ТБ на казахском языке. Бекітемін Мектеп директоры Жанкаринова Г. А
 Скачать 53.21 Kb.
|
|
Ата-аналар және оқытушылар! Балаларға әсiресе, сең жүру кезiнде үлкендердiң қарауысыз өзенге баруларына жол бермеңiздер; оларды өзендер мен көлдердiң ашылуы кезiнде мұзда болу қауiптi екенiн ескертiңiздер. Балаларға су тасқыны кезеңiнде өзiн-өзi ұстау ережелерi жөнiнде айтыңыздар, оларға суда ойнауға тыйым салыңыздар, желiкпелiктiң жолын кесiңiздер. Жарылған мұз, салқын су, судың тез ағу қаупi өлiмге әкелуi мүмкiн. Есте сақта, су тасқыны кезеңiнде, тiптi болмашы сең жүргенде әр қашан балалармен бақытсыз жағдайлар болады. Көктемдегi су тасқыны және сең жүру кезiнде тыйым салынады: Көктем кезiнде су айдынына шығуға; Сең жүрген кезде өзен арқылы өтуге; Мұзы жарылған өзенге жақындауға; тасқын су және опырылатын жағалауда тұруға; көпiрлерде, бөгеттерде және бөгеулерге шығуға; опырылған мұзға жақындауға; сеңдердi жағалаудан итеруге; өзеннiң немесе басқа су қоймасының тереңдiгiн өлшеуге; сең үстiнен жүруге және онымен сырғанауға. Нұсқаулық № ___ Жазғы демалыс кезіндегі қауіпсіздік ережесі мен оқушылардың жүріс тұрысы Жаз демалыс үшін өте жақсы кезең. Өзіне және өз денсаулығына пайдалы су жанында демалу үшін жүзу, судағы жүріс-тұрыс қағидасын білу қажет Шомылуға аса қолайлы режимдер: - тамақ ішкеннен соң 1,5 сағат уақыттан кейін шомылған жөн; - балалар жағаларында шомылған дұрыс, олар төтенше жағдайлардың алдын алуға арналған қажетті құралдармен жабдықталған және қамтамасыз етілген; - ұмытпаңдар, балаларға, жанында ересектер болғанда ғана шомылуға рұқсат етіледі; Барлығы мынаны есте сақтаған жөн: - тек рұқсат етілген және қасында ересектер болған жағдайда шомылуға болады; - таныс емес жерлерде сүңгуге болмайды – түбінде батып кеткен бөренелер, тастар, тырбиған ағаштар болуы мүмкін; - батпақты жерлерде, балдырлар мен ұйықтар бар жерлерде шомылмаған жөн; - еш жағдайда үрлемелі матрастармен, автокөлік камералармен, үрлемелі ойыншықтармен жүзуге болмайды – қол астындағы құрал сынып қалуы, жыртылып қалуы мүмкін, адам күтпеген жерде суда қалады, бұл тіпті жақсы жүзе алатын адам үшін де өте қауіпті; - қайыққа жармасуға, навигациялық жабдық белгілерінен (бакендер, буйктар мен т.б.) асып кетуге болмайды; - дауылды ауа райында немесе қатты толқында шомылуға болмайды; - егер де сіз қатты су ағысына түсіп қалсаңыз, ағысқа қарсы жүзбеңіз, оған сіздің күшіңіз жетпейді, бұл жағдайда ағыс бойымен жүзіңіз, біртіндеп жағаға жылжый беріңіз; - егер тартпаға түсіп қалсаңыз, қорықпаңыз, көбірек ауа алып, сүңгіңіз және одан кері қарай бұрылыңыз; - егер етіңіздің сіңірін тарып қалса, арқаңызға жатып жағаға қарай жүзіп, сіңіріңіз тартылып қалған жерді уқалаңыз; - көмекке ересектерді шақыруға ұялмаңыз; - жалған дауыс беруге болмайды. Нұсқаулық № ___ Күзгі демалыс кезіндегі қауіпсіздік ережесі мен оқушылардың жүріс тұрысы Күз мезгілінің ерте түскеніне байланысты өзендер мен көлдердің бетін жапқан мұздар өте қауіпті болып келеді. Бұл мұзды басуға болмайды. Күзгі мұз адам басқан салмағынан шатырлап, кауіп туралы ескертеді. Су қоймасындағы күзгі мұзды басуға кауіпті. Желмен балалар және балық аулаушылар тұрған мұз үлкен бөлшектерге бөлініп жарылған жағдайлар да болған. Оларды құтқару үшін тікұшақ және кішкене кемелер пайдаланған. Күзде балаларға су қоймаларын кесіп өтуге тыйым салынады.Күзде өзендердің мұзы жарылып кету қаупі болады сондықтан балаларға ойнауға болмайды. Мұздан мұзға секіріп, жағадан алыстау өте қауіпті. Мұндай әрекет қайғылы жағдайға әкеледі. Осы себептен балалар арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізу қажет. Мұны білу қажет! Адам үшін қауіпсіз болып тұщы суда 10 сантиметрден кем емес ал тұзды суда 15 см. қалындықты мұз болып саналады. Өзен сағасында және саласында мұз әлсіз келеді. Мұз жылдам ағыс орындарында, су бұрқақтап ағып жатқан және ағып жатқан жерлерде, сондай-ақ балдыр өсетін аудандарында, ағаштарға, көшет және қамыстарға жақын жерлерде әлсіз. Егер 3 күннен аса ауа температурасы 0 градустан жоғары болып тұрса, онда мұздың беріктігі 25% төмендейді. Мұздың беріктігін көзбенде анықтауға болады: мұз көгілдір түсті – берік, ақ – оның беріктігі 2 есеге кем; сұр, күнгірт-ақ немесе сары реңкті болса мұз осал. Қатерге ұшыраған болсаңыз, не істеу керек: Шу көтермей, даурықпай, тыныштық сақтаңыз. Мұз бөлінген жағдайда қолыңды екі жаққа созып, мұзға кеудемен немесе арқамен аяқты созып жатуға тырыс. Су үстіне қалқып шығуға, немесе қалың мұз үстіне жүзіп баруға тырыс. Мұз үстіне алдымен бір аяқты, содан кейін екінші аяқты салу керек. Егер мұз әлсіз болса, мұздың қалың жеріне аунап түсіп, жағаға қарай жылжу керек. Келген жағыңызға қарай еңбектеу керек, себебі ол жердің мұзының мықтылығы тексерілген. Сіздің көмегіңіз қажет болса: Ұзын бұтақша, тақтай, сырық немесе арқан алыңыз. Шарф, белбеу немесе киімді де алуға болады. Құтқару құралдарды алдыңызға салып, аяқ пен қолдың арасын ашып, жылымға қарай абайлап еңбектеу керек. Суға батушы адамға бірнеше метр жетпей тоқтап, оған жіп, киімнің шетін лақтырып, таяқ немесе тақтай беріңіз. Зардап шеккен адамды абайлап мұз үстіне шығарып, қауіпті жерден жорғалап шығыңыз. Келген жағыңызға қарай жылжу керек. Зардап шеккен адамды жылы жерге жеткізіңіз. Оған көмек көрсетіңіз: зардап шеккен адамның су киімін шешіп, арақ немесе спиртке малынған шүберекпен немесе қолыңызбен денесін сылаңыз, ыстық шай ішкізіңіз. Суда құтқару қызметі ескертеді: Көктемгі тасқын және сең жүру кезінде қайғылы оқиғалар көп болады. Оның себебі су қоймаларындағы абайсыз жүріс-тұрыс. Көктемде мұз мықты болып көрінгенімен әлсіз болады. Мұндай мұз асьтына түсіп кетуіңіз мүмкін. ЕСТЕРІҢІЗДЕ БОЛСЫН: Еріген су пайда болғанда су қойма бетіне тұруға қауіпті; Су астыннан балық аулаушылар балық аулауды тоқтату қажет; Мұз жүрген кезде көпір тіреулеріне сүйену қауіпті; Мұз жүрген кезде жарлы жағада тұру қауіпті; Көктемгі мұз үстіне автокөлікпен жүруге болмайды; Су қоймалары арқылы түнгі мезгілде өтуге болмайды. ЕГЕР СІЗ СУ ТАСҚЫНЫ БАСТАЛҒАН ЖЕРДЕ БОЛСАҢЫЗ Су, газ, электр тоғын өшіріңіз, есік және терезелерді жабыңыз, алғашқы медициналық қобдишасын, артық азық-түлікті, жылы киім, ақша, құжаттарды дайындап қойыңыз; Ғимараттың жоғарғы қабатына немесе жақын жерде орналасқан қырға көтеріліңіз, жүзу құрал ретінде пайдалануға болатын барлық жарамды заттарды (шина, тақтай, пластикалық бөтелкелер, камералар, пенопластар)жинаңыз. Егер көмекке мұқтаж болсаңыз – апат дабылын беріңіз. Суға құлау қауіпі болған жағдайда киімнің астынан жеңіл суда батпайтын заттарды (пластикалық бөтелке, доп, пенопласт кесектері) байлап алыңыз; Су қайтқаннан кейін іргетастың бүтіндігін, қабырға, терезе, еден жағдайын тексеріңіз. Газ және жарықты мамандарға қосқызыңыз. Үлкен материалдық зиян келтірілген жағдайда жергілікті атқарушы органдарға жүгініңіз. Су тасқыны болған жағдайда қайғылы оқиғалар жиі балалармен болады. Көктемгі су тасқыны уақытында балалардың өзенге баруына тыйым салыңыз.
|