модельдеу 5. Методы лаб - 5 Медетов. Тапсырма Цезарь шифры арылы сзді шифрлаыз

• Название: Тапсырма Цезарь шифры арылы сзді шифрлаыз
• Анкор: модельдеу 5
• Дата: 04.05.2023
• Размер: 0.75 Mb.
• Имя файла: Методы лаб - 5 Медетов.docx
• Тип: Документы; #1108982

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
«Ғ.Даукеев атындағы Алматы энергетика және байланыс университеті»
Коммерциялық емес АҚ
Телекоммуникация және ғарыштық инженерия институты
Ақпараттық жүйелер және киберқауіпсіздік кафедрасы


№5 Зертханалық жұмыс
Пəннің атауы: « Телекоммуникациялардағы ақпараттарды қорғау әдісі»

Тақырыбы: «Классикалық алмастыру шифрларын зерттеу»

Білім беру бағдарламасы: 6В06201 Радиотехника, электроника и телекоммуникации

Орындаған: Медетов Динмухаммед

Тобы: РЭТк 20-7

Қабылдаған: аға оқытушы Адилгажинова С.А.


Алматы, 2023
Мақсаты: Цезарь және Виженер шифрларындағы шифрлау және дешифрлеу процедураларын зерттеу.

Тапсырманы орындау технологиясы:

Тапсырма 1. Цезарь шифры арқылы сөзді шифрлаңыз.

•1. MS Excel қосымшасында орыс алфавитінің нөмірленген таңбаларынан тұратын кітап жасаңыз: бірінші бағанға 0-ден 32-ге дейінгі сандарды, екіншіге - алфавиттік таңбаларды ретімен енгізіңіз, үшіншіде - қайтадан 0-ден бастап нөмірлеңіз. 32. Кітапқа мәтінді әріппен әріппен енгізуге ыңғайлы болу үшін бағандардың енін пішімдеңіз (кішірейтіңіз) (1.37-сурет), бұл тапсырманы жеңілдету үшін көшіру пішімдерін қолдануға болады.

• 2. Нұсқа нөміріне тең кілт мәнін таңдаңыз (1-ден 32-ге дейін).

• 3.Таңдалған кілтпен Цезарь шифрін пайдаланып «тұқымдар» сөзін шифрлаңыз:

• 4. пішімделген аймақтың бірінші жолының ұяшықтарына шифрланған сөзді әріппен енгізу; кестедегі алфавит таңбалары мен енгізілген сөздің таңбалары бір регистрде терілгені маңызды;



1.37 Сурет. «Әліппе» кітабының мазмұны мен пішіміне мысал.

• • төмендегі жолдан VLOOKUP функциясын пайдаланып шифрланған сөздің сандық таңба кодын алыңыз:

• – функцияның бірінші параметрі (Lookup _value) ретінде шифрланған сөздің ағымдағы таңбасы бар ұяшыққа сілтеме тағайындаңыз,

• – екінші бағаннан (2 және 3-бағандар) бастап функцияның екінші параметрі (Кесте) ретінде әліпбиі бар кестеге сілтеме тағайындаңыз, F4 түймесін басу арқылы кестеге сілтеме абсолютті етіп жасаңыз,

• – үшінші параметрдің мәнін (Баған нөмірі) 2-ге орнатыңыз,

• — төртінші параметрдің (Interval_lookup) мәні ретінде «жалған» сөзін енгізіңіз, мысалы =ВLOOKUP(P;$B$1:$C$33;2;FALSE), шифрланған сөздің барлық таңбалары үшін функцияны көшіріңіз ( 1.38-сурет);



Таңбаның сандық кодын есептеу мысалы

* * төмендегі жолда кілттің мәні бар ағымдағы таңбаның алынған кодын 33-модульге қосу арқылы криптограмма таңбасының кодын алыңыз:

* - кілт мәнін енгізіңіз,

* - екінші жолда ШИФРЛАНАТЫН сөздің ағымдағы таңбасының астына қалдық функциясын салыңыз,

* - функцияның бірінші параметрінің (санының) мәні ретінде

шифрланатын таңба коды бар ұяшықтың және кілт мәні бар ұяшықтың қосындысын көрсетіңіз (абсолютті ету үшін кілт мәніне сілтеме),

• - екінші параметр (бөлгіш) 33-ке тең, мысалы

OCTET (F2+F E 3 3; 33), қалыптасқан функцияны көшіріңіз қалдық шифрланатын сөздің барлық таңбалары үшін (сурет. 1.39);



* төмендегі жолда VLOOKUP функциясын пайдаланып, алынған криптограмма кодын символдық көрініске аударыңыз:

* - функцияның бірінші параметрінің мәні ретінде ағымдағы криптограмма коды бар ұяшыққа сілтеме тағайындаңыз,

* - функцияның екінші параметрінің мәні ретінде бірінші бағаннан бастап алфавитпен кестеге сілтеме тағайындаңыз (1 және 2 бағандар), кестеге сілтеме абсолютті етіп жасаңыз,

• - үшінші параметрдің мәні (Баған_ нөмірі) 2-ге тең,

* - төртінші параметрдің мәні ретінде

(Интервал_көру) "өтірік" сөзін енгізіңіз, мысалы,

==VLOOKUP(ханым; Р A 1 1: В$33; 2; өтірік), шифрланған сөздің барлық таңбалары үшін функцияны көшіру (сурет. 1.40) - криптограмма алынды.



4. Онлайн калькуляторды пайдаланып шифрлау нәтижесін тексеріңіз http://planetcalc.ru/1434/.



• * 5. Алынған криптограмма мәтінін қайталанатын таңбаларға бұру арқылы талдаңыз.

2-тапсырма. Цезарь шифры арқылы алынған криптограмманы шешіңіз.

6. Шифрлау кілтінің мәнін және кестеден криптограмманы таңдаңыз. 1.9 нұсқа нөміріне сәйкес (1-ден 32-ге дейін).

7. Таңдалған кілтпен криптограмманы шешіңіз:

o * жол ұяшықтарына криптограмма мәтінін әріппен енгізіңіз

форматталған аймақ; кестедегі алфавит таңбалары мен енгізілген сөз таңбалары бір регистрде терілуі маңызды;

o * төмендегі жолда VLOOKUP функциясын пайдаланып шифрланатын сөз таңбаларының сандық кодын алыңыз;

o * төмендегі жолда шифрланған мәтіннің таңбалар кодын алыңыз, бірақ 33-модульге қалған функциясын пайдаланып алынған ағымдағы криптограмма таңбасының кодынан кілт мәнін алып тастаңыз (сурет. 1.41);