-нікі / -дікі / -тікі жұрнақтары (Аффиксы принадлежности) \Чей? Чья? Чьё? Кого?Чего?\ Егер сөз соңында
| а, е, ы, і, я
| -нікі
| Ер-тоқым кімдікі?
| Баланікі
ұлынікі
| л, р, ж, з, и, й, м, н, ң, ю,у
| -дікі
| Түйме ненікі?
| Қамзолдікі
| б, в, г, д, к, қ, п, с, т, ф, х, ч, ш, щ
| -тікі
| Шапан кімдікі?
| Саматтікі
Талаптікі
|
Шартты рай (условное наклонение глагола)
Подарил бы, выучил бы, когда я устал
Етістіктің түбір + -са/-се + жіктік жалғау
Мен
| сыйласам, оқысам, ерінсем
|
-са/-се
| -м
| Сен
| сыйласаң, оқысаң, ерінсең
| -ң
| Сіз
| сыйласаңыз, оқысаңыз, ерінсеңіз
| -ңыз/-ңіз
| Ол
| сыйласа, оқыса, ерінсе
| -
|
Біз
|
сыйласақ, оқысақ, ерінсек
|
-қ/-к
| Сендер
| сыйласаңдар, оқысаңдар, ерінсеңдер
| -ңдар/-ңдер
| Сіздер
| сыйласаңыздар, оқысаңыздар, ерінсеңіздер
| -ңыздар/-ңіздер
| Олар
| сыйласа, оқыса, ерінсе
| -
|
Келер шақ (будущее время глагола)
Келер шақ образуется с помощью суффиксов -а,-е,-й + ж.ж.
Мысалы:
Жұрнақ Жалғау
Мен
| жазамын, келемін, жинаймын
|
-а/-е-/-й
| -мын/-мін
| Сен
| жазасың, келесің, жинайсың
| -сың/-сің
| Сіз
| жазасыз, келесіз, жинайсыз
| -сыз/-сіз
| Ол
| жазады, келеді, жинайды
| -ды/-ді
|
Біз
|
жазамыз, келеміз, жинаймыз
|
-мыз/-міз
| Сендер
| жазасыңдар, келесіңдер, жинайсыңдар
| -сыңдар/-сіңдер
| Сіздер
| жазасыздар, келесіздер, жинайсыздар
| -сыздар/-сіздер
| Олар
| жазады, келеді, жинайды
| -ды/-ді
|
Өткен шақ (прошедшее время глагола)
Өткен шақ образуется с помощью суффиксов –ды, -ді, -ты,-ті + ж.ж
Мысалы: Жұрнақ Жалғау
Мен
| жаздым, келдім, аштым, іштім
| -ды/-ді/
-ты/-ті
| -м
| Сен
| жаздың, келдің, аштың, іштің
| -ң
| Сіз
| жаздыңыз, келдіңіз, аштыңыз, іштіңіз
| -ңыз/-ңіз
| Ол
| жазды, келді, ашты, ішті
| -
|
Біз
|
жаздық, келдік, аштық, іштік
|
-к,-қ
| Сендер
| жаздыңдар, келдіңдер, аштыңдар, іштіңдер
| -ңдар,/-ңдер
| Сіздер
| жаздыңыздар, келдіңіздер, аштыңыздар, іштіңіздер
| -ңыздар/-іңіздер
| Олар
| жазды, келді, ашты, ішті
| -
| |