Курсовой, Гамма гамма метод. КУРСОВОЙ РАДИОАКТИВНЫЕ МЕТОДЫ. Решение задач, стоящих перед геофизическими методами при контроле за разработкой, на примере месторождения Каламкас Жетекші
 Скачать 1.94 Mb.
|
|
Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті ГПҚКОБ кафедрасы КУРСТТЫҚ ЖОБА Пәні: Комплексная интерпретация результатов ГИС Тақырыбы: Решение задач, стоящих перед геофизическими методами при контроле за разработкой, на примере месторождения Каламкас Жетекші:   Тунгышбаева А.Т.Ы(баға) (аты-жөні)  (қолы) (күні) Комиссия мүшелері:Студент: Октябрұлы Алтынбақ ГПР-19-3   (қолы) (аты-жөні) (группа) (қолы) (аты-жөні) (аты-жөні) Қарағанды 2022 Мазмұны Кіріспе 3 1 тарау: Каламакас кен орнының геологиясы 4 1.1. Кен орнының орналасуы 4 1.2. Кен орнының сипаттамасы 5 1.3. Тауарлық мұнайдың бастапқы геологиялық қорлары 7 1.4. Кен орнының пайдалану көрсеткіштері 8 1.5. Қорларды бағалау 12 2 тарау Контроль за разработкой 8 2.1 ГГМ-Пда қолданылатын зонд құрылғылары 10 2.2 Сәулелену көзі 10 2.3 Радиациялық детекторлар дегеніміз не? 14 2.3. ГГК - П әдісімен цементтеу сапасын бақылау 18 Қорытынды 22 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 19 Кіріспе Мұнай кен орындарын игеру процесінде қабаттардың мұнаймен қанығуының өзгеру сипатын, қабаттың коллерлік қасиеттерінің сұйықтық қасиеттерін зерттеу үшін кешенді гидродинамикалық, геофизикалық және зертханалық зерттеулер жүргізу және алынған мәліметтер негізінде мұнайды барынша толық алу үшін шаралар қабылдау қажет. Осы тапсырманың бірінші бөлігін орындауға бағытталған барлық зерттеулер деп аталады кен орнының дамуын бақылау жұмыстары. Оған әсер етудің қолданылатын әдістері есебінен кен орындарын өндірумен қамтуды ұлғайту және мұнайдың кеуекті ортадан вытысуының толықтығын арттыру жөніндегі іс-шаралар кен орындарын игеру процесін реттеу жөніндегі жұмыстар деп аталады. Кәсіптік-геофизикалық әдістер-кен орындарының дамуын бақылаудың негізгі түрлері. Олар ұңғымаларда қабаттың физикалық қасиеттерін зерттеу, цемент сақинасының күйін анықтау, баған мен лифт құбырларын қаптау, магистральдағы, лифт құбырларындағы және құбыраралық кеңістіктегі қоспаның құрамы мен қозғалу жылдамдығын анықтау мақсатында каротаж кабелі мен каротаж станциясының тіркеу аппаратурасын қолдана отырып жүргізілетін барлық зерттеулерді қамтиды. Мұнай кен орындарының дамуын бақылау кезінде кәсіптік-геофизикалық әдістерді қолдану саласы үнемі кеңейіп келеді. Қазіргі уақытта осы әдістермен келесі негізгі міндеттер шешілуде: 1) қабаттағы мұнайдыесыстыру процесін зерттеу, 2) қабаттың пайдалану сипаттамаларын зерттеу, 3) ұңғыманың техникалық жай-күйін зерделеу, 4) оңтайлы жұмыс режимін таңдау үшін ұңғымаларды зерттеу 5) технологиялық жабдық. 6) коллерлік қасиеттерді, қаныққан коллекторларды зерттеу. Мұнай кен орнының коммерциялық-геофизикалық әдістермен дамуын бақылаудың жоғарыда аталған негізгі міндеттерінің бірі-мұнай қабатының вытысу процесін зерттеу. Бұл міндет шешімнің сапалық деңгейінде "қабаттың (мұнай, газ, су) ағымдағы қанығу сипатын сандық деңгейде анықтау"-"мұнаймен қанығудың ағымдағы немесе қалдық коэффициентін анықтау"ретінде тұжырымдалады. Қабаттағы мұнайдың вытысу процестері туралы ең маңызды ақпарат перфорацияланбаған қабаттарды зерттеу нәтижелері болып табылады. Алайда, әзірленіп жатқан кен орнының перфорацияланбаған қиылыстарының саны шектеулі болғандықтан, перфорацияланған қабаттарды зерттеу деректерін пайдалану қажет. Перфорацияланған қабаттағы мұнайдың вытысу процесін зерттеу алдында қабаттың пайдалану сипаттамаларын зерттеу керек, ал соңғы тапсырманы ұңғыманың техникалық жағдайы туралы мәліметтерсіз сенімді шешу мүмкін емес. Осыған байланысты пайдалану қорының ұңғымаларындағы кәсіпшілік-Геофизикалық жұмыстар кешені және олардың бағдарламасы зерттеудің бір циклінде барлық үш міндетті шешуді көздеуі тиіс. Мұндай зерттеулер кешенін толық деп атаймыз. Алайда, қабаттың пайдалану сипаттамаларын және ұңғымалардың техникалық жай-күйін зерттеу міндеттері көптеген жағдайларда мұнайды қабаттан шығару процесін зерттеу мәселелерімен тікелей байланыстан тыс дербес қойылуы мүмкін. Жекелеген міндеттерді шешу үшін кәсіптік-геофизикалық зерттеу әдістерінің арнайы кешендерін қолдану көзделеді. 1 ТАРАУ: Каламакас кен орнының геологиясы Қаламқас газ-мұнай кен орны Маңғыстау облысында, Ақтау қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 280 км жерде орналасқан. Құрылым 1974 жылы МОВ және МОГТ сейсмикалық барлау жұмыстарымен анықталды. іздеу бұрғылау 1976 жылы басталды, сол кезде кен орны ашылды. Ашушы-іздеу ұңғымасы 3. Барлау бұрғылауы 1976 жылы басталып, 1979 жылы аяқталды, Ю-I орта Юра көкжиегінің төбесінде амплитудасы шамамен 100 м болатын суб-ендік кеңеюдің брахиантиклинальды қатпарымен шектелген. (Сурет.140). Сейсмикалық мәліметтерге сәйкес, көтерілу периклиналдарын қиындататын бұзылулар бар. Кен орнының кесіндісі триас, юра және Бор дәуіріндегі терригенді шөгінділермен ұсынылған, олардың максималды ашылу қалыңдығы 2395 М. аптаның (I және 2) шөгінділерінде 2 газ көкжиегі, неокомда 6 (А, Б, В, Г, Д, Е), 2 газ-мұнай (Ю-I, Ю-II) және 5 мұнай (Ю-III, - Ю-VIII) орта Юра шөгінділерінің қалыңдығында. Өнімді горизонттардың тереңдігі 505-936 М.кен орындарының биіктігі газ үшін 16,6-67 м және мұнай үшін 16,8 -124 м аралығында өзгереді. Табиғи резервуардың типі бойынша аптаа, неокома (а), Юра (Ю-I, Ю-II, Ю-III, Ю-IV, Ю-V) кен орындары-қабаттық қоймалар, неокома кен орындары (Б, В, Г, Д, Е) - қабат, литологиялық қорғалған, ал Ю көкжиектері-IV, Ю - V-қабат, тектоникалық қорғалған. Өнімді горизонттардың коллекторлары кеуекті, ашық кеуектілігі 23-тен 29% - ға дейін және өткізгіштігі 0,105-тен 1,468 мкм2-ге дейінгі құмтастар мен алевролиттермен ұсынылған. Шиналар-қалыңдығы 4-тен 53 м-ге дейінгі сазды жыныстар, өнімді қабаттардың жалпы қалыңдығы 4-тен 28 м-ге дейін, тиімді 4,2-ден 10,3 м-ге дейін. Мұнаймен қанығу коэффициенттері 0,66-0,72, газбен қанығу коэффициенттері 0,32-0,69. Мұнай тығыздығы 902-914 кг/м3, күкіртті, парафинді, жоғары шайырлы, газ қанықтылығы 25 м3/т. 3000С дейін фракциялардың шығымы 26-32% құрайды. Мұнайдың ерекшелігі-оларда ванадий мен никельдің өнеркәсіптік концентрациясының болуы. Бастапқы қабат қысымы 6,5-9,6 МПа, температура 39-440С, мұнайдың бастапқы дебиті 7 мм штуцерде тәулігіне 26,4-62,1 м3. Құрамы бойынша мұнайда еріген газдар әртүрлі: Ю-I және Ю-II горизонттарында ауыр, құрамында Этан бар, олардағы ауыр көмірсутектердің үлесі 11,1-12,7% жетеді. Азот пен көмірқышқыл газының мөлшері шамалы. Ю-III, Ю-IV, Ю-VI горизонттарында газдар жеңіл, ауыр көмірсутектердің мөлшері 5,9-дан 9,9% - ға дейін өзгереді. Ю-V Горизонт кен орындарында "құрғақ" құрамы бойынша еріген газ, ондағы метан компоненті 94,5% жетеді. Құрамы бойынша Төменгі бор кен орындарының бос газдары метан болып табылады, оларда ауыр көмірсутектер жоқ (0,85%), азот жоқ, көмірқышқыл газының мөлшері 0,31% - дан аспайды. Бастапқы қабат қысымы 6,5-8,0 МПа, температура 30-380С. Горизонт бойынша газ дебиті тәулігіне 38-80,8 мың м3 құрайды. Кен орындарының режимі су қысымды және серпімді су қысымды. Тығыздығы 1083-1095 кг/м3 және жалпы минералдануы 97,4-170,6 г/л болатын хлоркальций типті сулар.  Кен орнының орналасуы Қаламқас кен орны Қазақстан Республикасының Маңғыстау облысында, Ақтау қаласынан солтүстік-солтүстік-шығысқа қарай 418 шақырым жерде орналасқан. Қаламқас кен орнына тасқын кезінде де өтетін екі жолақты асфальтталған жол апарады, өйткені ол су тасқыны болуы мүмкін аумақтың батысы мен солтүстігіндегі биік учаскелер арқылы өтеді. Қаламқас кен орнының ауданы 57 км2 құрайды, пішіні бойынша кен орны шығыстан батысқа қарай созылып, ұзындығы 13 км және ені 7 км. Суретте. 3 кен орнының негізгі өнімді көкжиектерінің бірі, Ю1 көкжиегінің шатыры бойынша құрылымдық карта ұсынылған.  1.2. Кен орнының сипаттамасы Қаламқас кен орнының коллекторлары ерте Бор және орта Юра дәуіріндегі құмтастармен ұсынылған (Сурет. 3) 550 – 900 м аралықта тереңдікте жатқан. Бор құмтастарында негізінен газ бар, ал юра құмтастары мұнаймен қаныққан, жоғарғы Юра қабаттарында газ қақпақтарында аз мөлшерде бос газ бар. Бор шөгінділеріндегі Газ негізінен жалпы hva жоқ стратиграфиялық тұзақтарда кездеседі. Газ және мұнаймен қаныққан кешеннің қалыңдығы Юра қабаттарында шамамен 50 м және 125 м құрайды тиісінше; GNA деңгейі әдетте тұрақты. ВНК-дағы айырмашылықтар бұзушылықтардың тігінен бөлінуімен түсіндіріледі. ММГ геологиялық моделіндегі Тектоникалық бұзылулар әртүрлі байланыстарды ескере отырып орналастырылған. Кен орнында өндіру тек Юра көкжиектерінен жүзеге асырылады. Юра шегінде екі негізгі тау жыныстары бар стратиграфиялық жоғарғы Юраның келіспеушілігі әсер етті (C1-C5) және осы эрозия бетінен төмен жатқан қабаттар (Ю0-Ю6). С коллекторларының жоғарғы тобынан өткен кезеңдерде ED көлемінің шамамен 40%, ал Ю коллекторларының төменгі тобынан - 60% өндірілді. Қазіргі уақытта тау-кен көлемі осы екі топқа шамамен бірдей бөлінеді. Кен орнындағы тұзақтың негізгі түрі-шығыс-батыс бағытына бағытталған Қос сүңгуір антиклиналы. Кен орнының құрылымы бойынша қанаттарға қарай қабаттың шатыры едәуір тегіс болады, ал астындағы қабаттар тік құлайды, бұл тұтастай алғанда құрылымның үлкен қуатын көрсетеді. Тауарлық мұнайдың бастапқы геологиялық қорлары GCA компаниясы тауарлық мұнайдың бастапқы геологиялық қорларына тәуелсіз бағалау жүргізбеді, бірақ бұрын жүргізілген зерттеулерге талдау жасады және санаттар бойынша өкілді бағалау ретінде 639 млн. т көлемінде тауарлық мұнайдың бастапқы геологиялық қорларына ағымдағы ресми бекітілген бағалауды қабылдады А+В+С 1. Кен орнының пайдалану көрсеткіштері Қаламқас кен орны 1979 жылы игеруге енгізілді, кен орнында барлығы он екі Юра және Бор нысандары, соның ішінде C5, C4, C3, C2, C1, Ю0, Ю1, Ю2, Ю3, Ю4, Ю5 және Ю6. 1998 жылдан бастап бұрғылау, ГТМ және бұрғылау бағдарламасын жүзеге асыру нәтижесінде өндіріс деңгейі тұрақты түрде өсті қабатқа су айдау. Қаламқас кен орнындағы өнімді объектілер бойынша мұнай өндіру жөніндегі деректер пайдалану басталғаннан бері 4-суретте көрсетілген. Қаламқас кен орнының даму тарихын төрт кезеңге бөлуге болады: 1. Кен орнының өсу кезеңі (1979 – 1986) игеруге енгізілді, өндірістің өсуі бұрғылау арқылы қамтамасыз етілді жаңа ұңғымалар; 2. Тұрақты өндіру кезеңі (1986 – 1988), оның барысында мұнай өндіру тұрақты болып қалды; 3. Мұнай өндірудің төмендеу кезеңі (1989 – 1997 жж.) негізінен бұрғылауды қаржыландырудың болмауына байланысты төмендеді Ұңғымаларды бұрғылаудың тиісті деңгейін және пайдалану тұрақты өндірісті қолдау үшін шығындар; 4. Өндірістің өсу кезеңі (1998 ж.және одан кейінгі), оның барысында кен орнында Ұңғымаларды бұрғылау және күрделі жөндеу бойынша агрессивті науқан жүргізілді. Өндіріс шамамен 2006 жылға дейін өсті және 2012 жылға дейін бір деңгейде қалды, содан кейін ол аздап төмендей бастады. Тау-кен өндірісінің қазіргі құлдырау қарқынын ұстап тұру үшін қажет болады Ұңғымаларды бұрғылау, ГТМ орындау және өндіру операцияларын оңтайландыру бағдарламасын жүзеге асыру.  2017 жылғы 31 желтоқсанға дейін кен орны бойынша жалпы мұнай өндіру 152,5 млн. т құрайды,бұл 639 млн. т көлемінде ресми бекітілген А+B+C1 санаты бойынша бастапқы геологиялық қорлардың 23,9% -ению өндіруге тең. 2017 жылғы 30 қарашадағы жағдай бойынша Қаламқас кен орны бойынша өндіру көрсеткіштері мынадай: Мұнай бойынша орташа дебит тәулігіне 11 050 тонна. Су бойынша орташа дебит – тәулігіне 109 800 тонна. Ағымдағы сулану 89,9% Кен орнын суландыру оны пайдаланудың алғашқы кезеңінде басталып, тұрақты түрде өсті (сурет. 4). Қаламқас кен орнындағы қабат қысымы 1980 жылы қыркүйекте басталған суды айдау арқылы сақталады. Су әрбір мұнай аймағына тұрақты емес су басу жүйесін пайдалана отырып жәнеесыстырылған мұнай көлемін арттыру және қамту тиімділігін арттыру мақсатында өндіру және айдау ұңғымаларын белгілі бір көкжиекке бұрғылау арқылы айдалады. 7-кестеде Қаламқас кен орнында 9-ға бұрғылау нәтижелері жинақталған 2017 жылдың айлары. Бұл ұңғымалардың дебиті болашақты анықтау үшін негіз ретінде пайдаланылды өнімділік.  Қорларды бағалау GCA компаниясы Қаламқас кен орны бойынша мұнай қорларын болашақ жаңа ұңғымалар мен ГТМ-ді ескере отырып, пайдалану сипаттамалары негізінде бағалады. 2022 жылға дейінгі ұзақ мерзімді даму жоспарына сәйкес. Қаламқас кен орнындағы мұнай өндіру көлемі қолданыстағы ұңғымалардың жұмысына ғана емес, сонымен қатар жаңа ұңғымаларды сәтті бұрғылауға және аяқтауға, сондай-ақ ГТМ-ге байланысты. Берілген ақпаратқа сәйкес қазіргі уақытта жоспарланбаған Қаламқас кен орнында көлденең ұңғымаларды одан әрі бұрғылау. GCA компаниясының болжамдарына әлеуетті қосымша көлемдер де кіреді 2017 жылдың нәтижелері бойынша жаңа ұңғымалардан мұнай өндіру, жоғарғы горизонттарға оралғаннан кейін консервациялау және перфорациялау. GCA типтік ұңғымалардағы қысымның бастапқы дебиттері мен төмендеу қарқынын анықтау үшін 2017 жылдың 9 айындағы жаңа ұңғымалардың нәтижелері мен ГТМ нәтижелерін қарастырды. Қаламқас кен орнындағы кен өндірудің төмендеуінің базалық деңгейі және жаңа ұңғымалардың болжамды дебиттері 8-кестеде келтірілген. Есептеулер 2017 жылдың 9 айында қол жеткізілген жаңа ұңғымалардың орташа бастапқы дебиттеріне негізделген.  |