Шығыс елдері тарихы. Смайлбек Даниял МО-33 СРС ШЕТД. Вьетнам Вьетнам соысы (19611975)
 Скачать 83.08 Kb.
|
|
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті Халықаралық қатынастар факультеті  СӨЖ Тақырыбы: "Американ-вьетнам соғысы" Орындаған: Смайлбек Д. Н. Тексерген: Омарова У. А. Алматы, 2022 ж Вьетнам Вьетнам соғысы (1961-1975). Американ импералистері 1965 жылы Сайгон тәртібіне сүйеніп Вьетнамға, ал кейіннен Лаос пен Камбоджаға қарсы басқыншылық соғыс әрекеттерін бастады. Вьетнам Демократиялық Республикасының қолдауымен 1961 жылдың көктемінде елдің оңтүстігінде «Оңтүстік Вьетнамды азат ету Армиясы» құрылды. Оңтүстік Вьетнам халқының басым көпшілігінің көз алдында Оңтүстік Вьетнамды азат ету Ұлттық майданы (ОВАҰМ) Оңтүстік Вьетнамдағы саяси режимге қарағанда әділ және прогрессшіл болып көрінді. Сол кездің өзінде Оңтүстік Вьетнамды азат ету Армиясының бақылауына көптеген провинциялар мен халықтың едәуір бөлігі өтті. Вьетнам-Америка соғысының басталған күні1965 жылғы 2 наурыз ьолып саналады. Солтүстік Вьетнам тұрақты бомбасын - Осы күні, АҚШ Әуе күштері операция «Rolling Thunder» бастады. тағы бірнеше күннен кейін елдің оңтүстік бөлігінде АҚШ теңіз қонды. Оның пайда болуы стратегиялық маңызды аэродромын Danang қорғау қажеттілігі туындады. Енді, бұл жай ғана Вьетнам азаматтық соғыс болған жоқ, мен Вьетнам қарсы АҚШ-тың соғыс. Жыл акциясы (1965-1973) аймақтағы ең шиеленісті кезең болып саналады. 8 ай ішінде Вьетнам шапқыншылығы басталғаннан кейін 180 мыңнан астам АҚШ әскери болды. қарсыластық биіктікте, бұл көрсеткіш үш есеге артты. Тамыз 1965 жылы АҚШ-тың жер күштермен Вьетконг бірінші үлкен шайқас болды. Бұл операция «Starlight» болды. жанжал мінді. Осыған ұқсас үрдіс бүкіл әлемдік Ia Drang шайқасы жаңалықтар тарады кезде, сол жылдың күзінде жалғастырды. 1963-1965 жылдары Нгуен Ван Тхиеу билік басына бекінгенге дейін Сайгонда бірнеше басшылық ауысқан болатын. АҚШ осы кезде Солтүстік Вьетнамның территориясын бомбалаудың астына алды. АҚШ-тың әскери-әуе күштері ВДР территориясындағы өнеркәсіп шоғырланған үлкен қалаларға қатты соққы берді. АҚШ конгресіне президент Л.Джонсон Вьетнамға қосымша әскер жіберу туралы ұсыныс енгізді. Нәтижесінде 1965 жылға қарай АҚШ-тың Вьетнамдағы әскер саны 500 мың адамға жетті. Вьетнамдағы әскери қимылдардың ауқымы кеңи түсті. АҚШ пен Сайгон режимінің әсерлеріне Солтүстік Вьетнам армиясы мен вьетконгшылардың партизандық армиясына қарсы шайқас жүргізуге тура келді. Іс жүзінде Вьетнамдағы соғыс коммунизм мен капитализм идеологияларының бетпе-бет қақтығысқа түскен жері еді. Вьетнамдағы күрес іс жүзінде территория мен халық үшін жүргізілді. Нгуен Ван Тхиеу билігінің екінші жылы Вьетнам Республикасының жаңа конституциясы енгізіліп, президенттік және парламенттік сайлаулар өткізілді. 1967 жылғы конституцияға «Оңтүстік Вьетнам – коммунизмнің барлық формасына қарсы күреседі» деген бап енгізілді. Бұған жауап ретінде ОВАҰМ өз ұйымының саяси бағдарламасын қабылдап, осы ұйымның бақылауындағы аудандарда жергілікті биліктің органдары болып табылатын халықтық революциялық кеңестерге сайлау өткізді. Вьетконг толық көлемді шайқастарға қатыспаса да, 1968 жылдың қаңтарында олар тетикалық шабуылмен тактиканы өзгертті. Бұл американдықтарды таңқалдырған Солтүстік Вьетнам армиясының жаппай шабуылы болды. Оңтүстік Вьетнамның барлық ірі қалаларына шабуыл жасалды, өйткені АҚШ-тың негізгі әскери базалары болды. Алайда, шабуыл ешқашан шешуші болған жоқ, нәтижесінде американдықтар солтүстік вьетнамдықтарды кері мәжбүр етті, бірақ екі жақ та айтарлықтай шығындарға ұшырады. 160 мың бейбіт тұрғын қаза тауып, 2 миллион адам баспанасыз қалды. 1969 жылдың жазында халықтық революциялық кеңестер азат етілген аудандарда Оңтүстік Вьетнам Республикасы жарияланды. ОВАҰМ жетекшілігі ВДР-дың қолдауымен бұл аудандарда өз жақтастарының әлеуметтік базасын кеңейтуге мүмкіндік беретін әлеуметтік-экономикалық қайта құруларды жүзеге асыруға кірісті. Майдандағы әскери қимылдар біртіндеп Солтүстік Вьетнам мен вьетконгшылардың пайдасына шешілді. 1973 жылдың қаңтарында АҰШ-тағы президент сайлауында жеңіске жеткен Р.Никсон Парижде «Вьетнамда әскери қимылдарды тоқтату және бейбітшілікті қалпына келтіру жөніндегі» келісімге қол қойды. АҚШ аталмыш шартқа сәйкес оңтүстік вьетнамдық одақтасын тағдыр тәлкегіне тастап кетті. 1973 жылы ОВАҰМ әскери күштері әбден әлсіреген Тхиеудің режиміне қарсы шабуыл жасады. 1975 жылдың наурызында «Хо Ши Мин операциясы» деп аталған Сайгонға қарсы шешуші шабуылға шықты. Сол жылдың сәуірінде Оңтүстік Вьетнамдағы Тхиеудің режимі құлатылды. Коммунистер жетекшілігімен Вьетнам біртұтас мемлекетін қалыптастыру мүмкіндігі пайда болды. Бұрынғы Сайгон режимінің жақтастары жазалау шараларынан үрейленіп елден кетуге мәжбүр болды. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: Қазіргі заман кезіндегі Азия мен Африка елдерінің тарихы(1945-2012). II бөлім: оқу құралы / Р.С. Мырзабекова, М.С. Мырзабеков. – Алматы: Қазақ университеті, 2014. – 171б. Шығыстың тарихы мен халықаралық қатынастары. XX-XXI ғғ. бас кезі: Оқу құралы /Ред. Басқ. К.Қожахметұлы. - Алматы: Қазақ университеті, 2009. – 308 б. История стран Азии и Северной Африки после второй мировой войны (1945-1990) : Учебное пособие7 – М.: Изд-во МГУ, 1994. – 240 с. |