Кенбайское месторождение нефти и газа. Кенбай каз. Кенбай 474312 с ш. 540842 в д. Hgяo страна

• Название: Кенбай каз. Кенбай 474312 с ш. 540842 в д. Hgяo страна
• Дата: 21.04.2021
• Размер: 452.77 Kb.
• Имя файла: Кенбайское месторождение нефти и газа.docx
• Тип: Документы; #197257

Кенбай мұнай және газ кен орны

Кенбай
каз.Кенбай
47°43′12″ с. ш. 54°08′42″ в. д.HGЯO
Страна	Казахстан
Регион	Атырауская область
Расположение	Кызылкогинский район
Кенбай
Кенбай

Кенбай Мұнай және газ кен орны-Атырау облысында, Доссор стансасының шығысында 90 км және Қызылқоға ауданы Кенбай ауылынан шығысқа қарай 10 км жерде орналасқан. Кен орнының құрылымы 1981 жылы сейсмикалық барлау және кешенді бұрғылау нәтижесінде құрылды. Орташа триас кезеңінің қабаттарында орналасқан 6 өнімді қабаттың үшеуі мұнай, қалғаны мұнай-газ. Өнімді қабаттар 1050-1386 м тереңдікте жатыр, мұнаймен қаныққан қабаттардың қалыңдығы 1,2—16,6 м, газ қабаты 1,2—11,0 М.өнімді қабаттар терригендік жыныстардан тұрады. Мұнай тығыздығы 0,807— 0,973 г/см3, құрамында күкірт 0,36— 0,76 %, ағаш шайыры 4,16—34 %, асфальт 0,08-11,48 %. Кен орны игеруге дайын.

Тұз үсті кешенінде көптеген мұнайгаз кенорындары белгілі (Кенбай, Доссор, Макат, Сагыз ж.б.) Кен орындары тұзды күмбездермен, антиклиналдармен және брахиантиклинал иілімдермен байланысты. Мұнайгазды қабаттардың тереңдігі 800-1000 м, сирегірек 2000-3000 м. Туран мұнайгазды провинциясы Оңтүстік Маңғыстау, Солтүстік Үстірт, Оңтүстік Торғай және Шу-Сарысу облыстарына бөлінеді. Оңтүстік Маңғыстау мұнайгазды облысы аттас мезозой ойысын қамтиды. Ең ірі кен орындары газдыконденсатты-мұнайлы Жетыбай және газдымұнайлы Өзен кен орындары 1961 ж. ашылып, қазіргі уақытқа дейін игеруде. Оңтүстік Маңғыстауда мұнайгаз кен орындары брахиантиклиналь және күмбезді көтерілімдермен байланысты. Коллекторлар бор, юра шөгінділерінде құмтастар, алевролиттер, триаста - доломиттер, доломиттенген әктастар, әктастар. Шоғырлардың кең тараған түрі қабатттық дөңбек-күмбезді, сирегірек қабаттық тектоникалық және литологиялық экрандалған. Шоғырлардың жатыс тереңдігі 3000-4000 м дейін. Маңғыстаудың юра шөгінділеріндегі мұнайдың құрамында парафин көп мөлшерде кездеседі. Солтүстік Үстірт мұнайгазды облысы 1964 ж. ашылды. Кен орындардың көпшілігі Бозащы көтерілімінде орналасқан (Қаламқас, Қаражанбас, Солтүстік Бозащы). Қазақстан геологтарының сұлбасы бойынша Бозащы көтерілімі Каспий маңы провинцияның Оңтүстік Эмба мұнайгазды облысына жатады. Кен орындары брахиантиклиналь және күмбез пішінді көтерілімдерге жатады. Кең тараған шоғырлар – қабаттық дөңбек-күмбезді, сирегірек тектоникалық, литологиялық және стратиграфиялық экрандалған шоғырлар кездеседі. Мұнайгазды сыйғызушы таужыныстар - құмтастар алевролиттер. Өнімдік горизонттардың жатыс тереңдігі 500 м-ден - 3000 м-ге дейін. Оңтүстік Торғай мұнайгаз облысы аттас ойпаңда орналасқан. Ойпаңның оңтүстігінде Арысқұм ойысы, Солтүстігінде Жыланшық ойысы орналасқан, олар Майбұлақ айыршығымен бөлінген. Оңтүстк Торғайдағы ең ірі кен орны Құмкөл (1984), Арысқұм, Қызылқия, Нұралы, Дощан, Майбұлақ, Ақшабұлақ ж.б. ашылған. Кен орындардың қимасында алты өнімді горизонт белгіленеді, неокомда – 2, юрада –4. Мұнайгаз сыйғызушы тау жыныстар – құмтастар, алевролиттер, гравелиттер. Мұнай және газ шоғырлары қабаттық дөңбек-күмбезді, сонымен бірге тектоникалық, стратиграфиялық, литологиялық экрандалған. Өнімді қабаттардың жатыс тереңдігі 1000-2000 м. Шу-Сарысу газды облысы аттас ойпаңда орналасқан. Шу-Сарысу ойпаңының шөгінді тысының қалыңдығы 5400 м, негізінді карбонатты, терригенді, тұзды девон, таскөмір, пермь шөгінділерінен тұрады. Палеозойдың қимасында екі тұз қабаты белгіленеді төменгі - фамен, жоғарғы - төменгі пермь. Бірінші газ кен орны Үшарал-Кемпіртөбе, Шу-Сарысу облысында 1962 ж. ашылды. Газ шоғырлары көмірсутекті – азот-гелий газдарынан тұрады. Кейінгі жылдары Солтүстік Үшарал, Айрақты, Придорожная, Амангельді, Орталық Малдыбай ж.б. кен орындары ашылды. Газды кешендерге жоғарғы девон (фамен), төменгі пермь шөгінділері жатады. Шоғыр түрлері – қабаттық дөңбек-күмбезді, тектоникалық және литологиялық экрандалған. Коллекторлар жарықшақтанған әктастар, доломитттер, құмтастар және алевролиттер. Газдың қоры айтарлықтай Амангелді кен орны өндірістік игеруге қосылды. Перспективасы жоғары аудандарға Зайсан ойысы, сонымен бірге Іле ойысы жатады. Соңғы жылдары көптеген зерттеушілер мұнай мен газ перспективасы бар аудандар қатарына Павлодар Ертіс маңы, Солтүстік Торғай, Солтүстік Балхаш маңы, Теңіз (Орталық Қазақстан) және Ортаңғы Сырдария шөгінді бассейндерін жатқызады.

  Қазақстан мұнай-газды провинциялары

Мұнайгазды провинция деп ірі тектоникалық құрылымды қамтитын, геологиялық құрылысы, даму тарихы, сонымен бірге мұнайгазды шөгінділердің стратиграфиясы біркелкі өңірлерді айтады.

Мұнайгазды облыс провинцияның бөлігі болуы мүмкін, немесе жекелеген құрылымы ретінде қарастырылады. Облыс көршілес территориялардан геологиялық құрылысы, даму тарихы, мұнайгазды кешендердің ерекшелігімен ажыратылады. Мұнайгазды аудан облыстың бір бөлігі. Аудан мөлшері орташа тектоникалық құрылымдарды қамтиды, біркелкі өнімді қабаттардың, мұнай-газ кенорындарының ұқсас түрлерімен сипатталады.

Каспий маңы провинциясының сипаттамасы

Қазақстанда Каспий маңы және Тұран мұнайгазды провинциялары, соның ішінде бірнеше мұнайгазды облыстар және перспективті өңірлер айқындалған. Қазіргі уақытта 200-ден астам мұнай, газ, мұнайгазды, газдыконденсатты кенорындары ашылған.

Каспий маңы ойпаңының геологиялық құрылысында үш кешен белгіленеді: тұз асты, тұз кешені, тұз үсті.Тұз асты кешенде – девон, таскөмір, төменгі пермь, тұз үсті кешенде - триас, ортаңғы – жоғарғы юра, төменгі бор және неоген (плиоцен) аймақтық өнімді қабаттар белгіленген. Каспий маңы провинцияның тұз асты шөгінділерінде Қашаған, Теңіз мұнай, Қарашығанақ газдыконденсатты кен орындары, Жанажол, Кенқияқ, Имашев, Урихтау, Алибекмола ірі кенорындары ашылған. Тұз асты шөгінділерінде массивтік шоғырлар кең тараған, сирегірек қабатты-массивтік шоғырлар кездеседі. Өнімді қабаттардың тереңдігі 2700-3600 м-ден (Жанажол) 3800-5500 (Теңіз, Қарашығанақ) дейін. Тұз асты газды-конденсатты мұнай шоғырларында күкіртті сутегінің мөлшері 24 % дейін барады.

Тұз үсті кешенінде көптеген мұнайгаз кенорындары белгілі (Кенбай, Доссор, Макат, Сагыз ж.б.) Кен орындары тұзды күмбездермен, антиклиналдармен және брахиантиклинал иілімдермен байланысты. Мұнайгазды қабаттардың тереңдігі 800-1000 м, сирегірек 2000-3000 м.

1965 жылға дейін бізде мұнай тек қана Ембі бассейнінен алынатын. 1965 жылдан бастап Маңғыстау кен орны елімізді мұнаймен қамтамасыз етуге атсалысты. Қазақстанда сирек кездесетін көмірсутек шикізатының қоры бар. Болжалған мұнай қоры бойынша еліміз әлемде 13-орын алады. Қазақстан сараптаушыларының бағалауынша мұнай мен газдың жалпы қоры 23 млрд тоннаны құраса, оның ішінде шамамен 13 млрд т Каспий қайраңына жинақталған. Қазіргі уақытта Қазақстан территориясында 250 мүнай-газ кен орны табылған, оның көбі республиканың батыс бөлігінен орын алған. Олардың арасында Теңіз сияқты ірі кен орындарында мұнайдың алынатын ресурсы 1 млрд тоннадан жоғары; Қарашығанақ мұнай-газ конденсаты кен орнында газ қоры 1,3 трлн м³ және алынатын конденсат қоры шамамен 700 млн т; сол сияқты Кенбай, Жаңажол, Жетібай, Қаламқас, Қаражанбас, Өзен, Құмкәл кен орындары ашылған. Тек Қарашығанақтың (1979 жылы ашылған, 450 км жер көлеміы алып жатыр) өзінде 21,3 трлн м³ табиғи газ, 644 млн т газ конденсаты, 189 млн т мұнай бар.

Кенбай газ-мұнай кен орны - Атырау
облысының Қызылқоға
ауданында, Доссор теміржол бекетінен шығысқа
қарай 90 шақырым қашықтықта орналасқан. Кен
орнының құрылымы 1981 жылы сейсмикалық
барлау және құрылымдық бұрғылау нәтижесінде
анықталған.
Кенбай газ-мұнай кен орны Солтүстік Қотыртас
және Шығыс Молдабек деген екі кеніштен
тұрады. Мұнайға қаныққан қабаттардың
қалыңдығы 1,2-16,6 м, газды қабат 1,2-11,0 м.
Мұнайдың тығыздығы 0,807 – 0,973 г/см3.



Кенбайдағы кешенді жұмыстар
Биыл елімізде ғана емес, әлемде күрделі кезең болғандығына қарамастан, «Қайнармұнайгаз» МГӨБ-на қарасты Кенбай кен орнының мұнай дайындау және айдау цехы жыл соңына үлкен жетістіктермен жетіп отыр.

Цех бастығының орынбасары Мұрат Сакиевтің айтуынша, Кенбай кен орнында қолдану мерзімі аяқталып тұрған мұнай-газ айырғыш қондырғысының 1-сатысы, газ айырғыш қондырғысының 2-сатысы ауыстырылды, Уаз кен алаңында жаңадан НГС іске қосылды. Сондай-ақ, Б.Жоламанов кен орнында мұнай-газ айырғыш қондырғысының 2-сатысы ауыстырылған. Бұған қоса, аталған кен орындарында қолдану мерзімі аяқталған реагенттер блогы, өндірістен келетін 4 жаңа коллектор жаңадан ауыстырылды.
Айта кетсек, реагенттер блогы талапқа сай 20 жыл мерзім бойы қолданылып, ескірген болатын.

– Әлемді шарлаған пандемияға, мұнай бағасының түсуіне қарамастан, жоспарланған жұмыстар іске асып, өндірістегі қондырғылар біраз жаңартылды. Өндіріске жаңадан келген қондырғылар мұнай өңдеуде, дайындауда, айдауда жұмыстың үзіліссіз жүруіне мол септігін тигізеді. Бұл компания басшылығының мұнайшылардың жұмысын жеңілдету бағытында көрсетіп жатқан қолдауы екенін сезінеміз, – дейді Кенбай кен орнының мұнай дайындау және айдау цехы бастығының орынбасары Мұрат Сакиев.

Жұмысшыларға алаңсыз жұмыс істеуіне барлық мүмкіндік туғызу – «Ембімұнайгаз» АҚ басты ұстанған қағидаты. 2018 жылы Қазақстан Республикасы мұнай-газ кешені қызметкерлерінің кәсіби мерекесіне орай «Қайнармұнайгаз» МГӨБ қарасты Кенбай кен орнында өткен салтанатты шарада 100 орындық жатақхана пайдалануға берілді. №3 жатақханаға толық күрделі жөндеу жұмыстары жүруде.

– Осы уақытқа дейін өзекті мәселе болып келген су айдау сорапханасына да күрделі жөндеу жұмыстары басталды. Нысанның салынғанына да 15 жылдай уақыт өтті. Күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізіп жатқан мердігер мекеме қараша айында тапсыруға уәде етіп отыр. Ал құбырларды, сораптарды ауыстыру, жай жөндеу жұмыстарын өз күшімізбен атқарып келеміз, – дейді Мұрат Ақниетұлы.
Қазіргі таңда мұнда бір ауысымда 44 адам еңбек етеді. Жас ерекшеліктеріне келсек, ұжымның денін – орта буын қызметкерлер құрайды.

КАСПИЙ МАҢЫ БАССЕЙНІНІҢ ОҢТҮСТІК-ШЫҒЫСЫНДАҒЫ ТҰЗҮСТІ МҰНАЙ КЕШЕНІНІҢ КЕЛЕШЕГІ

Б. А. ИСКУЖИЕВ (Атыраумұнайгазгеология МКБ), В. В. СЕМЕНОВИЧ (ММУ)

Елу жыл бойы Каспий жағалауындағы мұнай іздеу жұмыстарының негізгі объектісі Кенгиякта (1959 ж.) мұнай шоғырлары ашылғаннан кейін тұзүсті, алдымен бор және Юра, содан кейін триас және жоғарғы Пермь шөгінділері болды.

Сонымен бірге, мұнай-газдылығы Шығыс Еуропа платформасының шығыс шетінде – Печора синеклизасынан Орал-Еділ аймағының оңтүстік аймақтарына дейін орнатылған палеозойдың субкунгур тұзасты кешенінің болашағы туралы болжамдар айтылды. Каспий жағалауында ол Кеңқияқ (1969 ж.) мұнайының, Батыс-Теплов (1973 ж.) кен орындарындағы газдың өнеркәсіптік ағындарын алумен, 1979 жылы бірегей Астрахан, Қарашығанақ және Теңіз мұнай - газ конденсаты кен орындарының ашылуымен расталды. Тұз астындағы құрылымдық қабат мұнай мен газдың орасан зор ресурстарын қамтитыны дәлелденді, және Каспий маңы бассейні оларды Қазақстанда және жалпы ТМД-да өндірудің жаңа ірі базасына айналуы мүмкін. Алайда, тұз астындағы қабат Каспий маңы мегасинеклизасының порттық бөліктерінде 4-6 км тереңдікте, ал синеклизаның ортасына қарай 14 км – ге дейін орналасқан.ондағы мұнай кен орындарын іздеу техникалық және технологиялық тәртіптің қиындықтарымен байланысты, ал ашық кен орындарын игеру күрделі экологиялық мәселелерді шешуді қажет етеді.

Тұзасты кешенімен байланысты ашылулардан кейін тұзүсті шөгінділерінің мұнай-газдылығының жаңа аспектілері, ең алдымен, Каспий маңы аймағының оңтүстік – шығыс бөлігінде-ескі өндіруші Ембі ауданында екінші жоспарға ауысты. Алайда, соңғы 20 жыл ішінде мұнда 20-дан астам мұнай кен орны ашылды (сурет. 1), олардың ішінде ең ірісі – Кенбай. Тұз диапирлерінің құрылымы және олармен байланысты әртүрлі құрылымдық формалар туралы жаңа мәліметтер алынды, тұзақтардың антиклинальды түрлері анықталды, жоғарғы Пермь мен триастың терригендік кешені мақсатты түрде зерттеле бастады. Сондықтан тұзүсті шөгінділерінен көмірсутек шикізатын өндіруді кеңейту мүмкіндіктерін және олардың Қазақстанның экономикалық әлеуетін дамыту үшін маңызын қарастыру қажет.

Соңғы жылдары ашылған кейбір кен орындарының құрылымдық ерекшеліктерін қысқаша сипаттаймыз.

Кенбай кен орны (сурет.2, сурет.3) Орызқазған, Қырықмылтық, Жолдыбай Солтүстік кен орындарының арасында орналасқан Шығыс Молдабек және Солтүстік Қотыртас учаскелерін қамтиды. Ол ең көне мұнай аймағында соңғы жылдары ғана ашылды.

Тұз беті бойынша (VI шағылысатын горизонт) күмбез күмбезі (Шығыс Молдабек учаскесі) 740 м тереңдікте орналасқан, изогипс минус 820 м бойынша көтерілу мөлшері 5,2x1, 8 км, амплитудасы 80 м.тұз-күмбезді көтерілу асимметриялы түрде, оңтүстік-батыстан солтүстік-шығысқа бағытталған; оның оңтүстік-шығыс беткейі моноклиналды түрде осы бағытта және Солтүстік Қотыртас ауданында тұздың "карнизімен" күрделенген. Солтүстік-шығыс беткейі тік беткеймен шектелген. Триас шөгінділерінің беті бойынша (V шағылысатын горизонт) Шығыс Молдабек көтерілісі Солтүстік Қотыртас құрылымдық мұрынына өтетін,4,0x1, 8 км өлшемді сопақша пішінді антиклиналды білдіреді, бұл құрылымды бірқатар блоктарға бөлетін субмеридионалды және операциялық төгінділермен күрделенген. Ортаңғы Триас төбесінде Солтүстік Қотыртас минус 1070 м изогипс бойынша 4,6x1,5 км өлшемді брахиантиклиналды қатпарлы және амплитудасы 135 м. Шығыс Молдабек алаңының юра-бор кешенінің (III шағылысатын горизонт) құрылымдық жоспары триас шатырының құрылымына сәйкес келеді, Солтүстік Қотыртастың жоғарыда жатқан тау жыныстары кешені бойынша көтерілуі тіркелмейді.

Алаңның мұнай-газдылығы 1985 жылы анықталған, көмірсутектердің өнеркәсіптік кен орындары орта триаста (Солтүстік Қотыртас учаскесі) 1050-1300 м тереңдікте шоғырланған (суретті қараңыз. 3) және Шығыс Молдабек учаскесіндегі юра-бор кешенінде 350-620 және 200-340 м тереңдікте Кенбай кен орнының қимасында төменгі бор шөгінділерінде үш Горизонт (М-1 – М-III), юрада жеті Горизонт (Ю-1 – Ю-VII) және триаста алты Горизонт (Т, Т-I – Т-V) бөлінген. Қойнауқаттық, күмбезді, тектоникалық қалқаланған шоғырлар. Барлық барланған қорлардың 2/3 бөлігін құрайтын М-I горизонты баррем деңгейінің төбесінде жатыр және бүкіл аумақты бақылайды. Оның жалпы қуаты 40-тан 75 м-ге дейін, кен орнының биіктігі 84 м.горизонттағы газдың шығуы тәулігіне 3650-ден 5200 м3-ге дейін өзгереді. 5 мм штуцерде, Мұнай-5-тен 20 м3/тәул., максималды ағыны 74 м3/тәул (кесте).

Триас нысандары негізінен атқылайды, мұнай шығыны тәулігіне 0,3-тен 45,0 м3-ге дейін өзгереді.. газдың шығуы тәулігіне 46 000 м3 жетеді.

Барлаумен аяқталған, өнеркәсіптік санаттағы баланстық қоры 93 млн.т-дан асатын, алынатын қоры 30 млн. т-дан асатын Кенбай кен орны игеруге берілген және бүгінгі күні Ембі мұнай ауданында ең ірі болып табылады.

Мақат кен орнынан солтүстік-шығысқа қарай 32 км жерде орналасқан Матин кен орны 1986 жылы ашылған. Оңтүстік-Шығыс созылымның тұз үстіндегі антиклинальді көтерілуі құрылымды үш қанатқа: солтүстік-батыс, шығыс және Оңтүстік қанаттарға бөлетін тектоникалық бұзылулармен күрделенген.

Солтүстік-батыс қанатының шегінде 4 мұнай горизонты орнатылған: дәріхана және үш орта Юра (Ю-II – Ю-IV). Шығыс қанатында-неокомиялық (М – I-М-II) және ортаюралық (Ю – I-Ю-IV) мұнай кен орындары. Оңтүстік қанатта тек апт ғана өнімді.

Өнімді деңгейжиектердің мұнай дебиттері 0,12-ден 16,2 м3 / тәул. дейін өзгереді., газ -43 мың м3/тәул.

Жер үсті жағдайындағы мұнай мынадай сипаттамаға ие: тығыздығы 0,864–0,883 г/см3, күкірт құрамы 0,15–0,30 %, парафин 0,59– 0,67%, тұтқырлығы 20°С–42–163 мПа· с.

1988 жылы ашылған Қырықмылтық кен орны Қоры шағын Жыланқабақ, Дәулеталы мұнай кен орындары ауданында орналасқан және Қызылкөл мен Қарамұраттың ауырлық күшінің минимумдарын біріктіретін "гравитациялық" тілмен ұштастырылған. Бұл күрделі құрылым. Триас, юра және төменгі бор шөгінділері Мұнайлы бірнеше блоктарға бөлінген. Кен шоғырының түрі – қойнауқаттық, тектоникалық қалқаланған. Өнеркәсіптік өндіріс мүмкіндіктері Юра кешенімен байланысты, онда төрт (Ю-I – Ю-IV) мұнай горизонттары бөлінеді. Фонтандаушы объектілер, олардың 7 мм штуцердегі дебиттері тәулігіне 24,0–38,5 м3 құрайды. Триас және Бор майы ауыр, тұтқыр, шайырлы. Горизонттар (Т – I-Т-V және М – I-м–V) дебиті аз (әр түрлі деңгейлерде тәулігіне 0,2-1,7 м3), қорлар елеусіз.

Орысқазған кен орны 1978 жылы ашылған және криптодиапир типіндегі тұзды-күмбезді құрылыммен байланысты. Күмбез күмбезі сопақша, солтүстік-шығыс бағытта созылған. Үш сәулелі грабен құрылымның тұзүсті шөгінділері үш қанатқа бөлінеді: оңтүстік-батыс, солтүстік-батыс және оңтүстік-шығыс. 300-574 м тереңдікте Оңтүстік-Шығыс қанатының су асты бөлігінің төменгі Бор (а, Б қабаттары) және орта Юра (Ю – 1-Ю-III) шөгінділерінің, сондай-ақ құрылымның оңтүстік – батыс қанатының Орталық өрісінің (Ю-IV-Ю-VI және Ю-VIII Юра горизонттары) өнеркәсіптік мұнайлылығы белгіленген. Юра-бор мұнайы тығыздығы 0,871–0,894 г/см3, күкірттің төмен мөлшері (0,31–0,51 %), бензиннің төмен шығысы (200 °С дейін) – 2,0– 3,28 %.

Тұздың тік кемері ауданында, құрылымның Оңтүстік-Шығыс қанатында, 840-965 М тереңдік диапазонындағы триас шөгінділерінде тектоникалық экрандалған тұзақта жеті (Т-1 – т-VII) жоғары дебитті горизонттар анықталды. Триас мұнайы Юра майынан төмен тығыздығымен (0,798–0,849 г/см3), бензин фракцияларының үлкен шығымдылығымен (200 °С – қа дейін–10,0-38%) ерекшеленеді. Кен орны игерілуде.

1982 ж.Солтүстік Жолдыбай алаңында орта юрада газ-мұнай шоғырлары ашылды және триас шөгінділерінде газды көкжиек анықталды. Құрылым Жолдыбай-Жолдыбай Северный-Бажир тұз жотасында орналасқан,онда тұз ядросының ең аз тереңдігі 800 м құрайды. Юра горизонттарының тереңдігі (Мұнай және екі газ) 620-760 М. мұнайдың дебиті тәулігіне 7,1-ден 60 м3-ге дейін., тәулігіне 100 000 м3 дейін газ. 7 мм фитингте. Кен орны игеруге берілді.

Бұрын ашылған кен орындарының арасында орналасқан және ауданның тұзүсті кен орындарының ішіндегі ең ірісі болып табылатын Кенбай кен орнының ашылуы Ембі тұзүсті кешенінің нашар зерттелгендігін және Елеулі ашылулар мүмкіндігін куәландырады.

Ескі мұнай аймағында аталған кен орындарының орналасуы, өнімді горизонттардың төмен тереңдігі, мұнайдың жоғары тауарлық қасиеттері, тұз астындағы кешенмен салыстырғанда барлау шығындары мұнай өндіруді өте тиімді етеді. Көрсетілген кен орындарын барлау кезінде сынамалы пайдалануды қолдану қорлардың расталу деңгейін арттырады және олардың өнеркәсіптік игерілуін едәуір жылдамдатады. Нарықтық қатынастар жағдайында олар ерекше мәнге ие болады және адамдар үшін тек ірі ғана емес, сонымен қатар қорлары аз, тіпті ауыр мұнайы бар баланстан тыс кен орындарын да тиімді игере алады.

Геофизиктермен бірлесіп жүргізілген талдау Ойыл – Ембі өзені аралығында орналасқан аумақ, әсіресе Молдабек – Қотыртас, Орысқазған, Қопа кен орындарының солтүстігіндегі учаске айтарлықтай мұнай іздеуге қызығушылық тудыратынын көрсетті. Аудан сейсмикалық барлаумен зерттелмеген, құрылымдық-карталау бұрғылау деректері бойынша мұнай-газ білінулерімен толы. Іздестіру бұрғылауының бірінші кезектегі объектілері Айыртау, Қарақұдық, Қожа, Барлыбай Солтүстік-Батыс – Барлыбай – Самай, Тамдыкөл, Ойыл және басқалары болып табылады.

Іздестіру бұрғылауымен қатар, барлық жинақталған материалды қайта интерпретациялаумен қатар тұз үстіндегі кешенді зерттеу бойынша сейсмикалық барлау жұмыстарын күшейту қажет,

Участок	Горизонт	Глубина, м*	Плотность нефти, г/см3	Дебит нефти при различных динамических уровнях, м3/сут	Вязкость при 20 °С, Мпа*с	Содержание, %
						парафина	серы
Молдабек Восточный	М-I	199	0,917	0,2–30,0	580	1,3	0,4
	М-II	269	0,907	3,3–13,2	379	0,67	0,36
	М-III	312	0,892	4,2–34,5	206	0,27	0,26
	Ю-I	345	0,897	1,2–54,7	219	0,94	0,29
	Ю-II	375	0,887	14,4–40,8	148	0,78	0,29
	Ю-III	442	0,885	5,4 (штуцер 5 мм)	112	2,08	0,41
	Ю-IV	492	0,881	26,7 (штуцер 7 мм)	83	0,69	0,24
	Ю-V	515	0,877	7,8–25,8	78	1,33	0,31
	Ю-VI	525	0,877	1,1–18,0	77	1,09	0,29
	Ю-VII	611	0,876	до 39,0	80	0,71	0,36
Котыртас Северный	Т-I	1059	0,849	0,2–20,1(штуцер 3 мм)	14,9	1,02	0,36
	Т-II	1082	0,827	0,9–36,0(штуцер 7 мм)	10,23	1,02	0,36
	Т-III	1104	0,847	0,7–33,0(штуцер 7 мм)	9,61	0,88	0,39
	Т-IV	1159	0,842	0,6–45,4(штуцер 7 мм)	11,1	1,84	0,30
	Т-V	1185	0,795	2,2–41,0(штуцер 7 мм)	3,66	0,75	0,24

* Глубина по присводовым скважинам.

РИС. 1. СХЕМА МЕСТОРОЖДЕНИЙ ЭМБИНСКОГО НЕФТЕНОСНОГО РАЙОНА:



1 – надсолевые месторождения: 1 – Бакланий Северный, 2 – Доссор, 3 – Макат, 4 – Жолдыбай Северный, 5 – Ескене Южный, 6 – Байшонас, 7 – Сагиз, 8 – Кенбай, 9 – Орысказган, 10 – Копа, 11 – Карсак, 12–Кырыкмылтык, 13–Косшагыл, 14–Мунайлы; 2– район концентрации геолого-разведочных работ на 1992–1995 гг.;3 – линия нефтепровода; 4 – газопровод Средняя Азия – Центр

Кенбай Соленос қабаты бетінің құрылымдық картасы:



1-іздеу-барлау ұңғымалары; 2-тұз бетінің изогипстері; 3-тұздың тік құламасы; 4-бірінші бор (М – 1) горизонты шоғырының контуры; 5-үшінші триас (Т-III) горизонтының мұнайлы контуры

РИС. 3. ГЕОЛОГИЧЕСКИЙ РАЗРЕЗ МЕСТОРОЖДЕНИЯ КЕНБАЙ:



1 – стратиграфические границы; 2 – газоносный горизонт; 3 – нефтеносный горизонт; 4 – разломы; 5 – соленосные породы