Оқушы
ІІІ -тоқсан 9 сынып «9.3 А Қозғалыс» бөлім бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар №1
Орындау уақыты
|
20-минут
|
Тапсырма
1.Бұлшықеттердің күшке төзімділігін тежейтін затты анықтаңыз.
A. Глюкоза B. Сүт қышқылы C. Оттегі D. Су
2 Иық бұлшықеттердің жиырылу, босаңсу қызметіне қарай түрлерін атаңыз.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
2 (а) Қол бұлшықеттерінің дельтатәрізді, трапеция тәрізді, бицепс, трицепс қалай жұмыс жасайтынын сипаттаңыз. _______________________________________________________________________ ________________________________________________________________________
 3. Суретте спортшының жаттығу кезіндегі қол бұлшықеттерінің қозғалысы берілген.
3 (і) . Суретті қолданып жаттығу кезінде қолдың дельтатәрізді, бицепс, трицепс бұлшықет қозғалысын сипаттаңыз. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4. Қолды қимылдатуда иық белдеуінің рөлі қандай? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5. Бұлшықет түрлерін атандар және қызметін сипаттандар
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
|
Дескрипторлар
Бағалаукритерилері
|
Тапсырма
№
|
Дескриптор
|
Балл
|
Білімалушы
|
Қол бұлшықетінің жұмыс күшін түсіндіреді
|
1
|
Бұлшықеттің қажу себебін анықтайды
|
1
|
|
2
а
|
Бұлшықет түрлерін атайды;
Қол бұлшықеттерінің жұмыс сипаттайды
|
1
1
|
Бұлшықет жұмысының жиырылуын анықтайды
|
3
|
Жаттығу кезіндегі бұлшықеттер қозғалысын сипаттайды
|
2
|
|
4
|
Иық белдеуінің рөлін түсіндіреді
|
2
|
Барлығы:
|
7
|
Тапсырма
№
|
Жауабы
|
Балл
|
|
1
|
Оттегі
|
1
|
2
а
|
Дельтатәрізді, трапеция тәрізді, осьасты , бицепс, трицепс
Бұлшық еттің алдыңғы шоғыры жиырылып, қолды иық буынында июге қатысады, оны жазуға қатысады, қолды көлденең жағдайға келтіреді
|
1
1
|
3
|
Дельтатәрізді бұлшықет шынығады, иықты және қолды ішке қарай айналдырады, иықты және қолды сыртқа қарай айналдырады, екібасты, үшбасты бұлшықеттер шынығады
|
2
|
4
|
Иық белдеуінің бұлшық еттері кеуделік аяқты тұлғаға жауырын мен тоқпан жілік арқылы жалғастырып қол қозғалысын реттейді
|
2
|
«Жасушалық биология Су және органикалық заттар» бөлімі бойы жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні_____________________________________________________
Бағалаукритерийі
|
Оқужетістіктерініңдеңгейі
|
Төмен
|
Орташа
|
Жоғары
|
Қол бұлшықетінің жұмыс күшін түсіндіреді
|
Қол бұлшықет жұмысының жиырылуын анықтауға қиналады
|
Иық бұлшықеттердің жиырылу, босаңсу түрлерін анықтауда /оларды сипаттауда қателіктер жібереді.
|
Қол /иық бұлшықетінің
жиырылу, босаңсу жиілігін түсіндіреді
|
Бұлшықет жұмысының жиырылуын анықтайды
|
Бұлшықет жұмысының жиырылуын сипаттап, анықтауда қиналады
|
Бұлшықет жұмысының маңызды екенін анықтауда қателіктер жібереді
|
Бұлшықет жұмысының жиырылу маңызын анықтайды
|
Бөлім бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырма
Бөлім: 9.3 В « Молекулалық биология» және 9.3 А «Жасушалық цикл»
Тақырып
|
Дезоксирибонуклейн қышқылы молекуласыныңқұрылысының принципі
Митоз және мейоз оның фазалары
|
Оқу мақсаты
|
9.4.1.2 ДНҚ молекуласының қос шиыршықты құрылымын сипаттау
9.2.2.4 митоз және мейоз үдерістерін салыстыру
|
Бағалау критерийі
|
ДНҚ молекуласының қос шиыршықты құрылымын талдау.
Митоз бен мейоздың фазаларын салыстыру.
|
Ойлау дағдысының деңгейлері
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
Орындау уақыты
|
25 минут
|
Төмендегі ұғымдарға анықтама беріңіз
а) Нуклейн қышқылдары ----------------------------------------------------------
ә)Нукеотид құрамбөліктері --------------------------------------------------------
б) ДНҚ- -----------------------------------------------------------------------------------
ДНҚ-ның комплементарлы тізбегін аяқтаңыз
а) АТТГЦГГЦТ
ә) ЦГТТАГАЦТ
б) ГЦАТГГЦЦА
в) ТТГАЦГЦТА
г) ТЦАГАТАЦГ
3) Төмендегі суретте жасушалық циклдың сызбасы берілген.
(і) Интерфазаның G1 кезеңін сипаттаңыз
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(іі) Интерфазаның G2 кезеңін тұжырымдаңыз
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(ііі)Интерфазаның S кезеңін сипаттаңыз.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4.Митоз бен мейозды салыстырыңыз.
Кезеңдер
|
Мейоз
|
Митоз
|
Профаза
|
|
|
Метафаза
|
|
|
Анафаза
|
|
|
Телофаза
|
|
|
Бөліну жүретін орын
|
|
|
|
Бағалау критерилері
|
Тапсырма №
|
Дескриптор
|
Балл
|
Білім алушы
|
ДНҚ молекуласының құрылымын талдау.
|
1
|
Нуклейн қышқылына анықтама береді.
Нуклеотид құрамбөліктерін анықтайды.
ДНҚ- ны талдайды.
|
1
1
1
|
ДНҚ молекуласының қос шиыршықты құрылымын талдау.
|
2
|
ДНҚ-ның комплементарлы тізбегін құрады.
|
5
|
Жасушалық циклды талдау
|
3
|
Интерфазаның G1 кезеңін сипаттайды.
Интерфазаның G2 кезеңін
тұжырымдайды.
Интерфазаның S кезеңін сипаттайды.
|
3
|
Митоз бен мейоздың фазаларын салыстыру.
|
4
|
Мейоз бен митоздың профаза кезеңін салыстырады.
Мейоз бен митоздың метафаза кезеңін салыстырады.
Мейоз бен митоздың анафаза кезеңін салыстырады.
Мейоз бен митоздың телофаза кезеңін салыстырады.
Бөліну жүретін орынын анықтайды.
|
5
|
Барлық балл саны:
|
16
|
№
|
Жауабы
|
Балл
|
1.
|
Нуклейн қышқылдары- мономері нуклеотид болып табылатын ретсіз биополимер.
Нуклеотид құрамбөліктері: азотты негіздер, бес көміртекті қант, фосфор қышқылы
ДНҚ-дезоксирибонуклейн қышқылы
|
1
1
1
|
2.
|
ТААЦГЦЦГА
ГУААТЦТГА
ЦГТАЦЦГГТ
ААЦТГУГАТ
АГТЦГААГУ
|
1
1
1
1
1
|
3
|
G1 – жас, енді ғана бөлінген жасушалардың өсуі, органоидтердің қалыпты санының қалпына келуі.
G2- жасушаның бөлінуге дайындығы, бөлінуге қажет құрылымдардың қалыптасуы.
S – кезең – синтетикалық. Хромосома екі еселенеді.
|
1
1
1
|
4
|
Профаза ядрошықтар мен ядро қабықшасының бұзылыунан басталады, хромосомалар шиыршықтанады.
|
1
|
|
Метафаза хромосома мөлшері мен формасы анық көрінеді.
|
1
|
|
Анафаза АТФ энергиясы есебінен бөліну ұршығының жіпшелері қысқарады да, центромераны үзеді.
|
1
|
|
Телофаза жас жасушалар денесінің қалыптасуы
Митоз дене жасушаларының бөлінуі.
|
1
|
|
Мейоз жыныс жасушаларының бөлінуі
|
1
|
|
Барлығы:
|
16
|
9.3 В « Молекулалық биология» және 9.3 А «Жасушалық цикл»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні_____________________________________________________
Бағалаукритерийі
|
Оқужетістіктерініңдеңгейі
|
Төмен
|
Орташа
|
Жоғары
|
ДНҚ молекуласының қос шиыршықты құрылымын талдау.
|
ДНҚ молекуласының комлементарлы тізбегін жазуда қателіктер жіберген.
|
/Нуклейн қышқылдары құрамын сипаттауда қателіктер жібереді.
|
ДНҚ молекуласының құрылымын талдаудан қиналды.
|
Митоз бен мейоздың фазаларын салыстыру.
|
Митоз бен мейоздың бір бірінен ерекшеліктерін жазуда қателескен.
|
Интерфаза кезеңін сипаттауда қателіктер жіберген
.
|
.Митоздың фазаларын анықтауда қиналды
|
Бөлім бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырма
Бөлім: 9.3 ДТұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары
Тақырып
|
Тұқымқуалаушылық заңдылықтарының цитолоиялық негіздері. Гаметалар тазалығы және оның цитологиялық негіздемесі.
|
Оқу мақсаты
|
9.2.4.2-моногибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін дәлелдеу және есептер шығару
9.2.4.8 Адамның қан тобының тұқым қуалауын және қан топтарын анықтау механизмін түсіндіру
9.4.3.2 Биотехнологияда өндірілетін өнімдерге мысал келтіру
|
Бағалау критерийі
|
Моногибридті будандастырудың заңдылықтарын қолданып есептер шығарады
Жыныспен тіркескен белгілерді түсіндіреді Жақсы зерттелген жыныспен тіркескен белгілерге мысал келтіреді
Биотехнологияда өндірілетін өнімдерге мысал келтіреді
|
Ойлау дағдысының деңгейлері
|
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
|
Орындау уақыты
|
20 минут
|
Тапсырма
1. Суретте сары бұршақ өсімдігінің жасыл бұршақ өсімдігімен будандастырылуы көрсетілген. Бірінші ұрпақта қандай түс басым екендігін анықтаңыз. Барлық даралардың фенотипі мен генотипін тұжырымдаңыз.
Моногибридті будандасыру
а) Ата –ана генотиптерін белгілеңіз_______________________________
(1)
ә) Аналық дараның белгісін анықтаңыз____________________________
(1)
б) Аталық дараның белгісін анықтаңыз_____________________________
(1)
в) Гомозиготалы дараларды өзара бір-бірімен будандастыру кезінде қандай заңдылық орындалатынын тұжырымдаңыз _____________________________________________________________
(1)
г) Бірінші ұрпақтағы қандай түстің басым екендігін жазыңыз (1)
____________________________________________________________
д)Мендельдің біркелкілік заңы бойынша бірінші ұрпақтағы генотип пен фенотипті көрсетіңіз (2)
______________________________________________________________
Тапсырма
2
Жыныспен тіркескен белгілерді түсіндіріңіз. Жақсы зерттелген жыныспен тіркес белгілерге мысалдар келтіріңіз _____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
(2)
Тапсырма
3
Биотехнологияның медицина саласында өндірілетін өнімдеріне мысалдар (кемінде екеу) келтіріңіз.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
(а)Биотехнологияда өндірілетін өнімнің 1 артықшылығын және 1 кемшілігін атаңыз.
Артықшылығы:_________________________________________________
Кемшілігі:_____________________________________________________
(2)
|
Бағалау критерилері
|
Тапсырма №
|
Дескриптор
|
Балл
|
Білім алушы
|
Моногибридті будандастырудың заңдылықтарын қолданып есептер шығарады
|
1
|
Алдымен белгілі деректерді пайдаланып, ата ана генотиптерін белгілейді;
|
1
|
|
Аналықтың доминантты гомозиготалы екендігін анықтайды;
|
1
|
Аталықтың рецессивті гетерозиготалы екендігін анықтайды;
|
1
|
Гомозиготалы дараларды өзара бір-бірімен будандастыру кезінде F1 ұрпақта басым белгі жарыққа шығатындығын тұжырымдайды
|
1
|
Сары белгі басым болғандықтан жасыл белгі көрінбей қалатындығын жинақтайды
|
1
|
Мендельдің біркелкілік заңы бойынша бірінші ұрпақта F1 генотипі бойынша гетерозиготалы, ал фенотипі бойынша айқын ажыратылатын түс сары түстің басым болатындығын көрсетеді
|
2
|
Жыныспен тіркескен белгілерді түсіндіреді
Жақсы зерттелген жыныспен тіркескен белгілерге мысал келтіреді
|
2
|
Жыныспен тіркес белгілер дегеніміз - жыныстық хромосомада болатын гендердің белгілері екендігін түсіндіреді.
Жақсы зерттелген жыныспен тіркес белгілерге дальтнизм мен гемомилия жататындығын жазады
|
1
1
|
Биотехнологияда өндірілетін өнімдерге мысал келтіреді
|
3
|
Биотехнологияда өндірілетін өнімдері жазады, артықшылығы мен кемшілігін тұжырымдайды
|
3
|
Баарлық балл: 12
|
Жауаптары
Р/С
|
Тапсырма жауабы
|
балл
|
1
|
а) Гетерозиготалы
ә) АА
б) аа
в) Г.Мендельдің біркелкілік немесе басымдық заңы
г) Сары түс
д)Генотип: Гетерозиготалы . Фенотип: Сары
|
1
1
1
1
1
2
|
2
|
Жыныспен тіркес белгілер дегеніміз - жыныстық хромосомада болатын гендердің белгілері . Жыныспен тіркес генге Х хромосомада болатын ген жатады. Сол себепті жыныспен тіркес белгілер анасынан, ұлы мен қызына ал әкесінен тек қызына беріледі. Жақсы зерттелген жыныспен тіркес белгілерге дальтнизм мен гемофилия жатады.
|
2
|
3
|
Инсулин өндіру.
Саңырауқұлақтарды пайдалану арқылы: антибиотиктер, гибберелиндер, каротиноидтар, нәруыз, рокфор, камамбер.
Артықшылығы:
Жануарлар селекциясын биотехнология әдістерін кеңінен қолдану негізінде әріқарай жетілдіруге болады. Ерте эмбрионды трансплантациялау әдісін қолдану өнімділігі бойынша өте құнды даралардан ұрпақтар санын күрт арттыруға мүмкіндік береді. Бұл әдістің негізгі артықшылығы 20-40% ды құрайтын селекция үдерісін тездету.
Спирулинаны өсіру.
Кемшілігі: Қымбат тұратын фермент тек бір ақ рет қолдануға жарайды.
Бос ферменттер жылдам иноктивтеледі немесе бұзылады.
|
3
|
Жалпы балл:12
|
Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні:________________________________________________
Бағалау критерийі
|
Оқу жетістіктерінің деңгейі
|
Моногибридті будандастырудың заңдылықтарын қолданып есептер шығарады
|
Төмен
|
Орташа
|
Жоғары
|
Моногибридті будандастырудың заңдылықтарын қолданып есептер шығаруда қиналады
|
Ата-анасының/ ұрпақтың генотиптерін/ гаметалары ұрпақтың фенотипін анықтауда қателіктер жіберген
|
Моногибридті будандастырудың заңдылықтарын қолданып дұрыс есептейді
 
|
Жыныспен тіркескен белгілерді түсіндіреді Жақсы зерттелген жыныспен тіркескен белгілерге мысал келтіреді
|
Жыныспен тіркескен белгілерді түсіндіреді Жақсы зерттелген жыныспен тіркескен белгілерге мысал келтіруде қиналады
|
Жақсы зерттелген жыныспен тіркескен белгілерге мысал келтіру барысында қателіктер жіберген
|
Жыныспен тіркескен белгілерді түсіндіреді Жақсы зерттелген жыныспен тіркескен белгілерге мысал келтірген
|
Биотехнологияда өндірілетін өнімдерге мысал келтіреді
|
Биотехнологияда өндірілетін өнімдерге мысал келтіруде қиналады
|
Биотехнологияда өндірілетін өнімнің 1 артықшылығын және 1 кемшілігін атауда қателіктер жіберген
|
Биотехнологияда өндірілетін өнімдерге мысал келтіреді.
Биотехнологияда өндірілетін өнімнің 1 артықшылығын және 1 кемшілігін атап көрсеткен
| |
Скачать 0.51 Mb.