жауаппенТіл тарихы_6В01701_каз_3 (1). Тарихи грамматиканы зерттеу нысаны a тіл задылытарын зерттеу
 Скачать 44.72 Kb.
|
1 2 Тіл тарихы Жуынтаева З.Н. $$$ 1 Тарихи грамматиканың зерттеу нысаны: A) Тіл заңдылықтарын зерттеу. B) Сөз мағыналарын қарастыру. C) Тіл білімі салаларының даму заңдылықтары мен өзгеру жүйелерін айқындау. D) Әдеби тілдің қалыптасуы мен даму жолдарын қарастыру. E) Көне түркі тілдерін, олардың заңдылықтарын айқындау. $$$ 2 Хун дәуірі қай кезеңдерді қамтиды: A) Б.з.д.Ш-Ү ғасыр. B) Б.з.д. Ш ғасыр. C) Х-ХІІ ғасыр. D) Ү – Х ғасыр. E) ХҮ-ХХ ғасыр. F) Б.з.д. Ү ғасыр. G) ҮІ-ҮІІ ғасыр. $$$ 3 Алтай дәуірі қай кезеңдерді қамтиды: A) Б.з.д.Ш-Ү ғасыр. B) Б.з.д. Ш ғасыр. C) Х-ХІІ ғасыр. D) Ү – Х ғасыр. E) ХҮ-ХХ ғасыр. F) Ш ғасыр. $$$ 4 Көне түркі дәуірі қай кезеңдерді қамтиды: A) Б.з.д.Ш-Ү ғасыр. B) Б.з.д. Ш ғасыр. C) Х-ХІІ ғасыр. D) Ү – Х ғасыр. E) ХҮ-ХХ ғасыр. F) Х-ХҮ ғасыр. G) ХІ –ХІІ ғасыр. H) ХІІІ-ХҮ ғасыр. $$$ 5 Орта түркі дәуірі қай кезеңдерді қамтиды: A) Б.з.д.Ш-Ү ғасыр. B) Б.з.д. Ш ғасыр. C) Х-ХҮ ғасыр. D) Ү-Х ғасыр. E) ХҮ-ХХ ғасыр. F) ХІІІ-ХҮ ғасыр. $$$ 6 Жаңа түркі дәуірі қай кезеңдерді қамтиды: A) Б.з.д.Ш-Ү ғасыр. B) Б.з.д. Ш ғасыр. C) Х-ХІІ ғасыр. D) Ү – Х ғасыр. E) ХҮ-ХХ ғасыр. F) ХІІІ-ХҮ ғасыр. G) ХҮ-ХХ ғасыр $$$ 7 Әр түрлі семьяға жататын тілдердің ортақ заңдылықтарын қарастыратын әдіс: A) Тарихи-салыстырмалы. B) Типологиялық модификация. C) Ареалдық. D) Синхрондық. E) Ретроспективтік. F) Салыстыру. G) Жүйелеу. H) Диахрондық. $$$ 8 Көрші орналасу нәтижесінде пайда болған заңдылықтарды зерттейтін әдіс: A) Тарихи-салыстырмалы. B) Типологиялық модификация. C) Ареалдық. D) Типологиялық. E) Ретроспективтік. F) Синхрондық. G) Диахрондық. $$$ 9 Тілдік фактілерді өткен дәуірмен байланысты алып қарастыратын әдіс: A) Тарихи-салыстырмалы. B) Типологиялық модификация. C) Ареалдық. D) Типологиялық. E) Ретроспективтік. F) Синхрондық. G) Диахрондық. H) Контекстуалдық. $$$ 10 Тарихи лексикология нысаны: A) Тіл заңдылықтарын зерттеу. B) Сөз мағыналарын қарастыру. C) Сөздердің қалыптасуы мен өзгеруін, дамуын зерттейді. D) Әдеби тілдің қалыптасуы мен даму жолдарын қарастыру. E) Көне түркі тілдерін, олардың заңдылықтарын айқындау. $$$ 11 Тарихи лексикология салалары: A) Грамматика. B) Синтаксис. C) Семасиология. D) Фонетика. E) Морфология. F) Этимология. G) Сөзжасам. H) Ономастика $$$ 12 Сөз мағынасының өзгеру себептері: A) Ішкі себептер. B) Дыбыстық. C) Семантикалық және грамматикалық. D) Сөздің пайда болуы. E) Ішкі семантикалық құрылым. F) Сыртқы себептер. $$$ 13 ”Құдатғу білік” еңбегінің авторы: A) Ж.Баласағұни. B) М.Қашқари. C) А.Иассауи. D) Қ.Жалаири. E) Абу Хаййан. $$$ 14 М.Қашқари еңбегі: A) Құтты білік. B) Дивани луғат-ит түрк. C) Кодекс куманикус. D) Диуани Хикмет. E) Оғызнаме. $$$ 15 М.Қашқари еңбегінің жазылған кезеңі: A) Көне түркі дәуірі. B) Жаңа түркі дәуірі. C) Орта ғасыр. D) Хун дәуірі. E) Ең жаңа дәуір. F) Алтай дәуірі. $$$ 16 Орта дәуірде жазылған ескерткіштер: A) Һибатул хикайық. B) Жами-ат Тауарих. C) Дивани лугат ит түрк. D) Құтадғу білік. E) Шежіре-и- түрки. $$$ 17 Дауысты дыбыстардың жіктелуі: A) Ашық –қысаң. B) Қатаң. C) Еріндік-езулік. D)Үнді. E) Ұяң. F) Жуан-жіңішке. $$$ 18 Көне түркі тіліндегі дауысты дыбыстар: A) Ә. B) А. C) Ұ. D) Э. E) Ы. F) О. $$$ 19 Тіл тарихын зерттеуде қолданылатын басты әдістер: A) Cтатаистикалық. B) Тарихи-салыстырмалы. C) Анализ. D) Синхрондық. E) Синтез. F) Дедукциялық. G) Диахрондық. H) Контекстуалдық. $$$ 20 Сөз түбірінің дамуында болатын құбылыстар: A) Эпентеза. B) Метатеза. C) Морфологиялық жымдасу. D) Элизия. E) Аналогия. F) Фузия. $$$ 21 Омонимдердің пайда болу жолдары: A) Аффикстер арқылы пайда болуы. B) Кірме сөздер арқылы пайда болуы. C) Синонимдер арқылы пайда болуы. D) Фразалық тіркестер арқылы пайда болуы. E) Диалектілер есебінен пайда болуы. F) Көп мағыналы сөздер арқылы пайда болуы. G) Тарихи оқиғалар негізінде пайда болуы. $$$ 22 Синонимдердің пайда болу жолдары: A) Фразалық тіркестер арқылы пайда болуы. B) Фонетикалық өзгерістерге ұшырауы. C) Тарихи оқиғалар негізінде пайда болуы. D) Өлшемдік ұғымдар негізінде пайда болуы. E) Кірме сөздер арқылы пайда болуы. F) Диалектілер есебінен пайда болуы. $$$ 23 Тұрақты сөз тіркестерінің шығу арналары: A) Адам ойында қорытылған құбылыстардың бейнесі негізінде. B) Фонетикалық өзгерістерге ұшырауы арқылы. C) Тарихи оқиғалар негізінде пайда болуы. D) Аффикстер арқылы көбеюі. E) Кірме сөздер арқылы пайда болуы. F) Өлшемдік ұғымдар негізінде пайда болуы. G) Диалектілер есебінен пайда болуы. H) Дыбыстық құрамы жағынан бірдейлесуі $$$ 24 ”Көз” синонимінің пайда болуы: A) Дыбыстық құрамы жағынан бірдейлесуі. B) Фонетикалық өзгерістерге ұшырауы. C) Тарихи оқиғалар негізінде пайда болуы. D) Көп мағыналы сөздер есебінен. E) Кірме сөздер арқылы пайда болуы. F) Өлшемдік ұғымдар негізінде пайда болуы. $$$ 25 ”Қоян жүрек” синонимінің пайда болуы жолы: A) Фразалық тіркестер есебінен. B) Фонетикалық өзгерістерге ұшырауы. C) Тарихи оқиғалар негізінде пайда болуы. D) Көп мағыналы сөздер есебінен. E) Кірме сөздер арқылы пайда болуы. F) Дыбыстық құрамы жағынан бірдейлесуі $$$ 26 ”Көз көрім жер” тұрақты тіркесінің пайда болуы: A) Өлшемдік ұғымдар негізінде B) Фонетикалық өзгерістерге ұшырауы C) Аффикстер арқылы көбеюі D) Кірме сөздер арқылы пайда болуы E) Адам ойында қорытылған құбылыстардың нақты бейнесі негізінде F) Көп мағыналы сөздер есебінен. G) Диалектілер есебінен пайда болуы. $$$ 27 Өлшемдік ұғымдар арқылы пайда болған фразеологизмдер: A) Бір үйір жылқы. B) Күн ұясына кіргенде. C) Көз көрім жер. D) Ант су ішті. E) Қол шоқпар болды. F) Ала жаздай. G)Бет моншағы үзілді. H) Қызыл іңірде. $$$ 28 Тарихи оқиғалар негізінде пайда болған фразеологизмдер: A) Некесін қиды. B) Ердің құны. C) Қой үстіне бозторғай жұмыртқалады. D) Бір асым ет. E) Жар салды. F) Қас қағымда. G)Есік пен төрдей. $$$ 29 Әдет-ғұрыптарға байланысты пайда болған фразеологизмдер: A) Бір киер киім. B) Ел жайлауға көшерде. C) Құрбан шалды. D) Бесік құда. E) От ала келді. F) Санын соқты. G) Атастырып қойды. H) Неке суын ішті. $$$ 30 Қазақ тілінде кейбір сөздер құрамында этимологиялық жағынан бір ғана фонеманың 2 түрлі көрінісі болып табылатын дыбыстар: A) Й-з. B) Р-з. C) Н-ң. D) Ж-з. E) С-з. F) Д-т. $$$ 31 Дифтонгтардың қалыптасу негізі қай дыбыс: A) И. B) Ығ, іг. C) Ы, у. D) Ағ, ег. E) Нт. F) Нг. G) Ау, еу. $$$ 32 “Ы” дыбысының көне түркі тіліндегі көрінісі: A) Ұ. B) И. C) У. D) А. E) О. F) Ө. G) Е. H) Ү. $$$ 33 Көне түркі кезеңіне тән дауысты фонемалар қатары: A) А,ә, е. B) Ә, и, у. C) А, ы, у. D) О, ө, ы. E) У, и, ы. $$$ 34 Көне түркі тілінде қанша дауысты дыбыс болған: A) Сегіз. B) Он екі. C) Жеті. D) Тоғыз. E) Он үш. F) Он бір. G) Алты. $$$ 35 « Ұ« дыбысының арғы негізі: A) Ы. B) И. C) У. D) Ағ. E) Ығ. F) Е. G) Ө. H) Ү. $$$ 36 Көне түркі тіліндегі дауыссыз фонемалар саны: A) Сегіз. B) Он екі. C) Он алты. D) Жиырма төрт. E) Он бес. F) Он бір. G) Жиырма үш. H) Жиырма алты. $$$ 37 Көне түркі тілінде сөз басында жұмсалмаған дыбыстар: A) З. B) Б. C) С. D) Т. E) Н. F) Л. G) П. H) Ш. $$$ 38 Тарихи тұрақсыз дыбыстар: A) Д. B) Қ. C) Л. D) М. E) Ж. F) Р. G) Н. H) Т. $$$ 39 «Й” дыбысының арғы тарихы қай дыбысқа тіреледі: A) Ж. B) И. C) Дж. D) Д. E) Ы. $$$ 40 ”Ж” дыбысының арғы төркіні: A) Й. B) Дж. C) Ш. D) Д. E) Жд. F) И. $$$ 41 Көне түркілік дыбыс: A) В. B) Ч. C) Ф. D) Х. E) Ц. F) Щ. $$$ 42 Дифтонгілер мен созылыңқы дайыстылардың қалыптасу дәуірі: A) Орта түркі дәуірінде. B) Көне түркі дәуірінде. C) Жаңа түркі дәуірінде. D) Алтай дәуірінде. E) Хун дәуірінде. F) Ең жаңа дәуірде. G) Кеңестік дәуірде. $$$ 43 Созылыңқы дауыстылар қай түркі тілінде жақсы сақталған: A) Өзбек. B) Түркмен. C) Қырғыз. D) Башқұрт. E) Қарақалпақ. F) Қазақ. $$$ 44 Кейбір түркі тілдерінде “ғ” дыбысы сөз соңында қай дыбысқа сәйкес келеді: A) У. B) Қ. C) К. D) И. E) Й. $$$ 45 Сөз соңында элизияға жиі ұшырайтын дыбыстар: A) C. B) Ғ. C) Т. D) П. E) М. F) Г. G) Ш. H) Д. $$$ 46 Көне, жаңа түркі тілдерінде сөз басында айтылмайтын дыбыстар: A) Б. B) Р. C) Ғ. D) Ң. E) Й. F) Л. G) Ш. H) Д. $$$ 47 С.Е.Маловтың қазақ тілін “жаңа тілдер” тобына жатқызу себебі: A) Дауысты дыбыстардың аз болуы. B) Дифтонгтардың қалыптасуы. C) Дыбыс тіркестерінің қолданылуы. D) Сөз басында дыбыстық өзгерістердің болуы. E) Сөз соңында дыбыстық өзгерістердің болуы. F) Сөз ортасында дыбыстық өзгерістердің болуы. $$$ 48 Көне түркі тіліндегі “ағ”, “ег” дыбыс тіркестерінің орнына қазақ тілінде қолданылатын дыбыстар: A) О. B) Ө. C) А. D) E. E) У. F) И. $$$ 49 ”Ж” дыбысының қазіргі кейбір түркі тілдеріндегі көрінісі: A) И. B) Й. C) Д. D) ДЖ. E) З. $$$ 50 Ерін үндестігі қай тілде сақталған: A) Қырғыз. B) Қарақалпақ. C) Ноғай. D) Татар. E) Өзбек. F) Қазақ. G) Башқұрт. $$$ 51 Алғашқы түркі буыны екі дыбыстан болған деген пікірді айтқан ғалым: A) Радлов. B) Баскаков. C) Дмитриев. D) Котвич. E) Щербак. F) Малов. G) Мелиоранский. H) Кононов. $$$ 52 Қазақ тілінде ерін үндестігінің мықты болғандығын айтқан ғалымдарды атаңыз: A) Серебренников. B) Котвич. C) Радлов. D) Щербак. E) Малов. F) Мелиоранский. G) Гаджиева. H) Дмитриев. $$$ 53 Алғашқы түркі буыны үш дыбыстан болған дейтін пікірді айтқан ғалым: A) Радлов. B) Баскаков. C) Дмитриев. D) Котвич. E) Щербак. F) Кононов. G) Мелиоранский. $$$ 54 Протезалық құбылыс қай дыбыстарға тән: A) М. B) С. C) Ж. D) Л. E) Д. F) Р. G) Н. H) Ш. $$$ 55 Элизиялық өзгеріске ұшыраған сөздер: A) Құдық. B) Сары. C) Көк. D) Әскер. E) Жылқы. F) Кіші. G) Ұлы. $$$ 56 Екпін түркі тілдерінде сөздің қай буынына түседі: A) Басына. B) Ортасына. C) Соңына. D) Түспейді. E) Сөзге. $$$ 57 Түбір сөздердің дамуында болатын өзгерістер: A) Ассимиляция. B) Жымдасу. C) Протеза. D) Диссимиляция. E) Эпентеза. F) Аналогия. $$$ 58 Жымдасу құбылысына ұшыраған сөздер: A) Қарт. B) Ай. C) От. D) Ат. E) Оқ. F) Қызыл. G) Су. H) Ұзын. $$$ 59 Фонетикалық өзгеріске ұшырап тұрған сөздер: A) Сойым. B) Інгек. C) Ел. D) Кел. E) Сан. F) Бод. G) Тағ. $$$ 60 Дыбыстық өзгеріске ұшырап тұрған сөз: A) Айт. B) Бар. C) Кел. D) Сен. E) Құд . F) Соғ. G) Йол. $$$ 61 Тарихи түбірлері бар сөздер: A) Оғул. B) Таң. C) Йурт. D) Түрк. E) Сөйле. F) Күрес. G) Ат. H) Жөрме. $$$ 62 Аналитикалық тәсіл арқылы жасалған сөздер: A) Қағанлық. B) Йурт. C) Күнтүз. D) Тарқан. E) Кісі. F) Қарлығаш. G) Білезік. $$$ 63 Бір буынды тарихи түбірлер: A) Бу (бұ). B) Күчліг. C) Атлығ. D) Йерчі (жершіл). E) Ай. F) Біліг. $$$ 64 Құрамында өлі түбірі бар түбір сөздер: A) Мықты. B) Шайқа. C) Ойна. D) Йерчі (жершіл). E) Біліг. F) Тербе. G) Күчліг. H) Атлығ. $$$ 65 Түбір зат есімдер: A) Көрүг (тыңшы). B) Оқ. C) Йағычы (қолбасшы). D) Уруш. E) Йасауул. F) Ел. G) Ер. $$$ 66 Туынды зат есімдер: A) Өтунч (өтініш). B) Таш. C) Бұрғы. D) Қашқын. E) Теңрі. F) Суб. G) Ат. H) От. $$$ 67 Көне түркі тіліндегі көптік жалғауының көрсеткіштері: A) У. B) З. C) Сар. D) Т. E) Сыз. F) Ңар. G) Қ. H) Лы. $$$ 68 Табыс септігінде тұрған сөздер: A) Ташығ. B) Ташта. C) Ташың. D) Бергіл. E) Келті. F) Будунығ. G) Қапығ H) Буны. $$$ 69 Орхон-Енисей жазбаларында көптікті білдіретін тұлғалар: A) -тар, тер. B) -дар, дер. C) -лар, т. D) -ңар. E) -ар, ер. F) -з, қ. $$$ 70 Тәуелдік жалғауында тұрған сөздер: A) Елің. B) Кішілер. C) Қағанға. D) Будуным. E) Менің. F) Адақ. G) Елчісі. H) Йолта. $$$ 71 Морфологиялық тәсіл арқылы берілген көптік жалғауында тұрған сөздер: A) Қадашлар. B) Будун. C) Сөзүм. D) Табғач. E) Біздікі. F) Тарқан. G) Алтун. H) Ата. $$$ 72 Синтаксистік тәсіл арқылы көптік ұғымды білдіретін сөздер: A) Күмүш. B) Ил-йурт. C) Йеті йуз кіші (жеті жүз кісі). D) Менім сөзүм. E) Барыңдар. F) Күмүш. $$$ 73 Лексикалық тәсіл арқылы көптік ұғымды білдіретін сөздер: A) күмүш. B) ил-йурт. C) йеті йуз кіші (жеті жүз кісі). D) cач. E) қулғақ. F) күмүш. G) қағанлығ. $$$ 74 Атау септігінде тұрған сөздер: A) оғлум (ұлым) B) йіргеру C) будунумқа D) қарығ (қарды) E) йолта (жолда) F) йер G) тағқа H) беглер 1 2 |