азастан Республикасыны білім жне ылым министрігі
 Скачать 451.71 Kb.
|
Құрылымдық жүйеІргетасІргетас-кез-келген құрылымды салу кезінде құрылымның негізі. Ол негізгі функцияны орындайды, атап айтқанда, ғимараттың негізіне жəне оның құрамдас бөліктеріне түсетін қысыммен байланысты статикалық жүктемелерді топыраққа береді. Сонымен қатар, іргетас желдің, жер асты суларының ағымының, көлік қозғалысының жəне басқа факторлардың əсерінен пайда болатын динамикалық жүктемелерді топыраққа бере алады. Егер негіз барлық талаптарға сай тұрғызылса, онда ол ғимараттың бұзылуын немесе деформациясын болдырмайды. Жасалу материалына байланысты іргетас тасты, яғни бутотасты, бутобетонды, кірпіш жəне темірбетонды, ол өз кезегінде құрастырмалы жəне монолитті болып жіктеледі. Іргетас түрі құрылыс алаңының геол. жəне гидрогеол. жағдайларына байланысты таңдалады. Іргестастың негізгі түрлері бұл – таспалы (ленточный) іргетас, діңгекті (столбчатый) іргетас, тұтас (сплошной) жəне қадалы (свайный) іргетас. Өнеркəсіптік ғимараттар бағана арқылы салыуна байланысты, бұл ғимараттар түріне «стакандық типті» іргетас қолданылады. Стакан түріндегі іргетас - бұл қадалар негізінің бір түрі, бұл типтегі іргетастар үлкен беріктікпен сипатталады, сондықтан олар көбінесе өнеркəсіптік ғимараттардың бағандарының астында қолданылады.  сурет – Стакан түріндегі іргетас Берілген курстық жұмыста монолитті темірбетон стакан типті іргетас алынды. Іргетас өлшемі – 1,8×1,2×1,25 м, плиталар өлшемі 3,0×1,8×0,3 м. БағанаБағандар тірек функциясын орындайтын тіректер, яғни құрылымға тігінен қаттылық береді. Сонымен қатар, олар көбінесе ғимараттың қасбетін де, бөлменің интерьерін де безендіре алатын сəндік элемент ретінде қызмет етеді. Бағанның мақсаты бойынша шеткі (бір консольді) жəне ортаңғы (екі консольді). Крандармен жабдықталған ғимараттарға арналған бағандар екі бөліктен тұрады: кран үсті жəне кран асты. Бағандарды таңдауда қателеспеу үшін ғимараттың белгілі бір параметрлерін ескеру қажет: қабаттар саны, ғимараттың мақсаты, геологиялық барлау жұмыстарының нəтижелері, ғимарат немесе үй-жай салынатын аймақтағы климат жағдайлары жəне т. б. Бағандардың негізгі сипаттамалары: əр түрлі агрессивті орталардың əсеріне төзімділік, сейсмикалық белсенділікке төзімділік, бағанның көтергіштігі, аязға төзімділік, ылғалға төзімділік. Темірбетон бағандары алдын ала кернелген темірбетоннан жасалған. Темірбетон бағандарының өлшемдері аралықтың ені мен биіктігіне, бағандардың қадамына жəне көпір крандарының жүк көтергіштігіне байланысты. Темірбетон бағаналары ауыр, берік бетоннан жəне арнайы күшейтілген арматурадан жасалған . Олар əртүрлі өлшемдер мен күрделіліктегі құрылымдарды салу кезінде элементтерді қолдау үшін қолданылады. Бағандардың негізгі қолданылуы ғимараттарға арналған рамалық құрылымдар, ригельдер жəне басқа элементтермен бірге.  сурет – Екі тармақты бағана өлшемдері Берілген курстық жұмыста екі тармақты монолитті темірбетон, көпір краны бар: жүк көтергіш 10 т жəне 30/5 т болатын бағана алынды. Бағаналар қадамы: шеткі жəне ортаңғы 6 м. Бағана өлшемі бойынша тіктөртбұрышы қима: 0,5×1,4 м биіктігі: 9,6 м. |