экология сессия. Эколог же тірш ауіп негіз
 Скачать 431 Kb.
|
|
Эколог ж/е тірш қауіп негіз 1 300 40 1.«Экология» термині бірінші рет қай жылы енгізілді: 1866 1860 1729 1805 1952 .2«Экология » терминін бірінші болып енгізген ғалым: Э.Геккель Э.Зюсс В.Н.Вернадский Радкевич Фридерикс 3.Экология ғылымы келесі топтарға жіктеледі: Аутэкология, демэклогия және синэкология Эргэкология, демэкология және геоэкология Цитэкология , аутэкология және синэкология Микроэкология, синэкология және макроэкология Миниэкология, синэкология және максиэкология 4.Биосфера дегеніміз, бұл: Тіршілік иелерінің, көздерінің жер бетіндегі белгілі бір қабаты Адамзат қоғамы жэне оның өндірісінің белгілі бір қабаты +ьбЖер қабатының сыртқы қатты беті Тірі организмдердің ең тығыз орналасқан белгілі бір қабаты Өсімдіктер және жан-жануарлар дүниесі 5.Литосфера түсінігі: Жер қабатының сыртқы қатты беті Пюююююююю////////////////////4958/ ланетамыздың су ресурстары Жер шарының газ күйіндегі қабаттары Өсімдіктер және жан-жануарлар дүниесі Адамзат қоғамы және оның өндірісі .Атмосфера бұл: Жер шарының газ күйіндегі қабаттары Планетамыздың су ресурстары Өсімдіктер және жан-жануарлар дүниесі Жер қабатының сыртқы қатты беті Адамзат қоғамы және оның өндірісі .Эволюция дегеніміз: Биосфераның даму процесі Тіршіліктің пайда болуы Органикалық заттардың пайда болуы Органикалық заттардың алғашқы айналымы Бейорганикалық заттардың айналымы .Экологиялық факторлар жіктелуі: Биотикалық және абиотикалық Биогенездық және абиогенездық Биологиялық және химиялық Экологиялық және экологиялық емес Факторлы және факторсыз .Абиотикалық факторлар классификациясы : Климаттық, эдафогенді, орографикалық, химиялық Орографиялық, химиялық, зоогенді, антропогенді Фитогенді, микробиогенді, антропогенді, зоогенді Фитогенді, химиялық, антропогенді, климаттық Микробиогенді, зоогенді, климаттық, антропогенді .Биотикалық факторлар классификациясы: Фитогенді, зоогенді, микробиогенді,антропогенді Климаттық,эдафогенді,орографикалық, химиялық Химиялық,эдафогенді,антропогенді, зоогенді Антропогенді, орографикалық,эдафогенді, химиялық Эдафогенді,зоогенді,фитогенді,микробиогенді . «Минимум» заңының авторы Ю. Либих Э. Геккель В. Шельфорд Б. Коммонер Х. Броун . Казақстандағы алып жатқан территориясы бойынша ең үлкен мемлекеттік қорықты атаңыз Ақсу Жабағлы Алматы Қаратау Алтын емел Батыс Алтай .Экологияның үш негізгі бағыттары: Аут-, син-, демэкология Гидро-, атмо-,литоэкология Зоо-, фито-,антропоэкология Био- ,гидро-, демэкология Физикалық, химиялық,биологиялық .Организм топтарының экологиясы бұл: Синэкология Аутэкология Демэкология Жер экологиясы Геоэкология .Биосфера ғылымының авторы: В.Вернадский Э.Геккель Зюсс Дарвин Тунелли . Ноосфера дегеніміз не: Адамзат негізгі рөлін атқаратын биосфераның жаңа даму сатысы Биосфера туралы ілім Жануарлар негізгі роль аткаратын биосфера бөлімі Атмосфера бөлігі Литосфераның өсімдіктер дүниесін қамтитын жаңа даму сатысы . Экологиялық факторлар 2 категорияға бөлінеді: Биотикалық және абиотикалық Климаттық және химиялық Эдафогенді және орофогенді Фитогенді және зоогенді Антропогенді және климаттық . Тірі табиғат факторлары: Организмдердің жиынтығын айтамыз Организмдердің зоогенді жиынтығын айтамыз Организмдердің фитогенді жиынтығы айтамыз Организмдердің микроорганизм түрі Антропогенді жиынтығын айтамыз . Организм таралу шегі немесе облысы дегеніміз: Ареал Экологиялық ниша Популяция Экологиялық фактор Зоогенді фактор . Бір терминмен ортаға экологиялық жүйе ішіндегі тіршілік шарттарының жиынтығын талап етуі дегеніміз: Экологиялық ниша Адаптация Ареал Экологиялық фактор Биогеоценоз . Организмдердің үйренуінің келесі түрлері бар: Морфологиялық, этологиялық, физиологиялық Организмдердің физиологиялық ,морфологиялық Организмдердің құқылық қасиеттері Этологиялық түрінің қосындылары Генетикалық . Өзіндік қөректенетін организмдер бұл: Автотрофтар Биофагтар Санпрофагтар Биоценоздар Экожүйе .Кім «экологиялық жүйе» терминін енгізген: Тенсли Вернадский Зюсс Геккель Дарвин .Биогеоценоздың экологиялық жүйеден айырмашылығы: Анық шекарасы бар Бір неше экологиялық жүйеден тұрады Анық шекарасы жоқ Ауыспалы аумағы бар Ортақ құрастырушылары бар .Экотоп бұл: Абиотикалық факторлар жиынтығы Тірі организмдер жиынтығы Топырақ қабаты Биотикалық факторлар жиынтығы Зооценоз .Биоценоз бұл: Тірі организмдер жиынтығы Өсімдіктер дүниесі Жануарлар дүниесі Абиотикалық факторлар жиынтығы Микроорганизм жиынтығы . Продуценттерге келесілер жатады: Өсімдіктер жиынтығы Өсімдік жегіш жануарлар Жыртқыш жануарлар Микроорганизмдер Жануарлар жиынтығы .Барлық тірі ағзалардың жиынтығын қалай атайды: Биомасса Биокостық зат Биогенді зат Органикалық зат Барлық жауаптар дұрыс .Таусылатын табиғи ресурстарға келесілер жатады: Флора,фауна,топырақ Космостық, радиациялық нүкте Атмосфералық ауа Дүниежүзілік мұхит сулары Күн сәулесінің радиациясы .Таусылмайтын табиғи ресурстарға келесілер жатады: Космостық, климаттық, су Жер асты байлықтары Өсімдіктер дүниесі Жануарлар дүниесі Топырақ, су, қазба байлықтар .В.И.Вернадский бойынша нооэкология дегеніміз не Адам мен табиғаттың байланысын тиімді реттеу кезеңі Адам қызметінің нәтижелерінің жиынтығы Адам еңбегімен құрылған өндірісті тиімді реттеу кезеңі Өндірістер, ауыл шаруашылығы, энергетика Өндіріс және ауыл шаруашылығы, энергетика .Табиғатты пайдалану түрлері: Жалпы және арнайы Жалпы және жеке Мемлекеттік және жеке Мемлекеттік және арнайы Жалпы және мемлекеттік .Тұрақты даму бағдарламасы қабылданған мерзім: 1992 жыл 1990 жыл 1995 жыл 1999жыл 2000 жыл. .Объектілердің тікелей ластануы: Көздерден тікелей шығып жатқан өзіндік заттармен ластану Атмосфера арқылы өзіндік заттармен және шығындармен ластану Гидросфера арқылы өзіндік заттармен ластану Литосфера арқылы өзіндік заттармен ластану Биосфера арқылы өзіндік заттармен ластану .Физикалық ластану былай бөлінеді: Ортаның физикалық параметрінің өзгеруіне байланысты Жылулық параметрлеріне байланысты Шулы параметрлеріне байланысты Жарықтық параметрлеріне байланысты Электромагниттік параметрлеріне өзгеруіне байланысты .Антропогендік ластаушылар былай бөлінеді Адам қызметімен араласу арқылы Биологиялық ластану арқылы Механикалық заттармен ластануы Химиялық қоспаларымен ластануы Физикалық ластану арқылы .Топырақ -күрделі табиғи дене, келесі факторлар әсерінен пайда болған: Жердің рельефі, климат, өсімдік қабаты Жерлердің рельефі. , жануарлар ағзасы Климат, өсімдік қабаты, жануар ағзасы Өсімдік қабаты, жануар ағзасы, климат Жануарлар ағзасы, өсімдік қабаты .Топырақтың ластану көздері: Кез келген көзден шығатын заттармен ластану Тұрғын үйлер, ауыл-шаруашылық ластану көздері Өндірістік - өнеркәсіптер ластану көздері Жылу энергетикасы және су шаруашылық көздері Транспорт және орман шаруашылығы .Топырақтың құнарлы қабаты және грунттардың еріген және жаңбырлы сулармен, желмен бұзылу процесін қалай атаймыз: Эрозия Аридизация Улануы Тұздану Техногендік улануы .Табиғи ластануға жатады: Жер сілкінісі, су алу және т.б. Өндіріс қалдықтары Атомдық станциялар шығындары Шулық ластану,су алу және т.б. Химиялық ластану Биосфераны құрайтын атмосфера қабаты: Тропосфера Стратосфера Мезосфера Ионосфера Магнитосфера .Озонды қабаты ненің құрамына кіреді: Стратосфера Ионосфера Тропосфера Магнитосфера Мезосфера . Жерден ең алшақ жатқан (орналасқан): Экзосфера Стратосфера Ионосфера Тропосфера Мезосфера . Өндірістік қалдықтар ұйымдастыруына байланысты қалай бөлінеді: Ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған Қыздырылған және суытылған Тазаланбай тасталынатын Тазаланып тасталынатын, ұйымдастырылмаған . Өндірістік қалдықтар тазалануына байланысты қалай бөлінеді: Тазаланатын және тазаланбайтын Тазаламай тасталынатын Периодты және периодсыз Қыздырылған және суытылған Ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған . Атмосферада біріншілік ластанулардан пайда болатын өнім: Екіншілік ластанулар Қосалқы қалдықтар Бір мезгілде Бір мезетте Біріншілік ластанулар . Атмосфераға үлкен көлемде аз уақыт ішінде тасталынатын қалдықтар: Бір мезгілді Бір мезетті Периодты Үздіксіз Периодсыз . Атмосфераға тасталынатын секунд бірлігіндегі үлкен көлемді қалдықтар: Бір мезетті Бір мезгілді Периодтық Үздіксіз Локолизацияланған . Мұздықтарды еріту үшін қолданылады: Майда дисперсті көміртек ұнтағы Қатты көмір қышқылылы ұнтағы Йод тұздары Қорғасын хлориді Қышқылдар . Су ортасындағы МШК-ң өлшем бірлігі: мг/л мг/м3 мг/кг мг/г кг/кг . Атмосфера ластауышы заттардың МШК ( мүмкіндік шектік концентрациясы) өлшем бірлігі: мг/м3 кг/тәу тон/жыл мг/жыл м'/тәу . Су қолдану мына түрлерден тұрады: Ауыз су, мәдени , балық шаруашылық Ауыз су, техникалық, ауылшаруашылық Балық шаруашылық өндірістік Өндірістік, ауыз су Тұрмыстық іркінді су көздері . Су ресурстарына жатады: Құрамында су бар барлық ресурстар Жер беткі су көздері ғана су ресурстарына жатады Жер асты су көздері бар су қоймалары жатады Атмосфералық және топырақтық ылғал түрлері Мұздықтардағы су ресурстары ғана . Қазақстанда ерекше қорғалатын мемлекеттік територрияларға қайсысы жатады? Қорықтар, ұлттық саябақтар Егіс алқаптары Алма баулары Батпақтар,бұлақтар Жүзім бақтары . Планетаның қанша пайызын гидросфера қабаты алып жатыр? 70%-71% 60%-61% 90%-95% 50%-20% 10%-12% . Гидросфераның қанша пайызын тұщы су қоры түзеді? 3% 4% 5% 15% 12% . Планетадағы тұщы су қоры қайда шоғырланған Мұздықтарда,жерасты суларында Мұхиттарда,теңіздерде Көлдерде,ашық мұхиттарда Теңіздерде, мұхиттарда Ашық мұхиттар мен теңіздерде . Су сапасының физикалық көрсеткіштеріне жатады: Судың физикалық параметрлерінің өзгерулеріне байланысты Температура байланысты көрсеткіштер Дәміді салыстыру қасиетінің көрсеткіштеріне де байланысты Түсі өзгермейтін су көрсеткіштері Иісі өзгермейтін су көрсеткіштері . Су сапасының химиялық көрсеткіштері: Химиялық қасиеттерінің өзгерісі рН түріндегі көрсеткіштер Тұз қүрамының өзгерілуі Кермектігі бұзылған жағдайларда Негіздігі . Ағынды суларға жатады: Өндірістік, шаруашылық, ағын, атмосфералық су Техникалық және ауыз су,ауыл-шаруашылық су Жер асты сулары Жауын Тұрмыстық-шаруашылық, ағын және ауыз су . Жер қыртысының жоғарғы бөлігі не деп аталады: Литосфера Биосфера Атмосфера Ноосфера Гидросфера . Абиотикалық факторларға жататындар: Климатты, эдафогенді,орографиялық, химиялық Фитогенді, эдафогенді, орографиялық, зоогенді Клиамтты, зоогенді, антропогенді Антропогенді, химиялық, зоогенді Орографиялық, фитогенді, эдафогенді .Ылғал қажет ететін өсімдіктер: Гидрофильді Ксерофильді Мезофильді Термофильді Гидрофобты .Дүние жүзінде ең таза көл: Байкал Онега Балхаш Эрн Арах .Атмосфераның антропогендік ластануы: Адам араласу арқылы атмосфера ауасының ластануы Белгіленген тәртіп бойынша атмосфера құрамында ластайтын заттардың болуы Адамға әсер ететін дәрежені анықтайтын физикалық ,химиялық атмосфера қасиетінің жинағы Атмосфера құрамының қоспалар арқылы өзгерілуі Табиғи процесстердің әсері арқылы атмосфераның ластануы .Экология қандай факторға бөлінеді: Тірі және өлі табиғатқа Қабылдау факторы Жағдай факторы Әсер ету факторы Температура және қысым .Табиғаттың жаңа жағдайы. Ноосфера Литосфера Техносфера Биотехносфера Биосфера .Су пайдалану: Су пайдаланушыға су беру Су көзінен су байлығын қайтарымсыз пайдалану Су көзінен алмай пайдалану Белгілі ауданда жер асты суын беру .Фоналық ластану: Ауа атмосферасының табиғи ластануы Адам қызметімен ластану денгейі Өндіріс арқылы ластануы Ауыл-шаруашылығы арқылы ластануы Көлік шаруашылығы арқылы ластануы |