Барномаи таълими аз фанни таърихи ду нёи кадим
 Скачать 150.79 Kb.
|
|
ДОНИШГО^И МИЛЛИМ ТОДИКИСТОН . ... ;• • . • • • • БАРНОМАИ ТАЪЛИМИ АЗ ФАННИ «ТАЪРИХИ ДУ НЁИ КАДИМ» Кием и П (Юнони кадим) Душанбе-2018 БАРНОМАИ КОРИ
ФАННИ «ТАЪРИХИ ЮНОНИ КАДИМ», МОХ,ИЯГ, ВАЗИФА ВА АХДМИЯТИ ОМУЗИШИ ОН Омода кардани барномахои намунавии таълимй ва истифодаи онх,о яке аз мухимтарин масъалаи раванди таълим махсуб мегардад. Дар курсы донишгохии таърихи умумидахонй таърихи дамъията гуломдорй, форматсияи гуломдорй бо номы таърихи дунёи кадим ёд мешавад. Вай ба ду кисми калон — таърихи мамолики Шарки дерин ва таърихи антика (Юнони кадим ва Рими кадим) чудо мешавад. Чунин таксимот дуруст аст, зеро хар Я1си он зинаи муайяни тараккиёти сохти гулом - дориро инъикос мекунад. Агар таърихи Шарки кадим-давраи тавлид ва наврасии ин сохт бошад, таърихи Юнони кадим- давраи балогат, таърихи Рими кадим-давраи чавонй, гакдият, завол ва пош хурдани дамъияти гуломдорй ва иваз шудани он бо тарзи истехсолоти феодалй ба шумор меравад. Сахми юнонихои кадим дар рушди фарханги дахон хеле бузург аст. Бад-ин минвол, тамаддуни Юнону Рим яке аз сахифахои дурахшони таърихи башарият махсуб мегардад. Маданияти эллинй аз руйи андоза ва мазмуну мухтавои худ багоят бузургу гуногундабха мебошад. Табиият, амикии идрок, соддагй ва мувофикати шаклу мазмун хусусияти хоси осори тамаддуни юнонй ба шумор меравад. Юнонихои кадим дар рушди тамаддуни асримиёнагй сахми калон гузоштанд. МАФКУМИ «ТАЪРИХИ АНТИКА» Таърихи атикд ва таърихи мамолики Шарки кадим. Му- носиботу равобит ва тафовуту фаркиятхои онхо. Таърихи Юнони кадим - таърихи форматсияи гуломдории навъи антика. К. Маркс, Ф. Энгеле ва В.И. Ленин дар бораи дамъи- ята антикаи гуломдорй. Накнш Юнони кадим дар таърихи умумичдхонй. Чахорчубаю доираи дугрофй ва хронологии курс. Давра- бандии таърихи Юнони кадим. Мавкеи чугрофй ва шаро- итхои табиии Юнони Балкан ва хавзаи Эгей. Накрш бахр дар хаёти юнониёни кадим. Таъсири шароитхои таърихи ба фаьолияти хочагй ва раванди инкишофи таърихии Юнони кадим. Ах,олии Крит. Ахолии махаллй дар Юнони Балкан ва ву- руди ахейхо дар ибтидои хазораи II то милод. Мухочирати дорейхо дар интихои хазораи II пеш аз милод ва ташаккули гуруххои асосии кабилавии юнониён дар ибтидои хазораи I то милод. Кдбштахои гайриюнонй дар музофотхои Юнони Балкан. НАВЪХОИ АСОСИИ МАНБАЪХ,0 Асархои таърихй. Пайдоиш ва инкишофи таърихнигории Юнон. Чдхату хусусиятхои асосии он. Назарияхои таърихй. Тарзу усулхои баён. Тояхои рушду инкишоф. Танкиди анъанахо. Намояндагони асосии таърихнигории Юнони Кадим: логографхо, Х,еродот, Фукидид, Ксенофонт, Эфор, Полибий, Диодор, Плутарх. Маводи бостоншиносй: хафриёти Эванс ва амсоли инхо дар Крит. Тадкдкотхои Микен, Тиринф, Пилос ва Троя. Тахкикотхои бостоншиносии шахрхои юнонй дар Ситсилия, Гел ва Сиракуз. Хафриёт дар Олимп, Коринф, омузиши агор- хо-мачдисхои халкй (майдонхои кушодаи мачдисшххои халкй, ки дар атрофашон маъбаду муассисахои давлатй ва дукончахои тидорат чой донгганд). Афина. Тадкикотхои Олинф. Интишори хафриёт дар Пергам ва Антиохия. Хафриёт дар Олвия, Херсонес ва Панитикапе. Навиштачот: «Навъи хуруфоти навиштачоти юнонй», Навъи хуруфоти навиштачоти Аттика», «Навиштачоти Юнон», «Навъи хуруфоти навиштачоти кдсми шимолии на- зди Бахри Сиёх», навъхои навиштачот. Папирусхо. Интишо- роти асосй. Нащни папирусхо дар омузиши таърихи Юнони Кадим. Сиккаю тангахо. Интишороти асосй. Асотир ва ёдгорихои адабиёти бадей хамчун манбаи таърихй. Эпос. Фочиаи юнонии асри V то милод. Мазхакахои Аристофан ва Менандр. Публитсистика ва асархои санъати наттокй (суханварй), Лисий, Исократ, Демосфен. Дигар су- ханварон. Асархои адабиёти махсус: фалсафй, рисолахои ил- мии табиатшиносон ва иктисодй. Гиппократ, Афлотун, Ари- стотел, Ксенофонт, Архимед ва дигарон. Таксимоти нобаробари маъхазу сарчашмахо аз руйи мар- хала ва сохахо. З.ТАЪРИХНИГОРИИ ТАЪРИХИ ЮНОНИ КАДИМ Тахияи таърихи Юнони кадим дар асрхои XVII-XVIII. Бентлй. Винкелман. Ибтидои идеалигардонии таърихи Юнони кдцим дар илми аврупой. Метода танкидии Г. Нибура ва таъсири он ба тахияи таърихи Юнони кадим. Тахкикоти бос- тоншиносии худ уди Юнони Балкан. Таъсиси дамъияти таърихию бостоншиносй дар худуди Юнон. Навьи хуруфот ва навиштадоти юнонй ва фаъолияти ил- мии А. Бёк, К.Г. Мюллер ва И.Г. Дройзен. Кашфи Эллинизм. «Таърихи Юнон»-и Д. Грот ва таъсири он ба омузиши таърихи Юнони кадим. Фаъолияти илмии Куртсиус. Хдфриёт дар Олимп. Тадаикотхои бостон1Пиносии олимони фаронсавй дар Делфхо ва Делос. Назарияхои таърихи Юнони кадим дар асархои К. Маркс ва Ф. Энгеле. Аз дониби Г. Шлиман кашф гардидани Троя ва хафриёти А. Эванс дар Крит. Омузиши таърихи Юнони кадим дар Россия. М.С. Куторг ва фаъолияти илмии у. Ф.Ф. Соколов ва мактаби у. В.В. Латышев. Бухрони афкори буржуазии таърихй дар интихои асри XIX ва ибтидои садаи XX. Наза- рияи сиклии Эд.Мейер ва назарияи навсозй. Вуруди гояхои нажодпарастона, таъсири мунаккидони муболигагар. Афзу- дани шавку рагбат ба таърихи идтимой. Ю. Белох, Р. Пелман. Назарияи ходагии ойкосии К. Брюхер. Омузиши таърихи идтимоию иктисодй ва сиёсй дар Россия. Асархои Р.Ю. Виппер, М.М. Хвостов, В.П. Безускул, М.И. Ростовсев, Ф.Ф. Зелинский. Ахдмияти Инкилоби Кабири сотсиалистии Октябр барои инкишофи илмхои гаърих. Таксим шудали таърихнигории буржуазй, пурзур гардидани тамоюлоти иртадой, ба вудуц омадани таърихнигории фашиста дар Италия ва Германия. Интишори «Таърихи Кембриди кадим» дар Англия ва «Таърихи умумидахонии дунёи кадим» тахта тахрири Г. Глоте дар Фаронса. Инкишофи таърихнигории Амрико. У. Уестерманн ва назарияи гуломдории Юнони кадими у. Торумори фашизм дар Ч,анги дуввуми дахон ва таъсири он ба илми таърих. Густариши дахонбинии марксиста ва таъсири он ба таърихнигории дахонй. Иттиходи антика- шиносони мамолики сотсиалистй - «Эйрене». Гурухи безан- сонии П. Левек, Сен Круа, Ч,.Томпсон. Инкишофи пурихтилофи таърихнигории хозиразамон, конгресхои байналмилалии таърихй, накдш онхо дар рушду инкишофи илм. Комёбихои манбаъшиносон. Омузиши масъалахои иктисодиёт (М. Финли, Ф. Хайкелхайм ва Э. Врш) ва проблемахои гуломдорй (мактаби И. Фогт). Тамоюлоти нав дар фахмиши инкишофи идтимоию иктисодии Юнони кадим. Омузиши таърихи Юнони кадим дар илми Шуравй. Ма- териализми таърихй - асоси методологии таърихнигории шуравй. Мафхуми «форматсияи дамъиятию иктисодии гуломдорй», «тарзу усули гуломдории истехсолот». Масъалахои сохтори синфй. Накши муборизаи идтамой дар инкишофи дамъияти юнонй. Таълимот дар бораи давлат ва муассисахои сиёсй ва муносибати онхо бо базис. Накши тамаддуни Юнони кадим. Се мархалаи инкишофи таърихнигории Шуравй. Нуктаи назар ва диди гуманизми тамаддунасос. Ташаккули таърихнигории марксиста. А.И.Тюменов, В.С.Сергеев, С.И. Ковалев. Кдрори Шурой комиссарони халки ИЧШС ва КМ Хдзби коммуниста (болшевикони) умумииттафок дар бораи сохтори макотиби ибтидой ва миё- на дар ИЧД1С (15 майи соли 1934) ва накдш он дар инкишофи илм. Илми шуравии таърихи миёнахои солхои 30-70-уми асри XX. А.В. Мишулин, К.М. Колобова, А.Б. Ранович. Таъ- рихи Юнон дар «Таърихи умумичахонй». Анчумани XX ХДИШ ва инкишофи таърихнигории Шуравй. Асархои К.К. Зелин. Омузиши фаслхои гуногуни таърихи Юнони кадим. Масъалахои гуломдории Юнони кадим дар силсилаи «Тадклкотхо оид ба таърихи гуломдории атака» тахта тахрири С.Л. Утченко. Тахкдки масъалахои полней юнонй дар аса.ри «Юнони антики» (дар ду чилд, М., 1982). "Гадкихот оид ба таърихи кисми шимолии назди Бахри Сиёх ва давраи антикии таърихи Осиёи Марказй ва Закав- казия (Варокавкоз). КРИТ ВА ЮНОНИ АХЕЙИ ДАР ХАЗОРАИII ПЕШ АЗ МИЛОД Юнони Балкан ва минтакди Дунай дар хазораи III то ми- лод. Ахолии тоюнонй. Инкишофи маданияти моддй. Муки- мишавй дар Дерна. Худуми кдбилахои ахейхо аз шимол. Найдой ши домеа ва давлати синфй дар Крит дар интихои Хазораи III кдбл аз милод - нахустин тамаддун дар Аврупо. Даврабандии таърихи Крит. Барпо кардани давлати умуми- критй бо сарварии Кносс. Давлати бахрии критй дар асрхои XVIII-XV то милод. Муносибати байнихамдигарй бо Миср, давлатхои финикиён. Крит ва Юнони Балкан. Муносибатхои идтимоию иктисодй. Ба вучуд омадани шахрхо. Хусусияти хокимияти подшохй. Чдхдгхои хоси санъат ва дани Крит. Аз дониби ахейхо забт гардидани Крит ва сукути куцрату тавонои давлати Крит. Кдссаву ривоят дар бораи Атлантида ва оташфишонии вулкон дар дазираи Сан- торин. Юнони Ахейй дар хазораи II пеш аз милод. Ба вучуд омадани дамоауои ибтидоии синфй ва ниходхои давлати дар Микен, Тиринф, Пилос, Фива, Афина. Пайдоиши хат. Муносибатхои идгимоию иктисодй. Гуломдорй. Сохти аграрй. Накдпи унсури харбй дар сохтори дамъиятй. Шаур- созй, касрхо ва дехот. Таъсири бокдмондахои кавмию ав- лодй. Инкишофи тидорати Ахей ва мустамликахои микенй дар Ситсилия ва Игалияи данубй. Равобити марказхои микенй бо Шарки Наздик. Аф:шшяти Микен дар асрхои XII- XI то милод. Ч,анги Троя ва таъсири он ба инкишофи мин- баъдаи Юнон. Сукути Юнони Ахейй дар асрхои ХП-Х1 кабл аз милод ва муходирати дорийхо. Магш/бияти давлати Микен, баргар- дондани муносибатхои кавмию авлодй. Нуктаи назар ва ак;оиди гуногун дар бораи пош хурдани давлати Микен. В.И. Ленин дар бораи пешрафт ва таназзули таърихй. ЮНОН ДАР АСЛ’ХОИ XI-IX ТО МИЛОД Давраи Гомерй (пеш аз полней, аерхои XI-IX то мелод). Достонхои Гомер ва ёдгорихои бостоншиносй хамчун манбаъхои таърихии ин давра. Инкдрози чамъиятхо ва давлатхои микенй. Махди тамаддуни микенй, нест кардани каерхо ва ходагихои подшохД. Кам ва махдуд кардани амалиётхои тидоратй, равобит бо мамлакатхои Шарки К,адим. Накдш мероси микенй дар Юнони аерхои XI-IX пеш аз милод. Сокиншавии кабилахои юнонй дар Юнони Балкан ва сохили гарбии Осиёи Сатир. Барпо кардани минтакахои ходагию сиёсй дар хавзаи Бахри Эгей. Азхудкунии истехсоли охан. Сафолоти ибтидои геометрй ва геометрй. Тавсифи ходагй ва муносибатхои кавмию авлодии байни юнониён аз руйи маълумоти «Ил- лиада» ва «Одиссея». Шаклхои ибтидоии туломдорй. Пай- доиши ташкилотхои давлатй. Ф. Энгеле дар бораи таназзули кавми юнонй ва демократияи харбй дар ибтидои хазораи I Кабл аз милод. ЮНОНИ КАДИМ ДАР АСРХОИ V11I-VI ТО МИЛОД ТАШАККУЛИ полисной ЮНОНЙ Ташкил ёфтани чамоа ва давлати синфй дар шакли полисх,о. Таьсири мероси макенй. Таракддёти икдисодии Юнон, пешрафти техникй, пайдоинш моликияти хусусй, унсурхои истехсолоти точирй. Баромадани Юнон аз чудоии хочагй. Тавсифи хочагии кишоварзй ва тичорат аз руйи достоин Гесиод «Мехдат ва рузхо». Афзудани шумораи ахолй. Бахри Миёназамин дар асри VIII пеш аз милод ва мус- тамликаи бузурги Юнон. Сабабхои он. Самгхои асосй. Мар- казхои асосии мустамлика: Хапкддика, Мегара, Коринф, Милет ва амсоли инхо. Мустамликахои калонтарини Юнон ва ахолии махаллй. Муносибатхои байнихамдигарии онхо. Назарияхои асосии мустамликахо дар таърихнигории хозира- замон. Равобит бо шахр-давлащо. Таъсири мустамлика ба равандхои таракдиёти ичдимоию ик,тисодии Юнон. Мустахкам гардидани сохтори шахр. Инкшнофи тичорат ва касбу хунар, пурзур гардидани накдди табакдхои точирону косибон ва муносибатхои Fy-юмдорй. Тезутз'нд гардидани муборизаи ичтимой бо аъёну ашрофи авлодии заминдор. На- виштани конунхо ва ахамияти ин санадхо. Хукмронии ибти- доии мутлакди Юнон ва наьдни он дар ташаккули сохти по;шсй, инкишофи муносибатхои гуломдорй. Нобаробарии гаракдиёти вилоятхои чудогонаи Юнон. Тавсифи полней Юнон. К. Маркс дар бораи шакли антикди моликият. Мафхуми гражданият. Ягонагии ташки- лотхои шахрвандй ва харбй. Хусусияти хокимияти давлатй. Ахлокд полней. Полис хамчун яке аз шаклхои ташкилоти чамъиятию сиёсй дар таърих. Навъхои полисхои юнонй. Полисной асосии Пелопоннес: Спарта, Коринф, Аргос. Спарта хам чун намунаи полней аграрй. Хусусиятхои хоси пайдоиши давлат дар Спарта Накдш данг. Дангхои мессенй ва нащпи онхо. Хдёти ходагй. Ходагии кишоварзй. Хусусиятхои хоси инкишофи касбу хунар. Ахамияти истехсолоти харбй. Рушди суету ноустувори тидорат ва сабабхои он. Саркрнуни (Конститутсияи) Ликурга. Таксимоти синфию табакдвии дамъияти Спарта. Илотхо. Нукдаи назари адабиё- ти имруза дар бораи мавкеи идтимоии илотхо. Периэкхо. Накдш онхо дар хаёти Спарта. Спартагихо. Мавкеи молумулкии онхо. Зиндагию маишат ва тарбия. Таш- килоти харбй. Хусусиятхои хоси ихтилофоти идтимой дар Спарта. Криптихо ва вазифаи дамъиятии онхо. Сохти давла- тии Спарта. Накдш мадлиси халкд ва герусихо. Эфорат, «Са- роби Спарта» дар таърихнигории антики ва хозиразамон. Мардикорй ва мехдати кирояи барвакта. Ташкили иттиходи Пелопоннес бо сарварии Спарта. Такдияти ахамияти сиёсии Спарта дар нимаи дуввуми асри VI то милод. Коринф хамчун намунаи полней тидоратию косибй. Худуц ва ахолй. Хусусияти самарабахши ходагй. Инкишофи пуравди касбу хунар (кулолй, коркарди металл, киштисозй ва амсоли инхо) ва тидорат. Сохтмони Диолк. Нащпи Коринф дар мустамликаи бузурги Юнон. Афзудани ахамияти аъёну ашрофи тидоратию косибй. Мубориза алайхд асилзодагони авлодй. Хокимия™ мустабиди кипселидхо. Ислохоти хокими бедодгар Периандр. Сохти давлатии Коринф. Такдияти Коринф дар асри VI кабл аз милод. Ташкили бозихои Истмий. Муносибати байнихамдигарии Коринф бо мустамликахояш. Аргос - ракдби асосии Спарта. Хдёти ходагй. Муноси- баггхои идтимой. Сохти давлатй. Дигар вилоятхои Пелопоннес. Сикион, Элида, полисхои Аркадия. Ташкили бозихои Олимп ва ахамияти ин дашн дар Пелопоннес. ТАШАККУЛИ ПОЛИС ДАР АТТИКА Афина хдмчун полней косибию аграрй. Манбаъхои асосии таърихи Аттика дар садахои VIII-VI то милод. Аттика дар давраи Микенй ва накдш мероси микенй дар таърихи инкишофи Афина. Мархалахри таназзули сохти кавмию авлодй, пайдоиши муносибатхои ибтидои синфй ва давлат. Рушду инкишофи касбу хунар ва савдо, афзудани табакахои тидоратию косибй. Муборизаи онхо бо аъёну ашрофи авлодй. Сабти хукук, аз дониби Драконт ва накдш он дар инкишофи моликияти хусусй. Тезутунд гардидани муборизаи идтимой. Крнунхои Салон. Ислохотхои идтимоию иктисодй ва сиёсии у. Тахкими мавкеи табакахои миёнаи шахрвандон. Ба вудуд овардани кафолати хукукхои идтимоию сиёсии шахрвандони Афина. Инкишофи касбу хунар дар Аттика. Афзудани содироти Афина дар асри VI пеш аз милод. Тахкими мавкеи идтимоию сиёсии табакоти тидоратию косибй. Муборизаи онхо бар зи л пи аъёну ашрофи авлодии заминдор. Хокимияти муста- бид дар Афина. Сиёсати дохилй ва хоридии Писистрат. Раво- бит бо Лидия ва Миср. Афзудани кувваю иктидор ва таъсири Афина. Футури хокимияти мустабид дар Афина ва сабабхои он. Бархам задали Гиппия (писари Писистрат). Мудохилаи Спарта. Ба сари хокимият омадани Клисфен. Хонунгузории Клис- фен ва ташаккули демократияи гуломдории Афина. Ф. Энгеле дар бораи ахамияти ислохотхои Солон ва Клисфен барон инкишофи полней Афина. ПОЛИСХОИ ДИГАР ВИЛОЯТХОИ ЮНОН Юнон ва Фессалияи миёна. Инкишофи нобаробарии вилоятхои гуногун. Халкидик ва Эретрия дар Эвба. Фокея. Накдш онхо дар карнхои VIII-VII то милод. Ипггироки фаъо- лона дар мустамликаи бузурги Юнон. Мегерхо дар аерхои VIII-VI кабл аз милод. Ахамияти иктисодй ва мадании маъ- бади Делфия дар асрхои VII-VI то солшумории мо. Амфик- тионияи Делфия. Итгаходи Фива ва Беотия дар асри VI кдбл аз эраи мо. Хусусиятхои хоси инкишофи идтимоию икди- содии Фессалия. Шахр-давлатхои юнонй дар сохили гарбии Осиёи Сатир. Милет-полиси калонтарини садахои VIII-VI то милод. Раво- бит бо Фригия ва Лидия. Рушди ходагй ва афзуцани бойга- рию сарват дар Милет. Накдш Милет дар мустамликаи бу- зурги Юнон. Муносибагхои ичдимой. Муборизаи дохилй. Х,окимияти мустабиди Фрасибула ва сарнагун кардани он. Муносибатх,ои байнихамдигарй бо давлатхои шохии Лидия ва Форс. Дигар полисхои юнонии Осиёи Сатир. Аз чониби Форс забт карда шудани полисхои Осиёи Хурд. Шахр - давлатхои юнонй дар чазирахои Бахри Эгей. Эгина, Родос, хокимияти мустабиди Поликрат дар Самос. Мустамликахои юнонй дар Юнонй Бузург. Тахкими иктисодй ва сиёсии онхо. Мубориза бо Карфаген ва этрускхо. Олами Юнон дар интихои карни VI пеш аз милод. ЮНОНИ КЛАССИКИ ДАР АСРХ.ОИ V-IV ТО МИЛОД ЧАНГХОИ ЮНОНУ ФОРС ВА ТАЪСИРИ ОЩО БА ИНКЙШОФИ ичтимоию иктисоди ВА ФА РЕЛИГИЮ СИЁСНИ ЮНОНИЁН Вазъияти байналхаткй дар бахри Миёназамин дар инти- хои садаи VI кабл аз милод. Басби Форс. Сабабу бахонахои дангхои Юнону Форс. Даврабандй. Шуриши Иония. Мутта- хид гардидани Юнониёни Иония. Шикасти шуриш. Бархам задани Милет. Сабакдои шуриш. Хдмлаи нахустини форсхо ба Юнонй Балкан. Куввахои форсхо ва афинагихо. Задухурди Марафон ва ахамияти маънавию сиёсии он. Омодагй ба задухурди халкунанда. Тадбирхои харбию дипломатии Ксеркс. Вазъият дар Юнон. Муборизаи барномаи «бахрй» ва «хушкигард»-и инкишоф дар Афина. Балабан Фемистокл. Конгресси Коринф дар соли 481 то эраи мо ва итгаходи харбии юнониён. Юриши Ксеркс. Куввахои юно- ниён ва форсхо. Вок,еаи Фермопил ва мухориба дар назди Артемисия. Задухурд дар назди Саламин. Торумори форсхо дар назди Платея ва Микал. Тагйир ёфтани хусусияти чангхо. Ташкили итгаходи Делосе бо сарварии афинагихо. Озод кардани чазирахо ва шахрхои юнонии Осиёи Сатир. Тахкими накдш Афина дар Итгаходи Делосе. Шикасти форсхо дар назди Эвримедонт. Шуриши зидди форсхо дар Миср ва экспедитсияи Афина ба Миср. Махди Флота Афина. Суету заиф гардидани куввахои чонибайни мухориб. Накдш рухияи зиддиафинагй дар Эллада. Сулхи Каллия. Сабабхои галабаи юнониён. Таъсири галабаи юнониён ба инкишофи ичтимоию иктисоди ва фархангию сиёсии Юнон. ИКТЖ ОДИЁТИ ЮНОН ДАР АСРХОИ У-IV ТО МИЛОД Ду навъи асосии ик,тисодиёти Юнон: афинагй ва спар- танй. Хусусиятхои хоси онхо. Инкишофи самарабахши ик.ти- содиёти гуломдорй дар Афина. Тавсифи умумии он. Сиёсати икхисодии полис. Ходагии кишоварзй. Сохтори сох,ах,о. Нак,ши галлакорию токдорй ва зайтунпарварй. Навъхои асосии ходагй. Мулку моликияти гуломдорй ва ходагии зевгита, унсурхои истехсолоти молй. Касбу хунар. Сохахои асосй. Металлургия ва коркарди метал. Истехсолоти кулолй, кори бофандагй, киштисозй ва амсоли инх,о. Мех,нати гуломон ва тагавили мех,нат. Дарадаи инкишофи техника. Муносибати мехнати гуломон ва гайригуломон. Тидорат. Дарадаи баланди инкишоф хамчун натидаи истех- солоти молй. Савдои дохилй па хоридй. Воситахои накдиёт. Сохтмони киштии тидоратй. Зарф. Асбобхои тидорат. Сик- каю тангахо ва муомилоти пули. Юнон ва музофотхои мус- тамлика. Навъи аграрии иктнсодиёти Юнон. Муносибати ходагии кишоварзй, касбу хунар ва тидорат. Тафовут аз навъи якум. К. Маркс, Ф. Энгеле ва Е5.И. Ленин дар бораи иктисо- диёти Юнони кадим, тарзи гуломдории истехсолот. Танкиди акидахои олимони буржуазй ба ходагии Юнони антикй. СОХТОРИ ИНТИМОИИ ЮНОН ДАР АСРХОИ У-IV ТО МИЛОД Мафхуми «гуломдории ютассикй» ва хусусиятхои асосии он. Таърифи ленинии мафхуми «синф». Синфхои асосй дар Юнони классикй: гуломон, гуломдорон, истехсолкунан- дашни хурд. Гуломон. Шумора, мавкеи хукукй ва дамъиятии онхо. Шаклхои муборизаи синфй. Манбаъхои асосии гуломдорй. Гуломдорон. Гуруххои гуногуни идтимоии гуломдорон: заминдорон ва аъёну ашрофи тидоратию косибй, шахрвандон ва гайришахрвандон, накдш онхо дар истехсолот. Ихтилофоти дохилии синфи гуломдорон. Истехсолкунандагони хурди озод хамчун синфи дамъи- яти гуломдории Юнон. Гуногуннавъии он: кишоварзон, ко- сибону тодирони хурд, шахрвандон ва гайришахрвандон. Мавк,еи молумулкй ва идгамой. Ихтилофоти дохилй. Мубо- ризаи демократия ва олигархия хамчун шакли ихтилофоти идтимой. Сохтори синфию табакдвии дамъияти Спарта: спартиат- хо ва периэкхо. Илотхо, мавк,еи модумулкй ва дамъиятии онхо. Нукдаи назари адабиёти муосир дар бораи илотхо. К. Маркс, Ф. Энгеле ва В.И. Ленин дар бораи сохтори идтимоии Юнон дар кдрнхои V-IV пеш аз эраи мо ва хусусиятхои хоси гуломдории классикй. |