емтихан геотехника. ылыми геология жетілуіні ысаша тарихы

• Название: ылыми геология жетілуіні ысаша тарихы
• Дата: 04.10.2022
• Размер: 179.75 Kb.
• Имя файла: емтихан геотехника.docx
• Тип: Документы; #713538
• страница: 3 из 3

60. Ылғалдық дәрежесі (белгісі, өлшем бірлігі, есептеу формуласы, анықтамасы);

Топырақтың ылғалдылық дәрежесі (Sr)- деп ол топырақ қуысындағы су көлемі мен құыстар көлемдері араларындағы қатынасты айтады.

Sr= wps/epw

59. Топырақтың ылғалсыйымдылығы (белгісі, өлшем бірлігі, есептеу формуласы, анықтамасы.

Топырақтың ылғалсыйымдылығы()- деп ол ылғалдылық анықтамасымен топырақтың кеуектілік коэффициентін қолданып шығарсақ, Wsat= epw/Ps

58.Топырақтың кеуектілік коэффициенті (белгісі, өлшем бірлігі, есептеу формуласы, анықтамасы);

Топырақтың кеуектілік коэффициенті (e)- кеуектілік көлемі мен қатты бөлшектер көлемінің қатынасы.

e=n/m=n/(1-n) немесе e= (ps-pd)/pd ал егер құрғақ топырақ тығыздығын ескергенде e=ps(1+w)/( p-1) сонда топырақ кеуектілігін ескергендегі формула: n= e/(1+e) m=1/ (1+e)

57.Топырақтағы қатты бөлшектердің қатынасы мөлшері (белгісі, өлшем бірлігі, есептеу формуласы, анықтамасы); - топырақ көлемі мен қатты топырақтың көлемі араларындағы қатынас. m= v1/v2 Арқылы сонда m+n=1. Топрақ бөлшектері тығыздығы мен құрғақ топырақ тығыздығын ескергендегі формуласы: m= pd/ps n= 1-pd/ps

56. Топырақтың кеуектілігі деп – кеуектілік көлемі мен топырақтың жалпы көлемдері арасындағы қатынас. n=(V2+V3)/V%

55. Құрғақ топырақтың қаңқасы, меншікті салмағы- (КН/M3) гаммаd=Pdg= гамма/(1+w)

54. Құрғақ топырақ тығыздығы (белгісі, өлшем бірлігі, есептеу формуласы, анықтамасы ол - Pd құрғақ топырақ массасы мен топырақтың жалпы көлемі араларындағы қатынас. яғни Pd=m1/V егер топырақтың тығыздығы мен ылғалдылығын ескерсе, формула- pd= p(1+w)

53.Бөлшектердің меншікті тығыздығы гаммаS деген ол- бөлшк тығыздығын еркін құлау үдеуіне көбейтіп анықтайды. Яғни гаммаS=Pg

52. Топырақ бөлшктерінің тығыздығы-(г /см3, Т/м3) қатты бөлшектер массасымен олардың көлемі араларындағы қатынас. Ps= m1/V1

51. Топырақтың ылғалдылығы (%) – W деген, ол су массасы мен қатты бөлшектер массаларының қатынасы, яғни W=m2/m1=(M-m1)m1.

50. Топырақтың меншікті салмағы-(кН/м3) гамма деген ол топырақ тығыздығын, еркін құлау үдеуіне көбейтіп, анықтайды. Яғни гамма = Pg g=9.8

49.Топырақ тығыздығы, белгісі, өлшем бірлігі, есептеу формуласы, анықтамасы; ол топырақ массасы мен көлемі арасындағы қатынас. P= m/v

48.Көлік құрылғыларындағы құлама тұрақтылығын бағалау

1. 
   Құламадағы топырақ массивы тұрақсыздығына келтіретін себептер.
   
   1. 
      – Құлама еңістігінің өсуі
      
   2. 
      – Құламаның салмақтануы
      

3.– Топырақтың суланғаны (С; - механикалық сипаттамаларының төмендегені: және топырақтың көлемдік салмағының өскені )

4– Құрылысшылардың іс-әрекеті (котловандарды орнату)



2.Виды оползней

1.Топырақ ішіндегі/тереңдікте/ сырғу -Оползни (топырақ массасының толық қозғалғаны)

2.Құлама бетіндегі сырғу (осыпь) (құмды топырақта байқалады)

3.Топырақтың сүйықтанғаны (суменқаныққан топырақтарда)




47.Іргетастағы шөгуді анықтау. Іргетастағы шөгуді топырақ қабаттарын қосу тәсілімен анықтау.


P₀=P- g₀h_ф


h_ф Р

γ₀h_ф b Р₁

h₁

Р₂ h₂

P_zp=α(P₀

P_δz ;

1. 
   Р_zр - қосымша кернеулер эпюрасы (нығыздайтын қысымдар).
   
2. 
   Р_dz.- табиғи қысымдарының эпюрасы, ол үшін негізді, h_i ≤ 0,4b қабаттарға бөлеміз
   

; ,

m_v - компрессиялық зерттеулерден. Е₀, - белгілі болса, онда β=0,8 – СНиП

46. Топырақтың иілу көрсеткіші- Илемдік сан Ip –шаңды-балшықты топырақтардың шекаралық ылғалдылықтарының айырмасы, яғни:
Ip=wL-wp

45. Топырақтың аққыштық көрсеткіші- Аққыштық көрсеткіші IL-шаңды-балшықты топырақтардың табиғи күйіне баға беру үшін қолданылады.

IL=w-wp/wL-wp

44.Топырақтың механикалық сипаттамалары. Топырақтың сусіңірушілігі және ламинарлық сүзу заңдылығы;
Топырақтың сусіңірушілігі – ол әр-түрлі күшпен аққан сулары арқылы өзі қуыстарынан су легін өткізетін суменқаныққан топырақтың қасиеті.

Сусіңірушілік келесі сипаттамаларға байланысты:

• 
  кеуектілік;
  
• 
  гранулометриялық/түйіршіктік/
  

және минералдық құрамға;

- тасқын судың шамасы;

Н = p/γ + z + v /(2g) ≈ p/γ + z;

p/γ - пъезометрлік биіктік;

Н – су тіреуі;

z - биіктік;

v /(2g) – жылдамдық өскендегі су тіреуі;

(v – су жылдамдығы; g- еркін құлаудың үдеуі);

Эксперимент арқылы /Францияда, ғалым Дарси, 1854 ж./

V = k(∆Н/L) = ki – Дарси атты ламинарлық сүзу заңдылығы.

k - сүзу коэффициенті;

i- гидравликалық күш;

Дарси заңдылығы – топырақтағы судың жылдамдығы гидравликалық күшке тұра пропорционалды.

1см/с ≈ 3*10 см/жыл;

1см/с ≈ 8,6*10 м/тәу;

Зерттеу нәтижесі бойынша анықталғандар:

k= сүзу коэффициенті сүзу жылдамдығына тең;

k= /құм/ - а*10 ... а*10 см/с,

k= /құмайт/ - а*10 ...а*10 см/с;

k=/саздақ/- а*10 ...а*10 см/с,

k=/саз/- а*10 ...а*10 см/с;

өлшем бірлігі;

k=см/с; м/тәу; см/жыл.

а- 1ден 9,9 дейін кез келген сан болуы мүмкін;

43. Топырақтың механикалық сипаттамалары. Топырақ қысылғандағы тығыздану заңдылығы. Одометр схемасы;

Бір осьті зерттеу құралы.

Компрессиялық құралындағы одометрдің схемасы.

Сурет 1.

Топырақтың компрессиондық қисықтары

Сурет 2.

......

1. 
   өзгермеген құрылым;
   
2. 
   өзгерген құрылым;
   

Бір өсьті зерттеу нәтижесінде орындалатын компрессиондық қисық

К.Терцаги формуласымен өңделеді:

e = -aℓ (δ/δ )+ b;

a, δ , b - әр-түрлі кернеудегі параметрлер; бірақ инженерлік есептерде мына формуланы қолдану қиын болғандықтан – ол есептерде оның орнына қолданатын көрсеткіш – қысу коэффициенті.

Қысу коэффициенті деген m , ол өзгерген топырақ кеуектілігі коэффициенті мен өзгерген қысылу кернеулерінің қатынасы (кПа );

m = (e′ - e′′)/(δ′′ - δ′); немесе

∆е = e′ - e′′ және ∆δ = δ′′ - δ′; m =∆δ∆е; Сонда

∆е = m ∆δ; - топырақтың компрессиондық тығыздану заңдылығы

Топырақтың компрессиондық тығыздану заңдылығы - Топырақты қысу кернеулері сәл өзгергенде кеуектілік коэффициентінің азайғаны қысу кернеулерінің өсуіне пропорционалды.