Атом ядросы андай блшектерден трады
Скачать 0.97 Mb.
|
Газ 0,2 МДж жылу алып, ішкі энергиясын 50 кДж көбейтті. Газдың атқарған жұмысын анықта.Берілгені:Q = 0.2·106 Дж ; U=50·103 Дж ; A - ?Шешуі: Q = U + A ; A = Q – U = 200·103 Дж- 50·103 Дж= 150·103Дж Глицирин құйылған шыны ыдысқа түскен сәуле оның түбінен шағылады. Қандай түсу бұрышында шағылған сәуле толық поляризацияланады? nгл = 1,45. Шешуі: nгл = 1,45. ? nгл = 1,45. tgα=n α=arctgn=55ֹ44’. Гюйгенс-Френель принципінің тұжырымын жазыңыз.Толқындық фронттың әрбір элементін екінші ретті сфералық толқындарды туғызатын екінші ретті ауытқу центрі ретінде қарастыруға болады, ал кеңістіктің әрбір нүктесіндегі қорытқы жарық өрісі осы толқындардың интерференциясымен анықталады. Де Бройль формуласы. Ол корпусклалық-тоқындық дуализм универсалды сипатта болады және заттың бөлшектері толқындық қасиет көрсетуі мүмкін деп болжады. Дененің жүріп өткен жолының уақытқа тәуелділік теңдеуі берілген . Дененің t = 2 c уақыт мезетіндегі үдеуін анықта. , t = 2 c, а-? ; V=18t2+3; а=18*4=72 м/с2 Дененің инерция моменті деп -күш моментінің оның туғызатын бұрыштық үдеуге қатынасы I =M/ε айтылады. Инерция моменті дененің айналмалы қозғалысқа қарасты инерттілік өлшемі болып табылады. Қатты дененің z айналу өсіне қатысты инерция моментін негізінен былайша IZ=Σ miRi2 = ƪR 2dm өрнектеуге болады. Бұдан дененің инерция моменті оның массасы мен бірілген өске қатысты массаның таралуына байланысты екендігі белгілі Дененің кинетиқалық энергиясы неге тең?Кинетикалық энергия– механикалық жүйе нүктелерінің жылдамдығы бойынша анықталатын энергия.Кинетикалық энергия дененің қозғалу салдарынан туындайды. Кинетикалық энергия дененің массасына және жылдамдығының квадратына тура пропорционал: Ek = mV²/2 ; m – дененің массасы, V –дененің жылдамдығы. Дененің салмағы деп нені айтады? Дененің салмағы - аспаға және тірекке әсер естетін күш.Р=0, a=g; P=m(a±g) Дифракция дегеніміз не. Оған мысал келтіріңіз.Дифракция-жарық толқындарының таралу жолындағы бөгеттерін орағытып өту құбылысы. Дифракция торының штрихтарының арақашықтығы d = 4 мкм. Торға толқын ұзындығы λ = 0,6 мкм сәуле тік келіп түседі. Тордың максимумдарының ең көп реттік санын анықтандар. Дифракциялық тордың периоды дегеніміз не? Тордағы сызықтар қайталанатын аралықты дифракциялық тордың периоды деп атайды. Және d әрпімен белгілейді. Егер 1мм торға келетін N сызықтарының саны белгілі болса, тордың периодын мына формула бойынша анықтайды: 0,001/N. Доп 4 м/с бастапқы жылдамдықпен тік жоғары лақтырылды. Лақтырғаннан кейін 0,2 с өткенде доп қандай биіктікке көтеріледі ? V=4м/с, t=0,2 с.һ=? V=2gh, Һ= v/2g=4/0.2*9.8=0,2м Дөңгелек орамның центріндегі магнит өрісінің кернеулігі 20 А/м орамдағы ток күші 2 А болса, орамның радиусы қандай? Дөңгелек тоқтың магнит өрісінің индукциясының формуласы. ; Егер энергиялық жарықтанудың спектрлік тығыздығының сәйкес толқын ұзындықтары λ1=720 нм ден λ2 = 400 нм ге өзгерсе , қара дененің сәуле шығаруының қуаты қанша есе өзгереді? Λmax=C/T. T= Λmax/C. P=Re*S= σT4*S. P2/P1=( σT24*S)/ ( σT14*S)=T24/ T14=λ14/λ24=269/25.6=10.5 Егер энергиялық жарықтанудың спектрлік тығыздығының сәйкес толқын ұзындықтары λ1=720 нм ден λ2 = 400 нм ге өзгерсе , қара дененің сәуле шығаруының қуаты қанша есе өзгереді? Λmax=C/T. T= Λmax/C. P=Re*S= σT4*S. P2/P1=( σT24*S)/ ( σT14*S)=T24/ T14=λ14/λ24=269/25.6=10.5 Егер дифракция торының периоды 3,6 мкм болса, дифракцияның 3-ретінде қандай толқын ұзындығы байқалады?dsinφ= 2kλ, λ=d/k=3.6/3=1.2мкм Егер дифракция торының периоды d = 2 мкм болса, онда, толқын ұзындығы λ = 5890 Ǻ сары спектр сызығының ең үлкен ретін анықта. Егер жарық қалыңдығы 30 мм заттан өткенде оның қарқындылығы 8 есе төмендесе, оның жарықты жартылай жұту қабаты d қандай? Егер ортаның абсолют сыну көрсеткіші 1,5 болса, онда бұл ортадағы жарық жылдамдығы қандай? !c=3* м/с!U=? формула n= c/ v=v=c/n=3* м/с /1.5=2*108 м/с. Екі когерентті жарық көзі (λ=600 нм ) интерференция картинасын береді. Біреуінен шыққан жарық жолына қалыңдығы d = 3 мкм (n = 1,6) шыны пластинка қояды. Интерференция картинасы қанша жолаққа ығысады?; S=n*d, S1-S2=S, =>k=1,8=>k=3 Екі поляроидтардың жарық өткізетін жазықтықтарының арасындағы бұрыш α = 60°.Осы нүктені түскен табиғи жарық жүріп өткенде ол қанша есе әлсірейді? Еркін электрондардың комптондық шашырауы кезіндегі сәуле шығарудың толқын ұзындығының ең үлкен өзгерісін көрсететін өрнекті жаз. ∆λ=h/m0c*(1-cosθ)=2h/m0c Еркіндік дәрежелер саны(i)-берілген бөлшектің кеңістіктегі орнын белгілейтін,яғни көрсететін тәуелсіз координаталар саны.Ол саан газ молекуласының құрылысына тәуелді.мысалы,1 атомды молекула үшін оның еркіндік дәрежесі-3ке тең.2 атомды-5ке тең.көп атомды-6га тең. Жартылай ыдырау периоды деп нені түсінеміз?Бірінші ретті ядролардың саны ыдырайтын уақыт аралығы. Жарык Кысымынын формуласы: р=Е(фотон.эн)/с*(1+р)=w(1+р) Жарык кысымы толкындык жане кванттык теориямен бiрдей тусiндiрiледi. Жарық толқынының жиілігі 2 есе ұлғайса фотон импульсі қалай өзгереді?ν> 2есе, Т/К:Импульстi. Р(имп)=hν/с ягни жиiлiк 2есе артканда, импульс те 2 есе артады. Жарық дисперсиясы дегеніміз не?-заттың сыну көрсеткішінің n түскен сәуленің жиілігіне н/е толқын ұзындығына тәуелділігін айтады. Жарық толқындары ұзарғанда, яғни тербеліс жиілігі азайғанда сыну көрсеткішінің кемуі қалыпты дисперсия деп аталады. Жарық толқындары неге электромагниттік деп аталады? Жарық өте күрделі құбылыс: кейде жарық электромагниттік толқын қасиеттерін көрсетсе, кейде ерекше бөлшектер (фотондар) ағыны ретінде байқалады. Максвелл электромагниттік толқын мен жарықтың табиғаты бір, яғни жарық дегеніміз электромагниттік толқындардың дербес түрі. Жылдамдығы 10 м/с электрон индукциясы 0,5 Тл магнит өрісінде индукция сызығына параллель қозғалады.электрон заряды 1,6 Кл, массасы 9,1 кг.Лоренц күшін анықта.() (причем тут масса???) Жылу мөлшері. Меншікті және мольдік жылу сыймдылықтар. Жылу мөлшері1-ші жүйеге сырттан берілген жылу мөлшері Q оның ішкі энергиясынүлғайтуға және сыртқы күшке қарсы жұмыс A істеуге жұ.мсалады.Q = U + A.немесе Q=CmT=Cm(T2-T1).Жылу сыйымдылығы- оның температурасын бір градусқа көтеру үшін керекті жылу мөлшеріне тен шаманы айтады. Егер де денеге берілген жылу мөлшері оның температурасын шамасына арттыратын болса, анықтама бойынша жылу сйымдылық:Меншікті жылу сиымдылық-массасы бір килограмм заттың температурасын 1К –ге қыздыруға қажетті жылу мөлшерін айтады:Мольдік жылу сйымдылық деп- бір моль заттың температурасын 1К қыздыруға қажетті жылу мөлшерін айтады заттың.мөлшеріне.қатысты. Заттың магниттелуі нені сипаттайды? Заттың магниттілгіштігі деп, оның бір өлшем көлеміндегі моментін айтады.ј=P/V ; мұндағы ј-магниттілгіш. Идеал газ молекуларынын орташа арифметикалық жылдамдығы. U=== ; ;Молекула-Кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі:; Р-қысым;n-молекула концентрациясы. Идеал газ молекуларының ең ықтимал жылдамдығы?=== ; Молекула-Кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі: ; Р-қысым; n-молекула концентрациясы; Идеал газ молекуларының орташа квадраттық жылдамдығы. Uкв===;; Молекула-Кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі: ; Р-қысым;n-молекула концентрациясы; Идеал газ молекуласының орташа кинетикалық энергиясы; [Дж] Мұндағы : Р – қысым;F – сұйық ыдыс қабырғасына әсер ететін күш;S – сұйық ыдыс қабырғасының ауданы;a – қабырға ұзындығы; – молекуланың ілгерілемелі қозғалысының кинетикалық энергиясы;n0 – көлем бірлігіндегі молекулалар саны;V – көлем;R – 8,31Дж/(К·моль) универсал газ тұрақтысы;T – температура;NA – 6,02·1023 моль-1 - Авогадро саны;k – 1,38·10-23Дж/К - Больцман тұрақтысы;идеал газ молекуласының орташа кинетикалық энергиясы. Идеал газдын ішкі энергиясы-оның молекулаларының кинет.энергиясынан тұрады.U=+RT. U-ішкі энергия,i-еркіндік дәрежелер саны,m-масса,-мольдік немесе молярлық масса,R-универсал газ тұрақтысы. Ішкі энергияның өзгерісі:1.жүйенің не сыртқы күштердің жасайтын жумысы.2.Қоршаған ортадан жүйеге берілетін жылулық. Идеал газдын ішкі энергиясы-оның молекулаларының кинет.энергиясынан тұрады,себебі ,идеал молек-ңөзара әсер күштері болмайтындықтан идеал газдардың потенциалдық энергиясы 0-ге тең. =0. Идеал газ күйінің газ теңдеуі,Менделеев-Клапирон теңдеуі:PV=RT. R-универсал газ тұрақтысы=8,31Дж/моль*К. Мұндағы PV-газ қысымы ,m-масса, -мольдік немесе молярлық масса. Идеалдық жылу машинасында қыздырғыштан алынған әр кДж энергияға 300 Дж жұмыс атқарылады.Тоңазытқыш температурасы 280 К болғандағы машинаның ПӘКін және қыздырғыштың температурасын анықта. Берілгені: Q1=300Дж! Т1=280К!=? ню=T1*Q1=280К*300 Дж=84000КДж немесе 84*КДж. Изобаралық процесстің графигі және теңдеуі Изобаралық процесс деп берілген газдың қысымы тұрақты болғанда (Р=const) жүретін термодинамикалық процесті айтады. Бұл процесс кезінде газдың алған жылуының δQ бір бөлігі оның ішкі энергиясын ұлғайтуға , ал екінші бөлігі жұмыс атқаруға жұмсалады. Термодинамиканың бірінші бастамасынан: δQИзобаралық процестің диаграммасы (изобара) Р, V координаттарында V оське параллель 1-2 түзумен кескінделеді. Атқарылған жұмыстың шамасы А штрихталған беттің (V1 – 1 – 2 – V2) ауданына тең. Изобарлық процесс үшін бірінші термодинамиканың заңын қолдану.Изобаралық процесс берілген газдың қысымы (P=const) тұрақты болғанда жүреді:,dQ Изотермиялық процесс үшін бірінші термодинамиканың заңын қолдану.Изотермалық процесс температура (T=const) тұрақты болғанда өтеді де ,оның теңдеуі Бойль-Мариотт заңы болып табылады: pV= const ; Изотермиялық процесстің графигі және теңдеуі.Тұрақты температура (Т=const) кезіндегі газ күйінің параметрлері арасындағы тәуелділік графигі изотерма деп аталады. Р, V координаттардағы изотермалар, сол жағдай кезінде процесс өтетін температура неғұрлым жоғары болса, графикте соғұрлым жоғары орналасқан гиперболаларды білдіреді. Оның теңдеуі – Бойль-Мариотт заңы: РV=constР1V1 = Р2V2 бұдан Изотермиялық процес кезінде газдың ішкі энергиясының өзгерісі dQ=0,сондықтан термодинамиканың бірінші бастамасынан δQ = δA. Изохоралық процесстің графигі және теңдеуі .Изохоралық процесс - берілген газдың көлемі тұрақты (V=const) болғанда жүретін термодинамикалық процесс (dV=0)..Бұл процестің диаграммасы (изохора) Р, V координаттарында ордината осіне параллель түзуді кескіндейді. Мұндағы 1-2 түзуі изохоралық қыздыру кезіндегі қысымның ұлғаюын, 1-3 түзуі изохоралық суыну кезіндегі қысымның азаюын бейнелейді. Изохорлық процесс үшін бірінші термодинамиканың заңын қолдану Изахоралық процес деп, берілген газдың көлемі (V=const) тұрақты болғанда жүретін процесті айтады. Сонда ешқандай көлем өзгерісі болмайды да (dV=0) газ сыртқы күштерге қарсы жұмыс жасайды: ; dQ=dU+Da ; dA=0 ; dQ = d U ; ; Импульс. Ньютонның екінші заңы.“Дененің қозғалыс мөлшерінің өзгеруі түсірілген күшке пропорционал және ол күшпен бағыттас болады”. Қарапайым бақылаулар, егер әр түрлі денелерге бірдей күшпен әрекет жасаса, олардың түрліше үдеу алатының көрсетеді. Ньютонның екінші заңы төмендегіше тұжырымдалады: Денеде туындайтын үдеу оған әрекет етуші күшке тура пропорционал, ал оның массасына кері пропорциянал: a=F/m Ньютонның екінші заңының формуласы F=ma. [1H=1кг·м/c²] Индуктивтілігі L катушканың магнит өрісінің энергиясының өрнегі. Индуктивтілік дегеніміз не? Контурдың индуктивтілігі- 1А тогы бар өткізгіш контурмен шектелген бет арқылы өтетін өздік индукция магнит ағынымен анықталатын физикалық шама.Индуктивтіліктің бірлігі – генри. L=Ф/І. Индукциясы 0,1Тл магнит өрісінде бір валентті ион 1,92м/с жылдамдықпен қозғалады.Егер шеңбер радиусы 10 см болса, онда ионның массасы қандай . Интерференция дегеніміз не? Жарықтың толқындық табиғаты интерференция құбылыс арқылы түсіндіріледі. Мысалы, сабын көпіршігіне, суға тамған мұнай кілегейіне күн сәулесі түскенде, олардың беттері қызыл-жасылды болып құлпырып тұрады. Мұндай жолақтардың түрлі түсті болуы көпіршік пен сұйыққа ақ жарық түскендіктен болады. Яғни, жұқа пленканың бетіне монохромат жарық түссе, онда аралары күңгірт жолақпен бөлінген бір түсті жолақтар байқалып, олардың жарықталынуы бірдей болмайды. Олай болса, осындай ашық және күңгірт жолақтардың пайда болуы - жұқа пленка беттерінен шағылған жарық толқындары бірімен-бірі қосылысқанда олардың бірін-бірі күшейту немесе әлсірету себебінен болады. Бұл құбылыс интерференция деп аталады. Қысқаша, интерференция дегеніміз – фаза айырмашылықтары тұрақты және когерентті толқындардың бір-бірімен қабаттасуы. Интерференциялық максимум байқалу үшін, жол айырымының ұзындығы толқын ұзындығының еселісі болу керек: ∆=kλ , (k=0,±1,±2,...) Интерференциялық минимумды байқау үшін келесі шарт орындалу керек : ∆=(2k+1)λ/2 , (k=0,±1,±2,...) |