ядро реакц. ядор реакция ұ с. атысандар

Название	атысандар
Анкор	ядро реакц
Дата	04.05.2023
Размер	78.66 Kb.
Формат файла
Имя файла	ядор реакция ұ с.docx
Тип	Документы #1108610

Сабақ жоспары

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

Мектеп:

Күні:

Сынып: 9

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Ядролық реакциялар.

Радиоактивті ыдырау заңы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.6.1.11 – ядролық реакцияның теңдеуін шешуде зарядтық және массалық сандардың сақталу заңын қолдану;

9.6.2.2 – радиоактивті ыдыраудың ықтималдық сипатын түсіндіру;

9.6.2.3 – радиоактивті ыдырау заңын есеп шығаруда қолдану;

Сабақтың мақсаттары

- зарядтық және массалық сандардың сақталу заңдарын ядролық реакцияның теңдеуін шешуден қолдану;

- радиоактивті ыдырау заңын тұжырымдау;

- радиоактивті ыдырау заңының формуласын есептер шығаруда қолдану;

Бағалау критерийлеріі

- α және β ыдырау кезінде зарядтық және массалық сандардың сақталу заңдары орындалатынын біледі;

- радиоактивті ыдырау заңы, жартылай ыдырау периоды туралы білемдерін толықтарады;

– радиоактивті ыдырау заңының формуласын қолданып есеп шығара алады

Тілдік мақсаттар

Жартылай ыдырау периоды (Т), ядролық реакциялар, протий, дейтрон (дейтерий), тритий

Сабақтың әдістері

«Миналы аймақ», «Кім жылдам», «Ойлан, жұптас, бөліс», «Аяқталмаған сөйлем»,

Ойлау дағдылары

Білу, түсіну, қолдану

Құндылықтарға баулу

«Ұлттық қауіпсіздік және еліміздің бүкіләлемдік, өңірлік мәселелерді шешуге жаһандық тұрғыдан қатысуы» құндылығын негізге ала отырып, оқушылардың бойында еліне деген сүйіспеншіліктерін арттыру

Пәнаралық байланыс

Химиялық реакция (теңестіру), ядролардың өзгерісі - химия пәнімен байланыстырамын

Алдыңғы білім

7-сыныптағы атом құрылысы туралы білгендерін естеріне түсіреді.

α – ыдырау, β – ыдырау, А-массалық сан, Z – ядро заряды, Х-химиялық элемент, протон, электрон туралы білімдері бар, химимялық элементтердің таңбалануын біледі, Менделеев кестесін пайдалана алады

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

7 минут

Ұйымдастыру кезеңі

- Оқушылармен сәлемдесу

- Түгендеу

- Топқа бөлу

Сабақты белсенді оқуға, тілдік дағдыларын дамытуға ықпал ететін және ынталандыратын "Миналы аймақ" әдісін үй тапсырмасын сұрауда қолданамын. Сұрақтар жазылған қағаздарды орап жерге тастау. Бір оқушыны шығарып, көзі байланады. Миналы аймаққа жібереміз. Егер оқушы минаға түссе сол сұраққа жауап береді.

Сұрақтар:

1. Ядролық күштер дегеніміз не?

2. Альфа ыдырау формуласы жаз

3. Бета ыдырау формуласы жаз

4. Гамма сәулелену дегеніміз не?

5. Массалар ақауының формуласын жаз

6. Нейтрон дегеніміз не?

7. Протон дегеніміз не?

8. Электрон дегеніміз не?

9. Массалық сан дегеніміз не?

Кері байланыс: Жолы болғыш снайпер, жарадың, әттең-ай ...

Сұрақтар жазылған миналар

Сабақтың ортасы

5 минут

5 минут

5 минут

13 минут

Жаңа сабақ

І. "Кім жылдам" (жеке жұмыс)

Бұл тапсырма арқылы әр оқушыға Менделеев кестесінен бір химиялық элементті беремін. Оқушылар сол элементтің ядроларының құрылымын анықтайды. Тез ойлап, жылдам есептеуге үйренеді.

1. Мына төмендегі ядролардың құрылымы қандай?

бұдан Z=2, A=4

NA-Z=4-2=2 бұл ядрода 2p+2n бар.

2.

Z=7, A14, N7 бұл ядроларда 7p+7n

3.

Z=13 A=27 N=14 13p+14n.

4.

Z=92 A=238 N=146 92p+146n.

Бағалау критерийлері	Дескриптор
Менделеев кестесін пайдаланып химиялық элементтің массалық саны мен ядро зарядын жазады	А-ны анықтайды (1) Z-анықтайды (1)
Химиялық элементтің протон және нейтрон сандарын табады	Протон және нейтрон сандарын анықтайды (1)

Кері байланыс: Жарадың, кестені шебер пайдалана білдің, әлде де жұмыс жаса

ІІ. "Ойлан, жұптас, бөліс" (жұптық жұмыс)

Диалог және қолдау көрсету мақсатында "Ойлан, жұптас, бөліс" тәсілін пайдаланамын. Сол арқылы оқушылардың ойлау, түсіну, талдау дағдылары қалыптасады.

Тапсырма: Ядролық реакция үшін белгісіз өнімді анықтаңыз

1.

В¹¹+

Не⁴ →

N¹⁴+

X^A

Жауабы: (

Х^А=

n¹ нейтрон.)

2.

N¹⁴+

X^A→

O¹⁷+

H¹

Жауабы: (

Х⁴ =

Не⁴

бөлшек немесе гелий атомы)

Бағалау критерийлері	Дескриптор
Масса мен зарядтардың сақталу заңы бойынша реакция үшін белгісіз бөлшекті анықтайды	Теңестіру арқылы А мен Z табады (1) Химиялық элементті Менделеев кестесін пайдаланып анықтайды (1)

Кері байланыс: дәл таптың, ашып көрсете білдің, тағы да ойланып көрші

ІІІ. Радиоактивті сәулеленудің заңы аз көлемдегі ядролар үшін орындалмайтындығын түсіндіру мақсатында симуляция жаттығуын жасаймын

ІV. Есептер шығару. Джигсо әдісі (топтық жұмыс)

Радиоактивты ыдырау заңының формуласын қолданып есептер шығарады. Есептер шығару арқылы оқушылардың қолдану дағдылары қалыптасады.

(6.2.3) Радонның бір изотопы ыдырау периоды кезінде 1,91 тәуліктен кейін атом саны қанша есе кемиді? Оның жартылай ыдырау периоды Т=3,82 тәулік

Жауабы:

(6.2.4) Егер жартылай ыдырау периоды 71 күнге тең болса, бір айдан соң кобальттың радиактивті ядроларының неше проценті қалады?

Жауабы:

3. (6.2.6) Радиоактивті натрий

β-бөлшекті шығарып ыдырайды. Натрийдің жартылай ыдырау периоды Т=14,8 сағат. Барлығы m=1 мг элемент t=10 сағат ішінде қанша атомды шығарып ыдырай алады?

Жауабы: ∆N≈9.3*10¹⁸

Бағалау критерийлері	Дескриптор
Жартылай ыдырау периодының формуласын есеп шығаруда пайдаланады	Формуланы есеп шығаруда қолданады (1) Жауабын бірнеше нұсқада береді (1)

Кері байланыс: формуланы шебер қолдана білдіңдер, көршіңнен көмек сұра, қайта есептеп көрші

Менделеев кестесі

Bilimland.kz

https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/kvanttyq-fizika/atom-yadrosynyng-fizikasy/lesson/radioakttivti-ydyrau-zangy

Көшеров Ә.Ж

Физика есептері

ІІІ том

Сабақтың соңы

5 минут

Сабақ соңындағы оқушылардың рефлексиясы:

«Аяқталмаған сөйлем»

- бүгінгі сабақта мен....түсіндім

- бүгін сабақта қуантқаны.....

- маған ерекше ұнағаны.....

- сабақтан соң маған........келді.

- бүгін маған..........сәті түсті.

- қызықты болғаны.....

- ......қиындық тудырды.

Үйге тапсырма: § 38, жаттығу 38

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалыменресурстардыоқушылардыңжекеқабілеттерінескереотырыпәзірлеуді қамтуы мүмкін (Гарднербойыншакөптікзияттеориясы).

Уақыттытиімдіпайдаланаотырып, саралауды сабақтыңкезкелгенкезеңіндеқолдануғаболады.

Бұл бөлімдеоқушылардыңсабақкезіндененіүйренгендерінбағалауүшінқолданатынәдіс-тәсілдердіжазыңыз.

Денсаулықсақтаутехнологиялары.

Сабақтасергітужаттығуларыменбелсендіжұмыстүрлерінқолдану.

Осысабақтақолданылатын

Қауіпсіздіктехникасыережелерініңтармақтары

Сабақ бойынша рефлексия
Сабақмақсаттарынемесеоқумақсаттарышынайы, қолжетімдіболдыма?

Барлықоқушылароқумақсатынақолжеткіздіме?Егероқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз?Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Бұл тарауды сабақ туралы рефлексия жасау үшін пайдаланыңыз. Сол бағандағы өзіңіз маңызды деп санайтын сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы бағалау
Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:
2:
Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:
2:

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?