|
|
Ракурс. 11охт. Ацетилен ндірісі жне оны айта деу. Ацетилен негізіндегі синтездер. Жоспар
Ацетилен өндірісі және оны қайта өңдеу.Ацетилен негізіндегі синтездер. Жоспар: - Ацетилен негізіндегі синтездер
- Ацетилен өндірісі және оны қайта өңдеу
- Ацетальдегидтің ацетилен гидратациясы арқылы өндірісі
- Ацетилен мен этиленнен жасалған винилхлорид өндірісі
Ацетилен негізіндегі синтездер - Ацетилен HC≡CH — түссіз газ, қайнау температурасы — 83,8 °С, тығыздығы 1,0896 г/л. Оны 1836 жылы ағылшын химигі Э. Дэви ашқан, 1862 жылы француз химигі Бертоле синтездеп алған. Ацетилен сутегісінің қышқылдық қасиеті болғандықтан сілтілік металдармен ацетиленидтер түзеді,электрондар бұлтының қатысуы арқылы әр түрлі элементтермен комплекстер құрайды. Ацетиленге қосылу реакциясы тән. Ол екі сатыда жүреді: алдымен этилен, одан кейін алқан туындылары түзіледі.
Ацетиленнің циан қышқылымен әрекеттесуінен акрилонитрил, ал көміртек тотығымен, спирттермен не аминмен әрекеттесуінен акрил қышқылының эфирлері мен аминді түзіледі. Бұлар өте құнды полимерлер алуға жұмсалатын мономерлер. Ацетилен кальций карбидін сумен өңдегенде алынады. Ацетиленді табиғи газды электрокрекингтеу, термототықтыру крекингі, пиролиздеу арқылы және плазмохимиялық жолмен де өндіреді. - Ацетиленді галогендеу реакциясы тетрахлорэтилен, трихлорэтилен, винилхлорид т.б. галогенді туындылар өндіруде қолданылады. Ацетилен әр түрлі катализаторлар көмегімен сумен әрекеттесіп сірке алдегидін түзеді. Ацетиленге спирт қосу арқылы әр түрлі бағалы полимерлер және сополимерлер алу үшін қолданылатын мономерлер өндіріледі
Ацетилен өндірісі және оны қайта өңдеу - Ацетилен әсіресе улы емес, бірақ олардан пайда болған кезде кальций карбиді, құрамында улы қоспалар болуы мүмкін, мысалы, іздері фосфин және арсин, бұл оны анық береді сарымсақ - иіс тәрізді. Сондай-ақ, ол жеңіл көмірсутектер сияқты, тез тұтанғыш, сондықтан оны дәнекерлеу кезінде қолданады. Оның ең ерекше қаупі оның ішкі тұрақсыздығымен байланысты, әсіресе қысым кезінде: ацетилен белгілі бір жағдайларда реакцияға түсуі мүмкін экзотермиялық әдетте бірқатар өнімдерді қалыптастыру реакциясы бензол және / немесе винилацетилен, мүмкін қосымша көміртегі және сутегі.
Ацетальдегидтің ацетилен гидратациясы арқылы өндірісі - Ваккер процесінен және арзан этиленнің болуына дейін ацетилдегид ацетиленнің гидратациясы арқылы өндірілген. Бұл реакция сынап (II) тұздарымен катализденеді.Механизмге ацетальдегид таутомерленетін аралық винил спирті кіреді. Реакция 90–95 ° С температурада жүреді, ал түзілген ацетальдегид судан және сынаптан бөлініп, 25-30 ° С дейін салқындатылады. Ылғал тотығу кезінде темірді (III) сульфат сынапты (II) тұзға қайта тотықтыру үшін қолданылады. Алынған темір (II) сульфаты азот қышқылымен бөлек реакторда тотықтырылады.
Ацетилен мен этиленнен жасалған винилхлорид өндірісі - Винилхлорид - қарапайым хлоралкен, поливинилхлоридті өндіруде қолданылатын шикізат. Oрганикалық зат; әлсiз тәттiлеу иiсi бар өзiмен ұсынатын ең оңай хлор жасаушы этилендер, түссiз газ. Зат от және жарылғыш улы затты жануда ерекше болып табылады. Винилхлорид - адамға және тератогендi әсер мутаген канцерогендiк көрсететiн күштi у.
Термиялық крекинг - Термиялық крекинг:
- ауасыз қыздыру процесі
- Тотықтырғыштар қатысында мұнай шикізатын өңдеудің термиялық процесі
- Жоғары молекулалық қосылыстардың төмен молекулаларға айналуы және термиялық деструкция процесі
- катализатор қатысында мұнайды термиялық өңдеу процесі
- сутек қатысында мұнайды өңдеу процесі
- Бұл процесс кезінде мазуттың үлкен молекулалы көмірсутектері жоғары температурада, 20-70 атм. қысымда ауа қатыстырмай қыздырғандықтан, кіші молекулалы көмірсутектерге айналады
- Бұл әдіспен автомобиль бензиндерін өндіреді.
- Крекинг бензиннің құрамында тікелей айдау әдісімен өндірілген бензинмен салыстырғанда изоқұрылысты және ароматты көмірсутектер көп. Сондықтан крекинг бензиннің октан саны 70-тен жоғары болады. Бірақ қанықпаған көмірсутектер бензиннің тұрақтылығын төмендетеді. Термиялық крекинг кезінде спирттерді, карбон қышқылдарын, жоғары молекулалы қосылыстарды алуға шикізат ретінде қолданылатын кіші молекулалы газ тектес көмірсутектер түзіледі.
|
|
|
Скачать 131.88 Kb.