нұсқаулығы

N=int(input('N='))

i=0

while i
i+=1

x=int(input())

if x == 0:

p=i

break

print ('index =', p)

Топтық жұмыс

1. Тапсырманы орындау - 15 мин

2. Жалпы топта таныстыру - 5 мин

• Топта жұмыс жасау ережесі
• 1. Микрофон мен камера қосу
• 2. Талқылауға топ мүшелерінің толық қатысуы
• 3. Спикерді анықтау

№1 секция

1

2

3

4

№2 секция

5

6

7

8

№3 секция

9

10

11

12

№4 секция

13

14

15

16

Рефлексия

Массив

• Реттік нөмір – массив элементінің индексі. Массив элементтері бірінен соң бірі ретпен орналасады.
• Массив көлемі индекстер санымен өлшенеді
• Массивтер бірөлшемді және көпөлшемді
• Индекс – массив ұяшығының реттік нөмері
•  Массив элементтері жады ұяшықтарында ілесу тәртібімен орналасқан, олар массив атауымен және индекспен белгіленген
• Массив элементінің мәні – массив атауымен және индекспен белгіленген жады ұяшығындағы мән.

Python прогаммалау тілінде динамикалық массивтер қолданылады, оларды программа орындалу барысында белгілі индекстер санына көбейтуге немесе азайтуға болады.

Массив қасиеттері

0	1	2	3	4
10	12	0	15	5

А

Индекс = 0

A[0] элемент мәні = 10

Массив өлшемі = 5 элемент

Массив элемент мәнін айнымалыға меншіктеу:

t=A[1]

Массив элементтінің мәнін экранға шығару:

print(a[2])

Массив элементтінің мәнін беру:

A[1]=12

Массив элементтінің мәнін пернетақтадан енгізу:

A[2]=int(input())

Массив атауы- А

Берілген массивті программалық кодта жариялау:

from array import array

A=array("i", [10,12,0,15,5])

Бүтінсанды бірөлшемді массивке мысал

A=array("i") #массив типін жариялау

N=int(input()) #массив өлшемін пернетақтадан егізіп, оны N айнымалысыны меншіктейміз

A=[0]*N # массивты 0 толтырамыз A=[0,0,0, … ,0]

for i in range(0,N): #N рет орындалатын массивты ұйымдастырамыз

A[i] = int(input()) #пернетақтадан массив элементтінің жаңа мәнін енгіземіз

print(A) #толтырылған массивты шығарамыз

Бірөлшемді массив элементтерін пернетақтадан енгізу

Тізімнің әр элементі өзінде түрлі типті берілгендерді және басқа тізімдерді қамтуы

[2,5,10,18,20])

Pythonдағы тізім ұғымы

print(A) # Массивтың барлық элементтерін шығару [5, 6, 8, 7, 9, 6, 15]

print(A[2:]) # 2 индексінен бастап массив элементтерін шығару - [8, 7, 9, 6, 15]

print(A[:2]) # 2 индексіне дейінгі массив элементтерін шығару - [5, 6]

print(A[-1]) # Массивтың соңғы элементін шығару 15

print(A[2:4]) # 2 индексінен бастап 4 индексіне дейінгі массив элементтерін шығару [8, 7]

print(A[0:7:2]) # 0 индексінен бастап 7 индексіне дейінгі массив элементтерін 2 қадаммен [5, 8, 9, 15]

Массивты шығару

for i in range(len(A)): #қайталау саны массив өлшеміне тең цикл ұйымдастырамыз

print(A[i]) #массив элементін индекс бойынша шығарамыз

for i in A: #массив элементтерін реттілігімен қарастырамыз

print(i) #реттілік элементінің мәнін шығарамыз

Массив элементтерін шығару

insert(x) – жаңа элементті х позициясына қосу (элементтер оңға ысырылады)

pop(x) – х индексты элемент жойылады, егер параметр көрсетілмесе онда массивтың соңғы элементі жойылады

index(x) – мәні х-ке тең алғашқы элемент индексін қайтарады, егер ондай мән жоқ болса бағдарламада қате пайда болады

sort() – массивті өсу ретімен сұрыптау

sort(reverse = True) – массивті кему ретімен сұрыптау

Массив элементтерінің (тізімнің) қосу, кірістіру және жою әдістері, элементті іздеу және бүкіл реттілікті сұрыптау

N=int(input('N= ')) #массив өлшемін енгіземіз

A=[randint(0,12) for i in range(N)] #генератор көмегімен массивты кейдесоқ сандармен толтырамыз

for i in range(len(A)): #массивтың барлық элементтерін индекс бойынша қарап шығамыз

print(A[i], end=' ') #массивтің әр элеметтін бір жолға шығара бастаймыз

if A[i] == 0: #егер массив элементінің мәні 0-ге тең болса, онда

A[i] = i #элемент мәнін индексіне алмастырамыз

print() #бастапқы мен кейінгі массив арасын бос жолмен бөлеміз

for i in A: #массивтың барлық элементтерін мәндері бойынша қарап шығамыз

print(i, end=' ') # массив элементтерін шағарамыз

Бүтінсанды бірөлшемді массив берілген A[N], N(1<=N<=1000). Мәні нөлге тең массив элеметтін индекс реттілік номеріне ауыстырыңыздар. Экранға массивты және ауыстырылған элементтер санын шығарыңыздар.

from random import randint

from random import randint

N=int(input('N= '))

print(A)

for i in range(len(A)):

if A[i] > 0:

print(i, end=' ')

Бүтінсанды бірөлшемді массив берілген A[N], N(1<=N<=1000). (-100 …100) аралығында массивты кейдесоқ сандармен толтыру.

Экранға оң сандар индекстерін шығару

Тыңдаушыларға арналған тапсырма

from random import randint

N=int(input('N= '))

A=[randint(-100,100) for i in range(N)]

print(A)

for i in range(len(A)):

if A[i] < 0:

print(A[i], end=' ')

Тыңдаушыларға арналған тапсырма - шешімі

from random import randint

from random import randint

N=int(input('N= '))

print(A)

A.sort()

A[0],A[N-1] = A[N-1],A[0]

print(A)

Бүтінсанды бірөлшемді массив берілген A[N], N(1<=N<=10). (0..10) аралығында массивты кейдесоқ сандармен толтыру. Массивты өсу ретімен сұрыптау. Максималды және минималды массив элементтерінің орындарын алмастыру

from random import randint

N,P=map(int, input().split())

A=[randint(0,10) for i in range(N)]

print(A)

for i in range(len(A)-1):

for j in range(i+1,len(A)):

if A[i] > A[j]:

A[i],A[j] = A[j],A[i]

print(A)

if -(N+1)

print(A[P])

else:

print('P массив сыртына шығып тұр')

Бүтінсанды бірөлшемді массив берілген X[N], N (1<=N<=1000).

Сұрыптауды қолданып Р-шы минималды элементін табыңыз

A	0	1	2
0	5	6	9
1	11	2	8
2	1	3	7

A=[

[5,6,9],

[11,2,8],

[1,3,7]

]

Екіөлшемді массив

n=3

k=7

a= [

[12 47 38]

[17 15 69]

[70 11 7]

]

s=0

for i in a:

for j in i:

if j % 10 == k:

s+=j

print(s)

Енгізу мысалы	Нәтижесі	Түсініктеме
3 7 12 47 38 17 15 69 70 11 7	71	К=7 үшін 47, 17, 7 сандары

1 тапсырма

n=5

a=[

[1,2,3,6,5],

[2,5,6,9,8],

[1,7,8,9,6],

[4,8,9,5,3],

[1,5,3,6,7],

]

k=0

for i in range(n):

if a[i][i] % 2 != 0:

k+=1

print(k)

2 тапсырма

Енгізу мысалы	Нәтижесі	Түсініктеме
5 1 2 3 6 5 2 5 6 9 8 1 7 8 9 6 4 8 9 5 3 1 5 3 6 7	4	Басты диагональ сандары 1, 5, 5, 7

3 тапсырма

Енгізу мысалы	Нәтижесі	Түсініктеме
5 1 2 3 6 5 2 5 6 9 8 1 7 8 9 6 4 8 9 5 3 1 5 3 6 7	4	Басты диагонал сандары 1, 9, 5

Тыңдаушыларға арналған 3 тапсырма - шешімі

Енгізу мысалы	Нәтижесі	Түсініктеме
5 1 2 3 6 5 2 5 6 9 8 1 7 8 9 6 4 8 9 5 3 1 5 3 6 7	3	Қосалқы диагональ сандары 1, 9, 5

n=5

a=[

[1,2,3,6,5],

[2,5,6,9,8],

[1,7,8,9,6],

[4,8,9,5,3],

[1,5,3,6,7],

]

k=0

for i in range(n):

if a[i][n-i-1] % 2 != 0:

k+=1

print(k)

Енгізу мысалы	Нәтиже
5 6 3 4 5 4 5 5 4 5 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 3 3 3 3 4 4 4 4 5 4 4 4	2

Тыңдаушыларға арналған 4 тапсырма

k=6

a=[

[3,4,5,4,5,5],

[4,5,4,4,4,4],

[5,5,5,5,5,5],

[3,3,3,3,4,4],

[4,4,5,4,4,4],

]

usp=0

print(a)

for i in a:

ocenok=0

if (3 not in i) and (2 not in i) and (4 in i and 5 in i):

usp+=1

print(usp)

Тыңдаушыларға арналған 4 тапсырма - шешімі

Енгізу мысалы	Нәтиже
5 6 3 4 5 4 5 5 4 5 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 3 3 3 3 4 4 4 4 5 4 4 4	2

n=int(input()) k=1 while n>0: a=n%10 k *= a n=n//10 print(k)	n,p=map(int,input().split()) while 0 < n: a=n%10 if a!=p: print(a,end='') n -= a n = n // 10 else: n -= a n = n // 10	n=int(input()) k=10 while n>0: a=n%10 if k>a: k = a n=n//10 print(k)	(2;2)
K,P,t=map(int,input().split()) for i in range (K,P): if i%10==t: print(i,end=' ') else: continue	n=int(input()) k=0 while n>0: a=n%10 k+=1 n=n//10 print(k)	N=int(input()) k=0 for i in range (N): a=float(input()) k += 1 if a%1!=0: print ('index',k) break else: continue print ('joq')	N,M=map(int,input().split()) s=0 for i in range (N,M,3): s+=i print(s)

n=int(input()) k=str() a=1 while n>0: a=int(a) if a==0: break else: a = n % 10; n=n-a n=n//10; a=str(a); k+=a if a==0: print('Error') else: print(k)	L=input() k=input() n=0 for c in L: if c==k: print ('bar') break else: n+=1 if n==len(L): print ('joq')	n=int(input()) k=0 while n>0: a=n%10 if k	A,B=map(int,input().split()) n=B-A i=k=0 while i0: k+=1 else: continue print(k)
n=int(input()) t=str(n);k=b=0 while 0 < n: if n%10==7: print ('Error') break else: a=n%10 k+=a; n-=a n=n//10; b+=1 if b==len(t): print(k)	s=str(input()) k=0 for c in s: if c==',': break else: print(c,end='') print() print(k)	s=str(input()) k=0 for c in s: if c=='a' or c=='e' or c=='i' or c=='o' or c=='u' or c=='y': continue else: print(c,end='')	n=int(input()) k=b=0 while 0 < n: a=n%10 if a%2!=0: k+=1 n -= a n = n // 10 else: n -= a n = n // 10 print(k)