модо 9 сынып. Эхо бірретболса да аныестілетінорынды табу оайемес
 Скачать 338 Kb.
|
|
1-нұсқа. Эхо. 1.Американдық юморист Марк Твеннің әңгімелерінің арасында өзіне коллекция жасау идеясы болған коллекционердің келеңсіз оқиғалары туралы күлкілі ойдан шығарған әңгімелері бар... сіз қалай ойлайсыз? Эхо! Оғаш қылықты адамкеремет жаңғырықтары қайталанатын немесе ерекшеленіп орындалатын жаңғырықтары бар барлық жер учаскелерін шаршамай сатып алды.«Ең алғаш, ол Джорджия штатында төрт рет, содан кейін Мэрилендте алты рет, содан кейін Мэн штатында 13 рет қайталанған эхо сатып алды. Келесі сатып алу Канзастағы 9 есе жаңғырық, содан кейін Теннессиде 12 есе жаңғырық болды». Бұл, әрине, әзіл; дегенмен, керемет көптеген жаңғырықтар жер шарының әртүрлі, негізінен таулы аймақтарында бар және кейбіреулері бұрыннан дүниежүзілік даңққа ие болды.Міне, кейбір әйгілі жаңғырықтар. Англиядағы Вудсток сарайында жаңғырық 17 буынды анық қайталайды. Халберштадт жанындағы Деренбург сарайының қирандылары 27 буынды жаңғырық берді, бірақ ол бір қабырға жарылғаннан бері үнсіз қалды.Чехословакияның Адерсбах маңында шеңбер түрінде таралған жартастар 7 буынды үш рет қайталайды. Милан маңындағы бір (қазір істен шыққан) сарайда өте көп жаңғырық байқалды: шаруашылық ғимаратының терезесінен атылған оқ 40-50 рет, ал қатты сөз 30 рет қайталанды. Эхо бірретболса да анықестілетінорынды табу оңайемес. 1. Дыбыстыңжаңғырықтудыратынқасиеті A) Сыну B) Жұтылу C) Күшею D) Шағылу E) Әлсіреу. 2. Еңжақсыжаңғырыққасебепболуымүмкін A) Ер адам дауысы В) Алақан шапалақтау C) Ормандағыаңныңырылдауы D) Әйеладам дауысы E) Балалардыңдауысы 3. Льюис Никсон 1906 жылыайсбергтердіңорнынанықтауүшінбірінші Сонар типті эхо зондтыойлаптапты. Сонар жібергендыбыстық сигнал 3 секундтанкейінқайтарылды. Егердыбыстыңсудағыжылдамдығы 1600 м/с теңқабылданса, онда айсберг кемеденқандай қашықтықтаорналасқан? А) 1200 м В) 900 м С) 2400 м D) 600 м Е) 3200 м. 4.Сізтаудыңетегіндетұрсызделік, дыбыстыкөрсететінкедергісізден биікте (1-сурет), әйтпесекедергідеңгейінденемесеодансәлжоғарыболса (2-cурет) .Сызбалардыталдаңызжәнедыбыстолқыныныңқабырғаданшағылуыныңнәтижесіқандайболатынынқорытындылаңыз   Cурет.1 Сурет.2 А) 1 – жалғызжаңғырық, 2 – шашыраңқы; C) 1 және 2 – қосжаңғырық; C) 1 – шашыраңқы, 2 – қосжаңғырық; D) 1 – шашыраңқы, 2 – жалғызжаңғырық; E) 1 және 2 – үштікжаңғырық Қысым. Физика сабағындабалалар «Қысым» тақырыбыноқыды. МектептенқайтыпкележатқандаоларАрманныңқарлыжолдаАянғақарағандатереңірекізқалдырып бара жатқанынбайқады. Мектептегімедициналықтексерудеұлдардыңсалмағыбірдейекені анықталды. 1. Қысымды анықтау формуласын тап: А)  ;В)  ;C)  ;D)  ;E)  2. Арманныңқарғатүсіретінқысымынанықтаңыз, егероныңмассасы 40 кг жәнетіреуауданы160 см2болса. А) 6,4 Па В) 160 Па С) 6400 Па D) 25000 Па Е) 50000 Па. 3. Сабақтабалаларүстелгеағашбілеушенің түсіретінқысымынтәжірибежүзіндеанықтады. Ол 500 Па болыпшықты. Штанганыңжиегініңұзындығы 4 см, ені 3 см болса, ағаш білеушенің салмағынанықтаңыз. А) 0,0072 Н В) 0,3 Н С) 0,6 Н D) 42 Н Е) 6000 Н. 4. Білеуше үстелгеалдыменжалпақ, соданкейінқырымен орналастырылды (суреттіқараңыз). Білеушенің үстелге түсіретін қысымын(p1 және p2) жәнеқысымкүшін(F1 және F2) салыстырыңыз.  А)  B)  C)  D)  E)  2-нұсқа. Поезд қозғалысын бақылау Диспетчерлік бақылау аппаратының көмегімен станция кезекшілері белгі беруші құралдардың бүлінгендігі жайлы ақпарат алады. Станция кезекшілері графиктен поезд координатасының уақыттан тәуелділігін сипаттайтын шамаларды оқи алады. Суретте екі поездың координаттарының уақытқа тәуелділігі көрсетілген.  1.Бірінші поездың қозғалысы A) бірқалыпсыз B) бірқалыпты C) бірқалыпты үдемелі D) бірқалыпты кемімелі E) айналмалы 2.Екінші поездың қозғалысы A) бірқалыпсыз B) бірқалыпты C) бірқалыпты үдемелі D) бірқалыпты кемімелі E) тыныштықта 3.Бірінші поездың екінші поезбен салыстырғандағы қозғалысы A) бірқалыпты B) бірқалыпсыз C) тыныштықта D) бірқалыпты кемімелі E) бірқалыпты үдемелі 4.Екінші поезбен салыстырғанда бірінші поездың жылдамдығы A) 0 м/с B) 5 м/с C) 10 м/с D) 15 м/с E) 20 м/с Калашников автоматы Калашников автоматын әлемнің 50 мемлекетінің әскері қолданады.Оқ Калашников автоматының оқпанында 616 км/с2 үдеумен қозғалады. Оқпанның ұзындығы 41,5 см, оқтың массасы 7,9 г,ал автоматтың массасы 3,8 кг.  1.Оқпан ішіндегі оқтың қозғалу уақыты A) 0,8 мс B) 1 мс C) 1,2 мс D) 1,4 мс E) 1,6 мс 2.Оқ атылған кезде мылтықтың жылдамдығы A) 0,5 м/с B) 2 м/с C) 1 м/с D) 1,5 м/с E) 2,5 м/с 3.Оқтың оқпаннан ұшып шығу жылдамдығы A) 615 м/с B) 655 м/с C) 685 м/с D) 715 м/с E) 735 м/с 4.Оқ ұшып шыққан мезетте мылтықтың алатын кинетикалық энергиясы A) 2,84 Дж B) 3,62 Дж C) 3,83 Дж D)4,28 Дж E) 8,56 Дж Нұсқау: «Сізге берілген бес жауап нұсқасынан бір дұрыс жауапты таңдауға арналған 4 тестік сұрақтан тұратын екі мәнмәтіндік тапсырмалар беріледі. Таңдаған жауапты жауап парағындағы сәйкес орынға, дөңгелекшені толық бояу арқылы белгілеу қажет». 3-нұсқа. Жеңіл атлетика Жеңіл атлетика – әртүрлі аралықтарға жүгіру, спорттық жаяу жүру, көптүрлі жарыс, кросс және жарыстардың техникалық түрлерін (ұзындыққа, биіктікке секірулер; ядроны, дискіні, найзаны, зіл шарды лақтыру) біріктіретін олимпиадалық спорт түрі. Жеңіл атлетиканың көптеген түрлерінен жарыстар стадионда өткізіледі. Ашық стадион радиусы 40 м-дей екі дөңгеленуі (вираж) бар 400 метрлік сопақ жолдан және техникалық пәндерге арналған секторлардан тұрады. Төмендегі кестеде кейбір жүгіру пәндерінен әлемдік рекордтар көрсетілген:
1. 5000 м жүгіруде рекорд жасаған Кенениса Бекеленің стадион дөңгелегін жүгіріп өту уақыты A) ≈ 48 с B) ≈ 54 с C) ≈ 61 с D) ≈ 65 с E) ≈ 72 с 2.Ғаламшардың ең мықты спринтерлері үдемелі қозғала отырып, бастапқы 50 м-де жылдамдықтарын 10 м/с-ке жеткізеді. Осы жағдайдағы үдеудің орташа шамасы A) 0,25 м/с2 B) 0,5 м/с2 C) 1 м/с2 D) 2 м/с2 E) 4 м/с2 3.Егер ақбөкеннің жылдамдығы 55 км/сағ болса, онда жеңіл атлетші Уссейн Болт екеуінің арасындағы жарыста A) Уссейн Болт жеңіске жетеді, себебі оның жылдамдығы жуықтап 5 м/с артық B) Уссейн Болт жеңіске жетеді, себебі оның жылдамдығы жуықтап 5 км/сағ артық C) ешкім жеңіске жетпейді, себебі жылдамдықтары жуықтап тең болады D) ақбөкен жеңеді, себебі оның жылдамдығы жуықтап 5 м/с артық E) ақбөкен жеңеді, себебі оның жылдамдығы жуықтап 5 км/сағ артық 4.Стадионның жүгіру жолыңдағы бұрылысты (виражды) 200 м тұрақты жыламдықпен өткенде рекорд жасаған Уссейн Болттың центрге тартқыш үдеуі A) ≈ 0,8 м/с2 B) ≈ 1,4 м/с2 C) ≈ 2,7 м/с2 D) ≈ 3,2 м/с2 E)≈ 5,1 м/с2 Жердің Күнді айнала қозғалысы Бір кездері Париж газеттерінде қызықты хабарлама берілді. Бұл хабарламада саяхатқа барудың арзан және шаршамайтындай тәсілін ұсынатындығы туралы айтылған. Сол үшін 25 сантим ақша алатыны жазылған. Кейбір сенгіш адамдар ақшаларын жіберіп үлгереді. Ақшасын жіберген адамдарға мынандай мазмұндағы хат келген болатын: «Сіз өзіңіздің кереуетіңізде жата беруіңізге болады және Жердің айналатындығын есіңізден шығармаңыз. Сіз әрбір тәулік сайынПарижге параллель 25 000 км жүріп өтесіз. Ал егер Сізге әдемі көріністер ұнайтын болса, терезе шымылдығын ашып, түнгі жұлдызды аспанды тамашалаңыз». Алаяқтылығы үшін сотқа тартылған кінәлі адам, сот үкімін тыңдап, айыппұл төлегеннен кейін орнынан тұрып, Галилейдің танымал сөзін салтанатты түрде қайталады: «Бәрібір ол айналады!» Негізінде айыпталушының айтқаны дұрыс, өйткені Жер шарының әрбір тұрғыны тек қана саяхат жасап қоймайды, сонымен қатар Күнді айнала Жермен бірге үлкен жылдамдықпен қозғалады. Жер өз орбитасының бойымен әр секунд сайын 30 км жол жүреді.(Жерден Күнге дейінгі қашықтық шамамен 150 млн.км; 1 ай ≈ 30 тәулік )  1.Париж тұрғындарының Күнді айнала «саяхаттауы» кезіндегі орын ауыстыруы 300 млн.км-ге тең болатын уақыт A) 2 ай B) 4 ай C) 3 ай D) 5 ай E) 6 ай 2.Жер Күнді айнала қозғалып 2 рад бұрыш сызатын уақытта Париж тұрғындарының жүріп өтетін жолы A) 300 млн.км B) 150 млн.км C) 30 млн.км D) 450 млн.км E) 60 млн.км 3.1 ай ≈ 30 тәулік деп алған жағдайда Париж тұрғындарының Күнді айнала 3,5·1011 м жолды жүріп өту уақыты A) 4 ай B) 2,5 ай C) 3 ай D) 3,5 ай E) 4,5 ай 4.Париж тұрғындарының Күнді айнала «саяхаттауы» кезіндегі орын ауыстыруы 300 млн.км –ге тең болатын уақытта Жердің орбитасы бойынша сызатын (жасайтын) бұрышы A) π рад B) 0,5π рад C) 1,5π рад D) 0,3π рад E) 2π рад Жауаптар коды:
|