Митохондрия. митохондрия. Кіріспе митохондрия эукариотты жасушаларды цитоплазмасында болатын ос мембраналы органоид. Мито жіп, хондрион тйіршік трізді.

• Название: Кіріспе митохондрия эукариотты жасушаларды цитоплазмасында болатын ос мембраналы органоид. Мито жіп, хондрион тйіршік трізді.
• Анкор: Митохондрия
• Дата: 24.02.2022
• Размер: 2.02 Mb.
• Имя файла: митохондрия.pptx
• Тип: Документы; #372489

КІРІСПЕ

• Митохондрия – эукариоттық жасушалардың цитоплазмасында болатын қос мембраналы органоид.
• Мито – жіп, хондрион – түйіршік тәрізді.
• Митохондрияның құрамында белоктар (60-70 %), липидтер (25-30%) , нуклеин қышқылдары (ДНҚ РНҚ) , витаминдер және т.б.

• Митохондрияларды ең бірінші 1850 жылы P. А. Келликер жәндіктердің Бұлшық еттерінен байкады, оған «сарқосома» деген термин берді (Бұлшық еттегі митохондрияларды осы кезге дейін осылай атап жүр).
• Альтман (1890 жылы) арнаулы бояулар арқылы митохондриялардың анық көрінетінін дәлелдеп, оларды «биобластылар» деп атады.
• Бенде 1898 жылы бұл органоидка митохондриялар деген ат берді.

Митохондрия пішіні

Митохондриялардың пішіні эллипсоидтыдан ұзартылған таяқшаға дейін өзгереді. Кейбір жасушаларда митохондрия саны өте аз (бірнеше дана), басқаларында бірнеше мың және ондаған мыңға жетеді. Кейбір жасушаларда митохондриялар цитоплазманың жалпы көлемінің 15-20% құрайды.
Жасушадағы митохондриялар қозғалып, көлемі мен пішінін өзгерте алады, бір-бірімен қосылып немесе кішірек ыдырай алады. Олар әдетте жасушаның метаболизмі ең қарқынды жүретін бөлігінде шоғырланған.

Митохондрия 2 мембранадан тұрады

Сыртқы мембранасы тегіс

Ішкі мембранада кристалы түзілім болады

Митохондрияның іші матрикс деп аталатын сұйық затпен толтырылған

Митохондрия құрылысы

Кристалар

Олар митохондрия осіне перпендикуляр орналасқан. Пластиналар немесе түтіктер түрінде болуы мүмкін. Кристалардың саны жасуша түріне байланысты өзгереді. Жүрек жасушаларында олардың саны бауыр жасушаларына қарағанда үш есе көп.

Олардың құрамында үш түрлі фосфолипидтер мен белоктар бар:

• катализатор - тотығу процестеріне қатысу;
• ферменттік - АТФ түзілуіне қатысады;
• тасымалдау – молекулаларды матрицадан сыртқа және кері тасымалдау

МАТРИКС

Митохондрияның өз қуысында митохондрия матриксі деп аталатын сұйық зат болады.

Ферменттердің, май қышқылдарының, белоктардың, РНҚ, митохондриялық рибосомалардың қоспасынан тұрады

Кейде матрикс электрондарды өткізбейтін шар немесе жұмыртқа тәрізді гранулалар болады. Бұл гранулалар Са+, Мg+ катиондар жинағы. Бұл ортаның болуы митохондриялардың катиондарды жинай алатындығының куәсі.

Қызметі : Оттегімен тыныс алудың бірінші кезеңін – Кребс циклін жүзеге асырады, нәтижесінде 2 АТФ молекуласы түзіледі.

• Митохондрияда рибосомалар болғандықтан, белок синтезі тұрақты жүреді.
• Митохондрия құрамындағы ДНҚ мен ядродағы ДНҚ молекуласының айырмашылығы:
• Молекулалық салмағы
• Нуклеотидтердің құрамы және орналасу тәртібі
• Митохондрияда жүретін ДНҚ синтезі ядродағы ДНҚ синтезімен байланысы жоқ. Митохондрия матриксінде РНҚ синтезі жүреді
• Митохондрияда РНҚ-ның информациялық, тасымалдаушы, рибосомды түрлері кездеседі