Хәлләрнең төрләре
|
Нинди сорауларга җавап бирә
|
Мисаллар
|
1. Урын хәле
|
Кайда? кая? кайдан? Эш яки хәлнең урынын белдерә.
|
Балаларым! Басуыбыз эчендә бер хәзинә бар. Әмма кай җиренә күмелгән икәнен белә алмадым. (Дәрдемәнд)
|
2. Вакыт хәле
|
Кайчан? Качангачаклы? кайчанга кадәр? Эш яки хәлнең вакытын белдерә.
|
Хәзер миңа элеккегә караганда иртәрәк торырга туры килә. (Абдулла Алиш)
|
3. Рәвеш хәле
|
Ничек? ни рәвешле ? Эш яки хәлнең рәвешен белдерә.
|
Алдымда ак кар җәелгән ялтырап, ап-ак булып,
Энҗе мәрҗәннәр чәчелгән өстенә вак-вак булып. (Шәехзадә Бабич)
|
4. Күләм хәле
|
Никадәрле? күпме?ни дәрәҗәдә? ничә тапкы? Эш яки хәлнең күләмен белдерә.
|
Ләкин бу биш-алты сәгать миңа күз ачып йому кадәрле дә тоелмады. (Г.
Ибраһимов)
|
5. Сәбәп хәле
|
Ни өчен? ник? нигә? Эш яки хәлнең сәбәбен белдерә.
|
Агачлардан җанга ятыш әйберләр ясар өчен, ничәмә ничә корал кулланалар.
(Ф. яруллин)
|
6. Максат хәле
|
Ни өчен? нигә? нинди максат белән? Эш яки хәлнең нинди максат белән эшләнүен белдерә.
|
Ял итәргә, тамакны туйдырырга туктаган идек. (Г. Әпсәләмов)
|
7. Шарт хәле
|
Нишләсә? нинди шартта? Эш яки хәлнең нинди шарт белән эшләнүен белдерә.
|
Җиргә бассам, арта егәрлегем,
Күккә баксам, иркен тын алам. (Э. Мөэминова)
|
8. Кире хәл
|
Нишләсә дә? нсәгә карамастан? Эш яки хәлнең киресе булачагын белдерә.
|
Көн, кичкә авышса да, үзенә күрә матурланып китте. (Х. Хәйруллин)
|
Скачать 16.82 Kb.