Главная страница
Навигация по странице:

  • Радиобайланыс түрлері

  • Толқын таратқыш антенна Толқын қабылдағыш антенна Қабылдағыш контур Дыбыс зорайтқыш

  • Дыбыс сигналын төменгі жиілікті электр тербелісіне түрлендіру Модуляция Частотная Амплитудная

  • Қарапайым радиоқабылдағыш 1-қабылдағыш антенна. 2-тербелмелі контур. 3-детектор (диод). 4-конденсатор (фильтр). 5-резистор. 6-дыбыс зорайтқыш

  • Жиіліктің атауы Толқындардың атауы Жиіліктер Толқын ұзындығы

  • РАДИОТОЛҚЫНДАРДЫҢ ТАРАЛУЫ Радиолокация – нысандардан шағылған радиотоқындардың көмегімен оларды тауып және сол нысандардың координаталарын анықтау.

  • Нысанға дейінгі қашықтықты анықтау Тапсырмалар

  • 11 А физика. Радиобайланыс


    Скачать 6.63 Mb.
    НазваниеРадиобайланыс
    Дата17.11.2022
    Размер6.63 Mb.
    Формат файлаppt
    Имя файла11 А физика.ppt
    ТипДокументы
    #795306

    Радиобайланыс


    Бұқаралық ақпарат құралдарының ішінде жаңалық таратуда ең шапшаң, жедел құрал Радио екені баршамызға мәлім. Күнделікті тірлігінді істеп жүріп-ақ өзіңе керекті ақпаратты алуға болатын радионың адамзат баласы үшін маңызы зор. Жалпы, радионың шығу тарихы туралы сөз болғанда екі ғалымның атауы аталады. Олар профессор Александр Степанович Попов екінші ғалым, физик Гульельмо Маркони.


    Тұңғыш рет электромагниттік толқынды сымсыз байланыс жасау үшін қолдануға болатынын 1895 жылы 7 мамырда орыс ғалымы А.С. Попов Ресейдің физика химия қоғамының мәжілісінде тәжірибе жасап көрсетті.Попов электромагниттік толқындарды тіркеудің сенімді және жақсы сезгіш тетігі – когерерді қолданды.


    Радиобайланыс түрлері


    Радиотелеграфты


    Радиохабар


    Телевидение


    Радиолокация


    Радиотелефонды


    Жоғары жиілікті тербелістер генераторы


    Модуляциялау қондырғысы


    микрофон


    Толқын таратқыш антенна


    Толқын қабылдағыш антенна


    Қабылдағыш контур


    Дыбыс зорайтқыш


    Радиобайланыстың негізгі принциптері


    Осы сұлбаға сүйене отырып, радиобайланыстың негізгі физикалық принципін жүзеге асырады. Таратқыш радиостанцияда жоғары жиілікті тербелістер генераторы антеннада қоздыратын жиілігі жоғары айнымалы ток кеңістікте шапшаң өзгеретін электромагниттік өріс туғызады да, ол электромагниттік толқын түрінде тарайды


    Қабылдағыш антеннаға жеткен электромагниттік толқын таратқыш станция қандай жиілікпен жұмыс істейтін болса, жиілігі дәл сондай айнымалы ток туғызады. Қабылдағыш антеннаға қосылған тербелмелі контур резонансқа түсу нәтижесінде жиілігі бізге қажетті
    таратқыш радиостанцияның жиілігіндей еріксіз тербелісті ғана күшейтіп, бөліп алады.


    Радиобайланыстың дамуының ең маңызды кезеңі 1906 жылы американдық инженер
    Д. Форестің үш электродты шамды — триодты ойлап шығарумен байланысты. Триод негізінде 1913 жылы өшпейтін электрлік тербелістердің шамды генераторы жасалынды. Соның нәтижесінде электромагниттік толқын арқылы енді музыканы, сөзді, яғни дыбысты қашықтықта тарату жүзеге асырылды. Оны радиотелефондық байланыс деп атады.


    Дыбыс сигналын төменгі жиілікті электр тербелісіне түрлендіру


    Модуляция


    Частотная


    Амплитудная


    Төменгі жиілікші электрлік тербелістерге сәйкестендіре отырып жоғары жиілікті электромагниттік тербелістерді басқару — жоғары жиілікті тербелістерді модуляциялау деп аталады. Модуляция деп отырғанымыз жоғары жиілікті тербелістердің параметрлерінің бірін — амплитудасын, жиілігін немесе фазасын төменгі (дыбыс) жиілікпен баяу өзгертетін процесс. Радиобайланыста амплитудалық, жиіліктік және фазалық модуляция қолданылады. Жоғары жиілікті тербелістерді тасымалдаушы жиіліктер деп атайды, өйткені олар дыбыс жиілігіндегі тербелістердің тасымалдаушылары рөлін атқарады.


    Детектор схемасы


    Детектрлеу

    Қарапайым радиоқабылдағыш 1-қабылдағыш антенна. 2-тербелмелі контур. 3-детектор (диод). 4-конденсатор (фильтр). 5-резистор. 6-дыбыс зорайтқыш


    Жоғары


    Декаметрлік, қысқа


    3МГц-30МГц


    100м-10м


    Радио хабарларын   75-16м диапазонында тарату мақсатында


    Өте жоғары


    Метрлік, ультрақысқа


    30МГц-300МГц


    10м-1м


    Телевидение, радиолакация


    Ультра  жоғары


    Дициметрлік


    300МГц-3ГГц


    1м-10см


    Радиорелелі байланыс,  телевидение, радиолакацияда


    Шекті жоғары


    Сантиметрлік


    3ГГц-30ГГц


    1см-1см


    Өте жоғарғы жиілікті техника, спутник көмегімен космостықтық байланыста, радиоастрономияда


    Гипер жоғары


    Миллиметрлік


    30ГГц-300ГГц


    1см-1мм


    Радиоспектрлік


    Дицимиллиметрлік, субмилиметрлік


    300ГГц-3ТГц


    1мм-0,1мм


    Космостық байланыста


    Ұзын инфрақызыл толқын


    3ТГц-30ТГц


    0,1мм-10мкм


    ИК-локация, байланысында


    Қысқа  инфрақызыл толқын


    30ГГц-300ГГц


    10мкм-1мкм


    ИК - локация, байланысында, физикалық зерттеулерде


    Жақын инфрақызыл толқындар, оптикалы толқындар, жұмсақ ультракүлгін


    300ГГц-3000ГГц


    1мкм-0,1мкм


    Оптикалық сызықтар көмегімен лазерлік байланыстарда


    Ренген сәулеленуі


    <3000ГГц


    >0,1мкм


    Квантты генераторлардың рентгендік сәулеленуінде


    Жиіліктің атауы


    Толқындардың атауы


    Жиіліктер


    Толқын ұзындығы


    Қолданылуы


    Өте төменгі


    Милиметрлік, өте жоғары


    3-30кГц


    100-10км


    Су асты кемелер, радионавигацияда метерологиялық байланыс үшін


    Төменгі


    Километрлік, ұзын


    3-30кГц


    10-1км


    Радио хабарларын 1500-1600м  диапазонында тарату мақсатында


    Орташа


    Гектометрлік, орташа


    300кГц-3МГц


    1км-100м


    Радио хабарларын тарату 600-200м диапазонында тарату


    РАДИОТОЛҚЫНДАРДЫҢ ТАРАЛУЫ


    Радиолокация – нысандардан шағылған радиотоқындардың көмегімен оларды тауып және сол нысандардың координаталарын анықтау.
    Радиолокаторларды ұшақтарды, кемелерді, үйірілген бұлттарды тауып, оларға дейінгі қашықтықты анықтау үшін және ғарыштық зерттеулерде ғаламшарларға дейінгі қашықтықты өлшеу үшін қолданады. Радиолокация арқылы ғаламшарлардың орбиталық қозғалыс жылдамдығы және өз осінен айналу жылдамдығы анықталынады.


    Нысанға дейінгі қашықтықты анықтау


    Тапсырмалар


    ІV. Бекіту Тест І-нұсқа 1. Егерде толқынның жылдамдығы 1500м/с тең,ал тербеліс жиілігі 500Гц болса,онда толқынның ұзындығын анықтау А) 0,33м В)3м С) 0,75*10 м Д) 7,5*10 Е) 30м 2. Минут ішінде серіппедегі жүк 12 тербеліс жасайды . Тербеліс периодын анықтаңдар А) 15с В)12с С) 5с Д) 0,2с Е) 0,5с 3. Ұзындығы 40см математикалық маятниктің тербеліс периоды неге тең? А) 2с В)1/13с С) 1,3с Д) 1/2с Е) 3,14с 4. Егер тербелетін дененің массасы 4 есе артатын болса, онда серіппелі маятниктің меншікті тербелісінің периоды қалай өзгереді? А) 2 есе кем В) 2 есе артық С) өзгермейді Д) 4 есе артады Е) 4 есе кемиді 5. Егерде индуктивтілікті екі есе кемітсек, ал сыйымдылықты 8 есе арттырсақ, онда котурдағы еркін тербеліс аериоды қалай өзгереді? А) 2 есе кем В) 2 есе артық С)16 есе артық Д) 4 есе артық Е) 4 есе кем
    ІІ-нұсқа 1. Жиілігі 680Гц дыбыстың толқынның ұзындығыын анықтаңдар (дыбыстың ауадағы жылдамдығы 340м/с) А)1м В) 0,5м С)0,2м Д) 680м Е)340м 2. 4 секундта 8 тербеліс жасайтын маятниктің тербеліс периодын анықтаңдар. А) 4с В)32с С)0,5с Д)8с Е)2с 3.Массасы 4кг жүк ілінген қатаңдығы 16 Н/м серіппелі маятник тербелісінің перио дын анықтаңдар А)3,14с В 31,4с С) 314с Д) 6,28 Е) 62,8с 4.Математикалық маятниктің жібінің ұзындығы 9 есе кемісе, онда маятниктің тербеліс периоды А) 3 есе кем В) өзгермейді С) 9 есе артық Д) 3есе артық Е) 9 есе кем 5.Егерде индуктивтілікті 18 есе арттырып, ал сыйымдылықты 2 есе кемітсек, онда контурдағы еркін тербеліс периоды қалай өзгереді? А) 3 есе артық В) 3 есе кем С) өзгермейді Д) 9 есе артық Е) 9 есе кем


    1. Электромагниттік өріс-ақиқат нәрсе немесе
    2. Электромагниттік өріс теориясын жасаған ғалым
    3. Электромагниттік толқындар қандай толқындар
    4. Электромагниттік толқындар не тасмалдайды ?
    5.Электромагниттік тербелістер периодын анықтауға арналған формуланы кім алды ?


    1


    р


    2


    а


    3


    д


    4


    и


    5


    о



    написать администратору сайта