|
|
Презентация. ГЬ.Гьажибегов. Гь. Гьажибегован уьмуьр ва яратмишунар (19021941) Дагъустандин машгьур алим, журналист, драматург, эдебиятчи, критик Гьажибег Гьажибегован
Гь. Гьажибегован уьмуьр ва яратмишунар (1902-1941) Дагъустандин машгьур алим, журналист, драматург, эдебиятчи, критик Гьажибег Гьажибегован 120 йис Гь.Гьажибегова ч1алакай лагьанвай гаф - «Лезгидин сад лагьай ва виридилайни ч1ехи къуват ч1ал я. Агъзур йисар алатнат1ани, гьикьван к1евера гьатнат1ани, чи ч1ал квахьнач, вучиз лагьайт1а, ам дегьзаманайрин гзаф къудратлу ч1аларикай сад я.»
Гь.Гьажибегова С.Сулейман шаир тирди инкар ийизвай ч1алар. - « Са гзаф кьадар к1елдайбуруз Ст1ал Сулейманакай, ашукьдикай хьиз, ч1уру фикир арадал атанва . Сулейман вичиз ашукь лугьунал к1евелай нарази тир. И карда ам, шаксуз, гьахъ я. Сулейман чи халкьдин ч1ехи шаир я, ашукьвал ада гьич са ч1авузни авурди тушир…
- Вири союздин писателрин сад лагьай съезддилай гуьгъуьниз Ст1ал Сулейманакай гзаф кхьизва. Бязибуру чпиз ч1ехи шаир ва адан яратмишунар бегьемдиз чин тийизвайвиляй Сулейман са ажайиб, аламатдин касдиз элкъурзава. Лугьун лазим я хьи , ахьтин фикирриз эсиллагь рехъ гана виже къведач»
- («Красный Дагестан» газет, 1936-йис, 21-апрель)
«Ст1ал Сулейманаз фольклордин векилдиз хьиз килигзавайбуруз лезги халкьдин сивин яратмишунрикай гьич са хабарни авач. Сулейманан яратмишунар я мана- метлебдин, я к1алубрин жигьетдай фольклордихъ галаз гьич сад хьтинди яз гьисабиз жедач. Фольклордилай алава яз,- давамарзава алимди,- Сулеймана вилик фенвай маса халкьарин литературадин тежрибадакайни хийир къачузва
(«Дагъустандин правда» газет, 1936-йис,
11 –октябрь)
Лезги театр 1906-йисуз Ахцегьа арадал атанва. Алай вахтунин С. Сулейманан т1варунихъ галай Музыкально-драматический театр Дербент шегьер. Дагъустандин лайихлу артистар. Гь. Гьажибегова литературадин теориядиз гайи фикир. - «Кхьинар авун , шаирвал авун имни са пеше я. И кар тамамди хьун патал сифтени-сифте жуван ч1ал хъсандиз чирна к1анда.Ч1ал гъавурда акьадайди жен, са кьвед-пуд гафуналди дерин фикир, гуьзел шикил герек ачухарин, къалурин. Рахазвай гафар, гьелбетда, шикиллу жен…
- Сифтени- сифте тема хкяна к1анда. Ахпа и кар дериндай ачухарна к1анда. Тема чи уьмуьрдай хкягъун лазим я. Жуваз акун тавур, жуваз чин тийидай зат1уникай кхьей шей зайиф жеда. Ам жува гьисун чарасуз я».
- ( «Ц1ийи дуьнья» газет, 1931 йис,22 март)
Лезги литературада Гь. Гьажибегова тунвай ирс. - Гь.Гьажибегова лезги ва Дагъустандин чIалар ва эдебиятар чирна-жагъуруник чIехи пай кутуна: лезги ва табасаран чIаларин алфавитар теснифна, лезги чIалан ва литературадин сифте учебникар ва хрестоматияр туькIуьрна, машгьур шаиррин (Етим Эминан, СтIал Сулейманан ва мсб.) ирс кIватI хъувуна, драмадин эсерар («Адетрин къармахра» ва «Колхоз») кхьена ва хайи халкь савадлу авун патал чIехи зегьметар чIугуна. Адан къелемдикай 30-далай гзаф илимдин макъалаяр, 8 ктаб, литературадин эсеррин 10 кIватIал, цIудралди публицистикадин макъалаяр хкатна. Гь. Гьажибегов шаирни тир: адан «Билбил» шиир «Лезги шаиррин чIалар» ктабда (1927 й.) гьатнава. Гьажибег Гьажибегов чIехи ватанперес ва инсанперес, зурба тешкилатчи, 1934 йисалай СССР-дин кхьирагрин садвалдин член тир. «Лезги газетди» 2000 йисалай публицистикадин лап хъсан эсеррай Гьажибег Гьажибегован тIварунихъ галай премия тайинарнава
|
|
|
Скачать 1.42 Mb.