|
дуниетану. Дені сауды жаны сау 1 Жергілікті жерде бадарлау
Ортақ тақырып: Бөлімше:
| Дені саудың – жаны сау
2.1 Жергілікті жерде бағдарлау
| Педагогтің аты-жөні:
|
| Күні:
|
| Сынып: 1
| Қатысушылар саны:
| Қатыспағандар саны:
| Сабақтың тақырыбы
| Табиғат аясында өзіңді қалай ұстау керек?
| Оқу бағдарламасына сәйкес
оқыту мақсаттары
| 1.2.1.2 – табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру.
|
Сабақтың мақсаты
| Барлық оқушылар:
табиғатта өзін ұстаудың негізгі ережелерін білетін болады; табиғатты қорғау қажеттілігін түсінеді.
Көптеген оқушылар:
табиғатқа шыққанда қандай балалардың дұрыс, қандай балалардың бұрыс әрекеттер жасайтынын, оның себебін түсіндіріп бере алады; «Табиғат – Жасыл үйіміз» деген тұжырымды қуаттайтын аргументтер қарастыра алады; оны талқылап, өз пікірлерімен бөлісе алады.
Кейбір оқушылар:
табиғатта өзін-өзі ұстаудың ережесін құрастыра алады.
| Сабақтың барысы
| Сабақтың
кезеңі/ уақыт
| Педагогтің әрекеті
| Оқушының әрекеті
| Бағалау
| Ресурстар
| Басы
| Сабаққа оң психологиялық көңіл күй қалыптастыру.
Мұғалім:
– Кездестік міне, тағы да Сендермен, достар, қызықты. Ықыласпен тыңдаймын
Сендер берген жауапты. Көреміз бүгін бақылап, Қорытынды жасап, талқылап. Белсенді бол, кел, достым, Босқа өтпесін бұл сабақ. Үй тапсырмасын тексеру. «Таңдаушы таяқшалар» тәсілі. Мұғалім оқушыларға қораптан әрқайсысына балалардың аттары
жазылған таяқшалардың бірнешеуін қарамай суырып алуды ұсынады.
Таңдалған оқушылар «Үйде жалғыз қалған жағдайда өзіңді қалай ұстау
| Оң психологиялық көңіл күй қалыптастырады.
Қораптан әрқайсысы балалардың аттары жазылған таяқшалардың бірнешеуін қарамай суырып
алады. Таңдалған оқушылар
«Үйде жалғыз қалған жағдайда өзіңді қалай ұстау керек?» атты жадынаманы оқып береді.
|
ҚБ. «Бас бармақ» тәсілінің көмегімен өзара баға беру.
|
|
| керек?» атты жадынаманы оқуды ұсынады. Мақсатты тұжырымдау
Мұғалім: Халық даналығы:
«Орманда бір адам артында – із, 100 адам – соқпақ, ал мың адам – шөл қалдырады» дейді. Жер – біз өмір сүріп жатқан Жасыл үй.
Қалай ойлайсыңдар, біз бүгін не туралы айтатын боламыз?
Оқушылармен бірге мұғалім сабақтың мақсатын анықтайды:
– Біз табиғатта өзін-өзі ұстаудың ережесін сақтау қажеттілігін түсіндіруді үйренеміз.
|
Оқушылардың жауаптары
|
|
| Ортасы
| Мұғалім: – «Егер табиғатқа қонаққа барсаң, қонақта әдепсіздік болып саналатындай ештеңе істеме» деген жақсы сөздер бар. Бұл сөздерді қалай түсінуге болады?
Сонымен сен табиғатқа қонаққа келдің... «Қатені түсін» тәсілінің көмегімен проблемалық жағдай тудыру.
– Жексенбі күні балалардың орманда қалай демалғаны туралы әңгімені тыңдаңдар. Балалар орманға үлкендерсіз келді. Үлкен алаңқайға келе жатып, олар қатты музыка тыңдады. Тоқтаған жерде бұтақтарды сындырып, әрең
| Ойларымен бөліседі.
Оқушылардың жауаптары.
|
| Оқулық
|
| от жақты. Ойнады, тамақ ішті. Пакеттер мен құтыларды шашып тастап, тоқ, көңілді күйде үйге қайтты. От жаққан жердегі шоқтар жылтырап жатты. Алаңқайда
кішкентай кірпіні тауып алып, анасы тастап кеткен болар деп, өздерімен ала кетті. Құшақ-құшақ орман және дала гүлдерін жинап алған балалар үйлеріне қайтты.
Қалай ойлайсыңдар, балалар
табиғатта өздерін дұрыс ұстады ма?
Өздерін дұрыс ұстау үшін нені білу керек?
Ж.Ұ. – Балалар, табиғатқа қонаққа келгенімізде, қонақта екенімізді ұмытпайық!
Біз тұрғындары мен ережелері көп бөтен үйдеміз. Біздің Жасыл үйдегі өзіңді ұстау ережелерімен танысу үшін табиғатқа экскурсияға шығамыз.
Ең алдымен біз жолға жиналуымыз керек. «Өзіммен бірге аламын» тәсілі. Алдымен заттарды салуымыз керек. Туристің ең басты қағидасын есте ұстаңдар: «Жолға қажет
болатындарды емес, оларсыз жолға шығу мүмкін емес дейтін заттарды алу керек».
Тақтада үлкен иық дорбаның суреті
|
Оқушылардың жауаптары.
|
|
Оқушы дәптері
|
| салынған. Үстелде керек-
жарақтардың аттары жазылған табличкалар жатыр: – шатыр, сулық, саптаяқ, тостаған, қасық,
қалта фонаригі, күрек, тұсбағдар, үстел сағаты, кілемше, шағын дәрі қобдиша (йод, дәке, марганцовка), жекебас тазалығының заттары (сабын, тіс пастасы мен щеткасы, сабын салғыш, орамал), –
жиналмалы қармақ, орындық, журналдар, үстел шамы;
– азық-түлік (үш құты бұқтырылған ет, бір килограмм жарма, кепкен
қара нан, бір бөлке жаңа піскен нан, бір қорапша шай, тұз, қант, май).
«Қажеттіні таңдап ал» тәсілі. Жорықта аса қажетті еместерді атап, неге екендігін түсіндіріңдер. Мұғалім: – Күннен қорғайтын баскиім мен ыңғайлы аяқкиім
(кроссовка) туралы ұмытпаңдар. Оқулықпен жұмыс
Оқушылар алғашқы екі абзацты оқиды. Мұғалім: – Біз сендермен ормандамыз деп ойлайық.
Орман деген не? (Бұл – аңдар мен құстардыңмекені). Демек, орманға келген кезде қандай ережелерді еске түсіру керек?
|
Оқушылардың жауаптары
Оқушылар алғашқы екі абзацты оқиды.
|
|
Оқулық
|
| «Өзіміз құрастырамыз» тәсілі. Ж. Тапсырма:
Жұптаса жұмыс істей отырып,
табиғатта өзіңді ұстаудың ережесін құрастырыңдар.
(«Оқушы дәптеріндегі» В. 2. тапсырма). Үлгілік нұсқалар:
Қатты сөйлемеу. Шулайтын ойындар ойнамау. Орман мекендеушілерінің мазасын алмау. Музыка қоспау. Құс ұясын бұзба. Гүлдерді жұлмау.
«Егер мен гүлді жұлсам» тақпағы Егер мен гүл жұлсам,
Егер сен гүл жұлсаң, Егер біз гүл жұлсақ, Олармен бірге сонда Сұлулық та жоғалар.
Жәндіктерді аулама. Орманда, өзен жағалауында өзіңнен кейін қоқыс қалдырма!
Орманды өрттен сақта, от жақпа! ҚБ. «Мұғалімнің бағасы» тәсілі.
Жарайсыңдар, балалар! Табиғатқа жорыққа шыққанда бұл ережелерді ұстанатындарыңа сенімдімін.
| «Оқушы дәптеріндегі» В. 2. тапсырма. Жұптаса жұмыс істей отырып, табиғатта өзін ұстаудың ережесін құрастырады. Оқушылар ережелерді құрастырып, оқиды.
|
ҚБ. «Мұғалімнің бағасы» тәсілі
| «Оқушы дәптері»
Оқушы дәптері
|
| «Мағынасын аш» тәсілі.
«Оқушы дәптеріндегі» В. тапсырманы орындаймыз.
Сергіту сәті. Сағаттың тіліндей Иіліп солға бір, Сағаттың тіліндей Иіліп оңға бір.
Оң аяқ! Сол аяқ! Жаттығу оңай-ақ! Қарлығашқа ұқсайық, Кәне, қанат жаяйық! Қарлығаш боп ұшайық Ұшып-ұшып алайық. Мұғалім:
– «Оқушы дәптеріндегі» тапсырмаларды орындаймыз.
Ж. С. 1. шеңбердің ішіне табиғатқа жанашырлықпен қараудың шартты белгісінің суретін сал. Бұл белгіге ереже құрастыр (ауызша). Ж. С. 2. тапсырманың орындалуын парталас көршіңмен салыстыр.
Сыныптасыңа өз шартты белгіңнің тақырыбын таңдауыңды түсіндір, оның таңдауында тыңда.
| «Оқушы дәптеріндегі» В. тапсырманы орындайды.
Сергіту жаттығуын орындайды.
«Оқушы дәптеріндегі»
тапсырмаларды орындаймыз. С1. шеңбердің ішіне табиғатқа жанашырлықпен қараудың
шартты белгісінің суретін салып, бұл белгіге ереже құрастырады (ауызша). С. 2. тапсырманың орындалуын парталас көршіңмен
салыстырып, сыныптасыңа өз шартты белгіңнің тақырыбын таңдауыңды түсіндір, оның таңдауында тыңдайды.
|
|
Оқушы дәптері
| Соңы
| «Оқушы дәптеріндегі» қорытынды тапсырманы орындау.
Алма ағашындағы алмаларды боя:
| «Оқушы дәптеріндегі» қорытынды тапсырманы
орындайды.
| Мадақтау
| Оқушы дәптері
| Ортақ тақырып:
Бөлімше:
| Дені саудың – жаны сау
1.4. Денсаулық пен қауіпсіздік
| Педагогтің аты-жөні:
|
| Күні:
|
| Сынып: 1
| Қатысушылар саны:
| Қатыспағандар саны:
| Сабақтың тақырыбы
| Үйде қандай қауіп-қатерлер орын алуы мүмкін?
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
| 1.1.4.3 – үйдегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру;
1.1.4.6 – жедел жәрдем қызметтерін білу және олармен хабарласу жағдайларды анықтау.
| Сабақтың мақсаты
| Барлық оқушылар:
үйде өздері қалай қауіпсіз болуды біледі; үйдегі қандай заттар қауіп тудыратынын айтып береді; жедел жәрдем қызметтерін атап бере алады.
|
| Көптеген оқушылар:
жедел жәрдем көмегіне қандай жағдайларда жүгіну керектігін түсіндіріп бере алады; үйде және көшеде қауіпсіздік ережесін неге сақтау керектігін талқылай алады; қауіпсіздік ережесін сақтамау өмірде қандай жағдайларға әкеліп соғатынына мысалдар келтіре алады.
Кейбір оқушылар:
сурет бойынша әңгіме құрастыра алады; үйдегі заттарды пайдаланудың қауіпсіздік ережесін құрастыра алады.
| Сабақтың барысы
| Сабақтың кезеңі/ уақыт
| Педагогтің әрекеті
| Оқушының әрекеті
| Бағалау
| Ресурстар
| Басы
| Сабаққа жағымды психологиялық көңіл күй қалыптастыру
Мұғалім:
– Көк аспанда Күн күлсін, Бірге күлсін бүлдіршін!
Көк аспанда Күн күлсін, Жерге ұдайы нұр құйсын!
Енді көздеріңді жұмып, менімен бірге қайталаңдар: «Менің көңіл күйім жақсы. Мен мейірімді әрі
шыдамды бола аламын. Мен бәріне үлгеремін! Мен сабақта аса зейінді боламын!».
Сабақ сендерге таным қуанышын сыйласын! Мұғалім:
Күлімдей қарсы алатын әлемде қауіп- қатер де бар. Қауіптер туралы
айтады.
| Сабаққа жағымды психологиялық көңіл күй қалыптастырады. Енді көздерін жұмып, мұғаліммен бірге қайталайды: «Менің көңіл күйім жақсы. Мен
мейірімді әрі шыдамды бола аламын. Мен бәріне үлгеремін! Мен сабақта аса зейінді боламын!».
|
|
|
| Балалар, жұмбақты шешіңдер: Төрт қарны бар,
Бір ауызы бар. (Үй) Карточкаларда жазылған сөздерден мақал құрастырыңдар:
Өз үйім – өлең төсегім.
Сендер бұл мақалды қалай түсінесіңдер? Мақалмен толықтай келісесіңдер ме?
Оқушылардың жауаптары
Неге? Үйде өзіңді толық қауіпсіз
сезіне аласың ба? Жоқ, үйде де қауіп- қатерлер болуы мүмкін.
Бүгінгі сабақтың тақырыбын атап көріңдер.
Тақырып: Үйде қандай қауіп- қатерлер орын алуы мүмкін?
Біз бүгін қауіп-қатерлер туралы сөз қозғаймыз.
Қауіптің алдын алу керек. Қауіптен аулақ болу керек.
Қажетті жағдайда әрекет жасау керек. Мұғалім: – Біз бүгін үй
жағдайындағы қауіпсіздік ережелерін қарастырамыз. Сонымен бірге сендер жедел-жәрдем қызметі
телефондарының нөмірлерін біліп, оларға қандай жағдайларда хабарласу керек екендігін анықтайсыңдар.
|
Карточкаларда жазылған сөздерден мақал құрастырады.
|
|
Карточкалар Мақал-мәтелдер
|
Ортасы
| Мұғалім: Оқулықтағы суретке зер салып қарап, онда бейнеленген заттарды төрт топқа бөліңдер (дәрілер, электр құралдары, газ, өткір заттар).
Ж.Ұ. Әр топтағы заттарды атап шығып, «Бұл үй заттарының қауіпті болуы мүмкін бе?» деген сұрақты ойланыңдар.
Сырттан келетін қауіптің бірі –
бейтаныс адамдар. Бұл қауіпті де бүгін қарастырамыз. Т. Топтарға бөлу:
топ. «Өткір заттар» топ. «Электр құралдары» 3-топ. «Газ плита, шәйнек» 4-топ. «Дәрілер»
5-топ. «Абайла, бейтаныс адам!»
– Қазір сендер келесі алгоритм (амалдар реті) бойынша жұмыс істейсіңдер.
Жұмыс алгоритмі
Берілген топтағы заттар не үшін қажет екендігін айтыңдар.
Бұл заттар несімен қауіпті екендігін ойланыңдар. Қауіпсіздік мінез-құлық ережесін құрастырыңдар.
Өз тақырыбың бойынша «Үйдегі
| Оқулықтағы суретке зер салып қарап, онда
бейнеленген заттарды төрт топқа бөледі (дәрілер, электр құралдары, газ, өткір заттар). Ойларымен бөліседі.
Жұмыс алгоритмімен танысады:
Берілген топтағы заттар не үшін қажет екендігін айтады.
Бұл заттар несімен қауіпті екендігін ойланады.
Қауіпсіздік мінез-құлық ережесін құрастырады. Өз тақырыбы бойынша
|
| Салған суреттер
|
| қауіп-қатерлер» шартты белгісінің суретін салыңдар. Өз жұмыстарыңды қорғауға дайындалыңдар.
Тату жұмыс істейміз. Бір-бірімізді тыңдаймыз. Басқаның пікірін сыйлаймыз. Біреуіміз жауап береміз, қажет болса, көмектесеміз.
– Рөлдерді бөліп алып, іске кірісіңдер. Тақтаға 4 адамнан шығады. Жұмысты қорғау
1-топ. «Өткір заттар» Пайдалану ережелері:
Сабын алдына қаратып бер. Өткір заттармен абай бол, олармен ойнама. Барлық өткір заттарды өз орнына қой.
– Балалар, сендерде қандай
толықтырулар болады? (Үлкендердің көзінше жұмыс істеуге тырысыңдар немесе жұмыс істер алдында олармен ақылдасыңдар). 2-топ. «Электр құралдары» Электр құралдарын пайдалану ережелері:
1) Үйден шығарда тоңазытқыштан
басқа теледидар, үтік және т.б. электр құралдарын өшіру қажет.
| «Үйдегі қауіп-қатерлер» шартты белгісінің суретін салып, өз жұмысын қорғауға дайындалады.
Рөлдерді бөліп алып іске кіріседі. Тақтаға 4 адамнан шығады.
Жұмыстарын қорғайды.
Оқушылар өз
тақырыптары бойынша салған «үйдегі қауіп- қатерлер» шартты
белгісінің суретін тақтаға іліп, түсіндіреді.
|
ҚБ. «Үш рет қол шапалақтау» тәсілінің көмегімен өзара баға беру.
|
|
| Электр құралдарын, электр сөндіргішті сулы қолмен ұстама. Қолыңды еттартқышқа, шырын- сыққышқа тықпа.
Мұғалім: – Балалар, тағы не қосар едіңдер? Оқулықтағы тыйым салынған белгілерді қарап, олардың нені білдіретінін түсіндіріңдер. (розеткаға бөтен заттарды тығуға
болмайды, электр сымын тартуға болмайды).
Жалаңаш сымды ұстауға бола ма? Балалар сөз қосыңдар.
Өрт бола қалса егерде, Ешқандайда бөгелме. Қоңырау шал... (101-ге).
Елімізде бірыңғай құтқару қызметі бар. Оның телефонын кім біледі? (112).
3-топ. «Газ плита, шәйнек». Пайдалану ережелері:
Газды қосқанда қараусыз қалдырма. Күйіп қалмас үшін шәйнекті орамал немесе ұстағышпен ұста. Сақ бол, қайнаған суды үстіңе төгіп алма.
Мұғалім: – Кім толықтырады? Газ иісін сезгенде не істеу керек?
1. Ол туралы бірден үлкендерге айту керек.
| Оқушылар өз
тақырыптары бойынша салған «үйдегі қауіп- қатерлер» шартты
белгісінің суретін тақтаға іліп, түсіндіреді. Балалар сөз қосыңдар.
Оқушылар өз
тақырыптары бойынша салған «үйдегі қауіп- қатерлер» шартты
белгісінің суретін тақтаға іліп, түсіндіреді.
|
ҚБ. «Үш рет қол шапалақтау» тәсілінің көмегімен өзара баға беру.
|
Суреттер
|
| Конфорканы өшіріп, плитадағы газды жабу керек. Терезені ашып, пәтерді желдету қажет.
Ал жарықты қосып, сіріңке жағуға бола ма?
Газ өте қауіпті болуы мүмкін. Ас- үйге көп мөлшерде газ жиналса, жарылыс болуы мүмкін. Газға
уланып қалу қаупі бар. Ол сонымен бірге өрт шығуына себеп болады. Мұғалім:
Менің кеңесім: Пәтерде газ иісі
білінсе 104-ке дереу хабарласыңдар. 4-топ. «Дәрілер» Пайдалану ережелері:
Ешқандай дәрі, дәрумендерді өз бетіңше қабылдама. Дәрі және дәрумендерді дәрігердің нұсқауымен ғана пайдалану керек. (Дәрумендер де дәрі сияқты, оларды да мөлшермен пайдалану керек, әйтпесе денсаулыққа зиян келуі мүмкін).
Мұғалім: Қосатындарың бар ма?
– Тұрмыстық химия (ұнтақ, бояу, еріткіш) салынған құтыларды ашуға бола ма? Мұғалім:Ауырмаған жағдайда, Таблеткадан тек зиян!
|
Оқушылар өз
тақырыптары бойынша салған «үйдегі қауіп- қатерлер» шартты
белгісінің суретін тақтаға іліп, түсіндіреді.
Оқушылардың жауаптары
|
ҚБ. «Үш рет қол шапалақтау» тәсілінің көмегімен өзара баға беру.
|
Оқушы дәптері
|
| Себепсіз жұту оларды Қажет емес ешқашан.
Егер уланып қалсаңдар, дереу «103» телефонына хабарласыңдар. 5-топ. «Абайла, бейтаныс адам!» Бейтаныс адаммен қарым-қатынас жасаудың ережелері:
Сақ болу! Еш уақытта бейтаныс адамға есік ашпау! Танымайтын адаммен ешқайда бірге бармау!
Мұғалім: – Оқулықтағы суреттерді қарап, мәтінді оқып шығыңдар және өз жауаптарыңды толықтырыңдар. Оқушылар тақтаға «Абайла,
бейтаныс адам!» шартты белгісін іліп түсіндіреді. Сергіту сәті.
Ал біз қазір осы алған білімді өмірде қалай қолдана білетінімізді көрейік. Орындарыңнан тұрыңдар.
Қолдарыңды көтеріп, балаларға қауіп төнетін жағдайда жоғары
созылыңдар. Қауіп жоқ жағдайда тыныш отырамыз.
Үйден шығарда мен үтік пен газды өшіруді ұмытамын (жоғары). Ауырған кезде дәрігер маған
дәрілер жазып берді (отырамыз).
Мен шөлдеген соң, ішпекші болып
| Оқушылар тақтаға
«Абайла, бейтаныс адам!» шартты белгісін іліп
түсіндіреді.
Сергіту жаттығуын орындайды.
| ҚБ. «Үш рет қол шапалақтау» тәсілінің көмегімен өзара баға беру.
ҚБ. «Үш рет қол шапалақтау» тәсілінің көмегімен өзара баға беру.
|
|
| бөтен бір сұйықтықты қолыма алдым (жоғары).
Қайшымен жұмыс істеген соң мен оны еденге қалдырып кеттім (жоғары). Үйде ешкім жоқ кезде есікке
қоңырау шалып, сантехник келіп тұр деді. Мен есікті аштым (жоғары). Мұғалім: Жарайсыңдар, сендер қауіпті біліп, жаттығуларды дұрыс орындадыңдар.
«Оқушы дәптеріндегі» А, В1-2 тапсырмалардыІ1... орындау.
| «Оқушы дәптеріндегі» А, В1-2 тапсырмаларды орындайды.
|
| Оқушы дәптері
| Соңы
| «Оқушы дәптеріндегі» С тапсырмасын орындау.
Білу керек болатын, тыйым салатын белгінің суретін салу. Парталас көршің үшін бір белгіні таңда: | «Оқушы дәптеріндегі» С тапсырмасын орындайды. Парталас көршің үшін бір белгіні таңдайды.
| ҚБ. Оқушылардың сабақтағы жұмысқа өзара баға беру.
| «Оқушы дәптері»
| |
|
|