2 -амалий иш модулга (1). 2Амалий иш Мавзу Криптографик имоялаш
Скачать 417 Kb.
|
2-Амалий иш Мавзу: Криптографик ҳимоялаш Ахборотни химоялашнинг самарали усулларидан бири криптографик ҳимоялашдир. Ушбу амалий ишда маълумотларни криптографик ҳимоялаш усуллари таснифланади. Яъни классик шифрлаш алгоритмлари, симметрик шифрлаш алгоритмлари ҳамда очик қалитли шифрлаш алгоритмлари. Ўрин алмаштириш шифрлаш алгоритми Ўрин алмаштириш шифрлаш алгоритми уч қисмдан иборат. Оддий ўрин алмаштири, калит ёрдамида ўрин алмаштириш ва икки тоонлама ўрин алмаштириш. 1. Оддий ўрин алмаштириш усули. Очиқ матн Т0= MAHMUDOV_NURULLO к= 4х4
шифрматн Т1= MU_UADNLHOUL 2.Калит ердамида ўрин алмаштириш Очиқ матн Т0= MAHMUDOV_NURULLO к= NURULLO
шифрматн Т1=UDOVMAHMULLO_NUR Дешифрлаш Т0= MAHMUDOV_NURULLO Икки томонлама ўрин алмаштириш усули. Бу усулда калит сифатида устун ва қатордаги ҳарфлар тартибидаги сонлардан фойдаланилади. Аввалам бор калит символларига қараб жадвал тузилади ва очиқ Т0 матн қатор шаклда жойлаштирилиб чиқилади, сўнгра эса рақамлар навбатма - навбат тартибланиб, аввал қатор, сўнгра эса устун ўрни алмаштирилади ва жадвалдаги маълумот қатор бўйича ўқилиб Т1га эга бўлинади. Масалан: «Т0= MAHMUDOV_NURULLO» очиқ матни шифрлаш талаб этилсин. Бу ерда калит бўлиб 1342 ва 2314 хизмат қилади. Яхшироқ изоҳланиши учун К1=1342 қатор сифатида ва К2=2314 устун сифатида белгилаб оламиз. 4х4 жадвал яратиб Т0 қатор бўйича ёзамиз
Энди қатор ва устунлар тартиб бўйича ўринлари алмаштирилади.
Охирги жадвалга асосан шифрланган матнни олиш учун қатор бўйича ёзамиз. Т1 =_MUUNADLUHOLRMVO Дешифрлашда Шифрматн Т1 =_NURMAHMUDOVULLO Vijiner shifrlash usuli: Ochiq matn M=MAHMUDOVNURULLO : Kalit=NURULLO Ingliz alifbosidan foydalanib, harflar va kalit so’zning harflar sonidan kelib chiqibjadval yaratildi. Jadval ma’lumotlarini quyidagi tartibda to’ldirildi.
Shifr matn : ZUYGFOCIYLCFWZB |