ғұн тайпасы. 1-сабақ. Ғұн тайпаларының бірігіуі. НрСлтан аласы Білім беруді жаырту орталыы

• Название: НрСлтан аласы Білім беруді жаырту орталыы
• Анкор: ғұн тайпасы
• Дата: 17.05.2022
• Размер: 0.58 Mb.
• Имя файла: 1-сабақ. Ғұн тайпаларының бірігіуі .pptx
• Тип: Документы; #533843

Нұр-Сұлтан қаласы Білім беруді жаңғырту орталығы

IV Бөлім Ғүндар

Сабақтың тақырыбы: Ғұн тайпаларының бірігуі 1-сабақ

5-сынып. Қазақстан тарихы

Пән мұғалімі: Медеуова Назира Жетписбаевна, №72 мектеп-лицейінің тарих пәні мұғалімі

1.Суретте не бейнеленген? 2.Картадан қаңлылардың шығыстағы көршілерін ата

Сабақтың тақырыбы: Ғұн тайпаларының бірігіуі Оқу мақсаты: 5.3.1.3 – Картадан ғұндардың аймағын анықтау; 10.3.1.8 – Ғұндардың тұрмыс-тіршілігін сипаттау:

Бағалау критерийлері:

• Ғұн тайпаларының орналасқан аймағын біледі;
• Ғұн мемлекетінің құрылу тарихын түсіндіреді;
• Деректер арқылы ғұндардың тұрмыс-тіршілігін анықтайды

• Ғұн этнонимі алғаш рет б.з.д III ғ Қытай деректерінде «гун»,»хун»атауымен кездеседі.

Ғұндардың бастапқы мекендеген аймағы Солтүстік Қытай,Моңғолия,Байкал,Ордос

Қазақстанға қоныстанған ғұн тайпаларының аймағы

А дерегі

Ғұндар Қытайдың солтүстігін мекендейді.Су мен шөптің жағдайына байланысты бір жайылымнан екінші жайылымға көшеді.Үй малынан жылқы,ірі қара,қой,ешкі,кейбірі түйе өсіреді.Олар малдың етімен тамақтанып,терісі мен жүнін киім қылады,аң терісін жамылады.

Ғұндар көшпелі мал шаруашылығымен айналысқан

Ә дерегі Жылқы ғұндардың тұрмыс-тіршілігінде маңызды рөл атқарды

Б дерегі

Олар ертелі-кеш ат үстінен түспейді.Маңызды істер туралы кеңесетін болса,кеңесті де ат үстінде отырып өткізеді.Ат үстінде тамақтанады,тіпті ұйықтап алады

В дерегі

Олар бейбіт кезде мал бағып,аң-құс аулайды.Балалар қойға мініп,садақ тарта алады және құстар мен тышқандарды ата біледі.Ал біраз өскен соң түлкілер мен қояндарды атады

С дерегі

Олар соғыс болмаған кезде тынығады әрі қамсыз тіршілік етеді,әркім қолында барына қанағат етеді

Ғұндардың баспаналары киіз үй мен жертөле болды

Д дерегі

• Солтүстік жерлерде суық ерте түсіп,тары себуге қолайсыз болса да,ғұндардың жерінде тары егілді

Қолөнер

Полихромдық стиль

1-тапсырма. Берілген ұғымдарды тұжырымдармен жікте 1. Құмыра,көзе,ат әбзелдері 2.Қоян,түлкі,елік 3.Олар бейбіт кезде мал бағып,аң-құс аулайды 4.Ғұндар қолөнердің барлық түрін жасады 5.Су мен шөптің жағдайына байланысты бір жайылымнан екінші жайылымға көшті 6.Жылқы,қой,ірі қара 7. Тары дәндері,дәнүккіштер 8.Ғұндар тарыны көп өсірген

Шаруашылық,кәсіп түрі	Заттай дерек	Жазбаша дерек
Көшпелі мал шаруашылығы
Егіншілік
Қолөнер
Аңшылық

Дұрыс жауабы

Шаруашылық,кәсіп түрі	Заттай дерек	Жазбаша дерек
Көшпелі мал шаруашылығы	6.Жылқы,қой,ірі қара	5.Су мен шөптің жағдайына байланысты бір жайылымнан екінші жайылымға көшіп отырды
Егіншілік	7.Тары дәндері,дәнүккіштер	8.Ғұндар тарыны көп өсірді
Қолөнер	1. Құмыра,көзе,ат әбзелдері	4.Ғұндар қолөнердің барлық түрін жасады
Аңшылық	2.Қоян,түлкі,елік	3.Олар бейбіт кезде мал бағып,аң-құс аулады

2-тапсырма Кескін картада ғұндардың орналасқан аймағын белгіле

Дұрыс жауабы.

3-тапсырма Ғұндар туралы нақты қай деректе жазылғанын анықта

• А дерегі Батысында қаңлы елімен шектесіп,30мың атты әскері болған.Күнкөріс көзі көшпелі мал шаруашылығы болды.Ең бай адамдарында 4-5 мың жылқы болған.
• Б дерегі Оңтүстік өңірлерінде негізгі шаруашылық егіншілік болды.Олар күріш,тары,ас бұршақ,бидай өсірді
• С дерегі Олар соғыс болмаған кезде тынығады әрі қамсыз тіршілік етеді,әркім қолында барын қанағат етеді

Дұрыс жауабы С Олар соғыс болмаған кезде тынығады әрі қамсыз тіршілік етеді,әркім қолында барын қанағат етеді

4-тапсырма Хронологиялық деректерді сәйкестендір

1	Б.з.д.209ж	А	Көшрелі мал шаруашылығы қалыптасты
2	Б.з.д 55ж	Ә	Ғұндар туралы қытай деректерінде жазылды
3	Б.з.д 188ж	Б	Мөде Хань империясын жеңеді
4	Б.з.д 3 ғ	А	Мөде ғұн мемлекетін құрады
5	Б.з.д 1 мың.жылд	Г	Ғұндар 2-ге бөлінеді

Дұрыс жауабы

• 1- В
• 2-Г
• 3-Б
• 4-Ә
• 5-А

Қорытынды Ғұн тайпалар бірлестігі Қытайдың солтүстігі,Моңғолия,Байкал мен Ордосқа дейінгі аймақты мекендеді.Ғұн мемлекетінің негізін Мөде құрды.Ғұндар туралы Қытай,Рим тарихшылары құнды мәлімет қалдырды.Ғұндар көшпелі мал шаруашылығы мен егіншілік,қосымша аңшылық, қолөнермен айналысқан.