Главная страница
Навигация по странице:

  • Тапсырма №1.

  • Саяси идеология

  • Саяси мінез-құлық

  • Ұлттық сана

  • Саяси психология

  • Қақтығыс (Конфликт; collision)

  • Дағдырыс (кризис)

  • Тапсырма №2.

  • №9 тақырып Саясаттану. Таырып 9 Практикалы саба Саяси процесс жне оны субьектілеріні зара ісрекеттері


    Скачать 16.59 Kb.
    НазваниеТаырып 9 Практикалы саба Саяси процесс жне оны субьектілеріні зара ісрекеттері
    Дата29.03.2022
    Размер16.59 Kb.
    Формат файлаdocx
    Имя файла№9 тақырып Саясаттану.docx
    ТипДокументы
    #424035

    Пән атауы: Әлеуметтану, саясаттану, мәдениеттану

    Тақырып: 9

    Практикалық сабақ: Саяси процесс және оның субьектілерінің өзара іс-әрекеттері

    Тапсырма №1. Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз:

    1.1.«саяси идеология», «саяси мінез-құлық», «ұлттық сана», «саяси психология» , «конфликт», «дағдарыс» ұғымдарына түсінік беріңіз?

    Саяси идеология - саяси сананың құрамдас бөлігі және өзегі.

    "Идеология" деген ұғым гректің идея - бейне және логос - білім деген сөздерінен шыққан. Ғылыми айналымға француз ғалымы А.Дестют де Траси (1754-1836) енгізген. Ол идеологияны идеялар, олардың қалай пайда болатындығы және әрекет ететіндігі жөнінде ғылым деп түсіндірді. Қазір идеология деп адамдардың үлкен әлеуметтік топтарының іс-әрекетіне бағдар беріп, олардың мақсат-мүдделерін білдіретін және қорғайтын идеялар мен көзқарастар жүйесін айтады.

    Саяси мінез-құлық - субъектілердің саяси тәжірибеге қатысты бағыты мен әрекетін көрсететін саяси шындық пен өзара іс-әрекеті. Саяси мінез-құлық адам мінез-құлқының жоғары сатысы. Саяси мінез-құлық жеке тұлғаларға, топтарға, ұйымдарға қатысты айтылады. Саяси мінез-құлық алға қойылған мақсаттармен реттеледі. Оның мәні, бағыты, құндылығы, сипаты мен ерекшеліктері адамның дүниетанымына тәуелді. Саяси мінез-құлық кең мағында ерекше қызметті білдіреді.

    Ұлттық сана - сол ұлтты курайтын халыктын әр адамының жеке тұрмыс-тіршілігінің сыртында өз ұлтының муддесiн, халкынын тагдырын, ұрпағының болашағын ойлау қабілетінің ұлттық деңгейге көтеріліп, жалпы когамға тән ортак сипатқа ие болған ұжымдык түрi, ягни ужымдық сана.

    Саяси психология — біріншіден, саяси өмір жағдайының ортақтығы негізінде адамдар ұжымдарында, әлеуметтік топтар, таптарда, жеке адамдарда туындайтын сезімдердің, көңіл-күйдің, әдет-ғүрыптардың, мінездің ерекше белгілерінің жиынтығы жатады. Ол қарапайым саяси сана сияқты саяси өмірдің тікелей тәжірибесінен туындайды. Бірақ қарапайым саяси санада өмірді танып-білуіне, хабардарлығына көңіл бөлінсе, мұнда сол жағдайларда адамның қатынасуына, өмірді бағалауына баса назар аударылады. Қандай болсын саяси идея адамдардың белгілі бір сезімін тудырып, көңіл-күйіне әсер етпей қоймайды. Мұның бәрі саяси психологияға жатады.

    Қақтығыс (Конфликт; collision) - екі жұмыс бекеті (станциясы) бір уақытта жеткізу ортасын (кабельді) пайдаланбақшы болған жағдай. Бұл кезде электр сигналдар бір-біріне жапсарласқандықтан екі хабар да бөлінеді. Сондықтан қақтығысқа қатысушының екеуі де хабар жеткізуді қайталауға мәжбүр болады.

    Дағдырыс (кризис) - мәселенің асқынып, ушығып, басқа мәселелерді кері ысырып, алдыңғы орынға шығатындай деңгейге көтерілу дәрежесі. Ал оның жағымсыз (ұнамсыз) салдарының орнын толтыру оңайға түспейді. Мысалы, саяси, экономикалық, экологиялық және т.б. дағдарыстар.

    1.2. «Ұлттық мәдениет» туралы жеке пікіріңізді білдіріңіз?

    Ұлттық мәдениет – белгілі бір елдегі немесе мемлекеттегі адам қауымының рухани өмірін сипаттайтын белгілердің, нанымдардың, құндылықтардың, мінез-құлық үлгілерінің нормаларының жиынтығы. Тілдік және этникалық біртекті мемлекетте бір ұлттық мәдениет болуы мүмкін.

    Тапсырма №2. Таблицаны толтырыңыз:

    Саяси режим

    Тоталитарлық

    Авторитарлық

    Демократиялық

    мемлекеттің қоғамға және жеке адамға толықтай, тұтас бақылау орнатуымен сипатталатын саяси жүйенің бір түрі. Оған тән ерекше белгілер: азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының барынша бұзылуы; барлық деңгейдегі биліктің жоғарыдан тағайындалуы; билік бөлінісі принципінің жойылуы, яғни, биліктің барлық - атқарушы, заңшығарушы, сот тармақтарының тұтасып кетуі; басында көсемі бар бір ғана билеуші партияның болуы және оның мемлекетпен тұтасып кетуі; басқа партиялардың және ұйымдардың қызметінің ресми "қозғалыс" қызметімен алмастырылуы; қоғамның барлық мүшелеріне бір ресми идеологиялық доктринаның таңылуы; тек қана мемлекеттік нысандағы бұқаралық ақпарат құралдарының болуы, қандай да болмасын ақпараттың қатаң "сүзгіден" өткізілуі; үздіксіз әрі тұтастай зорлыққа негізделген мемлекеттік ұйымдасқан лаңкестік.

    Авторитарлы саяси жүйелерде басқарушы топтың билігін қалың бұқара заңды түрде мойындамайды; басқарушы топтың құрамына халық қатыспайды; саясаттың негізгі бағыттарын қалыптастыруда бұқараның үлесі жоқ; басқарушы топ өз билігін әлеуметтік топтар мен жіктердің тарапынан еш бақылаусыз жүзеге асырады. Мұның барлығы авторитарлы сипаттағы саяси жүйелердің саяси өміріне бұқараның қатысуы өте шектеулі екендігін дәлелдейді. Авторитарлы билік заңдылығының негізі - дәстүр немесе билеушінің харизмалық тұлғасы. Дегенмен, авторитарлы саяси жүйелерге біржақты теріс баға беруге болмайды. Адамзат тарихи даму жолының басым бөлігінде осындай саяси жүйелер аясында өмір сүрді. Авторитаризм индустриалды қоғамға дейінгі билікті ұйымдастыру түрі болды.

    Мұндай режимде ел халқының кең әлеуметтік жіктері, халық, демос (гр.сөзі demos — халық) қоғамды, қоғамдық істерді басқарып, билікті жүзеге асырады. Демократия — әлеуметтік өмір агенттері өздері құрған билік құрылымында шешімдердің қабылдануына тең дәрежеде қатыса алатын басқару формасы болып саналады. Демократияны ерекше әлеуметтік құндылық дей отырып, ежелгі грек ойшылы Демокрит былай деген: "Демократиядағы кедейлік патша кезіндегі молшылықтан (азаматтардың) қаншалық артық болса, еріктілік құлдыққа қарағанда соншалық жақсы".


    написать администратору сайта