|
|
Кой шаркуашылыгы. Бизнес жоспар Кой шаруашылыгы. Бизнес жоспар
Жоба ұсынушысы туралы ақпарат
Жоба ұсынушысы: ТУРСЫНОВА АЙТОЛКЫН ЖОМАРТОВНА
ЖСН: 920131450959
Ұйымдастыру құқықтық формасы: Жеке тұлға
Меншік түрі: Жеке
Мекен-жайы: Қазақстан Республикасы, Қарағанды облысы, Шет ауданы Ағадыр кенті МИКРОРАЙОН , дом 18 , кв. 13
Жобаны жүзеге асырудың күнтізбелік жоспары
МАРКЕТИНГТІК ЖОСПАР
Қазақ халқында қой шаруашылығы – мал шаруашылығының жетекші саласы болып саналады. Дегенмен қой саны 2017 дейін азайды, 2000 жылы қоймен ешкі саны 35 660,5 мың бас болған. Ал 2017 жылы 9 981,1 мың басты құрады. 2017 жылдан бастап осы уақытқа дейін малдың саны 19 миллионға дейін өсті және келесі кезеңнен бастап, қазіргі кезеңге дейін мал санының өсуі байқалмады.
Қой санының көбеюі және жануарлардың асыл тұқымды және өнімділігін арттыру мақсатында қой шаруашылығының картасы әзірленді. Ол ауыл шаруашлық тауарын өндірушілеріне мал өсіруге қызығушылықты арттыру үшін жағдай жасауды көздейді
Ең алдымен жайылымдарды қамтамас ету. Елдегі жайылымдардың жалпы ауданы 186,4 млн гектарды құрайды. Оның ішінде 70,5 млн гектар ауылшаруашылық дақылдарының меншік иелеріне тиесілі, 76,8 млн гектар алқаптың жайылымдық жері ауыл шаруашылық айналымына пайдаланылмайды.
Жылсайын қой санының өсуі 3-4 % құрайды, ал 2021 жылы 2017 жылымен салыстырғанда 15,5 % өсуі болжануда. Қой саны 18 млн астам басты құрайды.
Қолда бар қойлардың жалпы саны ( Шамамен 15 млн ) көпшілігі Республиканың оңтүстік – шығысында, оның ішінде: Алматы облысында-18,3 % Жамбыл обылысында – 12,6 %, Оңтүстік Қазақстан облысында – 20,1 % құрайды. Елдегі жүнді жалпы өндіруден жоғарыда аталған аймақтардың үлес салмағы тиісінше – 22,4 % құрайды, 16,6 % немесе 56,4 %.
Мемлекеттік қй шаруашлығының саясаты асыл тұқымды қойдың үлесін, мал басының 15 – 20 %-на көбейтуге бағытталған. Бұл асыл тұқымды және жай – күйін айтарлықтай жақсартуды ғылыми тұрғыдан сауатты асылдандыру әдістерін, оны ұйымдастырудың тиімді түрлерін, оның ішінде шет елдердің тәжиербиесін еңгізуде талап етеді.
Қазіргі уақытта республиканың қой шаруашылығы қазақтын биязы жүнді, қылшық жүнді қүйрықты, Ұяқ жүнді қүйрықты қойлар және қаракөл бағыттарына ұсынылған.
Қойлардың қарқынды түрі ет өнімін өндіруді арттыруда маңызды рөл атқарады. Елімізде биазылау қой тұқымдары - етті, жүнді ақжайық тұқымды, қазақтың етті, жүнді қойы дегеріс қойы және тез жетілгіш жаңа қой тұқымдары.
Етті, майлы бағыттағы қойлар елде бірінші орында ( малдың жалпы санының 60 % - дан астамы ) еділбай қой тұқымды, қазақтың қүйрықты қылшық жүнді, сарыарқа, қазақтың ұяқ жүнді құйрықты тұқымы және дегеріс тұқымы өсіріледі.
Қой шаруашылығын дамыту қазіргі кезде қойларды көбейту бойынша шаралар жүргізу арқылы қоймен жас малдың тірі салмағын көбейту, сою және ет сапасын арттыру міндеті қойылған.
Бәсекелестер
Жергілікті малмен айналысатын тұрғындар, бұл жобада бәсекелестер
бір – біріне әсер ете алмайды. Себебі, нарықта төрт түлікке сұраныс жоғары. Аулымызда бұл сала баяу дамуда. Жергілікті мал тұқымы бұл жобаға бәсекелес бола алмайды және малды тірідей сатылымда бәсекеге қабілетті емес. Өйткені асыл тұқымды малға тұтынушылар күннен – күнге көбеюде.
SWOT-талдау
Күшті жақтар
Малдың өз бетінше семіруі
Жақсы өнім беруі
Өз бетінше жайылуы
Ауруға төзімді
Толық қамтылмаған тұтынушылар
|
Әлсіз жақтар
Бастапқы мал басының аздығы
Табыс көлеміне маусымдық өзгерістердің әсер етуі
|
Мүмкіндіктер
Жеткізіп берушілер мен тұтынушыларды жеңіл іздеу
Қораның тазалығын сақтау
Тірідей және сойып сату
|
Қауіптер
Табиғи жағдайлар ( форс – мажор )
Халықтың төлем қабылеттілігінің төмендеуі
Малдың ұрлануы
|
|
Жобаны жүзеге асыру орны
Жобаны жүзеге асырудың жоспарлы орны: Қарағанды облысы, Жаңаарқа ауданы
Технологиялық жоспарлау
Қойлар – қуысмүйізді қостүяқтылар тұқымына жатады және үй жануарлары.
Қойдың жүні тоқыма, құрлыс, тіпті авияциялық өнеркәсіпте де пайдаланылатын керемет шикізат болып табылады. Қой терісі – бұл қойдан алынатын шикізат. Қолдалынатын саласы бойынша қой терісі үш топқа бөлуге болады:
-тон терісі (қысқа сырт киім тігуге пайдаланылады);
-үлбір қой терісі (пальто, бас киім, жаға);
-ет өнімі-қой еті(ересек мал еті) және тоқты еті(жас мал еті) көптеген отбасылардың мерекелік үстеліне міндетті атрибуты болып табылады.
Қой тұқымдары. Жалпы қойдың шамамен 600-ге тарта тұқымы бар.Әртүрлі тұқымдар арасындағы ерекше танымалы-Оңтүстік Қазақстан меранос.Қошқарладың салмағы 60-80кг
Қойды ұстау.Үй жанындағы шаруашылықтарда малдарды түрлі типтегі арнайы ыңғайландырылған қораларда ұстайды. Қой қора жарық, құрғақ, кең болуы керек. Мүмкіндікке қарай, едендер сазбалшықтан, топырақтан немесе ағаштан жасалуы қажет. Ол жерден 20-30 см биік болғаны дұрыс. Қой қоралардағы температура 5-8 С, төлдегенде 15-18 С-ден төмен болмауы керек. Мүмкіндікке қарай үнемі құрғақ төсеніш болғаны дұрыс, өйткені қойлар ылғалды онша ұнатпайды. Жарықты да қарастырған артық болмайды. Қой қорада жем салатын аттақыр, суаратын астау және қораның ішкі жағынан жем беру үшін аттақыр мен астаудың ұзындығы бір қойға шамамен 30-40 см ден болуы керек. Мәселен,бес қой үшін жем беретін астаудың ұзындығы 1,5-2 м болуы қажет.
Технологияның қысқаша сипаттамасы
Ет өндіру бағытындағы фермаларды бірнеше жолдармен құруға болады. Асыл тұқымды шаруашылықтарда меншік өнім немесе етті мал асыл тұқымды жануардың трансплантацияланатын эмбрионын сатып алу есебінен таза тұқымды өсіру.
Арнайы етті мал шаруашылығының тиімділігінің деңгейін селекциялық, технологиялық, ветеринар-санитарлық және ұйымдастырушылық фарторлар анықтайды.
Арнайы етті мал шаруашылығының тиімділігі көптеген жағдайда малдың тұқымына байланысты болады. Тұқымды таңдау кезіндегі негізгі критерийлер – малдың өнімділігі, өндіріс мақсаты, олардың аудан ауа-райына бейімделгендігі, жемдік қор сипаты және күту технологиясы болып табылады.
Жануарларды күту және жемдеу жүйесі
Етті малды жемдеу негізгі қоректік заттары бойынша қалыптастырылған және балансталған болуы керек, ол салмақ бірлігіне қатысты жемге кететін аздаған шығынмен жоғары өнімділікті алуды қамтамасыз етеді.
Қой жемі-пішен, сабан, сүрленген сұлы, арпа, кебек, құрама жем.Қойға қысқа қарағанда жазда жемді азырақ беруге болады, өйткені олар өрісте жайылады. Егер шығынды аз жұмсау үшін ауылда тұруды жоспарласаңыз, пішен мен сабанды өзіңіз де шабуыңызға болады. Сұлы мен арпаны шаруа қожалықтарынан арзан бағада сатып алуға болады.
Қой өсіру. Төлдеу мүмкіндігі 6-8 айлық тоқтыларда болады. Бірақ күйекті (қой қашыру) 1-1,5 жастан ерте бастамау керек. Тек өте жақсы дамыған тоқтыларды ғана алғаш рет 10-айлығында қашыруға болады. Қойлардың буаздық мерзімі орташа есеппен 5 ай (142-155күн). Қыста төлдету үшін (қаңтар,ақпанда) қойды тамыз бен қыркүйекте қашыру қажет. Ал көктемге төлді алу үшін (сәуір, мамыр) қошқарды қойға қараша немесе желтоқсанда салу керек. Төл алуды жоспарлағанда көктем туған төлдің қыста туған және сол уақытта күшейіп алған төлге қарағанда көктемгі қозы жайылымға шығару басталғанға дейін жемді жақсы жейді, ол салқын тиетін ауруларға да көп шалдықпайды.
Мал басының айналымы
2021
|
Жыл басы
|
Төл
|
Сатып алынуы
|
Басқа санаттан келуі
|
Басқа санатқа кетуі
|
Сатылуы
|
Жыл соңы
|
Қошқар
|
|
|
1
|
|
|
|
1
|
Аналық
|
|
|
13
|
|
|
|
13
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2022
|
Жыл басы
|
Төл
|
Сатып алынуы
|
Басқа санаттан келуі
|
Басқа санатқа кетуі
|
Сатылуы
|
Жыл соңы
|
Қошқар
|
1
|
|
|
|
|
|
1
|
Аналық
|
13
|
|
|
|
|
|
13
|
Қозы
|
0
|
13
|
|
|
13
|
|
0
|
Тоқты
|
0
|
|
|
13
|
|
10
|
3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2023
|
Жыл басы
|
Төл
|
Сатып алынуы
|
Басқа санаттан келуі
|
Басқа санатқа кетуі
|
Сатылуы
|
Жыл соңы
|
Қошқар
|
1
|
|
|
|
|
|
1
|
Аналық
|
13
|
|
|
3
|
|
|
16
|
Қозы
|
0
|
16
|
|
|
16
|
|
0
|
Тоқты
|
3
|
|
|
16
|
3
|
13
|
3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2024
|
Жыл басы
|
Төл
|
Сатып алынуы
|
Басқа санаттан келуі
|
Басқа санатқа кетуі
|
Сатылуы
|
Жыл соңы
|
Қошқар
|
1
|
|
|
|
|
|
1
|
Аналық
|
16
|
|
|
3
|
|
|
19
|
Қозы
|
0
|
19
|
|
|
19
|
|
0
|
Тоқты
|
3
|
|
|
19
|
3
|
16
|
3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2025
|
Жыл басы
|
Төл
|
Сатып алынуы
|
Басқа санаттан келуі
|
Басқа санатқа кетуі
|
Сатылуы
|
Жыл соңы
|
Қошқар
|
1
|
|
|
|
|
|
1
|
Аналық
|
19
|
|
|
3
|
|
|
22
|
Қозы
|
0
|
22
|
|
|
22
|
|
0
|
Тоқты
|
3
|
|
|
22
|
3
|
18
|
4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2026
|
Жыл басы
|
Төл
|
Сатып алынуы
|
Басқа санаттан келуі
|
Басқа санатқа кетуі
|
Сатылуы
|
Жыл соңы
|
Қошқар
|
1
|
|
|
1
|
|
|
2
|
Аналық
|
22
|
|
|
4
|
|
|
26
|
Қозы
|
0
|
26
|
|
|
26
|
|
0
|
Тоқты
|
4
|
|
|
26
|
4
|
23
|
3
| | |
|
|
Скачать 70.88 Kb.