Садық Рамазан 9 хаттама. Кардиоваскулярлы жйе физиологиясынан

• Название: Кардиоваскулярлы жйе физиологиясынан
• Дата: 09.11.2022
• Размер: 26.33 Kb.
• Имя файла: Садық Рамазан 9 хаттама.docx
• Тип: Документы; #778956

КАРДИОВАСКУЛЯРЛЫ ЖҮЙЕ ФИЗИОЛОГИЯСЫНАН

№ 2 ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТЫҢ ТАПСЫРМАЛАРЫ: ҚАНТАМЫРЛАР ФИЗИОЛОГИЯСЫ

Хаттама құрастыру:

№ 1тапсырма.

Гемодинамикадегеніміз-тамырбойындағыәртүрліаймағындағыгидростатикалық қысымыныңсалыстырмалы айырмашлығына сәйкес тамырлар бойыымен қанның ағыпөтуі,яғни жоғарыдан төменге қарай жылжуы.


Кестенітолтыру«Гемодинамикапараметрлері».

Параметрі		Қантамырлардыңəртүрлібөлімдегімаңызы
Қанқысымы	Артериядақанқысымы	Артериядағы қанның қысымыең алдыменжүректіңқызметіне яғни оныңсистолалықж/еминуттыққанкөлеміне байланысты.Артериятамыры жүректен алыстағансайынқанқысымытөмендейді.
	жоғары,венада
	төмен,үздіксізағып
	тұрады.Тамырдағықанның
	қысымыоныжылжытумен
	біргетіршіліккекеректіаса
	күрделіпроцестерді
	қамтамасызетеді.
Қанағысыны ң	Көлемдікжылдамдық–бірлік	Қан ағысының көлемдік
жылдамдығы	уақытішінде	жылдамдығын тəжірбие
	қантамырының көлденең	жүзіндекесілгенқантамырын
	кесіндісіарқылыөтетін	арнайыаспапқатіркелуарқылы
	қаннныңмөлшері(мл/с).	анықтаймыз.
	Сызықтықжылдамдық–қан	Қанағысының сызықтық
	түйіршігініңбірлікуақыт	жылдамдығынтамырдың бас
	ішіндеөтетінжолы(мм/с).	жағымен аяқ жағындағы
	Аортада–30-50см/с.	қысымдарын тамыр
	Қуысвенада–20-25см/с.	саңылауының ауданына бөлу
	Капиллярларда–0,03-0,05см/с	арқылыесептейміз.
	Қанайналымының толық	Қанныңқаншеңберлерінқанша
	уақыты–біртамшы	у а қ ы т т аб і р а й н а л ы п
	қанның үлкен жəне кіші	шығатынныншынтақ
	қанайналымышеңберлерінен	венасына бояу радиоктивтік
	бірайналыпшығатынуақыты.	натрийизотопыннелобелин
	Қалыптыжағдайда-23 снемесе27систола	енгізуарқылыбілугеболады.

Тамырлардыңшеткікедергісі

Тамыртонусы

Тамырсозылғыштығы,тамырсаңыолауы,қанныңтұтқырлығынабайланысты.

№ 2тапсырма.Кестенітолтыру«Қантамырлардің өзіндікрефлекторлыреттелуі.Өзіндікрефлекстер»

Рефлексогендік аландар/орналасуы	Қантамырларғаəсері
Қолқатамыры	Д е п р е с с о р л ы қж ү й к евазомоторлық орталықтыңдепрессорлықбөлімінқыздырыппрессорлықбөлімініңтонусынтөмендетуденқантамырларкеіейтеді.
Синокаротидтамыры	Қан қысымының көтеріліптөмендеуінен қозады,қолқаалаңынан пайда болған қанқысымынəдеттегідеңгейменжеткізеді,тамыртарылады.
жүрек-тамыр	қанағысынтездетеді.
Өкпетамыр	кішішеңбердеқаніркіліпқалғанкездетітіркендіреді.

№ 3тапсырма.Кестенітолтыру«Қантамырлардіңөзіндікрефлекторлыреттелуі»

Рецепторорлардыңорналасуы	Қантамырларғаəсері
Аорталы	Жүйкелік артерияларының қанқысымының жоғарлауысинустың каротидтібарорецепторларын қоздырады,бұл орталықтың қозуынаəкеледі де вагус нерві менжүректіңтежелуібайқалады.
Синокаротидті	Қан қысымының көтерліптөмендегеніндеқозадыдақанқысымын əдеттегі деңгейінежеткізеді
Жүректік	Орталық веналық қысымныңжоғарлауына байланыстыжүректіңжиырылукүшіменжиілігініңжоғарлауы.

№ 4тапсырма.Қантамырларқызметініңгуморальдыреттелуі.

Вещество	Қантамырларғаəсері
Адреналин	a-адренорецепторлармен əрекеттесе қаңқа еттеріненатериолаларытарылады,алbда-қантамырларыкеңейеді.
норадреналин	хромаффинтканьдеріндекөпболады,адренорецепторларменəрекеттеседі.
Вазопрессин	артериолалардытарылтады.
Серотонин	қан тамырын тарылтады,капиллярдың эндотелиінісіндіреді,серотонинкөбейіпкетсеқантамырлардыкеңейтеді.
Ренин-ангиотензинжүйесі	йонныңденегеқайтасіңуінкүшейтіпсудысыртқашығармайқояды ,қантамырларындақанмөлшеріартыпқысымыжоғарлапкетед.
Гистамин	гистамин капиллярларды венула,вена тітіктерінкеңейтеді,капиллярларменвенулаларқабырғасынселдіретіпзаттардыңөтуінжеделдетеді.
Ацетилхолин	артерияменвенаныкеңейтеді,тезбейтарапталады,холинэстеразаферметтіыдыратады.
Брадикинин	қантамырлардыкеңейтеді,карбоксипептидазаферметтіыдыратады.
Простагландиндер	адреналингеқарсыəсербереді,қантамырларынəсіресеартериолалардыкеңейтеді.
Тканьде жиналғанкөптегенметоболиттер	АТФ,АДФ,АМФ,К+иондары.бəріқантамырларынкеңейтеді.

№ 5тапсырма.Гемодинамикапараметрлерініңкейбіркөрсеткіштерінесептеу

Жұмысқақажетті:

1. 
   Пальпация əдісімен ЖЖЖ есептеу. Зерттелушінің эмоционалды реакциясын шеттеу мақсатында, есептеуді бірден емес ,тамырды қысқаннан кейін 30 сек, кейін жүргізеді.
   
2. 
   Коротков əдісімен қан қысымын анықтау.. Систолалық (СҚ) жəне диастолалық (ДҚ) кысымның көлемін анықтау.
   

СҚ-бірсистолакезіндежүректеншығатынқанкөлемі(ЖЖЖмин.70–75ретболғанда65 – 70 мл тең).

ДҚ-жүректің артериялардың ішіне артериялардың ішіне қан қысымжасайтыны,яғнижүрекқанныңартерияларғабелсендітүрдешығарылмауы
Савицкийбойыншагемодинамиканыесептеу
А.ОДҚесептеу.

ПҚ- пульстық қысымды, жəне ОДҚ орташа динамикалық қысымды формула бойынша есептейді:
. ПҚ=СҚ-ДҚ(мм.с.б.б.) ОДҚ=ПҚ/3+ДҚ (мм.с.б.б.)

Сау адамдарда ПҚ 35-тен 55-ке шейінгі мм с.б.б. арасында ауытқиды. Онымен жүректің жиырылғыштық қасиеті байланысты.

Орташа динамикалық қысым (ОДҚ) прекапиллярлардағы қанайналымды көрсетеді, бұл өзінше бір қанайналым жүйесінің потенциалы, ол тіндер капиллярына түсетін қан жылдамдығын анықтайды.

ОДҚ жасы ұлғайған сайын 85-тен 110-ға шейін мм с.б.б. жоғарлайды.

Əдебиеттерде ОДҚ -70 мм с.б.б. төмен болса онда гипотония деп, 110 мм с.б.б. жоғары болса — гипертония деп жазылған. АҚ ең тұрақты көрсеткіші болып, ОДҚ түрлі əсерлерден азғантай ғана өзгереді. Физикалық жүктеме кезінде ОДҚ-ның өзгерісі 5-10 мм с.б.б. жоғарламайды, ал ОҚ бұл жағдайда 15-30 мм с.б.б. жоғарлайды. ОДҚ-ның өзгерісі, 5-10 мм с.б.б. жоғары болса, онда бұл қанайналым жүйесінің бастапқы кезеңінің бұзылысы болып табылады.

Нəтижесі:

ПҚ=СҚ–ДҚ,қанныңсоққылықкөлеміменартериялықжүйеніңрезервтіксыйымдылығыныңқатынасынкөрсетеді(35-40мм.с.б.).
ОДҚ=қанныңүздіксізжылжужылдамдығын,қуаттылығынкөрсетіп,тұрақтыдеңгейдесақталадыОДҚ= ДҚ +1/3 ПҚ, (90мм.рт.ст.)

Қорытынды:

Пульстікжəнеорташадинамикалыққысымныңқалайөлшенетініжəнесоларқылы қалай жүректің жиырылғыштық қасиетінің байқалатыны туралыайтылды.
Б. СҚКменМҚК

Систолалық қанайналым көлемі (СҚК), немесе систолалық лақтырылыс (қанның соққылық көлемі) жүрекпен систола кезінде лақтырылатын қан көлемімен анықталады,. Бұл көлем жүректің жиырылғыштық функциясын көрсетеді.

Қан айналымның минуттық көлемі (жүректің минуттық көлемі немесе жүректік лақтырылыс) бұл жүрекпен 1 минут ішінде лақтырылатын қан көлемі.

Клиникада қантамырлар арқылы жүрекке катетер кіргізіп, тікелей МҚК –ң жəне СҚК аңықтауға болады. Лабораторияларда реография əдісін пайдаланады.. Бұл əдіс адам денесі арқылы өтетін өте жиі электр тоғына тіндердің электрлік кедергілері өзгерісін тіркеуге негізделген. Бұл өзгерістер жүрек систоласы кезінде тіндер мен мүшелердің қанға толуынан электр кедергісінің азаюына байланысты.

: СҚК пен МҚК анықтау Старра формуласы бойынша, СҚ,ПҚ,ДҚ, ЖЖЖ көрсеткіштерін зерттелетін адамның жастық ерекшелігін ескере отырып есептеледі:
СК= 101 + 0,5•ПҚ ― 0,6•ДҚ ― 0,6•Ж

Мұнда ПҚ жəне ДҚ ― пульстық жəне диастолалық кысым мм.с.б.б.., Ж― жасы

7-15 жастағы балалардың соққы көлемін есептеу үшін модифицир. (Н.А.Романцева, Н.С.Пугина): Старр формуласын колданады

СК = 40 + 0,5•ПҚ ― 0,6•ДҚ + 3,2•А

Минуттық қан көлемің есептеу формуласы:

МҚК= СК•ЖЖЖ

мұнда СҚК- қанның систолалық көлемі, ЖЖЖ –жүрек жиырылуының жиілігі немесе пульстік жиілік.

Тыныштықта сау адамда МҚК орташа 4,5-5 л тең. Физикалық жүктеме кезінде МҚК 4-6 есе өседі. Сау адамдарда МҚК жоғарлауы СҚК-ның жоғарлауына байланысты.

Жаттықпаған мен науқастарда МҚК жүрек ырғағының жиілеуіне байланысты жоғарлайды.

АртериалыққысымдыөлшепМҚҚжəнеСҚанықтаныз.

Нəтижесі:

СҚ(ҚСК)=101+0,5*40-0,6*78-0,6*12=67

МҚК=67*70=4690(4,7л)

Корытынды:Науқасадамменсауадамныңжүрекырғақтылығынжəнеминутынасоғылатынжүрексоғуынесептеуарқылыжүрекауруларынбайқауғаболады.
Орындағанстудент:Садық Рамазан топ:22-0291кфакультет:ТФП