Трансгенді жануарларды алу әдістері. Акмарал биоинж. Т Трансгенді жануарларды алу тсілдері Орындаан Альтай Амарал

• Название: Т Трансгенді жануарларды алу тсілдері Орындаан Альтай Амарал
• Анкор: Трансгенді жануарларды алу әдістер
• Дата: 15.11.2022
• Размер: 483.27 Kb.
• Имя файла: Акмарал биоинж.pptx
• Тип: Документы; #789556

Т: Трансгенді жануарларды алу тәсілдері

Орындаған: Альтай Ақмарал

Трансгенді жануарлар

Геномында 

бөтен  ген бар 

жануарлар трансгенді депаталады.

Жануарлардың жаңа тұқымын алу.

In Vivo жағдайында генетикалық рекомбинация-ланған.

Жаңа организмде өндірілген, құрастырылған гендер

Трансгеноз әдісі

Трансгенозгенді бір биологиялық жүйеден басқа жүйеге жаңа белгілері бар организмнің жаңа формасын алу үшін жасаңды жолмен тасымалдауды.

Тышқан, қой,сиыр, шошқа зерттеу.

Трансгенді жануарлар әр түрлі биологиялық активті биотехнологиялық заттарды синтездеу және бағалы белгілері бар жануарлардың жаңа тұқымдарын алу үшін қолданылады.

Жоспар

I.Кіріспе.

II.Негізгі бөлімі.

• Трансгенді жануарлар дамуы.
• Трансгенді жануарларды алу кезеңдері.
• Трансгеноз сатылары.
• Мысалдар.

III. Қорытынды бөлім.

IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Трансгенді жануарлар дамуы

1980ж Ф.Раддел қызметтестерімен герпес вирусын тышқан геномына енгізген.

1986ж Т.Скотт өсу гормоны генін микроиньекциялық арқылы қойлар алды.

1986ж . Р.Хаммер мен Г.Брэм тарнсгенді шошқа алды.

Щотландия генетиктері Дж.Кларк француз биологтарымен қой сүтінің бета лактоглобулин белогы генін микроинъекциялау арқылы трансгенді тышқандар алды.

1982ж. Р.Пальмитер егеу құйрықтың саматотропин генін тышқанның геномына енгізді.

1985 жылдан бастап зерттеулер жүргізілуде.

Трансгенді жануарларды алу кезеңдері

I

• Рекомбинантты ДҢҚ молекуласын құрастыру және оның клонын алу;

II

• Трансгенозға жарамды зиготалар алу және олардың пронуклеустерін айқындау;

III

• Рекомбинантты ДҢҚ көшірмелерінің белгілі мөлшерін зиготалар пронуклеустеріне микротүтікше арқылы енгізу;

IV

• Зиготаларды гормонлық дайындықтан өткен аналықтардың жыныс жолдарына тасымалдау;

V

• Туылған жануарлардың генотипі және фенотипі бойынша бағалап, трансгенді екенін анықтау;

VI

• Трансгенді жануарлардың жаңа қасиетінің ұрпаққа тұқым қуалауын бақылау.

Трансгеноз сатылары

Енгізу кезінде зиготалар вазелин майының астындағы арнайы ерітіндінің тамшысына орналасады.

Бұл сұйықтықтың кеуіп кетуінен сақтайды. ДНҚ-ны зиготаға енгізу үшін диаметрі 0,5 — 2 мкм аралығындағы шыныдан дайындалған микротүтікшелер қолданылады.

Алынған зиготаларға бөтен ДНҚ-ны енгізбестен бұрын,

оны іn vitro жағдайында әр түрлі әдістер мен тәсілдер арқылы сақтау керек.

Екі пронуклеус (аталық және аналық) сатысындағы зиготаларды алу керек.

Бұл үшін синхронды овуляция, уақтылы қолдан ұрықтау немесе шағылыстыру керек, осыдан кейін белгілі уақыт өткеннен кейін зиготаларды хирургиялық жолмен алуға болады.

Трансгеноз сатылары

Микротүтікшенің кемегімен 0,5 секундтан 2 минут аралығында ең аз дегенде 10-11 мл ДНҚ-ны зиготаға микроскоптан бақылап енгізеді.

Микроинъекциялау процесі зиготалар үшін зақымды, сондықтан олардың біраз мөлшері жойылып кетеді.

Микроинъекциядан кейін 2 сағатқа жетпей жарамды зиготаларды (трансгенді) алдынн ала, арнайы дайындалған аналық — реципиенттерге тасымалдайды. Бұл кезеңде де зиготалардың көп мөлшері зақымданады.

Аяғында, трансгенді жануарлардың шығуы 1%-ке тең болады. Алайда, мұның өзі трансформация және трансдукциямен салыстырғанда өте жоғары көрсеткіш болып саналады. Қазіргі кезде трансгеноз әдісі көптеген ғылыми зерттеулерде қолдану алды.

Трансгенді жануарларды алу схемасы

жұмыртқа жасушалары

сперматозидтар

пронуклеустар

ұрықтанған жұмыртқа

генді микроинъекциялау



пронуклеусқа бөгде

ДНҚ енгізу

жатырға жұмыртқаны имплантациялау

Трансгенді сиырды алу

ядроны жұмыртқадан шығару



Қарапайым сиыр

соматикалық ядро

трансплантациясы

эмбрион

Трансгенді тышқанды алу

қажетті гені бар ДНҚ ерітіндісін пронуклеуске енгізіңіз

әйел

еркек

аналық және әкелік ядролар

ұрықтанған жұмыртқа

ДНҚ геномға еніп ядролар біріктіріледі

Жұмыртқа жасушалары енгізіледі

Сұр тышқандар. Жаңа генді ұрпаққа беретін сәтті өсірілген трансгенді жануарлар

Қорытынды

• Трансгенді малдарды алу осы заманғы биотехнологияның келешек бағыты екендігін көрсетеді, ал оның негізгі мақсаты — малдың генотипін жаңадан құрастырып, олардан адам үшін бағалы өнім өндіру. Мұны іске асыру үшін қажет генді идентификациялау, бөлу және клонын алу, оларды зиготаларға ендіріп, экспрессиясын қосу және бөтен геннің ұрпаққа тұқым қуалауын шешу керек. Осы мәселелерді генетикалық инженерия әдістерімен шешу жоғары тиімді биотехнологияның малдар селекциясында қолдануының жаңа мүмкіндіктерін ашады. Оның іске асуы, ең алдымен, мал генетикасының молекулалық негіздерін іргелі зерттеуіне байланысты.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

• Б.Бегімқұлов Молекулалық генетика және биотехнология негіздері. Алматы, «Білім» 1996.
• Дж.Уотсон, Дж.Туз,Д.Курц.Рекомбинантные ДНК.М.Мир, 1986г.
• А.Сассон Биотехнология:свершения и надеждыМосква “Мир” 1987 г.
• Маниатс Т.Фрич Э.Дж.Сэмбрук. Методы генетической инженерии.Молекулярное клонирование.М.Мир 1984г.
• Инге-Вечтомов С.Г.Введение в молекулярную генетику.М.Высшая школа,1983г.