нефтегаз. нефтегаз №8 зертханалык. Ш. Есенов атындаы Каспий мемлекеттік технологиялар жне инжиниринг университеті Зертханалы жмыс Таырыбы Коллекторларды параметрлерін сипаттау Орындаан
 Скачать 26.19 Kb.
|
 Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг университеті Зертханалық жұмыс Тақырыбы: Коллекторлардың параметрлерін сипаттау Орындаған: ГРМПИ-18 тобының студенті Жанғақов Алмас Тексерген: аға оқытушы Черкешова Салима Ақтау Коллекторлар. Сұйық пен газды өзінен өткізе алатын және олар үшін қойма бола алатын кеуекті және жарықшақты тау жыныстарын коллекторлар деп атайды. Биполярлы транзистор (Биполярный транзистор) — үш рет кезектесіп орналастырылған электрондық (п) немесе кемтіктік (р) типті откізгішті шалаөткізгіш облыстары, екі р-п өткелі бар, яғни п-р-п не р-п-р құрылымды, көбіне үш электронды (шықпаса) болатын, электр сигналдарын күшейтуге, түрлендіруге арналған шалаөткізгіш аспап. Б.т. жұмысы база деп аталатын ортаңғы облысы арқылы ағып өтетін негізгі емес заряд тасымалдаушылардың ағынын басқаруга негізделген, әдетте, тікелей бағытта ығысқан және базаға негізгі емес заряд тасымалдаушылардын инжекциясын қамтамасыз ететін электронды-кемтіктік өткел эмиттерлік деп аталады, ал осы откелмен базадан бөлінген сол жактагы шалаөткізгіш облыс эмиттер цеп аталады. Кері бағытта ығысқ ан және эмиттерден инжекция жасап, база арқылы өзіне тақаған негізгі емес заряд тасымалдаушыларды жинауды қамтамасыз ететін өткел коллекторлық деп аталады. Осы өткелмен базадан бөлінетін және транзиторлық құрылымның он жақ шетінде орналасқан ШӨ облыс коллектор деп аталады.Биполярлық транзистор – қуатты күшейтуге арналған электрөткізгіштік түрлері алмасатын үш саладан құрылған электр түрлендіргіш аспап. Б.Т-да тоқ екі түрлі заряд тасушы-ң (электро-р ж/е кемтік-ң) қозғалысымен белгіленеді.Б.Т-да үш қабатты жартылай өткізгішті құрылымының көмегімен әр түрлі электр өткізгіштері бар жартылай өткізгіш-н екі р-п өткелдер құрылады. Екі үш қабатты құрылым болуы мүмкін: кемтікті-электронды-кемтікті ж/е электронды-кемтікті-электронды. Әр түрлі электр өткізгіштері бар участіктері алмасуға сәйкесті барлық Б.Т. екі түрге бөлінеді: p-n-p (а сурет) ж/е n-p-n(б сурет) Әр аймақтан тоқ жүретін шықпалар (электродтар) шығарылып, олар эмиттер(Э), коллетор(К) және база(Б)деп аталады.Латын тілінен аударганда emitto- эмиттер- «шығарушы»,ол тарнзситорды заряд тасымалдаушылармен қамтамасыз ететін электрод бол.таб. collector- колектор «жинақтаушы»эмиттердан шыққан заряд тасушыларды қабылдайды.ал заряд тасушылардын эмттердан коллеторға қарай қозғалысын реттейтін –база.Ол ТР-ң реттеуші, басқарушы элетроды болып саналады. n-p-n және p-n-n-p тр-ның жұмыс істеу принциптері бірдей, айырмашылық тоқ түзетін заряд тасушыларында. Біріншісінде электрондар, екіншісінде кемтіктер. Б.Т. – әр жақты тағайындауы бар жартылай өткізгіштік күшейткіш аспатар, ал сол себептен әртүрлі күшейткіштерде, генераторларда, логикалы ж/е серпінді құрылғыларда кең қолданылады. Жер қойнауында мұнай, газ және су орналасқан коллекторлардың үстіңгі және астыңғы жағы сұйықтық пен газды өткізбейтін (немесе нашар өткізетін) жыныстарымен қоршалған қоймаларды табиғи резервуалар деп атайды. Қалыңдығы едәуір кеуекті жыныстардан құралған бірнеше қабаттан тұратын, асты мен үстіңгі жақтары сұйықтық пен газды өткізбейтін жыныстардан құралған табиғи қоймаларды массивтік резервуалар деп атайды. Көп жағдайларда мұндай резервуалардың астыңғы жағында тек қана ортақ- мұнай- су шекаралығы болады. Осындай резервуалардың қатарына жабыны мен табаны сазбен қоршалған жарықшақ қалың әктастан тұратын қабаттар жатады. Жер қойнауында жан- жағы литологиялық өткізбейтін тау жыныстарымен қоршалған кеуекті және өткізгіш резервуалар да кездеседі. Мұны литологиялық шектеулі резервуалар деп атайды. Мұнай мен газ қабаттарының түйісу шегі жатқан жазықтықты мұнай- су шекаралығы немесе мұнай қабатының табаны деп атайды. Бұл жазықтықтың қабаттың бетімен кездесіп түйіскен шеңберін мұнайдың сыртқы нұсқасы деп атайды. Мұнай- су шекаралығының қабаттың табанымен кездесетін сызығын мұнайдың ішкі нұсқасы дейді. Мұнай бетінде орналасқан газ шоғырын газ төмпешігі деп атайды. Мұнай газ шектерінің қабаттың бетімен кездесетін жерін газдың сыртқы нұсқасы деп, ал қабаттың табанымен кездескен жерді газдың ішкі нұсқасы дейді. Жер қойнауында тектоникалық және стратиграфиялық экрандалған кеніштермен қатар литологиялық экрандалған кеніштерде кездеседі. Көрсетілген негізгі табиғи резервуалармен байланыс төмендегідей кеніштер тобы кездеседі: Қабат тәрізді кеніштер (дөңбек күмбезді және экрандалған кеніштер); Массивті кеніштер; Литологиялық экрандалған кеніштер. |