куралай. 1 сабақ.Белгілердің тұқымқуалаудағы ДНҚ-ның рөлі. Тымуалаушылы

• Название: Тымуалаушылы
• Анкор: куралай
• Дата: 19.10.2022
• Размер: 2.12 Mb.
• Имя файла: 1 сабақ.Белгілердің тұқымқуалаудағы ДНҚ-ның рөлі.ppt
• Тип: Документы; #742997

Тақырыбы: Белгілердің тұқымқуалаудағы ДНҚ-ның рөлі








Тұқымқуалаушылық– ағзалардың өз ататегіне ұқсау қабілеті.
Өзгергіштік – ағзалардың өз ататегінен ерекшелену қасиеті.
Көпбалалы отбасында ағасы –інісі және әпкелі –сіңлілер арасында бір ұқсастық, ерекшеліктері де бар. Бала ата –анасына ұқсайды, бірақ ерекше де болады.


Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік.








ДНҚ(дезоксирибонуклеинді қышқылы) – тұқымқуалаушылық заты. ДНҚ –ның молекуласы спиральды екі тізбектен тұрады.
1953 жылы ғалымдар Дж. Уотсон мен Ф. Крик, М. Уилкинстің қатысуымен ДНҚ молекуласының құрылысын ашты.


ДНҚ – нуклеин қышқылы











ДНҚ –нуклеин қышқылы


ДНҚ – ға қатысты бірнеше қағидалар:
ДНҚ –кез келген тірі жасуша құрамында болатын химиялық зат.
ДНҚ тіршіліктің ядросыз формасы – вирустарда да бар.
Ағзалар неғұрлым жақын туыс болса, олардың ДНҚ молекуласының құрамы соғұрлым ұқсас болады.
ДНҚ –да ағзаның бүкіл тұқымқуалау ақпараты жазылған.
ДНҚ тұқымқуалау ақпаратын сақтап қана қоймай, келесі ұрпаққа тасымалдайды.
ДНҚ өздігінен екі еселенеді – өзін –өзі көшіре алады.
ДНҚ молекуласы өзгеруі мұмкін. Мұндай өзгеріс –мутация деп аталады.
ДНҚ – химиялық зат. Бұл жасуша ядросында болатын хромосомалар.





Тұқымқуалау ақпараты


Тұқымқуалау ақпараты дегеніміз ағзадағы барлық нәруыздардың аминқышқылдары ретінің жазбасы.
Яғни ДНҚ барлық жасушада болады. Сондықтан әрбір жасушада нәруызды қалай жасауға болатыны жазылған. Бұл – тұқымқуалау ақпараты.





Тәжірибелік тапсырма


Тапсырма №1. Төменде берілген терминдердің айырмашылығын анықтаңыз:


Дескриптор:
берілген терминдердің айырмашылығын анықтайды

Тұқымқуалаушылық	Өзгергіштік

Тапсырма жауабы


Тапсырма №1.

Тұқымқуалаушылық	Өзгергіштік
ағзалардың өз ататегіне ұқсау қабілеті.	ағзалардың өз ататегінен ерекшелену қасиеті.

Сабақты бекіту


Тапсырма №2 ДНҚ- ның 3,4,6 қағидаларын атап, сипаттама беріңіз:


Дескриптор:

ДНҚ- ның 3,4,6 қағидаларын атап, сипаттама береді

3 қағида	4 қағида	6 қағида

Сабақты бекіту тапсырмасының жауабы


Тапсырма №2

3 қағида	4 қағида	6 қағида
ДНҚ –да ағзаның бүкіл тұқымқуалау ақпараты жазылған.	Ағзалар неғұрлым жақын туыс болса, олардың ДНҚ молекуласының құрамы соғұрлым ұқсас болады.	ДНҚ өздігінен екі еселенеді – өзін –өзі көшіре алады.

Тәжірибелік тапсырма


Тапсырма №3. Төменде берілген терминге анықтама беріңіз::


Дескриптор:
Төменде берілген терминге анықтама береді

Тұқымқуалау ақпараты

Тапсырма жауабы


Тапсырма №3 Тұжырымдар кестесі

Тұқымқуалау ақпараты

ағзадағы барлық нәруыздардың аминқышқылдары ретінің жазбасы.

Қорытынды


Рефлексия.
«Мен бүгінгі сабақта....................,


(.............толықтырғым келеді)


(.........білдім)


(................сұрағым бар)