есеп. Есепті шарты
 Скачать 1.77 Mb.
|
Есептің шартыЖемісі қызыл түсті Жемісі сары түсті Пішіні шар тәрізді Пішіні алмұрт тәрізді
№1 Есептің шығарылуыР RRPP X rrpp Қызыл Шар тәрізді Сары Алмұрт тәрізді F 1 RrPp Жауабы: 100 % қызыл , шар тәрізді қызандар алынады. Бірінші ұрпақта фенотиптің біркелкі болуы, олардың ата-аналарының генотипі гомозигота екендігін көрсетеді. Есептің шарты:Р RrPp X RrPp Қызыл Шар тәрізді F2 - қандай ұрпақтар алынады? Қызыл Шар тәрізді Есептің шығарылуыР RrPp X RrPp Қызыл Шар тәрізді F2 RP- 59 % Rp 19% rP 17% rp 5% Қызыл Шар тәрізді Жауабы: Екінші ұрпақта белгілерінің төрт фенотиптік класқа ажырауы, олардың ата-аналарының генотипі гетерозигота- RrPp екендігін байқатады. Белгілердің ажырауы 9:3:3:1 қатынасына сәйкес келеді. Жұп белгілер бір-біріне тәуелсіз тұқымқуалайды. Шешуі:Оны дәлелдеу үшін ажырау кезіндегі бір гаметаның үйлесу мөлшерін табамыз. Ол үшін екінші ұрпақта алынған ұрпақтардың жалпы санын, гаметалардың дигибридті үйлесу санына бөлеміз. 59+19+17+5=100.100/16=6,25.Тәжірибе бойынша белгілердің ажырауы: 59/6,25=9,4; 19/6,25=3,04 17/6,25= 2,75; 5/6,25= 0,8 немесе осы сандарды жуықтап алғанда 9:3:3:1 тең болады.Есептің шартыТеңізшошқаларда бұйра жүн –А, тегіс-а, қысқа жүн –В, ал ұзын жүн –b. Дигетерозоготаларды және басым дигомозиготаларды будандастырудан F1 қандай ұрпақ алуға болады? Дигетерозиготалар мен тегіс, ұзын жүнді теңізшошқадан қандай ұрпақ күтуге болады?№2
Есептің шығарылуыР АаВb X AABB Бұйра Қысқа жүнді Бұйра Қысқа жүнді Дигетерозоготаларды және басым дигомозиготаларды будандастырудан F1 - барлығы фенотипі бойынша 100% - бұйра, қысқа жүнді ұрпақтар алынады. F 1 ¼ АВ ¼ Аb ¼ aB ¼ ab x ¼ АВ Жауабы: Есептің шығарылуыР АаВb X ааbb Бұйра Қысқа жүнді тегіс ұзын жүнді ¼ АВ ¼ Аb ¼ aB ¼ ab x ¼ ab F 1 Дигетерозиготалы теңізшошқалары мен тегіс, ұзын жүнді теңізшошқаларынан қандай ұрпақ күтуге болады?
Есеп №1 Есептің шығарылуыБерілгені: А-сырғалығы бітіңкі а- сырғалығы еркін В-иегінде шұңқыры бар в – иегі тегіс P-? F1-? Шешуі: Жауабы: Әкесінің генотипінде екі белгісі бойынша бір басым белгі және бір басылыңқы белгі бар.Әкесінің генотипі- АаВв, ал анасының генотипі- аавв. Ұлы- сырғалығы еркін,иегінде шұңқыры бар- ¼ ааВв, қызының сырғалығы еркін, иегі тегіс- ¼ аавв; Р: АаВв х аавв Г: АB, Aв, аВ, ав х ав F1: ¼ АаВв : ¼ Аавв : ¼ ааВв : ¼ аавв Дальтонизм – жыныспен тіркестұқымқуалайтын аномалияҚалыпты көзбен Дальтоник көзімен Басым жирен реңге қарағанда қара рең басылыңқы. Гендер Х хромосомада болады. Басқа аллельді гендер рең әлде тұтас па немесе ақ дақтар қалған ба, соны бақылайды. Аталығы қара түсті Ха У мысықты жирен түсті ХАХА аналық мысықпен будандастырғанда бірінші ұрпақта тасбақареңді және қара түсті мысықтар алынған. Алынған ұрпақтардың генотипін анықтаңыз. Есеп №1 Есептің шығарылуыШешуі: Р: Ха У х ХАХА Х Г: Ха, У ХА , ХА F1: ХА Ха , ХАУ, ХА Ха , ХАУ тасбақареңді. жирен. тасбақареңді. жирен. Жауабы: Аталықтар ешкашан гетерозиготалы, «тасбақареңді»- қара, жирен, ақ түстердің үйлесімділігін көрсетпейді. Сондықтан қара және жирен түстердің бірігуінен жаңа түс пайда болады. Берілгені: Ха У – қара түсті ХАХА – жирен түсті Табу керек: Ғ1 -? Тапсырма №2Адамда гемофилияның классикалық түрі Х-хромосомамен тіркес рецессивті тұқымқуалайды. Альбинизм аутосомалық рецессивті генмен анықталады. Әке-шешесі осы екі белгі бойынша сау отбасында бір ұл бала туылған. Осы балада альбинос және гемофилик белгілері байқалған. Осы отбасында дүниеге келген екінші балада, екі белгінің де фенотиптік көрініс беруі мүмкін бе?Есептің шығарылуыБерілгені: Әкесі - АаХ НУ– Шешесі – АаХНХh- Табу керек: Ғ1 -?
Шешуі:
Жауабы: Осы отбасында дүниеге келетін екінші балада, екі белгінің де фенотиптік көрініс беруі мүмкін емес. Тапсырма №3Тер бездерінің болмауы адамда жыныспен тіркес рецессивті белгі ретінде тұқымқуалайды. Сау ер адам сау қызға үйленді. Қыздың әкесінде тер бездері жоқ, ал анасы және оның арғы аталары сау. Осы отбасында тер бездері жоқ балалардың дүниеге келуінің ықтималдылығы қандай?Есептің шығарылуыБерілгені: Әкесі - Х НУ– Шешесі – ХНХh Табу керек: Ғ1 -?
Шешуі:
Жауабы: Анасының генотипі ХНХh және әкесінің генотипі ХНУ, ұрпақтың генотиптері 1(ХНХ Н) :1 (ХНУ):1 (ХНХ h ):1 (ХhУ). Тер бездері жоқ балалардың дүниеге келу ықтималдылығы 25%.
Көптік аллельдер – хромосоманың бір локусына орналасқан, арнайы бір белгіні ғана жарыққа шығаратын үш, төрт немесе бірнеше аллельдер бар гендер. Адамда көптік аллельдер типі бойынша қан топтары тұқым қуалайды. Көпаллельділік
Қан тобы II, дөңгелек бетті әйел, қан тобы III дөңгелек бетті ер адаммен тұрмыс құрады. Әйелдің анасы сопақ бетті және қанының тобы I, ер адамның әкесінің қан тобы IV және беті сопақ, анасының беті дөңгелек және қан тобы I. Егер дөңгелек бет сопақ бетке қарағанда доминанты белгі болса, осы некеден қандай ұрпақ күтуге болады? . Тапсырма №2
Қан тобы II, дөңгелек бетті әйел, қан тобы III дөңгелек бетті ер адаммен тұрмыс құрады. Әйелдің анасы сопақ бетті және қанының тобы I, ер адамның әкесінің қан тобы IV және беті сопақ, анасының беті дөңгелек және қан тобы I. Егер дөңгелек бет сопақ бетке қарағанда доминанты белгі болса, осы некеден қандай ұрпақ күтуге болады? . Берілгені: дөңгелек бетті Аа, қан тобы JAJ О дөңгелек бетті Аа, қан тобы JВJ О Табу керек: Ғ-? Тапсырма №2 Шешуі: Р: Аа JAJ О х Аа JВJ О Г: А JA , аJо АJв, аJо
Жауабы: ¼ қаны IV топ, дөңгелек бетті; ¼ қаны ІІ топ, дөңгелек бетті; ¼ қаны ІІІ топ, дөңгелек бетті; ¼ қаны І топ, сопақ бетті балалар дүниеге келген. |