2_Заттың меншікті балқу жылуы. Сйы Газ трізді Сйыты ішкі энергиясы атты денені ішкі энергиясынан арты Дене энергия алады
 Скачать 1.59 Mb.
|
|
Қатты Еп » Ек молекулалар Еп > Ек молекулалар Еп « Ек молекулалар Сұйық Газ тәрізді Сұйықтың ішкі энергиясы қатты дененің ішкі энергиясынан артық Дене энергия алады 1. Қыздыру кезінде дененің температурасы көтеріледі. 2. Бөлшектердің тербеліс жылдамдығы артады. 3. Дененің ішкі энергиясы артады. 4. Дене температурасы балқу температурасына көтерілген кезде кристалдық тор бұзыла бастайды. 5. Қыздырғыштың энергиясы кристалдық торды бұзуға жұмсалады. Кристалдану(қатаюы) – заттың сұйық күйден қатты күйге айналу процесі Сұйық энергиясын береді Кристалдың ішкі энергиясы сұйықтың ішкі энергиясынан аз 1. Салқындаған кезде сұйықтың температурасы кемиді. 2. Бөлшектердің қозғалыс жылдамдығы азаяды. 3. Сұйықтың ішкі энергиясы кемиді. 4. Дене балқу температурасына дейін салқындаған кезде, кристалдық тор қайтадан қалпына келе бастайды. t°,C t,мин 20 40 60 -20 -40 -60 Кристалдық дене (мұз) температурасының қыздыру уақытына тәуелділік графигі. Мұздың бастапқы температурасы: –40°С. ● А F E D C B K АB – мұзды қыздыру ВС– мұздың балқуы CD – суды қыздыру DE – судың салқындауы EF – судың қатаюы FK – мұздың салқындауы ● ● ● ● ● ● Мұз еріп жатқан кезде, оның температурасы өзгермейді. Q Q мұз су t°,C t,мин 20 40 60 -20 -40 -60 ● А D C B АB – мұзды қыздыру ВС– мұздың балқуы CD – суды қыздыру ● ● ● Мұз балқып жатқанда, оның температурасы өзгермейді. Q Q Балқу кезінде кристалдық дененің алатын энергиясы, кристалдық торды бұзуға жұмсалады, сондықтан оның температурасы өзгермейді. Аморфты денелердің тұрақты балқу температурасы болмайды. Қыздырғанда олар біртіндеп жұмсарып, температурасы үздіксіз артады. Салқындатқанда біртіндеп қатаяды. сұйық тұтқыр қатты уақыт Қатаю Салқындау Q бөлінеді t = t балқу = t қатаю Салқындау t,°C t,мин t1 t2 t ● ● ● ● ● ● 1. Салқындау кезінде сұйықтың температурасы кемиді. 2. Бөлшектердің қозғалыс жылдамдығы азаяды. 3. Сұйықтың ішкі энергиясы кемиді. 4. Дене балқу температурасына дейін салқындаған кезде, кристалдық тор қайтадан қалпына келе бастайды. Сұйықтың бастапқы температурасы Q = - l m Заттың қатаятын (кристалданатын) температурасын қатаю немесе кристалдану температурасы деп атайды. Кристалдану кезінде бөлінетін жылу мөлшері, балқу кезінде берілетін жылу мөлшеріне тең. |