Тарих. 18671868 жылдардаы азастандаы реформалар аза даласын басару жніндегі Ережені
 Скачать 216.41 Kb.
|
|
Жәміш, Омбы 1716-1720 жылдары Ертіс өзенінің бойына салынған бекіністер: Железинск, Коряков, Жәміш, Өскемен, Омбы, Семей. 1717 жылы салынған бекініс: Железинск 1718 жылы жоғары Ертіс бойына салынған әскери бекініс: Семей 1718 жылы қазақ-жоңғар шайқасы болған жер: Аягөз өзені жағасында 1720 жылы салынған бекініс: Коряков 1723 жылы қазақ жеріне басып кірген жоңғар әскерінің саны: 70 мың 1724-1725 жылдары жоңғарлар басып алған қалалар: Түркістан, Ташкент 1726 жылы болған «Қалмақ қырылған» шайқасының маңызы: Қазақстанның солтүстік-батысы азат етілді 1726 жылы қазақ жасақтарының жоңғарларды талқандауының басы болған оқиға: «Қалмақ қырылған» 1728 ж. жоңғарлармен шайқас болған жер: Бұланты 1728 ж. қазақ жүздері өкілдерінің жоңғарларға қарсы күресу үшін бас қосқан жері: Ордабасы 1730 ж. Ресейге жіберілген қазақ елшілігі: Қойдағұлұлы, Қоштайұлы 1730 жылы Аңырақай шайқасында басшылық жасады: Әбілқайыр 1731 ж. қазанда Кіші жүздің 29 старшыны жиналып қарастырған мәселе: Ресейге қосылу жөнінде ант беру 1731 жылы ақпан айының 19 күні Кіші жүз елшілері Анна Ионновнаның қабылдауында болып талқыланған мәселе: Кіші жүзді империя құрамына қабылдау 1734 жылы Қазақ жерінде ұйымдастырылған экспедиция: «Қырғыз-қайсақ» 1734 жылы Ресейде құрылған «Қырғыз-қайсақ» экспедициясының жетекшісі: И.К.Кирилов 1735 жылы Қазақстанның солтүстігінде өзен бойында салынған бекініс: Ор 1738 жылы қазақ сұлтандарының съезі шақырылды: Орынборда 1738 жылы Орынборда қазақ сұлтандарының съезін шақырған Орынбор комиссиясының басшысы: В.Татищев 1740 ж. Орта жүз ханы Әбілмәмбет пен Абылай сұлтанның ант берген мемлекеті: Ресей 1740 жылы Кіші Жүздің шекарасына қауіп төндірген мемлекет: Иран, парсы 1741 ж. жоңғарлардың тұтқиыл шабуылы салдарынан тұтқынға түскен саяси тұлға: Абылай 1741-1742 жылдары «Ақтабан шұбырындыдан» кем түспейтін шабуыл ұйымдастырған Жоңғар қонтайшысы: Қалдан-Серен 1741-1743 ж. Абылай сұлтан тұтқында болды: Жоңғарияның 1742 ж. 20 мамырдағы Ресей Сенатының Жарлығы: Қазақтарды және шекаралық өңірдегі бекіністерді қорғау туралы. 1745 жылы жоңғарлардың Қазақ жеріне жорығының уақытша тоқтау себебі: Қалдан-Сереннің қайтыс болуы 1747 жылы Нәдір шах өлгеннен кейін Хиуа тағына отырған хан: Қайып сұлтан 1747 ж. орыс патшасы Елизавета Петровнаның Алтай тау-кен кәсіпорындары жөніндегі шешімі: Орыс патшалары отбасыларының меншігі деп жариялады 1748 жылы Нұралы ханды мойындамаған шекті руы өз ханы деп таныды: Батыр сұлтанды 1748 жылы патша үкіметі Кіші жүздің ханы етіп сайлаған сұлтан: Нұралы 1752 жылы Есілдің бойында бой көтерген қала: Петропавл 1755 жылы басталған соғыс: Қытай-Жоңғар 1755 жылы Башқұрттардың көтерілісін басқарған қолбасшы:Батырша 1756 жылы қыркүйекте патша әкімшілігі Кіші Жүз қазақтарына ресми шек қойды: Жайық жағалауына мал жаюға 1756 (1757) жылы Қазақстанға басып кірген ел: Қытай әскері 1758 жылы Жоңғарияны толық бағындырған: Қытай әскері 1761 ж. Абылай орыстың осы патшасынан ағаш ұстасын және 200-300 пұт астық жіберуді сұрап, хат жазды: Елизавета Петровна 1761 жылы Жоңғар хандығының орнына құрылған аймақ: Шыңжаң 1771 ж. Орта жүздің ханы Әбілмәмбет қайтыс болғаннан кейін тағына отыруға тиіс мұрагер: Әбілпайыз 1771 жылы Түркістан қаласында болған оқиға: Абылай хан сайланды 1773 жылы 17-18 қарашада Усиха өзені бойында Пугачевке жолыққан Нұралы ханның арнайы өкілі: Зәбір 1773-1775 жж. Е.Пугачев соғысы кезінде Кіші жүз ханы Нұралының ұстанған бағыты: бейтарап саясатты ұстанып екі жақты бағытта болды 1775-1846 жылдары өмір сүрген қазақ поэзиясының жарқын өкілдерінің бірі, белгілі ақын: Жанақ ақын 1778 жылы ІІ Екатерина Абылай ханды: Орта жүздің ханы етіп бекітті 1781 жылы Абылайдың қайтыс болуына байланысты Орта жүздің ханы болып сайланған ұлы: Уәли 1783-1797 жылдары С.Датұлы бастаған көтерілістің қамтыған аймағы: Кіші жүз 1784 жылы Орынбор губерниясының бастығы болып сайланды: О.А.Игельстром 1785 жылы наурызда Сахарная бекінісіне шабуыл кезінде тұтқынға түскен сұлтан: Айшуақ 1785 жылы жазда Кіші жүз старшындарының съезінде қабылданған шешім: Нұралыны тақтан тайдыру туралы 1786 жылы Игельстромның жобасымен құрылған Кіші жүздегі әкімшілік билік: шекаралық сот 1786 жылы Кіші жүзден біржола қуылған хан: Нұралы 1786 жылы старшындардың съезі өтті: Кіші жүзде 1789 ж. ашылған Азиялық училищесінде оқытып үйретілген тілдер: монғол, қытай, парсы 1789 жылы Омбыда ашылған: Азия мектебі 1790 ж. жер аударылып, сонда қайтыс болған хан: Нұралы 1791 жылы Кіші жүздің ханы болып сайланды: Ералы 1791-1838 жылдары өмір сүрген қазақтың батыры: Исатай Тайманұлы 1792 жылы С.Датұлы тіке шабуылмен алмақ болған бекініс: Красногорск 1794 жылы Ералы ханның өліміне байланысты, Кіші жүздің хан тағына отырған Нұралының баласы: Есім 1795-1797 жылдары билік құрған Кіші жүз ханы: Есім хан 1797 жылы Барон Игельстромның ұсынысы бойынша патша үкіметі бекіткен хан: Айшуақ 1797 жылы 17 наурызда С.Датұлы тұтқиылдан шабуыл жасады: Хан сарайына 1797 ж. Қаратай сұлтанның өршелеген қуғынынан құтылу үшін Сырым Датұлы: Хиуа хандығына өтіп кетті 1799 ж. қарашада Орта жүз қазақтарын Ертістің оң жағасына қайта қоныс аударуға рұқсат еткен император: І Павел 1802 жыл С.Датұлы қаза болған жер: Хиуа хандығы 1812 жылы І-ші Наполеонның армиясы басып кірді: Ресей аумағына 1812 жылы шілденің 6-сы күні Ресейде манифист-үндеу қабылдаған: І Александр 1813 жылы әскери училище ашылған қала: Омбы 1815 жылы Бөкей хан қайтыс болғаннан кейін Ішкі Ордадағы билікті жүргізді: Шығай хан 1816-1821 жылдары Кіші жүздегі хан: Арынғазы 1817 жылы Сүйік Абылайханұлының патша үкіметіне жасаған мәлімдемесі: Қарамағындағы рулардың Ресей құрамына өтуді қалауы 1819 жылы Орта жүздің ханы Уәли хан өлген соң, патша үкіметінің басқару жүйесін өзгерту туралы шешімі: Хандық басқару жүйесін жою 1820-1887 жылдары өмір сүрген белгілі күйші, сазгер: Дәулеткерей Шығайұлы 1822 жылғы «Сібір қазақтары Жарғысының» авторы: Сперанский 1822 жылғы «Жарғы» аздаған өзгерістерімен қолданылып келді: ХІХ ғ. 60 жылдардың ортасына дейін 1822-1824 жж. Жарғыларды бекіткен патша: І Александр 1822-1895 жылдары өмір сүрген халық ақыны: Сүйінбай 1824 жылы Кіші жүзде болған жағдай: Хандық билік жойылды 1824 жылғы «Орынбор қазақтарының Жарғысы» авторы: Эссен 1824-1829 жылдары М.Өтемісұлы тұрған қала: Орынбор 1825 жылы өз жерлерінде сыртқы округ ашуға келісім берген Ұлы Жүздің руы: Үйсін 1825 жылы әскери училище ашылған қала: Орынбор 1831 жылы қыркүйекте орысша білім беретін училище ашылған қала: Семей 1831 жылы құрылған округ: Аякөз 1832 жылы құрылған округ: Ақмола 1832-1836 жылдар аралығында орысша білім беретін училищелер ашылған қалалар: Семей, Өскемен, Омбы 1833 жылы Қарағанды көмірін ашқан алғашқылардың бірі: Аппақ Байжанов 1833 жылы құрылған округтер: Баянауыл, Үшбұлақ 1833 жылы А.С.Пушкиннің Орынбор қаласында жинаған тарихи материалдары: «Е.Пугачев бүлігінің тарихы» 1835 жылы Баянауыл өңірінде дүниеге келген әнші, сазгер: Жаяу Мұса 1835 жылы салынған бекініс: Ұлытау 1836 жылы қазақтар үшін интернаты бар училище ашылған қала: Өскемен 1836 жылы Кенесарының ағасы Саржан өлтіруге бұйрық берген хан: Қоқан ханы 1836-1838 жылдардағы көтеріліс қамтыды: Бөкей Ордасын 1837 жылы қарашада Исатай әскерімен жазалаушы отрядтар арасындағы шайқас: Тастөбе шайқасы 1837-1847 жылдары болған ұлт-азаттық көтерілістің басшысы: К.Қасымұлы 1838 жылы Кенесары Қасымұлы бастаған көтерілісшілер шабуыл жасаған бекініс: Ақмола 1840-шы жалдары Кенесары көтерілісшілері қоршаған Қазақстан жерінде салынған Қоқан бекіністері: Жаңақорған, Созақ, Ақмешіт 1840-1850 жылдарда құрылған округтер: Көкпекті, Алатау 1841 жылы Бөкей Ордасында (Ішкі Орда) мектеп ашты: Жәңгір 1841 жылы татарша-орысша білім беретін мектеп ашылған хандық: Кіші Орда 1841 жылы Кенесары Қасымұлы: Хан болып сайланды 1841 жылы Кенесары көтерілісшілері Қазақстан жерінде салынған Қоқан бекіністерін қоршады: Жаңақорған, Созақ, Ақмешіт 1841-1889 жылдары өмір сүрген белгілі қазақ ағартушысы, қоғам қайраткері: Ыбырай Алтынсарин 1843 жылы Жанқожа батыр халық қолдауымен құлатқан бекініс: Хиуа бекінісі 1843-1916 жылдары өмір сүрген белгілі күйші, қобызшы: Ықылас 1844 жылы шілденің 20-нан 21-не қараған түні К.Қасымұлы ірі жеңіске жетті. Ал жеңілген топты басқарған: сұлтан Жантөреұлы 1844 жылы неплюевтің кадет корпусы орналасқан қала: Орынбор 1845 жылы К.Қасымұлы бастаған көтерілісшілер басып алған Қоқан бекіністері: Жаңақорған, Жүлек, Созақ 1845 жылы қазақ жеріндегі басқару жүйесіндегі өзгеріс: Бөкей Ордасының жойылуы 1845 жылы Шыңғыстау өңірінде дүниеге келген көрнекті ойшыл, ұлы ақын: А.Құнанбаев 1845-1904 жылдары өмір сүрген ұлы ақын: А.Құнанбаев 1846 ж. жазда орыс әскерлері келген өзен бойы: Қызылағаш 1846 жылы дүниеден өткен батыр: Махамбет Өтемісұлы 1847 жылы К.Қасымұлы бастаған көтерілісшілер басып кірген аймақ: Қырғыз жері 1847 жылы Кенесары хан қаза тапқан жер: Кекілік сеңгір 1847-1857 жылдары Қазақстанда айдауда болған украин ақыны: Шевченко 1848 жылы Қарқара уезінде көпес Ботовтың есімімен аталған ірі жәрмеңке ашылған жер: Талды-Қоянды 1848 жылы Ұлы жүзде тағайындалған пристав бағынған генерал-губернаторлық: батыс-Сібір 1849 жылы жұмысшылардың алғашқы бас көтеруі өткен қала: Көкшетауда 1850 жылдары Хиуалықтармен қоқандықтарға қарсы күресті ұйымдастырушылар: Жанқожа Нұрмұхамедұлы, Есет Көтібарұлы 1851 жылға дейін Ресей мен Цин империясы арасындағы сауда байланыстары осы қала арқылы жүзеге асырылды: Кяхта 1851 жылы орыс әскері қарсылықсыз басып алған бекініс: Таушүбек 1853 жылы Ресейдің қол астына алынған қоқандықтардың бекінісі: Ақмешіт 1853-1905 жылдар арасында патша үкіметінің қазақтардан тартып алған жер көлемі: 4 млн. десятина 1854 жылы көктемде құрылған бекініс: Верный 1854 жылы қазан қаласында баспадан шыққан ХV-ХVІІ ғасырлардағы қазақ тарихы жайындағы маңызды шығарма: «Жылнамалар жинағы» 1855 жылы Петербургте күміс медальға ие болған күйші: Тәттімбет 1856 жылы желтоқсан айында Жанқожа бастаған көтерілісшілер қоршады: Қазалы қамалын 1858 жылы Есет батыр мәжбүр болды: Көтерілісті тоқтатып, патша билігін лажсыз мойындауға 1858-1859 жылдары Шоқанның жасаған сапары: Қашғарияға сапары 1858-1831 жж. өмір сүрген көрнекті қазақ ақыны, этнограф және ағартушы: Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы 1859 жылы Ұлы жүзбен Қырғыз елінің солтүстік шекарасына тұрғызылған бекініс: Кәстек 1860 жылы 19-21 қазанда қоқандықтар мен орыс әскерлері шайқасқан жер: Ұзынағаш 1860 жылы 5 күндік қоршаудан кейін құлаған Қоқан хандығының Жетісудағы бекінісі: Пішпек 1860 жылы полковник Циммерман бастаған орыс әскерлері басып алған бекіністер: Тоқмақ, Пішпек 1860 жылы Ресей үкіметі басып алған бекініс: Пішпек 1861 жылы орыс-қазақ мектебі ашылған қала: Троицк 1864 жылы Ш.Уалихановтың генерал Н.Черняевтің әскерімен басып алуға қатысқан бекініс: Әулиеата 1864 жылы көктемде Ресей үкіметі басып алған бекініс: Түркістан 1864 жылы Ресей әскерлері басып алған бекіністер: Әулиеата, Шымкент, Түркістан 1864 жылы Ресей мен Цин империясы арасындағы келісім: Шәуешек хаттамасы 1864 жылы Іле өлкесінде құрылған мемлекет: Іле сұлтандары 1864 жылы Қашқарияда құрылған мемлекет: Жетіашар мұсылман мемлекеті 1865 жылы Ш.Уалихановтың соңғы еңбегі: Дүнгендер көтерілісі болды 1865 жылы 5 маусымда қазақ жерін зерттеп білу сұрақтарын дайындауға әмір берген патша: ІІ Александр 1865 жылы құрылған «Дала комиссиясын» басқарған: Ф.Гирс 1866 жылдың басында орыс әскерлері басып алған Орта Азия хандығы: Бұқар хандығы 1867 ж. 11 шілдеде ІІ Александр патша бекіткен ереже: «Сырдария мен Жетісу облыстарын басқару туралы ереже» 1868 жылы біраз жері Түркістан генерал-губернаторлығына бағындырылған хандық: Қоқан 1868 жылы Париждегі дүниежүзілік көрмеге қойылған бұйымдар: Ұлттық киімдер 1868 жылы құрылған статистикалық комитет: Түркістанда 1868 жылы қабылданған Ереже атауы: Жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы 1868 жылы Орал, Торғай көтерілісшілері мен фон Штемпель басқарған жазалаушы әскері арасында шайқас өткен жер: Жамансай көлі маңында 1868-1869 жылғы отарлық езгіге қарсы күрескен аймақтардың бірі: Орал, Торғай облыстары 1870 жылы сәуірдің 5-күні қазақ шаруалары мен жалдамалы жұмысшылар тобы шабуыл жасаған форт: Александровск форты 1870 жылы Ресей әкімшілігіне қарсы көтеріліс болған өңір: Маңғыстау 1872 ж. қазақ музыка аспаптары қойылған көрме өткен қала: Мәскеу 1872 жылдан бастап Бөкей Ордасының жері қараған әкімшілік аймақ: Астрахань губерниясы 1872 жылы мұғалімдер институты ашылған қала: Омбы 1879 жылы Ыбырай мектеп инспекторлығына тағайындалған облыс: Торғай 1879 жылы мұғалімдер институты ашылған қала: Ташкент 1881 жылы Ресей мен Қытай арасында болған шарт: Петербург келісімі 1883 жылы Іле өзені арқылы Қытайға барған көпес: Юлдашев 1883 жылы қоғамдық кітапхана ашылған облыс: Семей 1883 жылы Орск қаласында тұңғыш ашылған оқу орны: қазақ мұғалімдік мектебі 1886 жыл 2 маусымда бекітілген Ереже: «Түркістан өлкесін басқару және онда жер, салық өзгерістерін енгізу туралы» 1888 ж. жұмысшылар ереуілі өткен уезд: Өскемен уезді 1890 жылы Шыңжанмен сауданы дамыту үшін ашылған сауда округі: Түркістан округі, Семей сауда округі 1890-1941 жж. өмір сүрген мемлекет және қоғам қайраткері, Қоқан автономиясының басшысы: М.Шоқай 1891 ж. «Ережеге» сай Қазақстанда құрылған генерал-губернаторлық: Дала генерал-губернаторлығы 1891-1970 жж. өмір сүрген мемлекет және қоғам қайраткері, Алашорда үкіметінің мүшесі: Ә.Ермеков 1893-1895 жылдары салынған, Қазақстан шекарасының біраз жерін басып өткен темір жол: Сібір темір жолы 1893-1897 жылдары салынған біраз жері Қазақстанның батыс аудандарын басып өткен теміржол: Рязань-Орал теміржолы 1893-1905 жылдар арасында қазақтардан тартып алынған жер көлемі: 4 млн. десятина 1896 жылым Ресейдің әр түрлі оқу орындарында оқыған Торғай облысының қазақ студенттерінің саны: 50-ге жуық 1897 жылғы халық санағы бойынша ең көп қоныстанған ірі қалалар: Орал, Верный, Семей 1899 жылдан кейін қазақтар мен орыстар арасындағы этностық жанжалдар даладағы өмірдің сипатты белгісіне айналды, - деп жазды: Т.Рысқұлов 1900 жылы Қазақстандағы ең алғашқы әдістемелік мектеп ашылған қала: Түркістан 1901-1905 жылдары салынған теміржол: Орынбор-Ташкент 1902 жылы тұңғыш маркстік құпия ұйым құрылды: Орынборда 1904 жылы Надеждинск кен қазу жұмысшыларының ереуілі өткен уезд: Зайсан 1905 жылы басылып шыққан Мусса бен Айса Сайрамидің еңбегі: Он екі мұқам 1905 жылы жергілікті әкімшілік билікке қарсы шаруалардың бой көрсетуі болған облыс: Семей 1905 жылы қазан айының 17-де жарияланған патша манифесін әшкерледі: Алаш қозғалысының өкілдері 1905 жылы Қарқаралыда өткен халықтың бірлігін қуаттайтын саяси жиынға белсене қатысқан: М.Дулатов 1905 жылы 18-19 қазанда саяси шеру өткен қала: Орынбор 1905 жылы 16-28 қарашада Семей қаласында өткен ереуілі: пошта-телеграф қызметкерлерінің ереуілі 1905 жылы 21 қарашада патша билігіне қарсылық білдірген әскери гарнизон орналасқан жер: Жаркент 1905 жылы 6-желтоқсанда жұмысшылар ереуілі өткен жер: Өскемен 1905 жылы 13-желтоқсанда жұмысшылар ереуілі өткен жер: Павлодар 1905-1907 жылдары Ресейде болған басты оқиға: Бірінші орыс буржуазиялық-демократиялық революциясы 1906 жылы жұмысшылардың жаппай ереуілі өткен өңір: Семей 1906 жылы қазақ шаруалары отаршыл жер саясатына ашық қарсылық көрсеткен Сырдария облысындағы уездер: |