Куни: 24.01.19
|
Мактаб: №17
|
Муаллимнинг исми: Паттаева С
|
Синф:7
|
Қатнашганлар сони:
|
Қатнашмаганлар сони:
|
Мавзу:
|
Муғул истилосининг зардоблари
|
Дарс мақсадлари:
|
Муғул истилосининг зардоблари хақида маълумот олиш
|
Луғат бойлиги
|
Барунғор, кул, жуңғор, «Яса», қурилтой, улис
|
Қадриятларни ёритиш
|
Ватанни севишга, инсонпарварликка, миллатаро дустлик муносабатларини шакллантириш
|
Фанлараро боғланиш
|
География
|
Ўзлаштирилган малакалар
|
Муғул истилосининг зардоблари
|
|
Дарснинг бориши
|
Режаланган вақт
|
Дарсда режаланган иш-ҳаракатлар
|
Ресурслар
|
Боши
|
Саломлашиш
Давоматни текшириш
Уқувчиларни 3 гурухга булиш
1-топширма. Тест саволлари
ТЕСТ
1. Чингизхоннинг хаёт кечирган йиллари?
А) 1145-1227 йй. В) 1155-1227 йй. С) 1255-1295 йй. Д) 1255-1285 йй. Е) 1155-1225 йй.
2. Мўғул давлатининг пойтахти?
А) Болсоғун В) Исфижоб С) Янги кент Д) Ашнас Е) Қорақурим
3. Чингизхон давлатининг ҳудуди ва аҳолиси қанча харбий-маъмурий округларга бўлинган.
А) 3 В) 4 С) 5 Д) 10 Е) 95
4. Чингизхон Ўтрорга 500 туядан иборат савдо карвонини қайси йили жўнатди?
А) 1218 йй В) 1219 йй С) 1203 йй Д) 1204 йй Е) 1215 йй
5."Инсон ўзининг қарамлигига бу халқларни бўйсиндириши ва уларни қатъий тартибга итоат қилдириши учун қанчалик ирода ва кучи ва қобилиятига эга бўлиши керак эди?" деб ёзган тадқиқотчи?
А) Г.Н.Потанин В) М.И.Иванин С) Ал Марзавий Д) А.Р.Беруний Е) М.Қашғарий
6. "Гўбалиқ" номини олган шаҳар?
А) Боласоғун В) Ўтрор С) Сиғаноқ Д) Ашнас Е) Суяб
7. Тимучин Мўҳғулистон асосий қабилаларининг бирлашувини тугатди.
А) 1218-1223 йй. В) 1203-1204 йй. С) 1220-1225 йй. Д) 1221-1226 йй. Е) 1222-1225 йй.
8. Девор қулатувчи, тош отувчи ва оташ отувчи аслаҳалар мўғулларда бўйсундирилгандан кейин пайдо бўлди.
А) Шимолий Хитой В) Ҳиндистон С) Мовароуннаҳр Д) Қорахонийлар Е) Эрон
9. Мўғуллар истилоси арафасида Мовароуннаҳр, Эрон ва Қозоғистон жанубини бирлаштирган
А) Тароз В) Қўқон С) Хоразм Д) Ўтрор Е) Болосоғун
10. Қозоғистон ва Ўрта Осиёга Чингизхоннинг юришининг бошланиши учун сабаб бўлди
А) “Ўтрор офати” сабаб бўлди В) Хоразмшоҳ Муҳаммад ҳокимиятининг заифлашуви
С) Мўғулистоннинг ўзидаги жут Д) Жўчи хоннинг вафоти
Е) “Суяб офати” сабаб бўлди
2-топширма .Мослаштириш
Муғуллар давлатиниг ташкил топиши
|
|
А-1211-1215 йй
|
Муғуллар томонидан шимолий Хитойнинг босиб олиниши
|
|
Б-1206 й
|
Муғуллар томонидан бутун худудининг босиб олиниши
|
|
В-1219-1224 йй
|
Чингизхон вафот этди
|
|
Г-1217 й
|
Мугуллар томонидан Сибир халқларини буйсиндириши
|
|
Д-1227 й
|
Чингизхон Кушликнинг Жетисувдаги ерларини босиб олиш учун Жебе нуённи отлантирди
|
|
Е-1207-1211 йй
|
|
интернет
|
Ўртаси
|
Сергіту сәті- логикалық сұрақтар
3-топширма. Термин сузлар
Яса-Давлатнинг асосий қонуни
Барунғор-унг қанот
Кул-марказий қанот
Жунғор-чап қанот
Қурилтой-«Яса» буйича давлат хокимиятининг олий органи. У йилига бир марта ез ойида чақирилди
Улус-булиб берилган ерлар улус деб аталди
Янги мавзу
Шарқий Туркистон ва Жетисувни босиб олгандан кейин Қозоғистоннинг жануби ва Ўрта Осиёга йўл очилди. Бу ўлкага юриш бошланишига “Ўтрор офати» асосий сабаб бўлган. Чингизхон юборган 450 одами бор 500 туялик савдо карвони 1218 йили Ўтрор шаҳрига етиб келади. Карвоннинг савдо сотиқдан кўра жосуслик мақсадида келганини билган Ўтрор ҳокими Ғайирхон Хоразмшоҳ билан келишиб, карвонни ҳибсга олади, одамларини қириб ташлайди. Шу воқеа баҳонасида Чингизхон уларга қарши уруш очади.
1219 йилда Чингизхоннинг 150 минг кишилик лашкари Иртишдан Сирдарёга томон йўл олади. Чиғатой ва Ўғадой бошлаган туманлар Ўтрорни қамал қилади. Жўчи бошчилигидаги лашкарлар Сирдарёнинг қуйи оқимидаги шаҳарларга отланади. Учинчи гуруҳ сирдарёнинг юқори оқмимидаги шаҳар ва қишлоқ-кентларни эгаллашга, Чингизхоннинг кичик ўғли Тулуй эса Бухорони забт этишга юборилади. Ўтрор шаҳри олти ой қаршилик кўрсатган. Фақат Хоразмшоҳ ёрдамга юборган Қорача ҳожиб мўғулларга сотилиб, дарвозаниочгандан кейингина шаҳар мағлубиятга учраган. Сиғноқ шаҳри ҳам уч ойгача, Ашнас шаҳри 15 кунгача таслим бўлмаган. Бу қаршиликлар маҳаллий халқнингўз ерини ёвга бермаслик учун мардона курашганини кўрсатади. Лекин ёвнинг беҳисоб қўшинлари қаршилик кўсатган шаҳарлар аҳолисини аёвсиз қириб, мол-мулкини талаб, шаҳарни вайрон қилади. Шулар қаторида Ўзганд, Барчинлиғкент шаҳарлари ҳам босқинчилар қўлига тушади. 1219-1220 йилларда Сирдарё бўйидаги шаҳарлар тўлиқ мўғуллар тасарруфига ўтди.
Мўғуллар истилосининг зарбдорлари. Мўғуллар босқинчилигининг оқибатлари ниҳоятда мудҳиш бўлди. Жетисув ўлкасининг аҳолиси мўғул босқинчилигига у қадар қаршилик кўрсатмаганига қарамай, шаҳар ва қишлоқлар ҳувиллаб , бўш қолди. Агар бу ўлкада мўғуллар ҳужумига қадар 200 дан ортиқ аҳоли яшайдиган ерлар мавжуд бўлса, ундан кейин ХІІІ-ХІV асрларда ўлкада бор- йўғи 20 га яқин шаҳар ва қишлоқлар қолган. Ювош шаҳар деб аталган Болосоғуннинг ўзи у ёқда турсин, ўрни ҳам йўқ қилиб юборилган. Сирдарё бўйидаги шаҳарларнинг нақадар шафқатсизлик билан босиб олинганлиги Ўтрор шаҳри ўрнида олиб борилган археологик текширишлар пайтида маълум бўлди. Масалан, шаҳарнинг марказий қўрғонининг бир хонасидан 20-30 одамнинг бош суяклари топилганлигини исботлайди.Мўғул босқинчилиги шаҳар маданиятининг тараққиётига катта тўсиқ бўлди. Шаҳар маданияти тушкунликка учради. Деҳқончилик соҳаси издан чиқди. Халқаро алоқалар бутунлай тўхтади. Энг асосйси, шаклланиши 150-200 йилга орқага сурилди. Шу тариқа, мўғуллар истилоси Қозоғистондаги ижтимоий-иқтисодий тараққиёт жараёнига катта салбий таъсир кўрсатди.
Мўғуллар босқинчилигидан кўрган талофатлар?
Жетисув ўлкасида мўғуллар ҳужумига қадар 200 дан ортиқ аҳоли яшайдиган
ерлар мавжуд бўлса, ундан кейин ХІІІ-ХІV асрларда ўлкада бор-йўғи
20 га яқин шаҳар ва қишлоқлар қолган.
Боласоғун шаҳрининг ўрни умуман йўқ қилиб юборилган.
Деҳқончилик соҳаси издан чиқди.
Халқларнинг этник таркиби тубдан бузилди.
Қозоқ халқининг шаклланиши 150-200 йилга орқага сурилди.
Қозхоғистондаги ижтимоий-иқтисодий тараққиёт жараёнига катта салбий таъсир кўрсатди.
|
|
Якуни
|
Уйга вазифа: Чингизхоннинг таржимаихоли хақида езиб келинг
|
|
Саралаш – Сиз қўшимча ёрдам беришни қандай режалайсиз? Қобилиятли ўқувчиларга топшириқларни қандай мураккаблаштиришни режалаштирдингиз
|
Баҳолаш: Ўқувчиларнинг ўзлаштиришини қандай режалайсиз?
|
Техника хавфсизлиги ва меҳнатни муҳофаза қоидалари
|
Рефлексия: ривожланишга туртки
1. Дарснинг ўқув мақсадлари тўғри танланганми?
2. Бугун ўқувчилар нима билди?
3. Синфдаги аҳвол қандай бўлди?
4. Мен режалаган саралаш ишлари фойдали бўлдими?
5. Мен берилган вақт оралағида барига улгурдимми?
6. Мен ўз режамга қандай тузатишлар киритдим? Нима учун?
|
Қуйидаги бўш ўринга дарс ҳақидаги фикрингизни ёзинг. Дарсингизнинг мавзусига мос келадиган саволларга жавоб беринг..
1.
2.
3.
4.
5.
6.
|
|
Якуний баҳолаш (сарҳисоб)
Қандай икки нарса муваффақиятли бўлди? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Қандай икки нарса дарсни яхшилай олади? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Дарс давомида мен синф ёки якка ўқувчи ҳақида кейинги дарсимни яхшилашга ёрдамлашадиган нима билдим?
|
Куни:
Синф:
|
Мактаб: №17
Муаллимнинг исми: Паттаева С
Қатнашганлар сони: Қатнашмаганлар сони:
|
Мавзу:
|
|
Дарс мақсадлари:
|
|
Луғат бойлиги
|
|
Қадриятларни ёритиш
|
|
Фанлараро боғланиш
|
|
АКТни қўллаш:
|
|
Ўзлаштирилган малакалар
|
|
|
Дарснинг бориши
|
Режаланган вақт
|
Дарсда режаланган иш-ҳаракатлар
|
Ресурслар
|
Боши
|
|
интернет
|
Ўртаси
|
|
|
Якуни
|
|
|
Саралаш – Сиз қўшимча ёрдам беришни қандай режалайсиз? Қобилиятли ўқувчиларга топшириқларни қандай мураккаблаштиришни режалаштирдингиз
|
Баҳолаш: Ўқувчиларнинг ўзлаштиришини қандай режалайсиз?
|
Техника хавфсизлиги ва меҳнатни муҳофаза қоидалари
|
Рефлексия: ривожланишга туртки
1. Дарснинг ўқув мақсадлари тўғри танланганми?
2. Бугун ўқувчилар нима билди?
3. Синфдаги аҳвол қандай бўлди?
4. Мен режалаган саралаш ишлари фойдали бўлдими?
5. Мен берилган вақт оралағида барига улгурдимми?
6. Мен ўз режамга қандай тузатишлар киритдим? Нима учун?
|
Қуйидаги бўш ўринга дарс ҳақидаги фикрингизни ёзинг. Дарсингизнинг мавзусига мос келадиган саволларга жавоб беринг..
1.
2.
3.
4.
5.
6.
|
|
Якуний баҳолаш (сарҳисоб) (Жалпы баға)
Қандай икки нарса муваффақиятли бўлди? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Қандай икки нарса дарсни яхшилай олади? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Дарс давомида мен синф ёки якка ўқувчи ҳақида кейинги дарсимни яхшилашга ёрдамлашадиган нима билдим?
|
Куни:
Синф:
|
Мактаб: №17
Муаллимнинг исми: Паттаева С
Қатнашганлар сони: Қатнашмаганлар сони:
|
Мавзу:
|
|
Дарс мақсадлари:
|
|
Луғат бойлиги
|
|
Қадриятларни ёритиш
|
|
Фанлараро боғланиш
|
|
АКТни қўллаш:
|
|
Ўзлаштирилган малакалар
|
|
|
Дарснинг бориши
|
Режаланган вақт
|
Дарсда режаланган иш-ҳаракатлар
|
Ресурслар
|
Боши
|
|
интернет
|
Ўртаси
|
|
|
Якуни
|
|
|
Саралаш – Сиз қўшимча ёрдам беришни қандай режалайсиз? Қобилиятли ўқувчиларга топшириқларни қандай мураккаблаштиришни режалаштирдингиз
|
Баҳолаш: Ўқувчиларнинг ўзлаштиришини қандай режалайсиз?
|
Техника хавфсизлиги ва меҳнатни муҳофаза қоидалари
|
Рефлексия: ривожланишга туртки
1. Дарснинг ўқув мақсадлари тўғри танланганми?
2. Бугун ўқувчилар нима билди?
3. Синфдаги аҳвол қандай бўлди?
4. Мен режалаган саралаш ишлари фойдали бўлдими?
5. Мен берилган вақт оралағида барига улгурдимми?
6. Мен ўз режамга қандай тузатишлар киритдим? Нима учун?
|
Қуйидаги бўш ўринга дарс ҳақидаги фикрингизни ёзинг. Дарсингизнинг мавзусига мос келадиган саволларга жавоб беринг..
1.
2.
3.
4.
5.
6.
|
|
Якуний баҳолаш (сарҳисоб) (Жалпы баға)
Қандай икки нарса муваффақиятли бўлди? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Қандай икки нарса дарсни яхшилай олади? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Дарс давомида мен синф ёки якка ўқувчи ҳақида кейинги дарсимни яхшилашга ёрдамлашадиган нима билдим?
|
Куни:
Синф:
|
Мактаб: №17
Муаллимнинг исми: Паттаева С
Қатнашганлар сони: Қатнашмаганлар сони:
|
Мавзу:
|
|
Дарс мақсадлари:
|
|
Луғат бойлиги
|
|
Қадриятларни ёритиш
|
|
Фанлараро боғланиш
|
|
АКТни қўллаш:
|
|
Ўзлаштирилган малакалар
|
|
|
Дарснинг бориши
|
Режаланган вақт
|
Дарсда режаланган иш-ҳаракатлар
|
Ресурслар
|
Боши
|
|
интернет
|
Ўртаси
|
|
|
Якуни
|
|
|
Саралаш – Сиз қўшимча ёрдам беришни қандай режалайсиз? Қобилиятли ўқувчиларга топшириқларни қандай мураккаблаштиришни режалаштирдингиз
|
Баҳолаш: Ўқувчиларнинг ўзлаштиришини қандай режалайсиз?
|
Техника хавфсизлиги ва меҳнатни муҳофаза қоидалари
|
Рефлексия: ривожланишга туртки
1. Дарснинг ўқув мақсадлари тўғри танланганми?
2. Бугун ўқувчилар нима билди?
3. Синфдаги аҳвол қандай бўлди?
4. Мен режалаган саралаш ишлари фойдали бўлдими?
5. Мен берилган вақт оралағида барига улгурдимми?
6. Мен ўз режамга қандай тузатишлар киритдим? Нима учун?
|
Қуйидаги бўш ўринга дарс ҳақидаги фикрингизни ёзинг. Дарсингизнинг мавзусига мос келадиган саволларга жавоб беринг..
1.
2.
3.
4.
5.
6.
|
|
Якуний баҳолаш (сарҳисоб) (Жалпы баға)
Қандай икки нарса муваффақиятли бўлди? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Қандай икки нарса дарсни яхшилай олади? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Дарс давомида мен синф ёки якка ўқувчи ҳақида кейинги дарсимни яхшилашга ёрдамлашадиган нима билдим?
|
Куни:
Синф:
|
Мактаб: №17
Муаллимнинг исми: Паттаева С
Қатнашганлар сони: Қатнашмаганлар сони:
|
Мавзу:
|
|
Дарс мақсадлари:
|
|
Луғат бойлиги
|
|
Қадриятларни ёритиш
|
|
Фанлараро боғланиш
|
|
АКТни қўллаш:
|
|
Ўзлаштирилган малакалар
|
|
|
Дарснинг бориши
|
Режаланган вақт
|
Дарсда режаланган иш-ҳаракатлар
|
Ресурслар
|
Боши
|
|
интернет
|
Ўртаси
|
|
|
Якуни
|
|
|
Саралаш – Сиз қўшимча ёрдам беришни қандай режалайсиз? Қобилиятли ўқувчиларга топшириқларни қандай мураккаблаштиришни режалаштирдингиз
|
Баҳолаш: Ўқувчиларнинг ўзлаштиришини қандай режалайсиз?
|
Техника хавфсизлиги ва меҳнатни муҳофаза қоидалари
|
Рефлексия: ривожланишга туртки
1. Дарснинг ўқув мақсадлари тўғри танланганми?
2. Бугун ўқувчилар нима билди?
3. Синфдаги аҳвол қандай бўлди?
4. Мен режалаган саралаш ишлари фойдали бўлдими?
5. Мен берилган вақт оралағида барига улгурдимми?
6. Мен ўз режамга қандай тузатишлар киритдим? Нима учун?
|
Қуйидаги бўш ўринга дарс ҳақидаги фикрингизни ёзинг. Дарсингизнинг мавзусига мос келадиган саволларга жавоб беринг..
1.
2.
3.
4.
5.
6.
|
|
Якуний баҳолаш (сарҳисоб) (Жалпы баға)
Қандай икки нарса муваффақиятли бўлди? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Қандай икки нарса дарсни яхшилай олади? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Дарс давомида мен синф ёки якка ўқувчи ҳақида кейинги дарсимни яхшилашга ёрдамлашадиган нима билдим?
|
Куни:
Синф:
|
Мактаб: №17
Муаллимнинг исми: Паттаева С
Қатнашганлар сони: Қатнашмаганлар сони:
|
Мавзу:
|
|
Дарс мақсадлари:
|
|
Луғат бойлиги
|
|
Қадриятларни ёритиш
|
|
Фанлараро боғланиш
|
|
АКТни қўллаш:
|
|
Ўзлаштирилган малакалар
|
|
|
Дарснинг бориши
|
Режаланган вақт
|
Дарсда режаланган иш-ҳаракатлар
|
Ресурслар
|
Боши
|
|
интернет
|
Ўртаси
|
|
|
Якуни
|
|
|
Саралаш – Сиз қўшимча ёрдам беришни қандай режалайсиз? Қобилиятли ўқувчиларга топшириқларни қандай мураккаблаштиришни режалаштирдингиз
|
Баҳолаш: Ўқувчиларнинг ўзлаштиришини қандай режалайсиз?
|
Техника хавфсизлиги ва меҳнатни муҳофаза қоидалари
|
Рефлексия: ривожланишга туртки
1. Дарснинг ўқув мақсадлари тўғри танланганми?
2. Бугун ўқувчилар нима билди?
3. Синфдаги аҳвол қандай бўлди?
4. Мен режалаган саралаш ишлари фойдали бўлдими?
5. Мен берилган вақт оралағида барига улгурдимми?
6. Мен ўз режамга қандай тузатишлар киритдим? Нима учун?
|
Қуйидаги бўш ўринга дарс ҳақидаги фикрингизни ёзинг. Дарсингизнинг мавзусига мос келадиган саволларга жавоб беринг..
1.
2.
3.
4.
5.
6.
|
|
Якуний баҳолаш (сарҳисоб) (Жалпы баға)
Қандай икки нарса муваффақиятли бўлди? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Қандай икки нарса дарсни яхшилай олади? (ўқитишни ҳамда ўқишниям ҳисобга олинг)
1.
2.
Дарс давомида мен синф ёки якка ўқувчи ҳақида кейинги дарсимни яхшилашга ёрдамлашадиган нима билдим?
|
Скачать 107.96 Kb.