Старажытная Індыя 5 клас. урок_гісторыі_5_кл_-_Старажытная_Індыя. Тэма. Старажытная Індыя Мэта Даць уяленне пра месца Індыі гісторыі Старажытнага свету Задачы
 Скачать 31.25 Kb.
|
|
Урок сусветнай гісторыі ў 5 класе 16.12 Тэма. Старажытная Індыя Мэта: Даць уяўленне пра месца Індыі ў гісторыі Старажытнага свету Задачы: навучальная: пазнаёміць вучняў з геаграфічным становішчам, прыроднымі ўмовамі, заняткамі і структурай грамадства Індыі, характарызаваць дзейнасць цара Ашока; развіццёвая: садзейнічаць развіццю гістарычнай памяці, мыслення, пазнавальнай цікаўнасці да працэсу навучання, атрымліваць інфармацыю з гістарычнай карты, дадатковых крыніц; выхаваўчая: выхоўваць пачуццё павагі да традыцый і гістарычнага мінулага краін свету. Тып урока: засваенне новага матэрыялу з элементамі практычнай работы Форма правядзення: урок вывучэння новай тэмы Абсталяванне: падручнік для вучняў 5 класа, атлас па гісторыі старажытнага свету для вучняў 5 класа, контурная карта Ход урока: Уступнае слова На мінулых уроках мы пазнаёміліся з гісторыяй розных краін старажытнасці. Успомніце якіх? Даведаліся аб прыгожых гарадах, жыхары якіх маглі ствараць цудоўныя рэчы. Шмат з іх захавалася і да нашых дзён. Рабяты, я ведаю што вы любіце падарожнічаць. Прапаную сёння здзейсніць нам падарожжа ў цікавую, загадкавую і далёкую краіну старажытнасці. А куды мы адправімся ў падарожжа вы мне падкажаце праслухаўшы фанаграму мелодыі. Так, гэта Індыя. Адкажыце што б вы хацелі б даведацца аб ёй? Успомнім пра што мы гаварылі пры знаёмстве з новай краінай. (вызначалі геаграфічнае становішча краіны, апісвалі прыродна - кліматычныя ўмовы, вызначалі асноўныя заняткі жыхароў, даказвалі, што жыхары гэтых краін з'яўляюцца людзьмі рэлігійнымі). Падарожнікі ў стражытнасці апісвалі краіну так: выкарыстоўваецца фрагмент відэаўрока: https://eior.by/catalog_lecture/5-klass/history/24.php Сёння, здзяйсняючы падарожжа па Індыі мы таксама адкажам на гэтыя пытанні. Індыя радзіма – шахмат, арыфметычных лічбаў, якімі мы з вамі сёння карыстаемся. Там жывуць сланы, ёсць цяжкапраходныя лясы - джунглі. А яшчэ кажуць, што хлопчык Маўглі таксама жыў у гэтай краіне. Тэма нашага ўрока «Старажытная Індыя» План урока Прыродныя ўмовы і насельніцтва Узнікненне дзяржавы Старажытныя арыі: грамадства і гаспадарчае жыццё Вялікая дзяржава цара Ашокі. 1. Назва Індыя ўтварылася ад назвы найбуйнейшай ракі на паўночным захадзе гэтай краіны. Старажытныя індыйцы называлі яе Сіндху; гэтае слова ў старажытных персаў гучала - хіндзі, а ў старажытных грэкаў - Індас. Краіну, размешчаную ў басейне гэтай ракі і на ўсход ад яе, у Еўропе ўжо ў старажытнасці сталі называць Індыяй. У саміх старажытных індыйцаў агульнапрынятай назвы для ўсёй краіны не было. Старажытныя грэкі называлі Індыю: чароўнай, казачнай краінай. Наша падарожжа віртуальнае, але нам з сабой таксама як і ў любое падарожжа неабходна ўзяць карту, па ёй мы адразу ж вызначым месцазнаходжанне Індыі (атлас у кожнага на парце). 1.1- Работа з картай. Вызначаюць месцазнаходжанне Індыі (па ходу адказу на пытанні геаграфічнага становішча нанясенне аб'ектаў на контурную карту) Слова настаўніка. Значыць, на поўдні Азіі, на шырокай тэрыторыі, якая займае паўвостраў Індастан і прылеглыя да яго на поўначы зямлі, ляжыць велізарная краіна - Індыя. 1.2- Якімі морамі абмываецца гэты паўвостраў? ( Індыйскі акіян і Аравійскае мора). 1.3- З поўначы тэрыторыю Індыі ад халодных вятроў закрываюць горы? Што вы ведаеце пра іх? Паведамленне вучня. Высокія ў свеце горы Гімалаі. Вяршыні Гімалаяў паўсюдна пакрытыя льдамі і снягамі. Дарэчы, слова "Гімалаі" азначае "жыллё снегу". Гэтыя горы абараняюць Індыю ад патокаў халоднага паветра з поўначы, а ў старажытнасці Гімалаі служылі надзейнай абаронай ад варожых нашэсцяў. У Гімалаях знаходзіцца самая высокая на зямлі вяршыня. Яна называецца Джамалунгма - "паднябеснае жыллё багоў"). Старажытныя індыйцы верылі, што на вяршыню гары насяляюць багі. Вышыня Эверэста - 8848 м. 1.4.- Якія рэкі працякаюць па тэрыторыі Індыі? (Гэта рэкі Інд і Ганг). Даліны Інда і Ганга сходны па сваім прыродных умовах з рачнымі далінамі Ніла, Тыгра і Еўфрата. Падумайце чым? (ІндіГанг – паўнаводныянеперасыхаючыярэкі. Кожныгодянышырокаразліваюццаінясуцьразамзвадойурадлівыіл. У даліне ракі Інд дажджы выпадаюць рэдка, больш сонечных промняў, а ў даліне ракі Ганг летам дажджы ідуць непрарыўным патокам. У старажытнасці даліну ракі Ганг пакрывалі балоты і джунглі). 1.5. – Падумайце, калі ласка, і адкажыце: “Што такое джунглі. Якія жывёлы тут пражываюць?” 2. Успомнім час узнікнення вядомых вам старажытных дзяржаў. Так у даліне Інда ў трэцім – пачатку другога тысячагоддзя да н.э. існавала старажытная дзяржава. У даліне Інда жыхары стварылі найстаражытнейшую ў Паўднёвай Азіі цывілізацыю – індскую. Звернемся да картасхемы на с. 103 і карты на слайдзе прэзентацыі і вызначым якія яна мела сталіцы? Як называліся жыхары гэтай краіны? ( Паказваюцца на карце сталіцы дзяржаў, іх назвы запісваюцца ў сшытак). Паведамленне вучня: Махенджа-Дара вялікі і прыгожы горад, быў агарожданы высокай сцяной, меў шырокія і зручныя вуліцы. Некаторыя дамы будаваліся ў некалькі паверхаў. Тут быў вадаправод. Жыхары краіны дзяліліся на багатых і бедных, а ўзначальвалі індцаў жрацы. Пасля 1800 г. да н.э. індская дзяржава прыходзіць у зяняпад. Прычыны невядомы. Але многія гарады загінулі раптоўна. Што здарылася з гэтай дзяржавай? 3. Работа з падручнікам на с. 104, адкажам на пытанне калі прыйшлі арыі ў Індыю? Хто такі індыйскі народ? 3.1- работа з ілюстрацыяй “Бог Брахма і варны”. Вызначыць заняткі кожнай групы, правы і абавязкі “арыяў”(сваіх) і “дасаў” (чужых). (Прапаноўваецца раздрукаванае заданне: Уладкаванне грамадства ў Старажытнай Індыі. https://boxapps.adu.by/public/game/345). 3.2- Падарожнік з далёкай Індыі аставіў нам свае запісы аб тым што ён сустрэў і убачыў. (самастойная работа з тэкстамі і вызначэнне асноўных заняткаў жыхароў Індыі ў старажытнасці). Дажджы тут ідуць часта, Гімалаі не даюць пранікнуць ў Індыю халодным вятрам з поўначы. Менавіта таму ў Індыі вільготна і вельмі горача. З-за гэтых асаблівасцяў клімату вялікая частка тэрыторыі краіны пакрыта джунглямі. Падчас сезону дажджоў, які доўжыцца два месяцы ў годзе, рэкі Індыі выходзяць з берагоў, заліваючы ўсё навокал. Індыйцы народ працавіты. Асноўным заняткам іх было земляробства. Каб падрыхтаваць ўчастак для селішча, індыйцам даводзілася выпальваць або высякаць лес. У забалочаных далінах рэк індыйцы саджалі рыс. Там, дзе было сушэй сеялі пшаніцу, ячмень. Старажытная Індыя багатая краіна дзякуючы працавітасці народа, спрыяльнаму клімату для земляробства, багатым нетрам зямлі). Асноўныя прылады працы – нажы, матыкі, наканечнікі коп'яў і стрэл – рабілі з медзі. Былі вядомы свінец, золата і бронза. Вёскі былі акружаны джунглямі. Індыйцы хадзілі туды за пладамі і дровамі для ачага, на лясных ўзлесках пасвілі кароў і коз. Узброіўшыся лукам, яны палявалі ў джунглях на дзікіх звяроў, сеткамі лавілі птушак. Там водзіцца мноства звяроў і птушак. Тут жывуць страшныя тыгры і пантэры, спрытныя малпы, ядавітыя змеі. Асабліва індыйцы баяліся змей і імкнуліся іх задобрыць. Яны раскладвалі вакол сваіх дамоў кавалачкі ежы і казалі: "Частуйцеся, але нас не чапайце". Жыхары Індыі разводзілі жывёл. Індыйцы прыручылі слана. Ён пераносіў цяжкасці і нават удзельнічаў у бітвах - воіны сядзелі на спіне ў слана і абсыпалі саперніка стрэламі. У індыйцаў слон быў адным з святых жывёл. Нават адным з галоўных багоў быў Ганеша, якога малявалі з галавой слана. Займаліся індцы прадзеннем, ткацтвам, ювелірнай справай. Пытанні: 1) Па сваіх прыродна-кліматычным умовам Індыя падобная з якімі краінамі? 2) Якія адносіны ў індыйцаў былі да жывёл? 3) А што з сябе ўяўляюць джунглі? 4) Якім багам пакланяліся індыйцы? (Індыйцы лічылі, што звяры, птушкі і казуркі думаюць, адчуваць і размаўляюць паміж сабой, гэтак жа, як людзі. Калі хто памірае, ён на самай справе ніколі не перастае жыць, але толькі змяняе свой знешні выгляд, ператвараючыся ў іншых істот. Чалавек можа нарадзіцца жывёлай пасля смерці, а жывёла - чалавекам. Кім будзе чалавек залежыць ад яго паводзін. П'яніца стане кракадзілам, злодзей - чарвяк, абманшчык-прыдарожным камнем. Калі мы клапоцімся аб сваім лёсе, то павінны паказаць міласэрнасць ўсіх жывых істот. Былі язычнікамі, пакланяліся многім багам). Фізкультхвілінка “Давайце прагуляемся па джунглях». 4.У канцы I тыс. да н.э. у Індыі ўтвараюцца царствы на чале з раджамі (царамі). Ствараюцца арміі, заваёўваюцца новыя землі. У сярэдзіне III ст. да н.э. уладаром Індыі стаў Ашока. Першапачаткова працягваў войны і захопы новых тэрыторый. Але паступова валадар вялікай імперыі адмовіўся ад гвалту і даў клятву ніколі не змагацца. Ён імкнуўся прынесці прасвятленне і справядлівасць людзям, пасля таго як прыняў буддызм. Словы Ашока: “Усе людзі мае дзеці. Усё, што я жадаю сваім дзецям, і я жадаю ім багацця і шчасця ў гэтым свеце і ў наступным, я жадаю ўсім людзям”. 4.1- работа з падручнікам: апошні абзац на с. 106. Дакажыце , што Ашока лічаць самым знакамітым і магутным уладаром ва ўсёй індыйскай гісторыі (адказы вучняў). Кола на вяршыні слупа, які ён усталяваў у Сарнатхе падчас паломніцтва па святых месцах, у цяперашні час упрыгожвае нацыянальны сцяга свабоднай Індыі. Замацаванне Час нашага падарожжа падыходзіць да завяршэння. Мы высвятлілі асаблівасці геаграфічнага становішча, заняткі жыхароў, асаблівасці жыцця яе жыхароў. А значыць можам падцвердзіць або не словы грэкаў, якія называлі Індыю багатай і казачнай краінай? Выстаўленне адзнак. Д/ з § 25 Дзякуй вам за актыўную работу ў нашым падарожжы. Рэфлексія. |