Главная страница
Навигация по странице:

  • Сабақтың түрі

  • Сабақтың барысы

  • IV. Қорытынды V. Бағалау VІ. Үйге

  • Галогендер. Галогендер. Хлор Сабаты таырыбы Галогендер. Хлор Сабаты масаты


    Скачать 22.08 Kb.
    НазваниеГалогендер. Хлор Сабаты таырыбы Галогендер. Хлор Сабаты масаты
    Дата03.10.2022
    Размер22.08 Kb.
    Формат файлаdocx
    Имя файлаГалогендер.docx
    ТипДокументы
    #710543


    Галогендер. Хлор

    Сабақтың тақырыбы: Галогендер. Хлор

    Сабақтың мақсаты:

    Білімділік: оқушыларға галогендердің, хлордың периодтық жүйедегі орны, қасиеттері, қолданылуы туралы мағлұмат беру.

    Дамытушылық: оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту. Химиялық тәжірибелер арқылы теория мен практиканы ұштастыру.

    Тәрбиелік: оқушыларды топпен жұмыс жасауға қалыптастыру, пәнге қызығушылығын арттыру.

    Сабақтың түрі: аралас

    Сабақтың әдісі: дәріс – сұхбат, түсіндіру, өзіндік жұмыс, тәжірибе.

    Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, таратпалар, тұз қышқылы, металл үлгілері

    Сабақтың барысы:

    І. Ұйымдастыру кезеңі

    Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, топқа бөлу.

    ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

    І топ: SO2  алынуы, қасиеттері. Күкірт қышқылының қолданылуы.

    ІІ топ: SO3  қасиеттері. Күкірт қышқылының қасиеттері.

    ІІІ. Жаңа сабақ

    1. «Қызығушылығын ояту» Сөзжұмбақ шешу.

    2. «Мағынаны тану»

    І топ «Галогендердің периодтық жүйедегі орны»

    ІІ топ «Хлордың периодтық жүйедегі орны»

     

    ҮІІА топшасы элементтерінің қасиеттері

     


    Салыстырмалы атомдық массасы, м.а.б

    18,998

    35,453

    79,904

    126,90

    209,99

    Валенттік электрондары

    2s2 2p5

    3s2 3p5

    4s2 4p5

    5s2 5p5

    6s2 6p5

    Атом радиусы, нм

    0.064

    0.099

    0.114

    0.133

    -

    Салыстырмалы электртерістігі

    4.10

    2.83

    2.74

    2.21

    1.90

    Физикалық күйі

    Ашық жасыл газ

    Сары жасыл газ

    Қызыл қоңыр сұйық

    Қара күлгін крист.

    Қара көкшіл крист.

    Балқу температурасы, Со

    -219,6

    -101,0

    -7,3

    113,6

    227

    Қайнау температурасы, Со

    -188,1

    -34,1

    59,2

    185,5

    317


    Хлордың табиғатта кездесуі:

    Табиғатта тек қосылыс түрінде кездеседі (жер қыртысындағы үлесі 0,2% )

    Физикалық қасиеттері. Хлор – белсенді элемент. Ауадан 2,5 есе ауыр. 1VН2О : 2,5V Cl

     

    Химиялық қасиеттері. Күн сәулесі әсерінен хлор сутекпен қопарылыс түзе әрекеттеседі:

    H2 + Cl2 = 2HCl

    2Sb + 5Cl2 = 2SbCl5

    Cu + Cl2 = CuCl2

    2Fe + 3Cl2 = 2FeCl3

    2Na + Cl= 2NaCl

     

    Қолданылуы.

    Хлор – маталарды ағартуда, ағартқыш әк, тұз қышқылын алуда, ауылшаруашылығы зиянкестеріне қарсы күресте пайдаланылатын заттарды алуға, ауыз суын  тазартуда қолданылады. Хлорды уландырғыш заттар алуда да қолданылады: Фосген СОCl2, иприт (СН4 Cl)S, хлорпикрин CCl3 NO2 т.б (видео көру)

    Алынуы. Алғаш рет 1774ж швед химигі К.Шееле тұз қышқылымен МnО2 – ге әсер етіп алды.

     

    Зертханада.

    МnО2 + 4HCl = MnCl2 + Cl2↑ +2H2 O

    16HCl + 2KMnO4 = 2MnCl2 + 5Cl2↑ +8H2 O + 2KCl

     

    6HCl + KClO3 = KCl + 3Cl2↑ +3H2 O

     

    СaОCl2 + 2HCl = CaCl2 + Cl2↑ +H2 O

     

    Өнеркәсіпте.

    2NaCl + 2H2 O → H2 ↑ + Cl2↑ + 2NaOH

     

    Хлорсутек, тұзқышқылы және хлоридтер. HCl – өткір иісті, тыныс алу жолдарын тітіркендіретін газ. Ауадан 1,26 есе ауыр. Суда жақсы ериді. Оның судағы ерітіндісі тұз қышқылы деп аталады.

    Алынуы. NaCl + H2 SO4 = NaHSO4 + HCl

    NaHSO4 + NaCl = Na2 SO4 + HCl

     

    H2  + Cl2 = 2HCl

     

    Химиялық қасиеттері.

    Zn + 2HCl = ZnCl2 + H2 ↑

    MgO + 2HCl = MgCl2 + H2 O

    NaOH + HCl = NaCl + H2 O

    AgNO3 + HCl = AgCl↓ + HNO3

     

    Тұз қышқылының тұздары хлоридтер деп аталады.

     

    AgNO3 + HCl = AgCl↓ + HNO3

    Қысқартылған иондық теңдеуі:

    Cl- + Ag+ = AgCl↓

    NaCl – тамақ өнеркәсібінде қолданылады.

    KCl – маңызды минералды тыңайтқыш

    ZnCl– ерітіндісін теміржол шпалдарына сіңіріп, шіруден сақтау үшін, сондай – ақ дәнекерлеу кезінде қолданылады.

    CaCl2 – суытқыш қоспа дайындауға қажет. Сусыз CaCl2 газдарды кептіру үшін қолданылады.

     

    ІІІ. «Ой толғаныс»

    І топ. NaCl → Cl2 → HCl → AgCl

    ІІ топ. NaCl → Cl2 → HCl → Cl2 → FeCl3

     

    Семантикалық карта

     

    Хлор қосылыстары

    HCl

    KCl

    COCl2

    CaF2

    NaCl

    KClO3

    Ас тұзы

     

     

     

     

     

     

    Бертолле тұзы

     

     

     

     

     

     

    Фосген

     

     

     

     

     

     

    Хлорсутек

     

     

     

     

     

     

    Балқытқыш шпат

     

     

     

     

     

     

    Сильвин

     

     

     

     

     

     

     

    IV. Қорытынды

    V. Бағалау

    VІ. Үйге:

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     


    написать администратору сайта