геодезия негізі. № 1 сабакГеодезия туралы жалпы тусиник. Таырыбы Геодезиямен танысу Сабаты масаты шбрыштарды шешу
 Скачать 271.4 Kb.
|
|
3ЗУ-18-1 Пән: Геодезия Пән оқытушысы : Шуйншали Берік Жәрдемұлы . № Тақырыбы: Геодезиямен танысу Сабақтың мақсаты: 1. «Үшбұрыштарды шешу» тақырыбы бойынша білімді қорыту және жүйелеу. 2. Алған білімді жердегі жұмысты өлшеуге қолдану. 3. Геодезиямен танысу. 4. Оқушылардың танымдық қызығушылығын тәрбиелеу; пәнге деген қызығушылығын дамыту. 5. Қарым-қатынас мәдениетін, математикалық сөйлеу мәдениетін, сөздік қорын дамыту. Біз «үшбұрыштарды шешу» тақырыбын аяқтадық: 1. Үшбұрышты шешу дегеніміз не? (Үшбұрышты шешу кез келген үш мәліметтерден оның үш белгісіз элементтерін табу деп аталады). 2. Біз қандай теоремаларды қолданамыз? (Бұл есептерді шешу синустар теоремасын, косинустар теоремасын, үшбұрыштың қосындысы туралы теореманы қолдануға негізделген, синустар теоремасының салдары (үлкен бұрышқа қарама-қарсы үшбұрышта үлкен жақ, үлкен жаққа қарама-қарсы үлкен бұрыш болады)). 3. Сіз бұл тақырыпты қай жерде қолдана аласыз? (Жердегі жұмысты өлшеу кезінде). 4. Геометрия әрқашан қолданбалы сипатта болған Лекция Барлығы геометрияның жер учаскелерін өлшеу ғылымы ретінде пайда болғанын біледі. Бірақ қазір бұл алаңдаушылықты геодезия деп аталатын білім саласы қабылдады, ол грекше «жер бөлу» дегенді білдіреді. 11-ғасырдың басында геодезия дербес ғылымға айналды деп болжануда. Аль-Бирун бірінші болып геодезияны ғылым ретінде анықтады, оның объектілері мен объектілерін геометриядан, оптика мен стереометриядан бөлді, сонымен қатар ол алғашқы «Геодезия» оқулығын жазды (1025). Сонымен, геодезия практикалық геометрияның бөлігі ретінде біздің дәуірімізге дейінгі IV ғасырдан бастап, ал біздің заманымыздың X-XI ғасырларынан бастап геометрия мен стереометриядан өзгеше іргелі ғылым ретінде өмір сүрді деп жорамалдауға болады. Топографиялық карталардың маңыздылығын асыра бағалау қиын. Олар геология, геофизика, география және басқа да жер туралы ғылымдар саласындағы зерттеулер мен практикалық қызметтің нәтижелерін көрсетуге негіз болып табылады. Топографиялық карталар өндірістік күштерді мемлекеттік жоспарлау мен орналастыру және орналастыру, инженерлік құрылыстарды жобалау, табиғи ресурстарды барлау мен пайдалану, қала құрылысы, ауылшаруашылық өндірісін ұйымдастыру, мелиорация, жерді орналастыру, орман орналастыру және т.б. Геодезиялық өлшеулер геометриялық фигуралар мен құрылым дизайнының элементтерін оның жерде орналасуына байланысты да, сыртқы және ішкі конфигурацияға да сәйкес келуін қамтамасыз етеді. Құрылыс аяқталғаннан кейін де құрылымның тұрақтылығын тексеру және әртүрлі күштер мен себептердің әсерінен уақыт бойынша мүмкін деформацияларды анықтау үшін арнайы геодезиялық өлшеулер жасалады. Мәдени құрылыста геодезияның да маңызы зор. Әр түрлі мазмұндағы және мақсаттағы карталар планетамыздың табиғаты мен өмірін танудың қуатты құралы, бүкіл әлем туралы түрлі ақпарат көзі болып табылады. Геодезияда қолданылатын негізгі өлшеу әдісі триангуляция деп аталады. Бұл термин латынның «үшбұрыш» деген сөзінен шыққан, яғни «үшбұрыш» дегенді білдіреді. Бұл әдіс үшбұрыш туралы біз бұрын оқып білген білімге негізделген, бүгін біз оны бекітеміз. Геодезияда бұрыштар келесі құралдардың көмегімен өлшенеді: астролабия, теодолит, квадрант, транспортир 1)  2) 3)  4)  1) Астролябия; 2)Квадрант; 3) угломер; 4) Теодолит. |