5.2. Студент практикадан (оқу) өткеннен кейін меңгеруі тиіс практикалық дағдылардың тізімі
5.2.1) науқастарды жоспарлы тексеруге дайындай білу;
5.2.2) дәрігердің бақылауымен медициналық құжаттарды рәсімдей білу;
5.2.3) дезинфекциялық ерітінділерді дайындай білу;
5.2.4) стационардың әртүрлі бөлімшелерін (бөлімшелерді ағымдағы және толық тазалау) санитарлық тазалаудан өткізе білу
5.2.5) науқастың температурасын, тыныс алу жиілігін, тамыр соғысын, артериялық қысымын өлшеу техникасын білу;
5.2.6) ауқастардың жеке гигиенасы бойынша іс-шараларды жүргізу техникасын білу (мұрынның, көздің, ауыздың, құлақтың таңертеңгі дәретханасы; ауыр науқастың басын, аяғын жуу; кемеде, несеп қабылдағыштарда беру, науқасты жуу, теріні күту, қысымның жарасының, жөргектің бөртпесінің алдын алу және емдеу, науқасқа төсек дайындау, іш киімді және төсек-орынды ауыстыру, күтім заттарын дезинфекциялау);
5.2.7) зертханалық зерттеуге жұтқыншақ пен мұрыннан жағынды алу техникасын білу;
5.2.8) сырттан қолданылатын дәрілік заттарды пайдалануды білу (ысқылау, сүрту, емдік бұласырларды пайдалану, емдік аэрозольдерді, көзге, құлаққа, мұрынға тамшыларды пайдалану
5.2.9) зерттеу үшін қақырықтың зертханалық материалдарын жинау техникасын білу;
5.2.10) тері ішіне, тері астына, бұлшықет ішіне инъекция жасай білу;
5.2.11) көктамыр ішіне инъекциялар мен көктамыр ішіне тамшылатып құюды жүргізе білу;
6. Практикадан өтудің соңғы нәтижелері
6.1. Практика (оқу) қорытындысы бойынша дағдылар мен іскерлікті бағалау критерийлері(дифференциальды сынақ кезінде)
Практикалық дағдылар, негізгі құзыреттіліктер, кәсіби іс-әрекет тәжірибесі (оқу) практика кезінде алынған бағалаудың балдық -рейтингтік әріптік жүйесі бойынша бағаланады (А- дан F-ға дейін кему шамасына қарай, төрт балдық жүйе бойынша сандық эквивалентке сәйкес келетін оң бағалар).
Әрбір дағдыны орындау қадамдар бойынша қойылады, олардың әрқайсысы 4 балл сомасында бағаланады. Осылайша, барлық қадамдарды орындаған студент дағдыны дұрыс, толық орындау үшін максималды сандық эквивалентті алады – 4,0 балл, бұл әріптік баға А балдық-рейтингтік әріптік баға жүйесі бойынша сәйкес келеді .
№
|
Дағдылар мен біліктер, бағалау критерийлері
|
Кезең-кезеңмен балл бойынша бағалау
|
1
|
Пациентті қабылдау бөлмесінде санитарлық өңдеу (толық)
|
4,0
|
1.1
|
науқасты толық санитарлық өңдеу дағдыларын меңгерген:
Дезинсекция
1. емдеуді бас терісін педикулезге тексеруден бастайды. Биттер анықталған жағдайда-дезинсекция жүргізеді: қосымша халат пен орамал киеді, науқасты клеенкамен жабылған кушеткаға отырғызады;
|
0,5
|
1.2
|
науқастың шаштарын ерітінділердің бірімен өңдейді;
|
0,5
|
1.3
|
Басын шарфпен 20 минутқа жабады;
|
0,5
|
1.4
|
Шашты жылы сумен жуады;
|
0,5
|
1.5
|
шашты 6% Р-ром үстел сірке суымен жуады;
|
0,5
|
1.6
|
шашты жиі тарақпен тарайды( 15 минут ішінде); науқастың іш киімін дезинсекциялық камераға жіберу үшін қапқа салады;
|
0,5
|
1.7
|
ауру тарихының титулдық бетінде анықталған педикулез туралы белгі қойылады:"Р". Егер педикулез анықталмаса, науқасқа шешінуге көмектеседі және науқастың заттары көрсетілген қабылдау түбіртегін толтырады.
|
0,5
|
1.8
|
жол бойында науқасқа сұрақтар қоюға мүмкіндік бере отырып, науқасқа өзінің әрекетін шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
0,5
|
2
|
Гигиеналық ванна, душ.
|
4,0
|
2.1
|
ваннаны жөкемен немесе сабынмен щеткамен жуады, оны дезылардың бірімен шаяды. ерітінділерді, содан кейін ыстық сумен;
|
0,5
|
2.2
|
ваннаны ыстық сумен толтырады, судың температурасын су термометрімен өлшейді (35-37 с);
|
0,5
|
2.3
|
науқасқа ваннада ыңғайлы отыруға көмектеседі: су ксифоидты процесс деңгейіне жетуі керек, науқастың аяғына аяғын тоқтату үшін ағаш стенд қояды;
|
0,5
|
2.4
|
науқасты сабынмен және жуғыш затпен белгілі бір ретпен жуады: алдымен басы, содан кейін денесі, жоғарғы және төменгі аяқтары, ішек аймағы және перинэя;
|
0,5
|
2.5
|
душ қабылдау кезінде-науқасты орындыққа отырғызады және сол ретпен жуады;
|
0,5
|
2.6
|
науқасқа шығып, жылы сүлгімен немесе парақпен сүртуге көмектеседі;
|
0,5
|
2.7
|
ваннадан кейін науқастың қолындағы және аяғындағы тырнақтарын кесіп тастайды, науқасты таза аурухана іш киімі мен киіміне (немесе өзінің таза іш киіміне) ауыстырады)
|
0,5
|
2.8
|
жол бойында науқасқа сұрақтар қоюға мүмкіндік бере отырып, науқасқа өзінің әрекетін шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
0,5
|
3
|
Қабылдау бөлімшесінде антропометрияны жүргізу (бойын, салмағын өлшеу)
|
4,0
|
3.1
|
антропометрия дағдыларын меңгерген:
Науқасты қуықты, Ішекті босатуды сұрайды;
|
0,5
|
3.2
|
науқастың өсуін ағаш өсу өлшегішпен өлшейді;
|
0,5
|
3.3
|
науқастың биіктігін отыратын ағаш өлшегішпен өлшейді;
|
0,5
|
3.4
|
науқастың кеуде қуысының көлемін өлшейді;
|
0,5
|
3.5
|
науқасты медициналық таразының көмегімен өлшейді;
|
0,5
|
3.6
|
барлық қажетті өлшеулерді 3 рет жасайды;
|
0,5
|
3.7
|
дұрыс мәндер үшін максималды көрсеткіштерді алады және ауру тарихында жазбалар жасайды
|
0,5
|
3.8
|
жол бойында науқасқа сұрақтар қоюға мүмкіндік бере отырып, науқасқа өзінің әрекетін шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
0,5
|
4
|
науқасты кресло-каталкада, каталкада, зембілде тасымалдау.
|
4,0
|
4.1
|
науқасты тасымалдауға иелік етеді:
каталкада, зембілде:
Каталканы диванға перпендикуляр, бас ұшымен науқастың аяғына дұрыс орнатады;
|
0,5
|
4.2
|
дұрыс, жолдастарымен бірге науқасты бас пен иық пышақтарының астына немесе жамбас пен Жоғарғы жамбастың астына немесе жамбас пен төменгі аяқтың ортасына алып, каталкаға ауыстырады;
|
0,5
|
4.3
|
пациентті 90 º-қа бұрып, каталкаға дұрыс ауыстырады, науқасты жабады;
|
0,5
|
4.4
|
науқаспен бірге бөлімшеге оның медициналық картасын жібереді, бөлімшеге ауыр науқас жіберілгені туралы хабарлайды.
|
0,5
|
4.5
|
кресло-каталкада:
Аяқ тірегіне басып, орындықты алға қарай дұрыс орнатады;
|
0,5
|
4.6
|
науқасты орындыққа дұрыс отырғызады, тірекке тұруды сұрайды және орындықты бастапқы орнына қайтарады;
|
0,5
|
4.7
|
тасымалдау кезінде науқастың қолдары орындықтың қолтығынан шықпауын қадағалайды.
|
0,5
|
4.8
|
жол бойында науқасқа сұрақтар қоюға мүмкіндік бере отырып, науқасқа өзінің әрекетін шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
0,5
|
5
|
төсек-орын жабдықтарын бойлық тәсілмен ауыстыру дағдыларын меңгерген:
|
4,0
|
5.1
|
барлық қажетті заттарды дұрыс дайындайды:
- таза жайма, көрпе тысы, екі жастық тысы, медициналық клеенка және жаялық;
- науқасты көрпемен жауып, көрпе жамылғысын шешіп, лас кірді полиэтилен пакетке салып, көрпе жамылғысын ауыстырады.
|
0,5
|
5.2
|
таза парақты роликпен жартысына дейін созады, төсектің артына қояды және науқастың басын көтеріп, жастықты алып тастайды және жастықты өзгертеді;
|
0,5
|
5.3
|
науқасты бір жағына бұрады және оны осы күйде ұстайды;
|
0,5
|
5.4
|
лас парақты бүкіл ұзындығы бойымен роликпен бүктейді, бос орынға таза парақты жайады;
|
0,5
|
5.5
|
пациентті артқы жағына, содан кейін екінші жағына таза парақтың жартысына аударады;
|
0,5
|
5.6
|
науқастың астынан лас жайманы алып тастайды және таза жайманың екінші жартысын ашады;
|
0,5
|
5.7
|
парақты түзетеді, қатпарларды тегістейді, шеттерін матрастың астына орайды, ауру көйлекке түзетеді, жеңдерін, артқы жағындағы қатпарларды түзетеді. Жастықты төсейді.
|
0,5
|
5.8
|
жол бойында науқасқа сұрақтар қоюға мүмкіндік бере отырып, науқасқа өзінің әрекетін шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
0,5
|
6
|
төсек-орын жабдықтарын көлденең тәсілмен ауыстыру дағдыларын меңгерген:
|
4,0
|
6.1
|
таза парақты көлденең бағытта орайды;
|
0,5
|
6.2
|
сол қолымен пациентті абайлап көтереді, жастықты алып тастайды;
|
0,5
|
6.3
|
оң қолымен лас парақты бас жағынан белге дейін роликпен тез орайды;
|
0,5
|
6.4
|
таза жайма білікшесін босаған орынға қояды, пациенттің беліне қарай түзетеді;
|
0,5
|
6.5
|
сол қолымен науқасты белінің астына апарады және лас парақты алып тастайды, ал таза парақты аяқтың ұшына қарай түзетеді;
|
0,5
|
6.6
|
жастықтарды өзгертеді және жастықтарды қояды және науқасты көрпемен жабады;
|
0,5
|
6.7
|
лас іш киімді қапқа салады және оны шығарады;
|
0,5
|
6.8
|
жол бойында науқасқа сұрақтар қоюға мүмкіндік бере отырып, науқасқа өзінің әрекетін шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
0,5
|
7
|
іш киімді ауыстыру
|
4,0
|
7.1
|
науқастың арқасына сол қолын тигізіп, денесінің жоғарғы жартысын көтереді;
|
0,5
|
7.2
|
науқастың жейдесін арқасынан мойынға қарай домалатып, оны басынан абайлап алып тастайды;
|
0,5
|
7.3
|
науқасты жастыққа қойып, қолын жеңінен босатады. Лас көйлек сөмкеге түседі.
|
0,5
|
7.4
|
таза көйлек жеңдерін киеді;
|
0,5
|
7.5
|
жейдені Бас арқылы киеді, оны арқа бойымен түзетеді, пациентті жастықтарға түсіреді, жейдені кеудесіне түзетеді;
|
0,5
|
7.6
|
пациентті паналайды және лас жейдесі бар сөмкені санитарлық бөлмеге шығарады.
|
0,5
|
7.7
|
киім-кешекті ауыстыру кезінде тері жабынын қысымның жарасына тексереді
|
0,5
|
7.8
|
жол бойында науқасқа сұрақтар қоюға мүмкіндік бере отырып, науқасқа өзінің әрекетін шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
0,5
|
8
|
Теріні күту (науқасты сүрту).
|
4,0
|
8.1
|
Теріні күту дағдыларын меңгерген:
Науқасты сүрту:
Алдын ала жылы су, губка, майлы шүберек, көрпе, антисептикалық дайындайды
|
0,5
|
8.2
|
Құралдар (камфор спирті, этил спирті, салицил спирті, сірке суы және т. б.);
Науқастың астына майлық қояды;
|
0,5
|
8.3
|
Мойын, кеуде, қолды суға немесе жуғыш ерітіндіге малынған губкамен сүртеді;
|
0,5
|
8.4
|
Сүлгімен құрғатыңыз және науқасты көрпемен жабыңыз;
|
0,5
|
8.5
|
Науқасты, арқасын бұрып, іштің, кезекпен сол және оң жағын өңдейді;
|
0,5
|
8.6
|
Аяқтарды өңдейді; құрғағаннан кейін теріні сүртеді.
|
0,5
|
8.7
|
Қолтығы және шат аймығына, әйелдерде сүт бездерінің астындағы тері қатпарына ерекше көңіл бөледі;
|
0,5
|
8.8
|
Жол бойында ол науқасқа өз іс-әрекетін науқас адамға сұрақ қоюға мүмкіндік бере отырып, шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
0,5
|
9
|
Науқасты жуу.
|
4,0
|
9.1
|
Калий перманганатының жылы (30-36ºС) әлсіз (0,1-0,5%) ерітіндісімен немесе 0,1-0,2% р-ром риванол немесе сумен құмыраны алдын-ала дайындайды; корнцанг, майлықтар, клеенка, кеме, экран, вазелин майы; науқасты экранмен қоршайды;
|
0,5
|
9.2
|
Науқасты арқасына жатқызады, аяғын сәл бүгіп, аяқтарын созады;
|
0,5
|
9.3
|
Сол қолын науқастың сегізкоздің астына қойып, оның жамбасын көтереді және дайындалған клеенканы жаялыққа итереді; бөкселердің астына судна орнатады;
|
0,5
|
9.4
|
Науқастың оң жағында тұрып, сол қолында құмыра ұстап, оң жағында салфеткасы бар корнцанг антисептикалық ерітіндімен жыныс мүшелеріне құйып, майлықты жыныс мүшелерінен анусқа, яғни жоғарыдан төменге қарай жылжытады;
|
0,5
|
9.5
|
Пайдаланылған тампон кемеге лақтырылады. Корнцангта таза тампон ұстап, терісін сол бағытта кептіреді;
|
0,5
|
9.6
|
Тері қатпарларын тексереді. Вазелинге малынған мақтаны корнцангпен қысып, бөртпенің алдын алу үшін тері қатпарларын майлайды;
|
0,5
|
9.7
|
Суднаны шығарады және клеенканы жинайды; суднаны ішіндегіден босатады, оны дезинфекциялау ерітіндісіне орналастырады;
|
0,5
|
9.8
|
Жол бойында ол науқасқа өз іс-әрекетін науқас адамға сұрақ қоюға мүмкіндік бере отырып, шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
4,0
|
10
|
Ауыз қуысының тазалау.
|
4,0
|
10.1
|
Ауызды шаюға арналған стандартты құрамды дайындап алады (1 литр су, 1 шай қасық ас содасы, 1 шай қасық тұз, жалбыз суы);
|
0,5
|
10.2
|
Алдын ала стерильді шпатель, мақта шарлары, пинцет, антисептикалық ерітінді (натрий гидрокарбонатының 2% ерітіндісі, калий перманганатының әлсіз ерітіндісі) немесе жылы су, бүйрек тәрізді науа, дәке майлықтары, ұшы бар резеңке алмұрт тәрізді цилиндр, сүлгі, майлы шүберек, 0,2 л банка дайындайды.
|
0,5
|
10.3
|
Қолғап киіп, Науқастан тілін жабуды сұрайды ( немесе сол қолымен науқастың тілін дәке салфеткасымен орап, абайлап тартып алады);
|
0,5
|
10.4
|
Антисептикалық ерітіндіге малынған мақта тампонымен тілден тамырдан ұшына қарай бляшканы кетіреді;
|
0,5
|
10.5
|
Тампонды ауыстырып, тілін босатып, тістерді ішкі және сыртқы жағынан ысқылайды, тістерді шпательмен ашады;
|
0,5
|
10.6
|
Науқастан аузын шаюды сұрайды ; егер науқас өз бетінше аузын шаюға мүмкіндігі болмаса, оны шаяды, баллонға жылы антисептикалық ерітінді жинап, науқастың басын бір жағына бұрып, мойнын және кеудесін клеенкамен жауып, иегінің астына науа қояды;
|
0,5
|
10.7
|
Ауыздың бұрышын шпательмен тартып, ұшы ауыздың алдында енгізіледі және сұйықтық ағынымен оны жуады, щектерді шпательмен тартып, сол және оң жақ щек кеңістігін кезекпен жуады;
|
0,5
|
10.8
|
Жол бойында ол науқасқа өз іс-әрекетін науқас адамға сұрақ қоюға мүмкіндік бере отырып, шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
0,5
|
11
|
Ойлудын алдын алу және емдеу
|
4,0
|
11.1
|
Ойылған жерлер профилактикасы
Науқасқа төсекте ыңғайлы жағдай жасайды, мүмкін болса, төсенішке қарсы төсенішті пайдаланады;
|
0,5
|
11.2
|
Күніне екі рет қысымның жаралары жиі пайда болатын жерлерді жылы сумен жуады, оларды 10% камфора спиртімен суланған дымқыл тампонмен сүртеді;
|
0,5
|
11.3
|
Күніне кемінде 5-6 рет науқастың төсекдегі жағдайын өзгертеді;
|
0,5
|
11.4
|
Төсек төсеу, үгінділерді алып тастау, қатпарларды түзету;
|
0,5
|
11.5
|
Сакрум мен коксицаның астына резеңке шеңбер, ал өкшелер мен шынтақтардың астына мақта-дәке шеңберлері қойылады;
|
0,5
|
11.6
|
Ылғал және ластанған кірді дереу өзгертеді;
|
0,5
|
11.7
|
Ойылған жердлерді емдеу ойылудың жарасының дамуының әртүрлі сатыларының белгілерін таниды және науқасқа көмек көрсете алады:
Бірінші кезеңде (айқын емес көкшіл-қызыл түсті телімдер границ) – теріні антисептиктердің ерітінділерімен өңдейді( 10% камфора спирті, 1% салицил спирті, 70% спирт пен су қоспасы), жеңіл массаж, УФО, резеңке шеңбер;
Екінші кезеңде (көпіршіктердің пайда болуы) – көпіршіктерді 1-2% Гауһар жасыл р-ром, 5-10% калий перманганаты р-ром, антисептик ерітінділерімен майлау (камфора спиртінің 10% р-р, салицил спиртінің 1% р-р, сумен 70% спирт қоспасы), УФО, резеңке шеңбер;
Үшінші кезеңде (көпіршіктер жарылып, жаралар пайда болады) – УФО, 1% синтомицин эмульсиясы бар жақпа таңғыштар, 10% стрептоцидті жақпа, теңіз шырғанақ майы және т.б., резеңке шеңбер.
Төртінші кезеңде ( тері некрозы, тері астындағы тіндер және басқа жұмсақ тіндер)- некротикалық тіндерді алып тастау, жараға 0,5% калий перманганаты немесе фурациллин 1:5000 таңғыш қолданылады. Ірің болған жағдайда-антисептиктердің көлемімен жуылады. Тазарту кезінде жаралар емделуге ықпал ететін жақпа таңғыштарға ауысады (солкосерил, апилак және т. б.)
|
0,5
|
11.8
|
Жол бойында ол науқасқа өз іс-әрекетін науқас адамға сұрақ қоюға мүмкіндік бере отырып, шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
0,5
|
12
|
Температуралық науқастарға күтім жасау
|
4,0
|
12.1
|
Температуралық науқастарға күтім жасау дағдыларын меңгерген:
Температураның көтерілуі кезеңінде:
Науқасты төсекке жатқызады, көрпемен жауып, аяқтарына жылыту жастықшаларын қояды, науқасты жылы шаймен ішеді; температураны төмендетуге асықпаңыз.
|
0,5
|
12.2
|
Жоғары температураны тұрақтандыру кезеңінде: Көрпе жеңіл жаялыққа ауыстырылады. Маңдайға сірке суының ерітіндісіне малынған суық компресс (0,5 литр суға 2 ас қасық қасық) немесе мұз көпіршігі қолданылады
|
0,5
|
12.3
|
Ауыз қуысын мезгіл-мезгіл әлсіз сода ерітіндісімен сүртіңіз, ал еріндердегі жарықтарды-вазелин майымен сүртініз;
|
0,5
|
12.4
|
Көбінесе салқын сусын береді (шырындар, жеміс сусындары), күніне 5-6 рет сұйық және жартылай сұйық жеңіл сіңетін жоғары калориялы тағаммен қоректенеді;
|
0,5
|
12.5
|
Температураның төмендеуі кезеңінде:
Температурасын өте төмендегенде науқастың аяғын жоғары көтеріп, жастықты басынан алып тастау;
|
0,5
|
12.6
|
Науқасты көрпемен жауып, аяғын жылытып, ыстық шай немесе кофе ішіп, науқасты жылытады; қажет болған жағдайда төсек-орын мен іш киімді ауыстырады.
|
0,5
|
12.7
|
Динамикада қан қысымы мен пульсті бақылайды;
|
0,5
|
12.8
|
Жол бойында ол науқасқа өз іс-әрекетін науқас адамға сұрақ қоюға мүмкіндік бере отырып, шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді.
|
0,5
|
13
|
Ауыр науқастарды тамақтандыру
|
4,0
|
13.1
|
Ауыр науқастарды тамақтандыру дағдыларын меңгерген:
Қолын науқасқа жуады немесе дымқыл жылы сүлгімен сүртеді, кеудесін майлықпен қорғайды;
|
0,5
|
13.2
|
Төсек үстеліне немесе төсек үстеліне жылы тамақ қояды;
|
0,5
|
13.3
|
Науқасқа ыңғайлы жағдай береді (отыру немесе жартылай отыру);
|
0,5
|
13.4
|
Науқастың қасында отыруға және оны кішкене бөліктерде тамақтандыруға ыңғайлы, шайнауға және жұтуға қажетті уақытты сақтайды;
|
0,5
|
13.5
|
Егер пациент отыра алмаса, сол қолымен науқастың басын жастықпен көтереді, ал оң қолымен науқастың аузына тамақ немесе сұйықтық құйылған қасық әкеледі;
|
0,5
|
13.6
|
Науқасқа "Г"әрпі түрінде иілген түтігі бар ішетін ыдыстан немесе әйнектен жеткілікті мөлшерде сусын береді;
|
0,5
|
13.7
|
Тамақтанғаннан кейін ыдыс-аяқты, үстелді тазартады, науқасқа аузын шайып, қолын жууға көмектеседі; үгінділерді сілкіп, науқасты бастапқы күйіне қояды;
|
0,5
|
13.8
|
Жол бойында ол науқасқа өз іс-әрекетін науқас адамға сұрақ қоюға мүмкіндік бере отырып, шыдамды және мейірімді үнмен түсіндіреді
|
0,5
| |
Скачать 124.16 Kb.