Атауы
|
Тәуліктік мөлшері
|
Қызметі
|
Авитаминозы
|
Тағамдар
|
С
Аскорбин қышқылы
|
60-100мг
Тәуліктік мөлшері ең көп
|
-Суда еритін витамин
-Алуан түрлі қызмет атқарады
-Ағзаның жұқпалы ауруларға қарсы тұру қабілетін арттырады.
-Сүйекке және тіске беріктік қасиет береді.
-С витамині биологиялық тотығу кезінде зиянды заттардың түзілуін тежейді.
-Ол қарсы денелерді түзетін ферменттердің құрамына кіреді.
-Терідегі қантамырлардың қабырғасының бүлінуіне де кедергі жасайды
|
Цинга
Қырқұлақ
ағза тез шаршайды, кілегейлі қабықшалар қабынады, қызылиек қанталайды
|
- итмұрын
- қара қарақат
- лимон
- цитрус дақылдары
- қырыққабат
|
В1
Тиамин
|
1,5-2,5мг
|
-Зат алмасуға
-Асқазан және жүректің, жүйке жүйесінің қызметтеріне әсер етеді
|
Бери-бери
-Жүйке жүйесінің жұмысы бұзылып, адамның қозғалысы өзгереді.
- Бас ауырады, жүректің соғуы жиілейді және аяқ-қол дірілдейді
-Тек күрішпен тамақтанған Оңтүстік-Шығыс Азиядағы түрмеде жатқан адамдар арасында
пайда болған
|
-Күріш
-Бида
-Арпа
-Сұлы
-Кебектер
-Жасыл асжапырақ
-Салат асжапырағы
-Сүт өнімдері
-Жұмыртқа
-Жидектер
|
А
Ретинол
|
1-2мг
|
Ағзаның өсуіне, дамуына әсер етіп, түрлі ауруларға қарсы тұру қабілетін арттырады.
Іңірде, түнде көруді жақсартады.
Шаштың, тырнақтың өсуі мен терідегі жасушалардың мүйізденуіне әсер етеді
|
Ақшам соқыр
Тері құрғап жарылып, түсі күңгірттенеді. Май бездерінің құрамы өзгереді, көздің қасаң қабығы бұзылады.
Адам іңірде, түнде нашар көреді
|
-Бауырда
-Сүтте
-Жұмыртқаның сарысында Өсімдіктердің қызыл, сары жемістерінде Сәбізде
Қызанақта
Өрікте
Асқабақта
|
Д
Кальциферол
|
Ересек адам-2,5мг
Балаларда 12,5мг
|
-Адамның терісінде күннің ультракүлгін сәулелерінің әсерінен түзіледі.Ол кальций мен фосфордың ішектен бөлінуін жылдамдатып, сүйек ұлпасының мықтылығына әсер етеді.Күн адамға ультракүлгін сәулелерімен D дәруменін береді
|
Мешел
Рахит
Балаларда Д дәруменінің жетіспеушілігі мен күннің ультра күлгін сәулелерінің жеткіліксіз мөлшерде болуы салдарынан пайда болатын ауру
минералды зат алмасу процесі мен сүйектің түзілуі бұзылады
|
Балық бауыры;
Тауық бауыры;
Майлар;
Жұмыртқа
Сүт
Майда
Атлант итшабағында
|
В2
Рибофлавин
|
2-2,5мг
|
Зат алмасуға, көзге, қан жасалу мүшелерінің қызметіне әсер етеді
|
-Баланың өсуі баяулайды, тері мен ішкі мүшелердің кілегейлі қабықшаларында ауру пайда болады. -Көздің қасаң қабығы қабынып, көзден жас ағады
|
Етте
Сүтте
Бидай кебегі
Бұршақ
Жұмыртқа
Ашытқы
|
В6
Пиридоксин
|
1,5-2мг
|
-Ағзаның темірді пайдалануына,
эритроциттердің жетілуіне әсер етеді.
-Ішек микрофлорасы синтездейді
-Негізінен нәруыздардың алмасуын реттейді
|
-Анемия
- Дерматит
- Тырыспа
|
|
В12
Ционкабаламин
|
2-3мг
|
-Қан түзілуі үшін
-Бауырдың қызметін реттейді
- Жүйке ұлпасы жасушаларының жаңаруына қатысады
-Ішек микрофлорасы шамалы мөлшерде синтез
|
Қатерлі анемия
|
Бауыр
Бүйрек
Балық
Жұмыртқа
|
Е
Токоферол
|
10-20мг
|
|
-Бедеулік
- Бұлшықет дистрофиясы
- Анемия
- Балаларда көру қабілетінің бұзылуы
|
|
РР
Никотин қышқылы немесе ниацин
|
15-20мг
|
-Асқазан, ішек жұмысына
|
-Әлсіздік
- Адамның көңіл-күйі өзгереді
- Пеллагра ауруы-Теріде көпіршіктер мен дақтар пайда болатын ауру:
|
-Жануартекті өнімдер
-Ашытқы
- Ет
-Қара нан Жержаңғақ
|
К
Филлохинон
|
0,2-0,3мг
|
-Ішек микрофлорасы синтездейді
|
-Қан ұюының бұзылуы
- Қан жоғалтуға апарып соғады.
|
-Саумалдық (шпинат)
- Қалақай
- Түсті қырыққабат
- Асқабақ
- Сәбіз
|
Скачать 17.97 Kb.