Гигиена. Документ Microsoft Office Word (3). 2. Дарааои омзиши итисодиёти тандуруст. Хусусиятои сатои гуногуни итисодиёт макроитисод, мезо ва микроитисод
 Скачать 55.47 Kb.
|
|
Моддаи 71. Расонидани ёрии тиббй ба беморони нашъамандй, нашъамандй ва майзадагй 29. Маблаѓњои муомилотї ва фондњои асосї дар нигањдории тандурустї аз чї иборатанд. Арзиши сармояи муомилот ва фондҳои асосӣ.. Маблағҳои муомилотӣ дар соҳаи тандурустӣ (маблағҳои муомилот, меҳнат фондҳои ширкат, захираҳои корӣ) - яке аз қисмҳои дороиҳои ташкилот эхтиёчоти нигахдории тандурустй (илова ба асосй воситахо) барои истехсоли молхои тиббй ва хизматрасонй. Дар соҳаи тандурустӣ ба сармояи кории инҳо дохил мешаванд: махсулот, карзхои дебиторй (камтар аз 1 сол), когазхои киматнок ги ва дигар маблаггузорихои молиявии кутохмуддат, пули накд дороиҳо дар суратҳисобҳои бонкӣ ва дигар ҳисобҳо, захираҳои доруворӣ лавозимот ва маснуоти тиббй, газвору кат лавозимот, хароҷоти таъхирнопазир. Истифодаи осу- дар доираи як давраи истеҳсолӣ (тиббӣ, ташхис, тартиби барқарорсозӣ) ё дар давоми мухлати нисбатан кутох, на бештар аз 12 мох. Барои тахлили омории фондхои муомилот, истифода эҳтимолият: • гардиши сармояи муомилот; • муттаҳидсозии сармояи муомилот. Фондҳои асосии соҳаи тандурустӣ (сармояи асосӣ, воситаҳои асосӣ, захираҳои асосӣ) яке аз ҷузъҳои дороиҳои ташкилотҳои тандурустӣ мебошанд, ки барои истеҳсоли молу хизматрасониҳои тиббӣ муддати тӯлонӣ истифода шуда, арзиши худро тадриҷан ба онҳо интиқол медиҳанд. Дар соҳаи тандурустӣ ба воситаҳои асосӣ биноҳо, иншоот, таҷҳизот, воситаҳои нақлиёт, асбобу асбобҳои ченкунӣ, компютерҳо ва дигар объектҳои баҳисобгирии муҳосибӣ ва ҳисоботдиҳӣ мутобиқи Омори фондҳои асосӣ гурӯҳҳои зерини нишондиҳандаҳоро дар бар мегирад: – нишондињандањои арзиш ва њолати фондњои асосї; • нишондиҳандаҳои ҳаракати воситаҳои асосӣ; • нишондихандахои истифодаи фондхои асосй. Маблаги умумии фондхои асосиро танхо аз руи пул муайян кардан мумкин аст. Барои ин, арзиши китобии онҳоро ҳисоб кунед. 30. Нархи хизматрасонии тиббй. Ҷузъҳои асосии хароҷот. Арзиши хизматрасонии тиббї арзиши масолењ, ки дар раванди хизматрасонї истифода мешаванд, захирањои мењнатї ва дигар харољот барои истењсоли он мебошад. Арзиши хизмати тиббй харочоти истехсол ва фуруши махсулот мебошад 30. Фоиданокї. Аҳамияти он дар таҳлили иқтисодӣ. Фоиданокӣ нишондиҳандаи самаранокии истифодаи пул ё дигар захираҳо мебошад. Фоиданокй яке аз нишондихандахоест, ки самараи кори иктисодиро тавсиф мекунад. 31. Таъсири саломатии аҳолӣ ба иқтисоди ҷаҳонӣ ва миллӣ. Илмҳои тиб ва иқтисодӣ робитаи байни тандурустӣ ва иқтисодро эътироф мекунанд. Нигахдории тандурустии ахолии мамлакат ба иктидори иктисодии давлат таъсир мерасонад. Бехтар намудани саломатии мехнаткашон афзоиши иктисодиётро баланд мебардорад, хосилнокии мехнатро баланд мебардорад ва аз ин ру боиси ба вучуд овардани махсулоти хушсифат мегардад. Дар татбики сиёсати иктисодии давлат ба саломатии ахолй диккати махсус додан лозим аст. Илми махсус — иктисодиёти тандурустй вучуд дорад. Истилоҳи иқтисодиёти тандурустӣ ҳамчун як соҳаи илми иқтисодӣ фаҳмида мешавад, ки масъалаҳои истифодаи самараноки захираҳои маҳдуди соҳаи тандурустӣ, идоракунии ин захираҳоро барои қонеъ гардонидани талаботи шаҳрвандони кишвар ба соҳаи тандурустӣ ва хизматрасонии тиббӣ омӯхта ва муфассал баррасӣ мекунад. Гайр аз ин, ин илм вазифаи махсусан мухим — нигахдорй ва мустахкам намудани саломатии ахолиро ичро мекунад. Вазъияти системаи нигахдории тандурустй бо рохи нигахдории тандурустии гражданинхо ба тараккиёти хочагии халк хам тамоми мамлакат ва чи минтакахои алохидаи он таъсир мерасонад. Нишондихандахои зерин мухиманд: кам шудани фавти кудакони навзод ва синни кобили мехнат, кам шудани касалй дар байни калонсолон ва бачагон, кам шудани инвалидй, зиёд шудани давомнокии миёнаи умри гражданинхо. 32. Таъсири омилҳои берунӣ ва дохилӣ ба фаъолияти соҳаи тандурустӣ дар шароити бозор 33. Нақши тандурустӣ дар сохтори иқтисодии давлат Ҷавоби 31 Саволнома 34. Зарурати тахлили иктисодии фаъолияти муассисахои тиббй 35. Асосхои тахлили иктисодй ва идоракунй дар нигахдории тандурустй. Аҳамияти он барои рушди соҳаи тандурустӣ 36. Сугуртаи ихтиёрй ва ахамияти он барои тараккиёти иктисодиёт Суғуртаи ихтиёрии тиббӣ Бар хилофи суғуртаи ҳатмии тиббӣ, ҳамчун як қисми системаи суғуртаи иҷтимоӣ, суғуртаи ихтиёрии тиббӣ (VHI) як қисми суғуртаи шахсӣ ва як намуди фаъолияти молиявӣ ва тиҷоратӣ мебошад. Суғуртаи ихтиёрии тиббӣ ба ғайр аз барномаи суғуртаи ҳатмии тиббӣ барои таъмини сатҳи баландтари хизматрасониҳои тиббӣ пешбинӣ шудааст. Он аз хисоби маблагхои бевосита аз гражданинхо гирифташуда ё маблаги корфармо, ки коргарони худро ба таври илова сугурта мекунад, ба амал бароварда мешавад. Андозаи мукофотхои сугуртави барои сугуртаи ихтиёрии тибби аз чониби ташкилотхои тиббии сугуртави вобаста ба намуди таваккал, коидахои сугуртае, ки аз чониби сугуртакунанда кабул шудааст, арзиши хизматрасонии тибби ва дигар, шумораи шахсони сугурташуда ва гайра мустакилона мукаррар карда мешавад. Гурўњњо Суѓуртаи ихтиёрї дар асоси шартномаи байни суѓурташаванда (корфармо), суѓуртакунанда ва ташкилоти тандурустї сурат мегирад. Коидахои сугуртаи ихтиёриро, ки шартхои умумй ва тартиби татбики онро муайян мекунанд, сугуртакунанда мустакилона мукаррар менамояд. 37. маъюбї. Тафовут байни гурӯҳҳо. Шахси маъюб (лат.invalidus — заиф, нотавон) шахсе дониста мешавад, ки саломатиаш бо ихтилоли доимии фаъолияти бадан бинобар бемориҳо, оқибатҳои ҷароҳат ё нуқсонҳо, ки боиси маҳдудшавии ҳаёт мегардад ва эхтиёчоти хифзи ичтимой. Меъёрҳои муайян кардани маъюбӣ Меъёри муайян кардани маъюбии гурухи I ин аст норасогии ичтимоие, ки хифзи ичтимоиро талаб мекунад ё ёрӣ, аз сабаби бемории саломатӣ бо доимӣ ба таври назаррас вайроншавии баръало функсияҳои бадан аз сабаби бемориҳо, оқибатҳои ҷароҳат ё нуқсонҳое, ки ба он оварда мерасонанд ба махдудияти ошкори яке аз категорияхои хаёт арзишҳо ё маҷмӯи онҳо. ♦ Нишондодхо барои таъсиси гурухи I маъюбон: • натавонистани худхизматрасонӣ ё вобастагии пурра аз шахсони дигар; • мустакилона харакат карда натавонистан ва истеъмол кардан будан дар кӯмаки доимии дигарон; • натавонистани ориентация (дизорентатсия); • натавонистани муошират; • идора карда натавонистани рафтори худ. Меъёри муќаррар намудани маъюбии гурўњи II ин аст норасогии ичтимоие, ки хифзи ичтимоиро талаб мекунад ё ёрӣ, аз сабаби бемории саломатӣ бо доимӣ баён ихтилоли фаъолияти организм аз сабаби бемориҳо, оқибатҳои ҷароҳат ё нуқсонҳо, ки боиси вазнин мешаванд му махдуд кардани яке аз категорияхои фаъолияти хаётй ё онхо комбинатсияи. ♦ Нишондод барои мукаррар намудани маъюбии гурухи II: • қобилияти худхизматрасонӣ бо кӯмаки қисман дигарон; шахсони дигар ва истифодаи асбобҳои ёрирасон; • қобилияти мустақилона ҳаракат кардан бо истифода аз ёрирасон ва (ё) бо ёрии дигарон шахсон; • қобилияти кор кардан ё қобилияти кор кардан ичрои фаъолияти мехнатй дар махсус ташкил карда шудааст шароити истифодаи ёрирасон ва (ё) чои кори махсус чихозонидашуда, бо ёрии дигар шахсони дигар; • қобилияти омӯхтан ё қобилияти омӯхтан танҳо дар муассисахои таълимии махсус ё дар бораи махсус барномаҳои хонагӣ; • қобилияти ориентация дар вақт ва фазо, талаб карда мешавад ёрӣ аз дигарон; • қобилияти муошират бо истифода аз ёрирасон маблағ ва (ё) бо кӯмаки шахсони дигар; • торафт кам шудани танкид нисбат ба танкиди худ рафтор ва муҳити зист бо имкони қисман амали ислоҳӣ танҳо бо ёрии доимии дигарон. Меъёри муайян кардани маъюбии гурўњи III ин норасогии иљтимої мебошад, ки ба њифзи иљтимої ё кўмаки иљтимоъї дар натиљаи ихтилоли саломатї бо ихтилоли доимии сабук ё мўътадили фаъолияти организм дар натиљаи беморињо, оќибатњои љароњат ё нуќсонњо оварда мерасонад, ки боиси мањдудияти сабук ё ба таври мўътадил ба назар мерасад. яке аз категорияхои фаъолияти хаётй ё якчоягии онхо. ♦ Нишондод барои мукаррар намудани маъюбии гурухи III: • қобилияти худхизматрасонӣ бо истифода аз ёрирасон воситаҳои дарвоза; • қобилияти мустақилона ҳаракат кардан бо бештар муддати дароз, парокандагии ичро ва кам кардан масофаи schenie; • қобилияти таҳсил дар муассисаҳои таълимии навъи умумӣ ба режими махсуси процесси таълим ва (ё) бо истифода аз усулҳои махсус ва режими таълим ни, бо ёрии шахсони дигар (гайр аз тайёр кардани кадрхо); • қобилияти худтанзимкунӣ танҳо вақте вазъияти vychny, вобаста ба истифодаи ёрирасон маблағҳо; • қобилияти муошират, ки бо паст шудани суръат тавсиф мешавад афзоиш, камшавии њаљми азхудкунї, ќабул ва интиќол маълумот. Хангоми таъсиси гурухи инвалидй дар як вакт муайян мекунад дарачаи махдудияти кобилияти мехнатии худро шарик кунад (дараҷаи III, II ё I маҳдудият), ё гурӯҳи маъюбӣ бе махдуд кардани кобилияти мехнат рехт. Хангоми бахо додан ба дарачаи махдудияти кобилияти мехнат хосиятхо кобилияти кор карданро дар истехсолоти оддй муайян мекунанд шароит, дар шароити махсус мухайёшуда, ё нотавонист кор кардан. Вобаста ба вазъияти инвалидй гузаронидани экспертизаи тиббию иҷтимоӣ инҳоро муайян мекунанд сабабхои маъюбшавй. 38. Асосхои ислохоти нигахдории тандурустии Точикистон. Маблағгузории ҳар сари аҳолӣ 39. Маблағгузорӣ дар асоси самаранокӣ. Консепсия ва манфиатҳои он . 40. Таъсири раванди муњољират ба иќтисодиёти кишвари ќабулкунанда Муҳоҷират ҳаракати ҳудудии аҳолӣ бо мақсади тағйир додани ҷои истиқомати доимӣ ё муваққатӣ мебошад. Ахамияти иктисодии мухочират асосан аз он иборат аст, ки вобаста ба мухочират ресурсхои мехнатй байни кишвархо, минтакахои мамлакат, шахру дехот гох ба манфиати хуб ва гохе бадтар таксим карда мешаванд. Ба шарофати муњољират тафовутњоро дар таъмини иќтисодиёт бо ќувваи корї дар њудудњои гуногун ба таври назаррас бартараф кардан мумкин аст. Ин пурратар истифода бурдани ресурсхои мехнатро пешакй муайян мекунад, инчунин барои таксимоти окилонаи истехсолот шароит ба вучуд меоварад: дар мавридхои зарурй дар чойхои камахолй ва хатто пештар беодам корхонахои нав сохтан мумкин аст. Аз тарафи дигар, аз мамлакат рафтани интеллигенция, коргарони баландихтисос ва ба мамлакат омадани кувваи коргарии беихтисос метавонад иктидори мехнатии давлатро ба куллй тагьир дихад. . 41. Асосхои кабули карорхои идоракунй дар иктисодиёти нигахдории тандурустй. 42. Объекти омӯзиши иқтисодиёти тандурустӣ. Ба 1 савол ҷавоб диҳед 43. Пешниҳод чист. Мафхум ва ахамияти иктисодии таклиф Консепсияи навбатии асосии бозор пешниҳод мебошад. Маблағи пешниҳод аз рӯи миқдори молҳо ва хизматҳое муайян карда мешавад, ки истеҳсолкунанда (фурӯшанда) омода ва қодир аст бо нархи додашуда дар як давраи муайян фурӯшад. Ба истилоҳи соҳаи тандурустӣ, пешниҳод ин миқдори молу хидматҳои тиббӣ мебошад, ки истеҳсолкунандагон метавонанд дар як давраи муайян ба аҳолӣ пешниҳод кунанд. Дигар чизҳо баробаранд, пешниҳод низ бо тағирёбии нархҳо тағйир меёбад: баробари баланд шудани нархҳо, истеҳсолкунандагон (фурӯшандагон) ба беморон мол ва хидматҳои бештар пешниҳод мекунанд. Ҳангоми поин рафтани нархҳо таваҷҷӯҳи онҳо коҳиш меёбад ва мутаносибан ҳаҷми молу хидматҳои тиббӣ, ки истеҳсол мекунанд, кам мешавад. 44. Сарчашмаҳои маблағгузории соҳаи тандурустӣ; Ҷавоб: 8 саволдиҳанда 45. Нарх хамчун категорияи иктисоди. Нарх шакли иктисодиест, ки дар он муносибатхои иктисодии иктисоди бозории истехсолот (арзиш) ва истеъмоли (талабот) ин ё он махсулот нигаронида шудаанд. Ин арзиши пулии мол мебошад, ки хусусиятхои истеъмолии он (фоиданок), арзиши истехсоли он ва дигар параметрхои тартиби нарх ва гайринархро инъикос мекунад; ифодаи пулии арзиши истеъмолй ва арзиши мол. Нарх ба самаранокӣ таъсир мерасонад ва воситаи он аст, ки ба фаъолияти субъектҳои хоҷагидорӣ ва мукофотҳои моддии онҳо баҳо дода мешавад. Ин хавасмандгардонии мехнат ва сарфаи харочот хангоми баланд бардоштани сифати молу хизматхои офаридашуда мебошад. Нарх ба истеҳсолкунандагон кӯшишҳо ва хароҷоти онҳоро ҷуброн мекунад; сигналҳое медиҳад, ки фурӯшандагонро барои интихоби варианти мушаххаси истифодаи захираҳо ташвиқ мекунанд, ба даромаднокии молҳо ва хидматҳои алтернативӣ таъсир мерасонанд. Барои харидорон, он ба харидорон мегӯяд, ки барои ба даст овардани мол ва хидматҳои дилхоҳашон аз чӣ даст кашанд, харидоронро маҷбур мекунад, ки ҳангоми қабули қарор дар бораи истифодаи даромади маҳдуди худ нархи моли алтернативӣро ба назар гиранд. . 46. Моделҳои асосии иҷтимоию иқтисодии саломатӣ; 47. Раванди тахия ва кабули бучети давлати. 48. Намудҳои самаранокии ҳифзи саломатӣ; Самаранокии хизматрасонии тиббї, хизматрасонї ва фаъолияти инфиродї бо маљмўи меъёрњо ва нишондињандањо чен карда мешавад, ки њар кадоми онњо як љанбаи раванди фаъолияти тиббиро тавсиф мекунанд. Ҳисобкунии нишондиҳандаҳои самаранокии соҳаи тандурустӣ дар самтҳои зерин амалӣ карда мешавад: 1. Аз рӯи намуди самаранокӣ: 49. тиббӣ; иҷтимоӣ; иктисодй. 2. Аз руи дарача: дарачаи кори духтур; дарачаи кори шуъбахо; дарачаи кори муассисахои тиббй; дарачаи кори сохаи нигахдории тандурустй; дарачаи хочагии халк. 3. Аз рӯи марҳилаҳо ё қисмҳои кор: дар марҳилаи пешгирии бемориҳо; дар марҳилаи табобати беморӣ; дар марҳилаи барқарорсозӣ. 4. Аз руи хачми кор: самараи тадбирхои табобатй ва профилактикй; самарабахшии программахои тиббию социалй. 5. Аз руи усули ченкунии натичахо: бо рохи кам кардани талафи ресурсхо; тавассути сарфаи захираҳо; тавассути натиҷаи иловагӣ; нишондихандаи комплексие, ки тамоми натичахоро ба назар мегирад. 6. Нарх: арзиши мехнати чамъиятй; нишондихандаи умумии харочоти зиндагонй ва мехнати чамъиятй. 7. Аз руи шакли нишондихандахо: нишондихандахои меъёрии саломатии ахоли; нишондиҳандаҳои хароҷоти меҳнат; нишондиҳандаҳои хароҷот. Самаранокии нигахдории тандурустиро якхела муайян кардан мумкин нест. Нисбат ба нигахдории тандурустй се намуди самаранокй муайян карда мешавад: тиббй; иқтисодӣ; социалй. Самаранокии тиббӣ дараҷаи ба даст овардани натиҷаи тиббӣ мебошад. Дар робита ба як бемори мушаххас, ин барқароршавӣ ё беҳтар шудани вазъи саломатӣ, барқарорсозии функсияҳои гумшудаи узвҳо ва системаҳои алоҳида мебошад. Дар сатхи муассисахои нигахдории тандурустй ва умуман саноат самаранокии тиб бо бисёр нишондихандахои мушаххас чен карда мешавад: таносуби беморони шифоёфта, кам шудани холатхои ба шакли музмини гузаштани бемори ва камшавии коэффитсиенти бемори. аз ахолй. Самаранокии тиб дараҷаи ноил шудан ба вазифаҳои гузошташуда оид ба ташхис ва табобати бемориҳо бо назардошти меъёрҳои сифат, мувофиқат ва самаранокиро инъикос мекунад. Дахолати тиббй дар сурате самарабахштар шуда метавонад, ки дарачаи илмй ва амалияи татбики он натичаи бехтарини ёрии тиббиро бо харочоти камтарини хамаи намудхои ресурсхо таъмин намояд. Аммо ҳатто бо сифати идеалии кори тиббӣ, ҳадафи ниҳоӣ - саломатии инсон метавонад ба даст наояд. Самаранокии иҷтимоӣ дараҷаи ба даст овардани натиҷаи иҷтимоӣ мебошад. Нисбат ба бемори алохида ин баргашти у ба кор ва хаёти фаъол дар чамъият, каноатмандй аз ёрии тиббй мебошад. Дар микьёси тамоми саноат ин баланд шудани давомнокии умри ахолй, паст шудани дарачаи фавт ва инвалидй, аз системаи ёрии тиббй конеъ гардондани тамоми чамъият мебошад. Самаранокии иқтисодӣ таносуби натиҷаҳои бадастомада ва хароҷоти сарфшуда мебошад. Ҳисоб кардани самаранокии иқтисодӣ бо ҷустуҷӯи сарфакорона истифода бурдани захираҳои мавҷуда алоқаманд аст. Ин нишондиханда дар баходихии фаъолияти системаи нигахдории тандурустй дар мачмуъ, подразделенияхо ва сохторхои алохидаи он, инчунин асоснокии иктисодии тадбирхои хифзи саломатии ахоли кисми зарури мебошад. 50. Усулњои тањлили иќтисодї. Намудҳо ва маънои онҳо Принсипхои усули тахлили иктисоди: мукоиса, тафсилот, бархам додан, истифодаи заминаи объективии робитаи нишондихандахои иктисоди. Усули таҳлили иқтисодӣ ин омӯзиши мунтазам, ҳамаҷониба, андозагирӣ ва умумӣ кардани таъсири омилҳо ба натиҷаҳои фаъолияти корхона тавассути коркарди системаи нишондиҳандаҳо бо усулҳои махсус ва анъанавӣ бо мақсади баланд бардоштани самаранокии истеҳсолот мебошад. Хусусиятхои характерноки усул инхо мебошанд: муайян кардани системаи нишондихандахое, ки фаъолияти иктисодиро тавсиф мекунанд; мукаррар намудани тобеияти нишондихандахо бо таксими омилхои мачмуи истехсолкунанда ва омилхои ба онхо таъсиркунанда; муайян намудани шакли муносибати байни омилҳо; интихоби усул ва усулҳои омӯзиши муносибатҳо; ченкунии миқдории таъсири омилҳо ба нишондиҳандаи ҷамъ. Маҷмӯи усулҳо ва усулҳое, ки дар омӯзиши равандҳои иқтисодӣ истифода мешаванд, методологияи таҳлили иқтисодиро ташкил медиҳанд. Методологияи таҳлили иқтисодӣ ба ҳамбастагии се соҳаи дониш асос ёфтааст: иқтисод, омор ва математика. Ба усулҳои иқтисодии таҳлил инҳо дохил мешаванд: муқоиса, гурӯҳбандӣ, тавозунӣ ва графикӣ. Усулҳои оморӣ истифодаи арзишҳои миёна ва нисбӣ, усули индекс, таҳлили коррелятсионӣ ва регрессионӣ ва ғ. Усулҳои математикиро ба се гурӯҳ тақсим кардан мумкин аст: усулҳои моделсозӣ (усулҳои матритсавӣ, назарияи функсияҳои истеҳсолӣ, назарияи воридот ва баромад); усулхои программасозии математики (барномасозии хаттй, гайрихаттй, динамикй); усулҳои тадқиқоти амалиёт (назарияи график, назарияи бозӣ, назарияи навбат). |