сагингалиева махаббат. 303 мейіргер ісі тобыны студенті Сагингалиева Махаббаты 04. 04. 20 кнгі Емделушілерді ксіби хабардар болуы, айылы жайттерді хабарлау дадылары таырыбында жргізілген дистанционды оыту бойынша орындалан тапсырмалар
 Скачать 1.23 Mb.
|
|
303 мейіргер ісі тобының студенті Сагингалиева Махаббатың 04.04.20 күнгі Емделушілердің кәсіби хабардар болуы, қайғылы жайттерді хабарлау дағдылары тақырыбында жүргізілген дистанционды оқыту бойынша орындалған тапсырмалар ОҚЫТУШЫНЫҢ БЕРГЕН ТАПСЫРМАЛАРЫ: Тақырып бойынша презентация дайындау Тақырып бойынша тест тапсырмасын орындау Тақырып бойынша сәйкестендіру Тақырып бойынша Сұрақ – жауап Тақырып бойынша Карточка орындау Пациенттің еркіндігі, оның нақты шындықты білуге ұмтылысына бағытталған кезде ғана толық болады. Ауыр науқас жақындап қалған өлім туралы ештеме білгісі келмесе, онда айналасындағылар оның таңдауын сыйлауы қажет.Қазаның таяп қалғандығын білу, көбінесе, науқастың жағдайын жеңілдетпейді, сондықтан оның аз білгендігінің де пайдасы бар. Жайсыз хабарды жеткізуЖайсыз хабарды жеткізу Кейде науқасқа жағымсыз немесе жаман хабарды ғана емес қорқынышты хабарды жеткізуге тура келеді. Мұндайда барынша ашық болуға тырысыңыз. Хабарды жеткізуде әр сөзіңізді байыппен, саралай отырып, науқастың үрейі мен қорқынышын мүмкіндігінше басугу тырысыңыз.Өкінішке орай деген сияқты сөздерді қолданыңыз, себебі бұл жайсыз хабардың белгісі ретінде,науқасты алдын-ала дайындайды. Өкінішке орай, сізге мұны жасау қажет. Өкінішке орай, бул қатерлі ісік болып шықты. Сондықтан , біз бір-бірімізді түсініп, бірлесіп әрекет етуіміз қажет. Сіздің анаңызға операцияны көтеру қиынға соғатын тәрізді, себебі жүрегі әлсіз. Науқастың қиындығын бөлісуге тырысатын сезімтал дәрігер, түсінуге тырысатынын көрсетуі керек. Мұның жайсыз хабар екенін білемін, бірақ сізге біз барынша көмек беруге тырысамыз. Дәл қазір, Сізге қарқынды ем қабылдау қажет. Емханаға уақытты созбай тезірек жатқаныңыз дұрыс болады. Өлім халінде жаткан адам , өз жагдайын түсініп, көбінесе өз ауруы, таяп қалған өлім туралы өзін терең түсінетін, жұбатқысы келмейтін адамдармен әңгімелескісі келеді. Сондықтан дәрігер немесе кеңесші өлімге байланысты қорқыныштармен фантазияларды, өлім халінде жаткан адамның ұмтылыстарын кәсіби түрде ажырата білуі керек. Бұл пациентті тыңдап қана емес, өз жеке басы өлім туралы не ойлатынын, өмірмен қосып не жоғалтатыны туралы ойларын ортаға салуға мүмкіндік береді. Кеңесші жазылмас науқасты, өмірінің соңғы сәттеріне дейін өмір сүруге талпындыра алады. Жазылмас науқасқа оның жағдайын хабарлау. Өзіне-өзі қол жұмсауға бейім науқастарға кеңес беру ерекшеліктері. Депрессия күйіндегі адам көбіне өзіне-өзі қауіпті, себебі онда өз-өзіне қол жұмсауға (суицидке) байланысты жасырын ойлар болады. Депрессивті науқастармен жұмыс жасауда, әлсіз көрінген депрессия, суицидтік ойларға бейім депрессияның ауыр түріне ұласуы мүмкін екенін ұмытпауымыз қажет. Өз-өзіне қол жұмсау, бұл өте қорқынышты, сұмдық жағдай, сондықтан депрессия, науқаспен жұмыс жасаушы дәрігер, «дәл менің науқасым мұндайға бара қоймас, тіпті ондай ой да жібермес» деген ойда болады. Клиникалық мысал.Клиникалық мысал. Пациент бір ай бойы тамағына суық тиіп ауырып жүргеніне байланысты терапевтке келеді. Ол пациент мұны жай ғана қарапайым инфекция екен және дәрігер антибиотиктер жазып берер деп ойлайды. Дәрігер жағдайды түсіндіріп, не істегелі жатқанын айта бастайды. Дәрігер: «Сізге жақсы хабар – бұл қатерлі ісік емес, бірақ бірнеше тест жасағым келіп отыр » Науқас: «Қатерлі ісік, Сіз мұны қатерлі ісік деп ойлайсызба?». Дәрігер: «Жоқ-жоқ. Мен мұны тек қатерлі ісік емес деп қана айттым». Науқас: «Олай болса, мен неге тесттен өтуім қажет?» Дәрігер:«Кейде тамақтың осылай біршама уақыт суықтап ауруы, жай инфекциядан көрі, басқа бір ауыр жағдай емес пе екен деген ой тұғызады. Сізге де қатысты осындай ой тындап тұр». Наукас:«Мен мұны ойламаппын, бірақ қазір күдіктеніп қалдым. Сіз менде бар деп ойлайсыз ба?». Дәрігер:«Жоқ, мен бұлай айтқанда, ойлағанда жоқпын. Тамағыңызды аурудың себебін анықтау үшін тест алайын деп едім». №2.Тест I - нұсқа 1.Жақындап қалған өлімге реакция берудің бірізділігін қандай модель сипаттайды. а) Kubler – Ross в) November Kier с) Verebal Lung д) Laz Vikk е) Const Stadium 2.Мінез – құлқын, өмір сүру салтын өзгерту арқылы, тағдырдың үкімін өзінен алыстатқысы келеді. а) депрессия в) компромисс с) бейімделу д) эвтаназия е) паллиативті 3.Жағдайының үмітсіздігін түсінгеннен кейін қоршаған ортаға деген қызығушылығы біртіндеп азайып, өкінішке оранып, оны қайғы басады. а) жағдай в) компромисс с) депрессия д) паллиативті е) эвтаназия 4.Өлімді сабырмен қарсы алуға мойынсұнады. а) бейімделу в) компромисс с) эвтаназия д) паллиативті е) депрессия 5.Эвтаназияның басқа аты. а) Kubler – Ross в) Mersy Killing с) Berebal Lung д) Mersy Rosy е) Kubler Vier 6.Соңғы 300 жыл бойы талқыланып келе жатқан қарама – қайшылыққа толы тақырып. а) паллиатив в) компрамисс с) эвтаназия д) депрессия е) жағдай 7.Эвтаназия мәселесін нешінші жылдар арасында Еуропада германиялық нацистік режим кезінде дөрекі түрде шешуге тырысты. а) 1933 – 1945 в) 1935 – 1940 с) 1940 – 1945 д) 1935 – 1950 е) 1925 – 1930 8.Медицинаның ең бастапқы этикалық ұсынымы болып саналады. а) «зиян келтіру» в) «зиян келтірмеу ұстанымы» с) «жағдай түсіндіру» д) «оқиғаны баяндау» е) «зиян тигізбеу» 9. «Түрлі құнмен жағымсыз диагноздардан қашыңдар» деп жазған ағылшын ғалымы. а) Кэнон в) Бэрдинг с) Кэлнан д) Джордж е) Фрии 10.Созылмалы аурулармен сырқаттанған науқастардың терминалды жағдайда арнайы ем нәтижесіз болғанда әртүрлі жеңілдіктерді тудыра отырып, науқастардың өмір жағдайының сапасын жақсартуға бағытталған денсаулық қорғау саласының бір тармағы. а) паллиативті медицина в) экологиялық медицина с) әдістемелік медицина д) тұрақты медицина е) арнайы медицина II – нұсқа 1.Паллиативті көмек неге жол бермейді. а) эвтаназияға в) жағдайға с) физикаға д) қоршаған ортаға е) көмекке 2. «Паллиативті» деген термин латынның қандай сөзінен алынған. а) konley в) pallium с) pneuom д) phores е) pollires 3. «Паллиативті» термині қазақша қандай мағына береді. а) бояу в) қорғану с) бет перде, жамылғы д) қолдау е) өзін – өзі өлтіру 4.Емдеуге жатпайтын дерттерді жасыру. а) поллиативті в) қорғау с) эвтаназиялық көмек д) бейімделуге көмек е) жағдайға көмек 5.Медицинаның ең бастапқы этикалық ұсынымы болып саналады. а) «зиян келтіру» в) «зиян келтірмеу ұстанымы» с) «жағдай түсіндіру» д) «оқиғаны баяндау» е) «зиян тигізбеу» 6.Кімге еркіне қарсы денсаулығы жайлы мәлімет берілмейді. а) жасқа в) азаматқа с) әйелг д) ер адамға е) жасөспірімдерге 7.Диагноз айту, мәселесі әсіресе нелерге ауыр тиеді. а) жастарға в) жасөспірімдерге с) ем қонбайтын ауруларға д) рак ауруларына е) дәрігер кеңесіне 8.Созылмалы аурулармен сырқаттанған науқастардың терминалды жағдайда арнайы ем нәтижесіз болғанда әртүрлі жеңілдіктерді тудыра отырып, науқастардың өмір жағдайының сапасын жақсартуға бағытталған денсаулық қорғау саласының бір тармағы. а) паллиативті медицина в) экологиялық медицина с) әдістемелік медицина д) тұрақты медицина е) арнайы медицина 9.Өлу қорқынышын ауыздықтаудың маңызды кезеңі жоққа шығару. а) Bird (1973) в) Money (1920) с) Sweney (1923) д) Verew (1950) е) Weney (1990) 10. «Түрлі құнмен жағымсыз диагноздардан қашыңдар» деп жазған ағылшын ғалымы. а) Кэнон в) Бэрдинг с) Кэлнан д) Джордж е) Фрии №3.Сәйкестендіру
№4.Сұрақ – жауап 1.Медицинаның ең бастапқы этикалық ұстанымы болып не саналады? 2.Созылмалы аурулармен сырқаттанған науқастардың терминалды жағдайында арнайы ем нәтижесіз болғанда науқастың денсаулығын жақсартуға бағытталған сала? 3.Паллиативті көмек неге жол бермейді? 4.Паллиативті көмек көрсетудің негізгі мақсаты? 5.Әулие Августиннің пікірі? 6.Жақындап қалған өлімге реакция берудің бірізділігін қандай модель сипаттайды? 7. 8.Жағдайының үмітсіздігін түсінгеннен кейін қоршаған ортаға деген қызығушылығы біртіндеп азайып өкінішке оранып, оны қайғы басады? 9.Мінез – құлқын өмір сүру салтын өзгерту арқылы тағдырдың үкімін өзінен алыстатқысы келеді? 10. Атақты ағылшын хирургы Кэлнан не жазған? №5.Карточка 1.Жоққа шығару дегеніміз не? 2.Ашу қандай сұрақтар арқылы көрінеді? 3.Компрмисс дегеніміз не? 4.Депрессия дегеніміз не? 5.Бейімделу дегеніміз не? 6.Науқас дәрігерден не күтеді? Жауаптары: 1.а 2. в 3. с 4. а 5. в 6.с 7.а 8. в 9. с 10.д 1 нұсқа 1.а 2. в 3. д 4. а 5. в 6.е 7.с 8. д 9. а 10. с 2 нұсқа Жауаптары: 1.→3 2. →4 3. →2 4. →5 5. →1 №3.Сәйкестендіру Жауаптары: 1.Зиян келтірмеу 2. Тұрақты медецина 3. эвтаназия 4. Қолдау 5. Тек өлімнің алдында ғана адамның болмысы көрінеді». Сонымен, өлім – өмірдің шындығы. 6. Kubler – Ross 7. 8. депрессия 9. компромисс 10. Түрлі құнмен жағымсыз диагноздардан қашыңдар №4.Сұрақ – жауап №5.Карточка Жауаптары: 1.Жоққа шығару. Пациенттер дәрігерге қарағанда ең алдымен, қойылған диагноздың жоққа шығатынына сенеді. Шындық жағдай өзінен де, отбасынан да жасырылады. Жоққа шығару себепсіз үміт отын жағып, адамға өлімнің белгілерін көрсетпейді. 2. Ашу көбінесе «Неге мен?», «Неге бұл менімен болды?», «Неге құдай мені естімейді?» деген сұрақтардан көрінеді. 3. Компромисс. Мінез – құлқын, өмір сүру салтын өзгерту арқылы, тағдырдың үкімін өзінен алыстатқысы келеді. 4. Депрессия. Жағдайының үмітсіздігін түсінгеннен кейін қоршаған ортаға деген қызығушылығы біртіндеп азайып, өкінішке оранып, оны қайғы басады. 5. Бейімделу. Өлімді сабырмен қарсы алуға мойынсұнады. 6. Науқас дәрігерден не күтеді? Науқас өзі жағдайы жөнінде бейхабар болады, сондықтан ол сырқатының атын және диагнозын естігісі келеді: белгісіздіктен қорқынышты зат жоқ. Сонымен қатар, науқас жазылып сауығу үшін, не істеу керектігін де білгісі келеді: тәртібі және диетасы қандай болу керек, қандай дәрілер мен процедураларды қолдану, емделу қанша қақытқа созылады, емделіп шығуға мүмкіндігі және еңбекке толық қабілеттілігі бар ма? Оған серіктестік пен эмоциональды қолдау қажет: ол ауруым онша қорқынышты емес, оған көмектесуге болады дегенді естігісі келеді. 7. Жазылмас ауру адамға өлімді бір табан жақындатады. Ол адамның өмірін өзгертеді, осының нәтижесінде «тұлғалық даму» белгілері көрініс береді. |