10-сабақ. Аммиак. Оу масаты Баалау критерийлері

• Название: Оу масаты Баалау критерийлері
• Дата: 06.02.2023
• Размер: 2.17 Mb.
• Имя файла: 10-сабақ. Аммиак.pptx
• Тип: Документы; #922776

Тақырыбы: Аммиак.

9- сынып

• 9.1.4.6 -аммиактың молекулалық, электрондық және құрылымдық формуласын түсіну

Оқу мақсаты:

Бағалау критерийлері

• Аммиактың молекулалық, электрондық және құрылымдық формуласын түсінеді
• Аммиак молекуласының моделін құрастырады
• Аммиактың физикалық және химиялық қасиеттерін атайды
• Аммиакты зертханада және өнеркәсіпте алу, қолданылу анықтайды

Аммиак молекласының құрылысы

Аммиак молекуласының электрондық құрылысы

• Молекуланың формасы дұрыс пирамида: үшбұрыштың бұрыштарында сутегі атомдары, пирамиданың төбесінде – азот атомы орналасқан. H-N-H байланыстарының арасындағы бұрыш 107,78 градусқа тең.

https://clck.ru/SaVVS

Алынуы

Зертханада Өнеркәсіпте

2NH4Cl + Ca(OH)2 = CaCl2 + 2NH3↑ + 2H2O

+t

N2 + 3H2 ↔ 2NH3

Fe, t, p

Физикалық қасиеттері

Химиялық қасиеттері

1.Аммиак  ерітіндісіне бірнеше  тамшы  фенолфталеин  тамызса, таңқурай түс пайда болады,  яғни сілтілік  орта  көрсетеді: 

NH3+HOH→NH4OH

 2.Аммиак  пен  ауаның  қоспасының  қопарылу  қаупі  бар. Бірақ  аммиак  тек  таза

  оттекте  ашық  жасыл  түспен  жанады:

  4NH3  + 3O2 = 2N2 + 6 H2O

   Платина  өршіткісін  қолданғанда  азот (ІІ) оксиді NO  түзіледі:

4NH3  + 5O2 = 4NO + 6 H2O

3. Аммиак қышқылдармен әрекеттеседі.

NH3 + HCl = NH4Cl

https://clck.ru/SaTiw, https://clck.ru/SacZw , https://clck.ru/SaccJ

Аммоний ионының түзілуі

H

N

H

H

••

донорлы – акцепторлы байланыс

түзу мүмкіндігі бар

Азот атомында бөлінбеген электрон

жұбы бар

H

H

H

••

+ H+

N

H

H

H

H

+

АКЦЕПТОР

ДОНОР

NH4+

N

••

Аммиак қышқылдармен сәйкес аммоний тұздарын түзіп әрекеттеседі.

2NH3 +H2SO4 ⟶ (NH4)2SO4

Аммиак сумен реакцияға түскенде аммоний гидроксидін түзеді (мүсәтір спирті).

NH3 + H2O ⟶ NH4OH

Аммиак кейбір металдарды олардың оксидтерінен тотықсыздандыра алады. Мыс оксидін аммиакпен қыздырған кезде таза мыс, азот және су бөлінеді.

Аммонийдің барлық тұздары – суда еритін қатты заттар. Аммоний тұздары күшті қышқыл ерітінділерімен және басқа тұздармен ерімейтін тұз түзіп әрекеттеседі.

Аммоний тұздары

Қолданылуы

Бекіту тапсырмалары

1-тапсырма . Формулалар мен заттардың атын сәйкестендір

1	NH3	A	аммоний гидросульфат
2	NO2	B	аммоний нитраты
3	NH4 NO3	C	аммиак
4	NH4)3PO4	D	азот (IV) оксиді
5	NH4HSO4	E	Ааммионий фосфаты

Дескриптор:__азот_қосылыстарының_формуласы_мен_атын_сәйкестендіреді_Бекіту_тапсырмасы_2_тапсырма'>Дескриптор:__азот_қосылыстарының_формуласы_мен_атын_сәйкестендіреді_Дұрыс_жауап_1-тапсырма_.'>Дескриптор:  

• азот қосылыстарының формуласы мен атын сәйкестендіреді

Дұрыс жауап

1-тапсырма . Формулалар мен заттардың атын сәйкестендір

1	NH3	C	аммиак
2	NO2	D	азот (IV) оксиді
3	NH4 NO3	В	аммоний нитраты
4	NH4)3PO4	Е	аммионий фосфаты
5	NH4HSO4	А	аммоний гидросульфат

Дескриптор:  

• азот қосылыстарының формуласы мен атын сәйкестендіреді

Бекіту тапсырмасы

2 тапсырма

Аммиактың молекулалық формуласын жазыңыз.

Аммиак молекуласының құрылымын «нүктелер мен айқыштар» диаграммасы арқылы көрсетіңіз.

Аммиактың құрылымдық формуласын сызыңыз

Дескриптор:

• электрондық және құрылымдық формуласын салады және жазады

Дұрыс жауап

2 тапсырма

Дескриптор:

• электрондық және құрылымдық формуласын салады және жазады

Молекулалық формуласы – NH3

аммиактың құрылымдық формуласы

Оқу тапсырмасы

• Массасы 112 кг азот N2 сутекпен Н2 әрекеттескенде түзілетін аммиактың көлемін есептеңіздер. Реакцияның теориялық мүмкіндікпен салыстырғандағы шығымы 80%

Қорытынды

Бүгінгі сабақта:

• аммиак молекуласының құрылысы түсіндім
• аммиактың физикалық және химиялық қасиеттері білдім
• коваленттік байланыстың донорлы-акцепторлы механизмі;
• аммиакты зертханада және өнеркәсіпте алу
• аммикаты қолданылу жолдары білдім

Қосымша ресурстар

М.Қ. Оспанова Қ.С. Аухадиева Т.Г. Белоусова

Химия оқулығы 9 сынып 2-бөлім

https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/9-synyp/