6 сынып. Тілді е негізгі ызметі андай
 Скачать 0.8 Mb.
|
|
6 сынып казакша Қазақ тілі 1.Тілдің ең негізгі қызметі қандай? * Адамдардың бір-бірімен сөйлесуі, пікір алмасуы Адамдардың қоршаған орта туралы өз ойларын жеткізуі Адамдардың бір нәрсе туралы көзқарасын білдіруі Адамдардың қуаныш, өкініш, жек көру, жақсы көру сезімдерін айтуы 2. Төмендегі сөздерде қай дыбыс түсіп қалған? Қолдан...лады, жүргіз...лді, қарым-қат...нас, жетк...зу. * Ашық дауыстылар Қысаң дауыстылар Еріндік дауыстылар Жуан дауыстылар 3. Үндестік заңына сәйкес келмейтін қосымшаны көрсет. * -лар, -лер -мен, -бен -ның, -нің -ды, -ді 4. Диалогтен оқшау сөзді тап. - Балам, кеш батқанда ұйықтама! - Неге, әке? - Кеш батарда ұйықтасаң, басың ауыратын болады. - Бәсе, мен де кеше соны сездім. * Балам, әке, бәсе. Тап, ұйықтама, сездім. Кеш, мен, соны. Балам, әке, неге? 5. Төмендегі сөздердің қайсысы ауыспалы мағынада қолданыла алады? * Ел Жел Біл Көз 6. Тәуелдік жалғау жалғаған кезде төмендегі ыдыс-аяқтардың қайсысының түбірі дыбыстық өзгеріске ұшырайды? * Кесе, ожау Қасық, пышақ Шанышқы, шәйнек Тәрелке, қазан 7. Мәтіндегі қысқа сөйлемдерден омоним болатын сөзді тап. Іші-бауырымыз құрысып-тырысып, көзіміз қарауытқанда, ойбай, дәруменіміз азайып кетті деп шығамыз. Ондайда банан, киви, апельсин жеу керек деп ақыл айтатындар да табылады. Осы біздің атам қазақ апельсин көрмей өсті ғой, олар неге құлап, талып қалмаған деп таңғаламыз. Сөйтсек, олардың ішкен-жегені нағыз дәрумендердің көзі екен. Көгорай шалғынды жалпағынан басып жайылған сиырдың сүті, айран, құрт, түйенің шұбаты мен жылқының қымызы дәруменнің, күш-қуаттың көзі екен. * Банан, киви, апельсин жеу керек. Ішкен-жегені дәрумендердің көзі екен. Жайылған сиырдың сүті, айран құрт. Күш-қуаттың көзі осылар екен. 8. Берілген сөздерден біріккен сөздердің санын анықта. Ақтөбе, қазы-қарта, аққұтан, жасылжайлау, Сырдария, жақсы-жаман, үлкен-кіші, жер жүзі. * 3 4 5 6 9. Мәтіндегі синоним сөздермен мағыналас келетін сөздер қатарын анықта.Кәрі төбет өзенге қарай бет алды. Өзенде айдың жарығымен балықтар күмістей жылтырап көрінді. Ол өзеннің арғы бетінен ірі қасқырды көрді. Су суық еді. Үлкен тастың артында тұрғанын байқамай да қалды. * Қария, жаухардай, үлкен, мұздай, кіші. Мұхит, кит, көл, түлкі, тау. Ит, жұлдыз, ыстық, алдында, жас. Қарт, алтындай, алып, салқын, ірі. 10. Өзге адамның сөзін еш өзгеріссіз қолдануды ….... дейді де, ал сол сөзді сөйлеуші не жазушыны ……. дейді. * Төл сөз, төлеу сөз Төл сөз, автор сөзі Төлеу сөз, автор сөзі Автор сөз, төлеу сөз 11. Бірлік бар жерде тірлік бар Ағайынды үш жігіт өмір сүріпті. Әрқайсының өз шеберханасы болыпты. Үшеуі де тостақ жасаумен айналысыпты. Бір күні олар ақылдасады. “Үшеуіміз де бір кәсіппен айналысамыз. Бұдан кейін бірігіп жұмыс істеуіміз керек. Үш “1” бөлек тұрса, “1” саны болып қалады. Ал үш “1”-ді бірге жазса, “111” болады. Бір адамның істеген жұмысы мен жүз он бір адамның жұмысын салыстыруға бола ма? Сол үшін бірігуіміз керек. Сонда ғана жұмысымыз өнеді”, - дейді. Үшеуі бірге жұмыс істеуге кіріседі. Біреуі от жағумен және темір ерітумен айналысады. Екінші жігіт еріген темірден тостақ жасайды. Ал үшіншісі тостақтың бетіне әртүрлі сурет, ою салады. Осылайша жұмыс жеңілдейді, әрі өнім де көбейеді. Бұрын әрқайсысы бір күнде он тостақ жасайтын. Енді үшеуі бір күнде жүз тостақ жасайтын болды. Сатып алушылар да тостақтарды мақтап, көптеп сатып алатын болды. Ағайынды үш жігіттің негізгі кәсібі - * Математикалық амалдарды шығару Тостақ жасау Тостаққа сурет салу Бірігіп бай болу 12. Мәтіннің негізгі идеясын ашатын мақалды белгілеңіз. * Ырыс алды — ынтымақ. Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей. Досы жоқ адам — Тұзы жоқ тағам. Жақсы жер — жан тынысы. Жақсы өнер — жігіт ырысы. 13. Мәтіннің стилін анықтап көр. * Ғылыми стиль Ресми іс-қағаздар стилі Публицистикалық стиль Көркем әдебиет стилі 14.Мәтінде автор не айтқысы келді? * Көп тостақ жасап, бай болудың амалын табу Адамдардың бәрі бізден ғана тостақ алсын деді Бірігудің маңызын айтқысы келді Бөлек жұмыс жасаудың маңызын айтқысы келді 15.Мәтіннен сан есімнің қандай мағыналық түрі кездеспейді? * Есептік Реттік Болжалдық Жинақтық Жаратылыстану Жаратылыстану 17 ғасырда Ян-Ван Гельмонт ,бір ағаштың тұқымымен тәжірибе жүргізді. Тұқымды қыш құмыраға екпес бұрын, құмырадағы топырақты өлшеді. Бірнеше жыл бойы Ван Гельмонт ағашты суарды және ол өсіп тұрды. Содан кейін ол тағы да ағаш пен топырақтың салмағын өлшеп, ағаштың салмағы 74 кг-ға артқанын, ал топырақтың салмағы шамамен жүз грамға азайғанын анықтады. Топырақ өсіп тұрған ағашты түзетін құрылыс материалы көзі емес екендігі белгілі болды.Егер ағаш өсу үшін қажет заттарды топырақтан алмаса, оларды қайдан алады? * топырақта тіршілік ететін микроорганизмдерден; ағаш ұсақ жануарларды (жәндіктер, құрттар, ұлулар) сіңіреді, осылайша өседі; ағаш топырақтан суды сіңіреді, бұл оның өсуіне мүмкіндік береді; ағаш ауадан көмірқышқыл газын сіңіреді, бұл оның мөлшерін өсіруге мүмкіндік береді; ағаш топырақтан суды да, ауадан көмірқышқыл газын да сіңіреді және сол арқылы өседі. Өздеріңіз білетіндей, барлық өсімдіктер, жануарлар және адамдар тірі организмдер. Мұнда сіз көріп отырған барлық қасиеттердің төртеуі кез-келген тірі организм үшін міндетті болып табылады, ал бір қасиет барлық тірі организмдерге тән емес. Оны табыңыз. * көбеюге қабілетті; өседі; қозғала алады; энергия көздерін пайдаланады; қоршаған ортаның өзгеруіне реакция жасайды. Топырақта тіршілік ететін жауынқұрттар өсімдіктерге пайдалы деп айтылады. Неліктен? * жауынқұрттар өсімдік тамырына су береді; жауынқұрттар топырақта өсімдіктердің тамырына ауа беретін тесіктер қазады; жауынқұрттар өсімдік тамырымен қоректенетін әр түрлі паразиттерді жейді; жауынқұрттар топыраққа минералды заттар қосады; жауынқұрттар өсімдік тұқымын таратады. Микроскоп - бұл ең кішкентай заттарды: микроорганизмдерді, жасушаларды және басқаларын көруге көмектесетін құрылғы. Төмендегі суретте микроскоптың құрылымын көруге болады: Микропрепарат - біз қарастырғымыз келетін зат. Микропрепарат арқылы жарық өтеді, соған байланысты біз оны көреміз (бұл суретте жарық сары түспен көрсетілген), ол көзге кескін түрінде енеді.Осылайша, біз микропрепаратты тек келесі жағдайда анықтай аламыз: *  ол тірі болса; ол қозғалмайтын болса; ол жұқа болса; ол бір организмнен алынған болса; ол жарқырап тұрса. Бактериялар біржасушалы организмдер, яғни олар бір жасушадан тұрады. Өсімдіктер, жануарлар және адамдар-көп жасушалы организмдер, біз көптеген жасушалардан құралғанбыз.Дұрыс ЕМЕС тұжырымды табыңыз: * көпжасушалы организмдерде жасушалар барлық жасушалар бірдей жұмыс жасайтын топтарда орналасады; біржасушалы организмдерде бір жасуша бүкіл организмнің барлық негізгі міндеттерін орындайды; кейбір біржасушалы организмдер сүйектері мен бұлшықеттері болмаса да қозғала алады; көп жасушалы организмнің жасушалары бір-бірлеп өмір сүре алмайды; кейбір біржасушалы организмдердің үлкендігі соншалық, біз оларды қолымызға алып қарай аламыз. Елестетіп көріңізші, бір жерде қоңыздар жейтін шөп өсіп тұр. Және бұл қоңыздарды құстар жейді. Бір күні аңшылар келіп, барлық құстарды өлтіреді. Осыдан кейін не өзгереді? * шөп өте аз болады; қоңыздар өте аз болады; шөп көп болады; құстар көп болады; барлық қоңыздар өледі. Жер бетінен күнге телескоппен қарағанда күннің бетінде бір астрономиялық дене көрініп тұр. Бұл не болуы мүмкін? *  Юпитер Шолпан Марс Ай Сатурн Қай құбылыс диффузияға жатпайды? * Суға сүттің араласуы Иістің бөлмеге таралуы Майдың судың үстінде тұруы Түтіннің ауаға таралуы Кофенің суға араласуы Магнитке жабысатын денені табыңыз: * қант темір ағаш пластмасса су Қайсысы материк емес? * Африка Оңтүстік Америка Аустралия Антарктида Азия Қай теңіз теңіз емес? * Каспий теңізі Жерорта теңізі Филиппин теңізі Қара теңіз Сары теңіз Қай материкке адамзат ең кеш қоныстанған? * Африка Оңтүстік Америка Аустралия Антарктида Азия Артық нұсқаны табыңыз: * Юпитер Титан Сатурн Нептун Жер Артық нұсқаны табыңыз: * темір алтын күміс алюминий сынап Сары түс пен көк түсті қосса қандай түс шығады? * қара ақ көк жасыл қызыл күлгін Бәрімізге белгілі, ауа - біздің тіршілігіміз үшін ең қажетті заттардың бірі. Ауадағы негізгі газдар - 78% азот және 21% оттегі. Адам ағзасынан дем шығарған кезде деммен жұту кезіндегі оттегінің пайызы қалай өзгереді? * Өзгермейді; Төмендейді; Жоғарылайды; Белгісіз; Мұны нақты айту мүмкін емес, өйткені бұл адамға байланысты. Адам ағзасы қалай салқындайды? * Тыныс алудың жоғарылауы арқылы; Ұйқы арқылы; Терлеу арқылы; Температураның көтерілуі арқылы; Қозғалыс арқылы. Таза су 100 градуста қайнап, 0 градуста қатады. Қыста жолдағы мұз еруі үшін оған тұз шашады, қату температурасының төмендеуіне байланысты мұз ери бастайды. Теңіздің (тұзды судың) қату температурасын болжаңыз. *  Таза су сияқты 0 градус; Нөлден жоғары; Теңіз тұзы ешқашан қатпайды; Нөлден төмен; Мұны нақты айту мүмкін емес. Дәрігерлер қолданатын тұз ерітіндісі - бұл қарапайым ас тұзының ерітіндісінен басқа ештеңе емес. Дәріхана көбінесе 0,9% натрий хлоридінің ерітіндісін (сол тұзды) сатады. Егер дәріханадан осы препаратты сатып алу мүмкін болмаса және сізге осы ерітіндіні үйде дайындау қажет болса, 1% тұздық массалық үлесі бар 500 г ерітінді дайындау үшін қандай су массасы қажет? * 505 г.; 5 г.; 495 г.; 500 г.; 250 г. Төмендегілердің қайсысы қоспаларға жатады?? * Ауа; Алтын; Тұз; Су; Оттегі. Аралар тозаңды бір өсімдіктен екіншісіне тасымалдайды.Бұл процесс тозаңдану деп аталады, оның арқасында көптеген өсімдік түрлері көбейіп, ұрпақ береді. Қазір адамның араласуымен аралар саны азайып барады. Ғалымдардың айтуынша, егер аралар мүлдем жоғалып кетсе, онда жер бетінде ашаршылық болады. Яғни, көптеген адамдар тамақсыз қалады. Неліктен ғалымдар мұндай тұжырым жасайды? * көптеген тропикалық халықтар тек аралармен қоректенеді; көптеген тропикалық халықтар тек өсімдік тозаңымен қоректенеді; көптеген тропикалық халықтар тек аралар шығаратын балмен қоректенеді; егер аралармен тозаңданатын өсімдіктер жойылып кетсе, онда олармен қоректенетін жануарлар өледі, содан кейін бұл жануарларды жейтін жануарлар да құрып кетеді ... және солай жалғасады егер аралар өліп қалса, онда олармен қоректенетін жануарлар өледі, содан кейін бұл жануарларды жейтін жануарлар да өледі ... және т.с.с Өздеріңіз білетіндей, балдырлар - бұл су астында тіршілік ететін өсімдіктер. Егер сіз балдырларды құрлықта тіршілік ететін өсімдіктермен (мысалы, ағаштармен) салыстырсаңыз, көптеген айырмашылықтарды көресіз. Жалпы, су астындағы тіршіліктің оң және теріс жақтары көп. Дұрыс тұжырымды табыңыз: * балдырларда ағаштармен салыстырғанда кеуіп кету қаупі аз; балдырларда, ағаштармен салыстырғанда, тыныс алу үшін оттегі көп; балдырларда фотосинтез үшін ағаштармен салыстырғанда көбірек көмірқышқыл газы бар; балдырларға, ағаштармен салыстырғанда, оларды ұстап тұру үшін мықты тірек құрылымдары қажет; балдырлар ағаштармен салыстырғанда фотосинтез үшін көбірек жарық алады. Қазақстанда энергияның ең көп бөлігін неден алады? * ЖелЭС СЭС КЭС АЭС ЖЭС Алмас Асқардан 20 м жерде тұр. Алмас Асқарды 6 м/с жылдамдықпен қуалай бастайды, ал Асқар болса, 4 м/с жылдамдықпен қаша жөнеледі. Алмас Асқарды қанша секундтан кейін қуып жетеді? * 5 с 7 c 10 c 12 c 2 c Температура өзгергенде заттардың агрегаттық күйі өзгереді. Қатты денені сұйықтыққа айналдыру үшін не істеу керек? * Қыздыру; Салқындату; Ұнтақтау; Жабу; Буландыру. Математика 25 кітапты қораптарға салып орналастырды. Барлығы сегіз қорап бар: екі қызыл, үш көк және үш жасыл қорап. Әр қызыл қорапта бес кітап бар, ал әр көк қорапта екі кітап бар. Әр жасыл қорапта орналасқан кітаптар саны да тең екені белгілі. Жасыл қорапта неше кітап бар? * 1 2 3 4 11, 17, 23, …, 71 тізбегінде қанша сан бар? * 4 5 9 11 Төмендегі сандардың қайсысы 231 санының бөлгіші емес? * 11 21 23 33 Төменде көрсетілген сандардың ішінен жай санды белгілеңіз: * 37 49 39 51 2-ге де 3-ке де бөлінбейтін санды табыңыз. * 213423 312565 362457 456880 Ең үлкен санды белгілеңіз: * ЕҮОБ (14,12) ЕКОЕ (12,18) ЕҮОБ (18,6) ЕКОЕ (6,14) (0.123 + 4.56 + 78.9)*(9.8 – 8.7 + 7.6 – 6.5 + 5.4 – 4.3 + 3.2 – 2.1 + 1.1 – 5.5) = ? * 1.5 1 0.5 0 Оқушыларға бір-бір саннан жазылған қағаздар таратылды. А тобына қағазындағы сан 9-ға бөлінетін балалар кіре алады, В тобына қағазындағы сан 10-ға бөлінетін балалар кіре алады, ал С тобына қағазындағы сан жай сан болатын балалар кіре алады. Аянның қағазында 54630 саны жазылған. Аян көрсетілген жиындардың қайсысының элементі бола алмайды? * А∩В В∪С В∩С А A саны B санының 50% және C санының 30% құрайды. C саны B санынан 16-ға артық болса, В-ны табыңыз. * 18 24 30 36 Мұғалім 1.5 сағатта 8 есеп құрастырды. Одан кейін ол есептерді екі есе тез жылдамдықпен құрастыра бастады. Барлығы 40 есеп құрастыруы керек болса, жұмысты толығымен неше сағатта бітіреді? * 3 3.5 4 4.5 Шегіртке шеңбердің үстінде тұр және ол тек берілген түзу бойында секіре алады: 7,4 см оңға немесе 3,6 см солға. Ол оңға 25 рет, және солға бірнеше рет секіргеннен кейін шеңберден 5 см қашықтықта болды. Шегіртке солға неше рет секірді? * 30 40 50 60 N – натурал сандар жиыны, Z – бүтін сандар жиыны, ал Q – рационал сандар жиыны. Дұрыс тұжырымды табыңыз: *  Вариант 1  Вариант 2  Вариант 3  Вариант 4 *  1 0.3 0.2 0.1 *  2.8 2.7 2.6 2.5 1999 жылғы Зедландия экспорының жалпы құны қандай? *  20 400 000 зед 27 100 000 зед 37 900 000 зед 42 600 000 зед 1997 жылы Зедландиядан экспортталған жүн мен шайдың құны қандай? * 1,37 миллион зед 2,54 миллион зед 3,91 миллион зед 5,08 миллион зед Алдыңғы жылмен салыстырғанда қай жылы экспорттың ең көп өсуі байқалды? * 1996 1997 1998 1999 1986 жылмен салыстырғанда 18 жастағы ұлдардың орташа бойы 3,7 см-ге өсіп, 180,3 см-ге тең болғаны белгілі.1986 жылы 18 жастағы ұлдардың орташа бойы қанша болды? *  176,6 176,4 177,4 177,6 Графикті пайдалана отырып, бос орындарда тұруы қажет жауаптарды жазыңыздар: 13 жастан бастап қыздардың орташа өсуі __________ *  жеделдейді баяулайды өзгермейді анықтау мүмкін емес ____ жастан бастап ұлдардың орташа өсуі күрт жеделдейді. * 16 14 12 10 Қыздар мен ұлдардың орташа бойы қанша жаста бірдей болған? * 10 және 11 11 және 13 12 және 13 10 және 12 Қыздардың орташа бойы қанша жаста сол жастағы ұлдардан жоғары болған? * 10 12 15 20 Осы формуланы пайдалана отырып, егер минутына 35 қадам жасайтын болса, Айбек балақайдың қадамының ұзындығын сантиметрмен анықтаңыз. *  20 см 25 см 50 см 75 см Мади өзінің қадамының ұзындығы 0,75 м екенін білетін болса, ол минутына қанша қадам жасайды? * 90 қадам 95 қадам 100 қадам 105 қадам Мадидің (№ 10 есептен) километр сағат бойынша шамамен жүру жылдамдығын есептеңіз. *  4.3 км/сағ 4.5 км/сағ 4.7 км/сағ 4.9 км/сағ |