репарация презентация. ДНК РЕПАРАЦИЯ. ДН репарациясы орындаан Жаакпекова Айгерім
 Скачать 2.17 Mb.
|
|
ДНҚ РЕПАРАЦИЯСЫ Орындаған: Жаакпекова Айгерім Тексерген: Шаяхметова Ы. Факультет: Жалпы Медицина Топ: 107А Курс: 1 Репарация деген не? Репарация - жасушалардың ерекше қызметі-жасушадағы қалыпты ДНҚ биосинтезінде немесе физикалық немесе химиялық реагенттердің әсерінен зақымдалған ДНҚ молекулаларындағы химиялық зақымданулар мен үзілістерді түзету мүмкіндігі. Көптеген аурулар репарацияның бұзылуымен байланысты. Ашылу тарихы Алғаш рет репарацияны зерттеу А.Кельнердің (АҚШ ғалымы) зерттеуінен басталды. Ол 1948 жылы фотореактивация әсерінен яғни биологиялық объект бұзылуының азаюы күн сәулесімен тікелей байланысты деп айтқан болатын (Жарықтық репарация). Р.Сетлоу және К.Рупер ғалымдарының айтуы бойынша фотореактивация – фотохимиялық процесс. Репарация ДНҚ-ның зақымдалған бөліктерін жөндейді. Ал ДНҚ-ның зақымдалуына әсер ететін факторлар: Ультракүлгін сәулелер; Радиация; Химиялық заттар; ДНҚ репликациясының қателіктері; Апуринизация – азотты негіздерді сахарофосфаттан ажырату; Дезаминирование – аминотоптардың азоттық негіздерден ажырауы; Днқ зақымдануының негізгі түрлері Жалғыз нуклеотидтердің зақымдануы; Жұп нуклеотидтердің зақымдануы; Қостізбекті және біртізбекті ДНҚ тізбектерінің ажырауы; Бір тізбектің негіздері немесе әртүрлі ДНҚ тізбектері арасында айқаспалы байланыстардың пайда болуы; Тиминдік димерлердің түзілуі; Кросслинкинг; ДНҚ зақымдалуы Репарация типтері Прокариоттарда репарацияның 3 типі болады. Ол тікелей, эксцизиялық және пострепликативті. Репликацияға дейінгі репарация: Жарықтық репарация немесе фотореактивация; Қараңғылық немесе эксцизиялық репарация; Репликациядан кейінгі репарация; Эукариоттар мен бактерияларда mismatch репарацияның ерекше түрлері бар және SOS репарация (атауына қарамастан, бұл репарация түрі бактериялар мен эукариоттарда аздап өзгереді. Жарық репарациясы Жарық репарациясы Қараңғылық репарация не эксцизиялық репарация ДНҚ тізбегінен зақымдалған аймақ кесіліп алынады, сондықтан эксцизиялық репарация деп аталады. 20 ғасырдың 50 жылдары А.Геррен ашқан. Бұл репарацияның молекулалық механизмдері 1964 жылы ашылған. Осы репарация типіне бірнеше арнайы механизмдер жатады. Мысалы: гликолилазалар тек модификацияланған негіздерді кеседі.АР – эндонуклеазалар – апуриндік сайттарды кеседі. Қараңғылық репарация немесе эксцизиялық Қараңғы репарацияның сатылары: УФ-эндонуклеазамен зақымдалған аймақты тану; Инцизия – осы ферментпен ДНҚ тізбегін зақымдалған жердің екі шетінен кесу; ДНҚ зақымдалған фрагменттің эксцизиясы – 5*-3* экзонуклеаза кесіп алуы – геликаза ферментінің көмегімен ДНҚ тізбегі шешіледі; Ресинтез – ДНҚ полимераза 1 пайда болған бос аймақты (брешь) қайта қалпына келтіріп, ДНҚ-лигаза жаңа синтезделген тізбекті бұрынғы тізбекпен жалғайды. |