ИКТ.ЛЕК8. Кибер ауіпсіздік
 Скачать 32.17 Kb.
|
|
Кибер қауіпсіздік Киберқылмыспен күрес шаралары Сіз боласыз: ықтимал қауіптерді анықтау интернет желісіндегі ықтимал қатерлерді анықтайсыз; компьютерді киберқылмыстан қалай қорғауға болатынын біліңіз компьютерді кибер қылмыстан қорғаудың жолдарын үйренесіз Киберқауіпсіздік дегеніміз не ? КИБЕРҚАУІПСІЗДІК - КОМПЬЮТЕРЛЕР МЕН ПАЙДАЛАНУШЫЛАР АҚПАРАТТАРЫНЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІ. ОЛ КИБЕРҚЫЛМЫСТЫҢ АЛДЫН АЛАДЫ. СОНЫМЕН ҚАТАР, КИБЕРҚАУІПСІЗДІК ЖЕЛІЛЕРДІҢ, ДЕРЕКТЕРДІҢ ЖӘНЕ ҚОСЫМШАЛАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІ ҮШІН МАҢЫЗДЫ Бұл не...? Коммуникациялық қауіпсіздік-коммуникация құралдарын, технологиялар мен контентті қорғайтын ұйым. Ақпараттық қауіпсіздік-бұл ақпаратты пайдаланатын , сақтайтын немесе беретін жүйелер мен аппараттық құралдарды қоса алғанда, ақпаратты және оның маңызды элементтерін қорғау. Тарихы Алғашқы киберқылмыс 1820 жылы болды. Алғашқы спам-хат 1978 жылы Arpanet арқылы жіберілді. Алғашқы вирус 1982 жылы Apple компьютеріне орнатылды. Киберқылмыс дегеніміз не ? Бұрынғы сипаттамалар "компьютерлік қылмыс" болды, "компьютердің көмегімен қылмыс". Сандық технологиялардың таралуымен анықтамаға " жоғары технологиялық "немесе" ақпараттық дәуірдегі қылмыс "сияқты жаңа терминдер қосылды. Сонымен қатар, Интернет басқа жаңа терминдерді енгізді "киберқылмыс "және" желілік " қылмыс. Басқа нысандарға "цифрлық", "электрондық", "виртуалды", "ақпараттық"нысандар кіреді, "жоғары технологиялық "және" технологиялық " қылмыс. Киберқылмыс дегеніміз не ? Киберқылмыс – біреу басқалардың компьютерлері мен желілерін рұқсатынсыз пайдаланған кездегі қылмыс. Киберқылмыспен айналысатын адамдар хакерлер деп аталады. Киберқылмыстың ең көп тараған түрлері: компьютерлік вирус; фишинг шабуылы; DDos(Қызмет көрсетуден бас тарту). Компьютерлік вирус Компьютерлік вирус қолданушылар мен компьютерлерге зиян келтіретін бағдарлама. Ол, сондай-ақ, басқа да компьютерлерге өзін тарата алады. Кейде ол жасырын “пайдалы” бағдарламалар түрінде келуі де мүмкін. Мысалы, вирустар қауіпсіздік бағдарламасының жаңартулары ретінде жасырынуы мүмкін. Вирус: 1. файлдарды ұрлауы немесе жоюы мүмкін; 2. бағдарламаларды басқаруы мүмкін; 3. компьютеріңізді басқа адамның басқаруына мүмкіндік беруі мүмкін. Фишинг Киберқылмыстың тағы бір түрі электрондық хаттар арқылы адамдарды алдап, спамдарды жіберу болып табылады. Адамдар электрондық поштада спамды ашып, өз ақпараттарын беріп қоюы мүмкін. Бұл фишинг алдауы деп аталады. Фишинг алдауы сенімді электрондық пошта сияқты көрінуі мүмкін. Ол сіздің аккаунтыңызға кіруіңізді сұрауы мүмкін. Хаттағы берілген сілтемені басқан кезде, жалған вебсайтқа кіреді. Сіз жалған вебсайтқа кірген болсаңыз, өзіңіздің логиніңіз бен құпия сөзіңізді хакерге берген болып саналасыз. Хакерлер сіздің шын аккаунтыңызды ашып, ақпаратты, тіпті, ақшаңызды ұрлауы мүмкін. DDoS (қызмет көрсетуден бас тарту) Хакерлер вирустарды пайдаланып, бір уақытта миллиондаған компьютерлер мен вебсайттарға шабуыл жасауы мүмкін. Бұл жағдайда шабуыл жасалған сайтқа шамадан тыс жүк түсіп, сайт өзінің жұмысын тоқтатуға мәжбүр болады. Мұндай шабуыл DDoS (қызмет көрсетуден бас тарту) деп аталады. Интернеттегі қауіпсіздік кеңестері Компьютерді қорғау үшін тек лицензияланған қауіпсіздік бағдарламаларын пайдаланыңыз! Интернетте жеке ақпаратты бермеңіз (мысалы, мекен-жай, парольдер, электрондық пошта мекенжайы немесе ұялы телефон нөмірі). Фотосуреттерді немесе бейнелерді жарияламас бұрын мұқият ойланыңыз. Егер сіз осындай фотосуреттерді Интернетте орналастырсаңыз, оларды басқа пайдаланушылар пайдалана алады. Сондықтан ол енді сенікі болмайды! Ешқашан ешкімге құпия сөздеріңізді айтпаңыз! Әлеуметтік желіні пайдалану кезінде достарыңызға сіз білмейтін адамдарды қоспаңыз. Олар қатты ерекшеленуі, сонымен қатар көрінеді. Интернетте кездескен адамдармен нақты өмірде кездеспеңіз. Ата-анаңызға кездесуді ұсынатын адамдар туралы айтыңыз. Интернетте ештеңе жарияламас бұрын мұқият ойланыңыз! Егер сіз олармен келіспесеңіз де, басқа адамдардың көзқарастарын құрметтеңіз. Егер интернеттегі бір нәрсе сізді ыңғайсыз, қауіпті немесе мазасыз сезінсе, веб-сайттан шығып, компьютерді өшіріп, ата-анаңызға дереу хабарлаңыз Терминология threat - қауіп – угроза to steal - ұрлау – красть crime - қылмыс – преступление to update - жаңарту – обновить to infect - жұқтыру – заражать to trust - сену – доверять to spread - тарату – распространять fake - жалған – фиктивный to post - орналастыру – размещать rules - ережелері – правила to commit - жасау – совершать spam - спам – спам social network - әлеуметтік желі - социальная сеть Неліктен бізді алаңдату керек ? Бұл Интернетте жасалған қылмыстық әрекет. Киберқылмыс-компьютер не құрал, не нысана, не екеуі де болған кезде пайда болады. Біз қалай қорғай аламыз ? Интернет арқылы деректерді жіберген кезде құпиялылық саясатын мұқият оқып шығыңыз. Шифрлау: көптеген веб-сайттар деректерді шифрлау үшін SSL (қауіпсіз Розетка қабаты) қолданады. Қашықтан қосылуды өшіріңіз Киберқауіпсіздіктің артықшылықтары Ол хакерлер мен вирустардан қорғайды. Біздің компьютерде қолданылатын киберқауіпсіздік қосымшасы апта сайын жаңартуды қажет етеді. Қауіпсіздік әзірлеушісі апта сайын бір рет дерекқорын жаңартады. Демек, жаңа вирус жойылды. Қорытынды Жалғыз шынымен қауіпсіз жүйе - бұл желіден ажыратылған және ажыратылған жүйе. Сонымен, қауіпсіз болудың жалғыз жолы - мұқият болу және ақылмен әрекет ету. |