Ггг. улданаоралбай. 6 Б,тжб, дебиеті,4тосан, атыжн 1 тапсырма Тест тапсырмаларына жауап берііз
 Скачать 24.41 Kb.
|
|
6 «Б»,ТЖБ, әдебиеті ,4-тоқсан, аты-жөн: №1 тапсырма: Тест тапсырмаларына жауап беріңіз. 1.Ол – менің .......... ұлдарыма оны дарыттым. Тәуелсіздік – мен, ол – менің ....... аңызым, Болмысы ол ұлдың өзіңнен туған, Жарық Күн!- осы жердегі көп нүктенің орнына қоятын сөздер қатарын белгілеңіз. А) жүрегім, биік В) тегім, асқақ С) тілегім, биік Д) тірегім, асқақ 2. «Менің Дағыстаным» шығармасында көтерілген басты мәселе қандай? А) туған жерден кету В) ата-ана сағынышы мен арманы С) ана сүтімен берілген тілді ұмыту Д) баланың ата-ана, туған жер алдындағы парызы 3.«Прописка» шығармасындағы басты кейіпкердің елге оралуындағы басты мақсаты қандай? А) тіркеуге отыру В) ауылда жұмыс істеу С) ауылда уақыт өткізу Д) ағасының жанында болу 4. «Егер тілім ертең болса құрымақ, Мен дайынмын өлуге де бүгін-ақ...» - осы өлең жолдарында автор қандай мәселені алға тартып отыр? А) тіл тарихы туралы В) өзге тілді меңгеру қажеттігі С) шет тілдерінің басымдылығы Д) ана тілінің жойылып бара жатқаны 5. «Ана тілім» өлеңінің негізгі идеясы қандай? А) Өнер алды – қызыл тіл. В) Тіл – қарым-қатынас құралы. С) Тіл жойылса, ел де жойылады. Д) Бірнеше тіл білу - ел болашағы. №2 тапсырыма: Сұрақтарға жауап жазыңыз. 6. «Тәуелсіздік» сөзінің мағынасын ашып жазыңыз. Жауап: Тәуелсіздік дегеніміз біреуге қарап қалмау,біреудің айтқанымен жүрмеу.Тек өзіңнің ғана ойыңды ескеріп,қалағаныңды істеу.Тәуелсіз адам ғана емес мемлекеттер де бар 7.«Менің Дағыстаным» шығармасындағы ананың сөзімен келісесіз бе? Жауап: Әрбір азамат яки азаматша өз тілін құрметтеуі тиіс.Меніңше,өз ана тілін дұрыс толығымен меңгермеген адам,өз елін,өз жерін сыйламайтын мәңгүрт адам."Өз тілін білмеген ел,ел болмайды" деп бекер айтпаса керек.Расыменде өз тілін білмей,қорлап жүрген адамдар қазір жетерлік.Ондай адамдарды көргенде менің жаным ашиды.Біздің болашағымыз тек біздің қолымызда!Өзгеруді тек өзімізден бастайық... 8. «Менің Дағыстаным» шығармасының негізгі идеясына қатысты өз ойыңызды жазыңыз. Жауап: Бұл мәтіннің идеясы оқырмандарды өз тілінде сөйлеуге шақыру.Себебі,дәл қазіргі таңда тілді шүбәраланып айтып,оларлы араластырып қорлап жүргендер өте көп.Олар бұл мәтін үлкен сабақ болмақ!Осындай мәтіндердің арқасында олар ой түйеді. №3 тапсырыма: Берілген тақырыпқа эссе жазыңыз. Тақырып: «Ана тілі ана сүтімен беріледі, ана тілін ұмыту - анаңды ұмытумен бірдей» тақырыбында эссе жазыңыз, 90 cөз. Бірнеше рет көргенмім бар,қазақ балаларының орысша мыңғырласып тұрғанын.Жаным ашиды.Қатты аяймын.Әкем байғұс айтпақшы: "Мен қытайша,орысша білемін.Және сол тіл иелерімен жұмыс істеймін.Бірақ,мен қаншама тіл білсемде,қалай болмасын қазақ екенімді аңғартқым келеді.Неге жасөспірімдер қазақ тілін сонша қорлайды?"...Бұл-жай ғой!Бұрын әкем орысша сөйлеген қазақ жігітімен тіпті жаға жыртысқан еді.Сондағы жігіттің жауабы "Көке әдет қой!Не істей аламын?".Осы тәрізді сылтауларды естігенде қаным қайнайды.Сірә,мен әкеме тартқанмын.Тілге,сөзге деген жанашырлық қанымда бар.Бір әзіл бар ғой "Бес қазақтың бірі орысша сөйлесе,қалғандары да орысша сайрап кетеді" деген.Осы әзілді естігендегі менің түрімді көрсеңіздер ғой.Шегім қатып,қарқылдап күліп алдым.Расында,тіл араластыратын дүбәрәлар бар.Ащы да болсын шындық,мойындай білу ерлік! II Екатерина өзі "Қазақтар өздерінің кім екенін білсе,әлемді жаулап алады" деген екен.Егер осы сөздердің мәніне үңіліп қарасақ,шынында өз тіліміздің құдіретін біле бермейміз.Білсек,тіпті елестете алмаймын.Абылай,Кенесары сынды xандардың ұрпағы екендігімізді дәлелдер ме едік,кім біледі?! Ал,енді Итальяндық кәсіпкердің,яғни Реналью Гаспириннің: "Мен әлемнің 141 елін аралаған адаммын.Солардың ішінде өз мемлекетінде өз тілінде өмір сүре алмай отырған бейшара xалықты көрдім.Олар қазақтар!" деген сөзіне тоқтар болсам,тіпті қабырғам қайысады.Намысым келеді.Ендігі жас ұрпақтарға көркем сөзге қайраттарың жетпесе,тырысып,бақ сынаңдар дегім келеді.Барлығы сендердің,біздің қолымызда.Ана тіліміз мың жасасын,мақтан ететін әлем деңгейіне жетсін десеңдер,ең алдымен өзімізден бастайық!Сол кезде ғана мүмкіншіліктер туады.Бірігіп мыңды жығайық! |