Лекарственная аллергия. №6 срс иммун 337ОМ. БЖ 6 Дрілік аллергия. Жергілікті анестетиктерге сезімталдыты анытау

• Название: БЖ 6 Дрілік аллергия. Жергілікті анестетиктерге сезімталдыты анытау
• Анкор: Лекарственная аллергия
• Дата: 20.10.2022
• Размер: 5.14 Mb.
• Имя файла: №6 срс иммун 337ОМ.pptx
• Тип: Документы; #744921

БӨЖ №6: Дәрілік аллергия. Жергілікті анестетиктерге сезімталдықты анықтау.

Орындаған: Қайратбайұлы Елжан, Жапбарова Зинеп, Айсерік Самғар

Тобы: 337-ЖМ

Қабылдаған: Даулетхан Е.Д

“Астана медицина университеті”КЕАҚ

Нефрология, гематология, аллергология және иммунология курсымен ішкі аурулар кафедрасы

Кіріспе

КІРІСПЕ БӨЛІМ :

Аллергия – (гр allos – басқаша, ergon – іс, жұмыс) деп

организмнің өз тіндерінің бүліністерімен сипатталатын бөтен текті заттарға оның өзгерген, бұрмаланған түрде иммунды жауап қайтаруын айтады.

Дәрілік немесе медикаментоздық аллергия бұл иммундық жүйенің дәрілік препараттарға спецификалық реакциясы.Статистика бойынша қалалық тұрғын ішінде дәрілік аллергия 31 - 40 жас аралығындағы адамдарда жиі кездеседі.Дәрілік аллергияның жедел түріне тыныс алу жүйесі, асқазан – ішек жолдарының қантамырлары мен тері зақымдалады. Осының нәтижесінде АҚ тез төмендеп, кейде анафилаксиялық шок дамиды.

Дәрілік аллергияның даму ерекшеліктері

• Дәрілік заттарға аллергия бірнеше секундтан 12 сағат аралығында дамып,мынадай аурулардың себептерін туғызуы мүмкін:
• Анафилаксиялық шок
• Бронхиалды демікпе
• Квинке ісінуі
• Есекжем
• Поллиноз т.б

Дәрілік аллергияны дамытатын жайттар

• Тұқым қуалаушылыққа бейімділік
• Организм тосқауылдарының өткізгіштігі көтерілуі
• Аллергия дәнекерлерін әсерсіздендіру жүйелердің бұзылыстары
• Әлеуметтік ықпалдар(қоршаған ортаның ластануы,екпелер жасау,дәрілерді қалай болса солай қабылдау)

Дәрілік заттарға гиперсезімталдық - иммундық реакция болып табылады. Симптомдар жеңілден ауырға дейін өзгереді және тері бөртпесі, анафилаксия және сарысулық ауруды қамтиды. Диагноз клиникалық түрде қойылады; тері сынақтары ақпарат беруші болып табылады. Емдеу дәрі-дәрмекті тоқтатудан, антигистаминдерді тағайындаудан (көрсетілім бойынша) және кейде десенсибилизациядан тұрады. Дәрілік жоғары сезімталдықты уытты және жанама әсерлерден ажырату керек, олар жеке дәрі-дәрмектерді қабылдау кезінде және препаратпен өзара әрекеттесуге байланысты проблемалар кезінде пайда болуы мүмкін.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

ПАТОГЕНЕЗ :

• Дәрі — дәрмектердің көпшілігі организмдегі метаболикалық өзгерістерге ұшырайтын ақуызға жатпайтын қарапайым химиялық заттар. Егер препараттың биотрансформациясы нәтижесінде ағзаның ақуызымен қосыла алатын зат пайда болса, онда сенсибилизацияның алғышарты жасалады — организмнің бөгде заттарға (антигендерге) сезімталдығын арттыру. Иммунологиялық тұрғыдан дәрі-дәрмектер төмен антигендер (яғни гаптендер) болғандықтан, сенсибилизациялық әсер ету үшін олар толық гаптенге айналуы керек.

Осыған байланысты дәрілік аллергияның дамуы үшін кем дегенде үш кезең қажет:

• гаптеннің түзілуі-препараттың ағзаның ақуыздарымен әрекеттесетін түрге айналуы;
• гаптеннің белгілі бір организмнің ақуызымен немесе басқа сәйкес тасымалдаушы молекуламен қосылуы, нәтижесінде толық антиген пайда болады;
• организмге бөтен болып қалған гаптен тасымалдаушы кешеніне ағзаның иммундық реакциясының дамуы.

Дәрілік препараттарға иммундық жауаптың дамуымен гуморальды антиденелер (соның ішінде IgE) және сенсибилизацияланған Т-лимфоциттер шығарылады.

ЛА көбінесе препаратты қайта қабылдағаннан кейін дамиды. Сирек жағдайларда сенсибилизация болмайды және аллергиялық реакция дәрі-дәрмекті бірінші рет қолданғаннан кейін пайда болады. Мұндай жағдайлар үшінші кезеңнің-иммундық реакцияның дамуына байланысты псевдоаллергияға жатады.

Дәрілік аллергияның жіктелуі және даму кезеңдері

Дәрілік аллергияны оның даму механизмі бойынша жіктеуге болады

Дәрілік аллергияның даму механизмі:

Кейбір ақуыздар мен полипептидтік препараттардың көпшілігі (мысалы, инсулин, емдік антиденелер) антиденелер өндірісін тікелей ынталандыруы мүмкін. Алайда, көптеген препараттар сарысулық немесе жасушалық ақуыздармен, соның ішінде негізгі гистосәйкестік кешенінің (MNS) молекулаларының бөлігі болып табылатын ақуыздармен ковалентті байланысатын гаптендердің рөлін атқарады. Мұндай байланыстыру бұл ақуыздарды иммуногенді етеді, антигенге қарсы антиденелер өндірісін, препаратқа қарсы Т-жасушалық реакцияны немесе осы механизмдердің екеуін де ынталандырады. Гаптендер Т лимфоциттерін тікелей белсендіру арқылы II класты MNS молекулаларымен тікелей байланыса алады. Кейбір препараттар прогаптен ретінде әрекет етеді. Прогаптендер метаболикалық реакциялар кезінде гаптенге айналады; мысалы, пенициллиннің өзі антиген емес, бірақ оның негізгі деградация өнімі бензилпенициллоил қышқылы тіндік ақуыздармен біріктіріліп, бензилпенициллоил (VRO) түзілуі мүмкін – негізгі антигендік детерминант. Кейбір препараттар Т-лимфоцит рецепторларымен (TCR) тікелей байланысады және оларды ынталандырады. Бастапқы сенсибилизацияның қалай жүретіні және туа біткен иммунитеттің байланыстары бастапқыда қалай қалыптасатыны белгісіз, бірақ препарат иммундық реакцияны ынталандырғаннан кейін, осы кластағы жекелеген препараттардың ішінде және арасында препараттарға кросс-реакция байқалады. Мысалы, пенициллинге сезімтал пациенттердің жартылай синтетикалық пенициллиндерге (мысалы, амоксициллин, карбенициллин, тикарциллин) реакциясы болуы ықтималдығы өте жоғары. Бұрын жүргізілген зерттеулерде пенициллинге сезімталдығы түсініксіз этиологиясы бар пациенттердің шамамен 10%-ы бета-лактамға ұқсас құрылымы бар цефалоспориндерге жауап берді; бұл деректер осы дәрілік сыныптар арасындағы айқаспалы реактивтіліктің дәлелі ретінде келтірілген. Алайда, соңғы жетілдірілген зерттеулерде тері сынамалары арқылы анықталған пенициллинге аллергиясы бар науқастардың шамамен 2% - ы ғана цефалоспоринге жауап берді; пациенттердің шамамен бірдей пайызы құрылымдық байланыссыз антибиотиктерге (мысалы, сульфаниламидті препараттар) қатысты. Сонымен қатар, кез-келген көрінетін реакция аллергиялық емес; мысалы, амоксициллин бөртпенің себебі болып табылады, бірақ ол иммундық емес және болашақта осы препаратты тағайындауға кедергі келтірмейді.

Дәрілік аллергиянің белгілері:

Дәрілік аллергияның белгілері мен көріністері (симптомы и признаки) пациентке және дәрі-дәрмекке байланысты өзгереді, бір препарат әр түрлі науқастарда әртүрлі реакциялар тудыруы мүмкін.

Ең ауыр көрініс-анафилаксия (I типті жоғары сезімталдық реакциясы); сонымен қатар экзантема (мысалы, корефоидты бөртпелер), есекжем және қызба (лихорадка) жиі кездеседі.

Дәрі – дәрмектерге тұрақты реакциялар – бір препаратты қабылдаған сайын дененің бір бөлігінде қайталанатын реакциялар, олар жиі бола бермейді. Кейбір аллергияның клиникалық көріністері басқа патологиялық процесстерге, яғни гиперсезімталдықтың басқа типтеріне ұласуы мүмкін.
Дәрілік аллергия белгілерінің үш тобы бар:

• препаратты енгізгеннен кейінгі алғашқы минуттарда немесе бір сағат ішінде пайда болатын көріністер-жедел есекжем, анафилактикалық шок, бронхоспазм, ангиоэдема;
• препаратты қолданғаннан кейін 24 сағатқа дейін дамитын субакуталық типтегі аллергиялық реакциялар — макулопапулезді экзантема, қызба, тромбоцитопения, агранулоцитоз;
• дәрі-дәрмекті қолданғаннан кейін бірнеше күн немесе апта ішінде пайда болатын белгілер-Сарысу ауруы, ішкі ағзалардың зақымдануы, лимфоаденопатия, васкулит, артралгия.

❶ Дәрілік аллергияның ең көп таралған көріністері:

• есекжем-дененің және беттің терісінде бөртпе элементтерінің пайда болуы кішкентай бозғылт қызғылттан үлкен дақтарға дейін ашық қызғылт немесе тіпті Бургундия, дененің барлық аймағын алып жатыр (ерекшелігі-бұл элементтердің қышуы);
• бөртпелер фонында температураның жоғарылауы (әрдайым емес);
• беттің немесе қабақтың ісінуі (көбінесе асимметриялық);жоғарғы тыныс жолдарының зақымдануы (бронхоспазм).

❷ Дәрілік аллергиямен әртүрлі сипаттағы бұзылулар болуы мүмкін:

• жүйелік (бүкіл денеге әсер етеді);локализацияланған:терінің зақымдануы;
• басқа органдар мен жүйелердің зақымдануы

Дәрілік аллергияның диагностикасы:

• Тері сынақтары;

• Көрсеткіштер бойынша-дәрілік арандатушылық (провокационные) сынамалар қою;

Қажет болса, тікелей және жанама антиглобулиндік сынамалар;

Келесі факторлар дәрілік препараттарға жоғары сезімталдықты оларды қабылдаудан туындаған уытты және жанама әсерлерден, сондай-ақ дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуге байланысты проблемалардан ажыратуға көмектеседі.

• Аурудың басталу уақыты
• Препараттың белгілі әсерлері
• Қайталанатын арандатушылық сынақтардың нәтижелері

THE TREATMENT

Мысалы, препараттың жоғары дозасына реакция дәрілік уыттылық болып табылады, бірақ дәрілік жоғары сезімталдық емес.Дәрілік жоғары сезімталдық препаратқа реакция қысқа уақыт ішінде дамыған жағдайда қойылады: препаратты қабылдағаннан кейін бірнеше минуттан бірнеше сағатқа дейін. Алайда, көптеген науқастарда шығу тегі белгісіз кеш реакциялар байқалады. Кейбір жағдайларда, тиісті алмастыруды табу мүмкін болмаған кезде (мысалы, мерезді емдеуде пенициллин қажет болғанда), тері сынамаларын жүргізу қажет.
Дәрілік аллергияның диагностикасы күрделі және аралас. Ең маңызды сәт — фармакологиялық тарихты жинау. Науқас қабылдаған препараттар туралы толық ақпарат диагноздың кем дегенде жартысы болып табылады.

Мұқият сұрау кезінде мыналарды анықтау қажет:

• қандай препаратқа реакция пайда болды (немесе аллергияның дамуы кезінде қандай препараттар қабылданды);
• аллергиялық реакция дәрі дәрмектің басталуынан қай күні дамыды;
• препарат қалай енгізілді;
• дәрі қандай дозада қабылданды және қандай себеппен;
• қандай белгілер пайда болды, олар қалай тоқтатылды;
• бұл препаратқа реакциялар бұрын болған ба;
• аллергия пайда болғаннан кейін осы топтағы аллергенді препараттар қабылданды ма;
• қандай препараттар қабылданады және жақсы төзімді.

Аллергологиялық және отбасылық тарихты анықтау да маңызды. Атап айтқанда, балалық шақта препаратқа аллергиялық реакция жағдайларының болуын нақтылау қажет: көбінесе бұл туралы пациенттің ата-анасы немесе жақын туыстары ғана біледі, өйткені ол мұны есінде жоқ.

Науқасты физикалық тексеру аллергияның клиникалық көріністеріне негізделген: жеке органдарға да, бүкіл дене жүйелеріне де әсер етуі мүмкін.

Дәрілік аллергияның диагностикасы

ДИАГНОСТИКАЛАУ ӘДІСТЕРІ

IN vivo

IN vitro

Пациенттің өзіне жасалынатын сынама түрі болып табылады. Ол организмге қауіпті, себебі бұл сынама кезінде аллергия минимальді дозаның өзінде өршіп кетуі мүмкін

Лабороториялық әдістермен қоса жүретін сынама түрі. Пациенке қауіпсіз және де информациялануы жоғары,анализ үшін аз мөлшердегі қан қажет болады.

IN VIVO

In vivo арандатушылық сынақтар.Егер аллергиялық реакция ауыр болса және пациент медициналық көрсеткіштерге мұқтаж екі немесе одан да көп дәрілік топтарды қолдану аясында пайда болса, онда тест өткізер алдында оның қаупі мен консилиумға деген қажеттілігін бағалау маңызды. Кеңеске міндетті түрде аллерголог-иммунолог, сондай-ақ басқа дәрігерлер (себеп-салдарлық ауруға байланысты) қатысуы керек. Науқасты хабардар еткеннен және келіскеннен кейін тек оқытылған қызметкерлер арандатушылық сынақтарды жүргізе алады.

Ig – E тәуелді лабороториялық диагностика

Е класындағы арнайы иммуноглобулиндерді in vitro анықтау дереу типтегі аллергиялық реакцияларды диагностикалаудың ең кең таралған әдістерінің бірі болып табылады. Аллергенге тән антиденелерді сандық анықтау үшін келесі принцип негізделетін әдістер қолданылады: бөлшектермен ковалентті байланысқан аллерген зерттелетін аллергенге қарсы Iga антиденелері бар науқастың сарысуымен инкубацияланады. Сарысудағы антиденелер қатты фазалық бөлшектерге бекітіліп, аллергенмен байланысады. Әр түрлі белгілермен (радиоиммундық, ферменттік, флуоресцентті) таңбаланған екінші IgE-ге қарсы антиденелерді қосу аллергенге тән антиденелердің мөлшерін анықтауға мүмкіндік береді. Бұл принцип алғаш рет радиоаллергосорбентті тест (rast) әдісінде қолданылды, ол әлі күнге дейін IN VITRO аллергодиагностиканың "алтын" стандарты болып табылады.

IN VITRO

Аллерген базофилдер мен мастоциттердегі IgE молекулаларымен жанасқанда, аллергиялық қабыну медиаторларының, соның ішінде лейкотриендердің синтезі мен секрециясына әкелетін ферменттік реакциялар каскады жүреді. Лейкотриендер жалған аллергиялық реакциялар кезінде де синтезделеді, яғни IgE қатысуынсыз. Buhlmann Laboratories (Швейцария) компаниясы in vitro базофилді ынталандыру сынағын – CAST әдісін әзірледі. Cast (Cellular Antigen Stimulation Test, жасушалардың антигендік ынталандыру сынағы) технологиясы in vitro аллергендердің әсерінен приматталған il-3 базофилдер бөлетін сульфидолейкотриендерді (LTC4, LTD4, LTE4) анықтауға негізделген. Оны in vitro арандатушылық тест деп те атайды. Әдіс патенттелген, авторлары проф. де век және Доктор Сен-Лауди. Синтездің арқасындаСУЛЬФИДОЛЕЙКОТРИЕНОВ (sLT) de novo cast талдауы ең жоғары дәлдікке ие. Әрбір үлгі үшін оң бақылау ретінде ige (FceRl) үшін жоғары аффинді рецепторларға моноклоналды антиденелер пайдаланылады, бұл әдістің ерекшелігін арттыратын базофил мембранасындағы рецепторлармен ige антиденелерінің байланысын имитациялауды қамтамасыз етеді.

IN VITRO

ДӘРІЛІК АЛЛЕРГИЯНЫҢ ЕМІ

ДӘРІЛІК АЛЛЕРГИЯНЫ ЕМДЕУ

Реакция тудыратын препараттарды қабылдаудан бас тарту

Қолдау терапиясы (мысалы, антигистаминдер, глюкокортикоидтар, адреналин)

Көрсеткіштер бойынша- десенсибилизация

Дәрілік аллергияның себебін анықтау үшін міндетті түрде зерттеу жүргізу керек.Бұл үшін белгілі бір дәріні науқастың көтере алуын диагностикалық тесттер арқылы жүргізіледі,сосын дәрігер-аллерголог науқасқа қай дәрілік заттарды қабылдауға болатындығы жөнінде сәйкес рекомендация береді.

Дәрілік аллергия пайда болған кезде аллергия тудырған болжамды препаратты және Кросс-реактивті препараттарды (яғни аналогтарды) дереу тоқтату көрсетіледі.

01

02

Дәрілік аллергиямен дәрі-дәрмек терапиясын енгізу көлемі, ұзақтығы және жолы клиникалық көріністердің ауырлығына байланысты.

Тері реакцияларында көрсетілген:

I және II буын антигистаминдері

глюкокортикостероидтар (преднизолон, дексаметазон) — адамның дене салмағына қарай көктамыр ішіне немесе ауызша (таблеткада) енгізіледі.

Бронхоспазм кезінде бронходилататорлар мен ингаляциялық стероидтер қолданылады. Кейбір жағдайларда сорбенттер қолданылады ("Энтеросгель", фильтрум, полисорб).

Ауыр көріністер жағдайында (мысалы, анафилактикалық шоктың пайда болуы) реанимация жағдайында шокқа қарсы шаралар көрсетіледі.

Десенсибилизация

Егер IgE-делдалдық жоғары сезімталдық анықталған факт болса және стандартты емдеуге балама болмаса, жылдам десенсибилизация қажет болуы мүмкін. Жылдам десенсибилизация тек жоғары сезімталдықты уақытша төмендетеді. Мүмкіндігінше десенсибилизация аллергологтың бақылауымен жүзеге асырылады. Десенсибилизация әдетте Т-жасушалық реакциялар үшін тиімді емес және мұндай жағдайларда жүргізілмеуі керек. Десенсибилизация кезінде анафилаксияны тез жою үшін оттегі, адреналин және реанимациялық жабдықтар әрқашан қол жетімді болуы керек. Десенсибилизация әрбір 15-20 минут сайын енгізілетін аллерген дозасының біртіндеп ұлғаюына негізделген, оны жүргізу субклиникалық анафилаксияны индукциялайтын ең төменгі дозадан басталады және емдік дозаға дейін жеткізіледі. Бұл процедураның әсері препараттың қан сарысуында тұрақты болуына негізделген және оны енгізу үзілмеуі керек; десенсибилизациядан кейін толық емдік доза келеді. Жоғары сезімталдық реакциясы әдетте препаратты қабылдауды тоқтатқаннан кейін 24-48 сағаттан кейін байқалады. Десенсибилизация кезінде минималды реакциялар жиі байқалады (мысалы, қышу, бөртпе). Егер сарысумен емдеу қажет болса, онда оның алдында десенсибилизация болуы керек.
Жансыздандыру

Жергілікті анестетиктер афферентті жүйке ұштарының қозғыштығы мен жүйке талшықтарына импульстардың өтуін таңдамалы және қайтымды түрде тежеп, сезімталдықтың барлық түрінің жойылуына (ауырсыну сезімінің) байланысты жергілікті жансыздандырады.Анестезияның әсер ету механизмі жасуша мембраналарының ішкі жағынан натрий өзекшелерінің тежелуімен байланысты.

Жергiлiктi жансыздандыру ( жергілікті анестезия ) бул белгiлi бiр дене болiгiнде ауырсынуды басу . наукас уйыктамайды . калпына келетін процесс жане Сезiмталдыктын баска турлерi ( тактильды , проприорецептивті , суык ) томендеген , бiрак сакталган болады .

+ Жергiлiктi анестезиянын артықшылықтары наукастын есi анык болады , ягни наукаспен катынас орната алуга мумкiндiк болады ; арнайы операция алды дайындыктын кажетi жок ; орындаудың карапайымдылыгы мен кол жетiмдiгi ; орындау ушiн кымбат аппаратура кажетiнiн болмауы .

- Жергiлiктi анестезиянын кемшіліктері мумкін болатын аллергиялык реакциялар ; узак операциялар кезiнде наукастын психоэмоциональды козуы : толык булшык еттiк босансу кажет жагдайларда , аукымды және жаракаттык операциялар кезiнде колдана алмаушылык , сонымен катар омiрге кажетті мүшелері закымданган науқастарда колдана алмаушылык .

ҚОРЫТЫНДЫ

OUR TEAM

ZHAPBAROVA

ZINEP

Дәрілік зат (препарат, дәрі) — бұл ауруларды емдеуге, алдын алуға және диагностикалауға арналған таблетка, ерітінді немесе жақпа түрінде ұсынылған табиғи немесе жасанды түрде жасалған зат (заттар қоспасы).

AISERIK SAMGAR

KAIRATBAIULY YELZHAN

Дәрілік аллергия - бұл иммундық жүйенің механизмдері қатысатын препаратқа жоғары сезімталдықпен байланысты дененің реакциясы. Препараттарға аллергиялық реакцияны дәрілік жоғары сезімталдық деп те атайды.

Жергілікті анестезия - бұл белгілі бір шектеулі аймақта сезімталдықты (бірінші кезекте ауырсыну) жасанды түрде индуцирлеуді тоқтатудың медициналық анестезиясының түрі. Бұл әртүрлі деңгейде перифериялық жүйке жүйесінің қоршауымен қамтамасыз етіледі.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

• Справочник МСД – профессиональная версия;
• Иммунология учебник- Зорников,
• https://probolezny.ru/lekarstvennaya-allergiya/