ЕГЖ бойынша нұсқаулық (1). 1. 1сурет. Project Browser Барлы рылан кластарды крсетеді 2сурет

• Название: 1. 1сурет. Project Browser Барлы рылан кластарды крсетеді 2сурет
• Дата: 06.10.2022
• Размер: 315.6 Kb.
• Имя файла: ЕГЖ бойынша нұсқаулық (1).docx
• Тип: Документы; #716972

Тақырыбы: Күрделі кластар диаграммасы және операциялар

Кластар диаграммасын құрып, келесі кластарды енгіз (1.1-сурет, 1.2-сурет):

• 
  Вуз;
  
• 
  Факультет;
  
• 
  Студент;
  
• 
  Курс;
  
• 
  Преподаватель.
  

1.1-сурет. Project Browser - Барлық құрылған кластарды көрсетеді


1.2-сурет. Класстық диаграмма терезесі – барлық кластарды көрсетеді
Барлық кластарға атрибуттар қосамыз (1.3-сурет).


1.3-сурет. “ВУЗ” класының қасиеттері
Атрибут қасиеттерін өзгерту үшін Class Attribute Specification диалогтық терезесін пайдаланамыз. “ВУЗ” класының атрибут қасиетінің өзгеруі: “адрес” атрибуты үшін тип (Type) String таңдап, “ОК” басу. “Название” атрибуты үшін тип Name, “Телефон” атирубы үшін тип Number (числовой). (1.4-сурет және 1.5-сурет).




1.4-сурет. ”Адрес” атрибутының диалогтық терезесі


1.5-сурет. ”ВУЗ”атрибутының диалогтық терезесі

Біз класс операцияларын қосу және өңдеуді бастаймыз. Келесі әрекеттердің бірінде бұрын жасалған класқа операцияны қосуға болады:

Класс диаграммасында New Operation (Новая операция) жаңа операциялық мәтінмәндік мәзір операциясын пайдалану. Бұл жағдайда кіріс курсор диаграмманың кластық графикалық аймағында іске қосылады.

Контекстік мәзір операциясын пайдалану: New Operation (Новая Операция). Бұл жағдайда, енгізудің курсоры сыныптың иерархиялық көрінісінде браузерде сәйкес класс атымен белсендіріледі.


Мәтінмәндік мәзірді кірістіру Insert (Вставить) функциясын қолданып, тиісті әрекеттердің кластар сипаттамасының тілқатысу терезесіндегі ашық амалдар қойындысының аймағында меңзерді орналастырған кезде шақырылады (2.1-сурет).

Үшінші әдісті қолданайық: «ВУЗ» класының бұрыннан ашылған диалогтық терезесінің «Операциялар» қойындысында, біз операцияларды қосамыз (2.1-сур. және 2.2-сур).



2.1-сурет. «ВУЗ» класының диалогтық терезесі- операцияларды қосу
Класқа операцияны қосқаннан кейін, ол атаудың атын және кейбір көрінетін саналғышты тағайындайды. Қолданылатын көріну белгішелері сәйкес операция атауының алдында көрсетіледі және келесі мағынаға ие болады (1.1-кесте).

Таблица 1.1 Класс операцияларының белгілері
Графикалық бейнеленуі	Текстік аты	Қызметі
	Public	Ашық немесе ашық. UML тілінің белгілерінде «+» атрибуты осындай атрибутқа сәйкес келеді.
	Protected	Қорғалған. UML тілінің белгілерінде «#» атрибуты осы төлсипатқа сәйкес келеді.
	Private	Жабық UML тілінің белгілерінде бұл атрибуция «-» белгісіне сәйкес келеді.
	Implementation	Іске асыру. UML тілінің белгілерінде «» атрибуты осы атрибутқа сәйкес келеді.

Қарастырылып отырған модель аясында «ВУЗ» класы үшін алғашқы операцияның атауы көрсетіледі: «Студентті қосу». Бұл жағдайда, операциялық атауды көрсете отырып, жақшалар тіркелмейді, себебі IBM Rational Rose бағдарламасы оларды UML ішіндегі әрекетті атау ережелерінен кейін автоматты түрде қосады.

Әр класс операциясында тиісті сипаттамалар қойындысында немесе жоба шолғышындағы операция атауында Operation Specification операциялық атауды екі рет басу арқылы ашылатын өз жұмыс сипаттамасының сипаттамалары диалогтық терезесі бар.


2.2-сурет.”ВУЗ” класына операцияларды қосу
Келесі класс суретін класс диаграммасының терезесінде аламыз (2.3-сурет).



2.3-сурет.”ВУЗ” класының атрибуттары мен операциялары

Диаграммадағы барлық кластарға атрибуттар мен операцияларды қосу 2.4-сурет).


2.4-сурет. Әрбір класс үшін атрибуттар мен операцияларды қосу диаграммасы
Келесі қадам - ​​диаграммадағы кластар арасындағы қарым-қатынастарды орнату. (Бірінші және екінші зертханалық сабақтарды еске саламыз).

• 
  Бұл лабораторияда қарым-қатынастың екі түрін (қарым-қатынастарды) қолданамыз:
  
• 
  ассоциация;
  
• 
  агрегирование (біріктіру)
  

Қауымдастықтың ерекше жағдайы - толыққанды қатынас. Бұл қарым-қатынас түрі агрегация деп аталады. Агрегация тұтастай толтырылмаған лозенгпен байланыстыру ретінде бейнеленген. Агрегация толық боялмаған ромбпен белгіленген.
- Екі класс арасындағы агрегация қатынасы диаграммаға келесі жолдармен қосылуы мүмкін:

• 
  Кескінді арнайы құралдар тақтасындағы агрегация қатынасына басу және агрегирлеу желісін бір кластан екіншісіне салу.
  
• 
  Таңдалған класстардың арасындағы байланыстың сызығын сызыңыз және қауымдастықты агрегацияға айналдыру үшін оның қасиеттерін өзгертіңіз.
  

Бірінші жағдайда, класс диаграммасының құралдар тақтасындағы әдепкі түймешіктің агрегация белгішесі бар түймешігі болмауы мүмкін. Бұл жағдайда, оны алдымен сипатталған жолдардың бірінде құралдар тақтасына қосу керек.
Екінші жағдайда Агрегация сипаттамасының сипаттамалары терезесін және ассоциацияның тиісті соңындағы мәліметтер қойындысында Aggregate (Агрегация) белгісін қойыңыз (3.1 сурет). “ВУЗ” және “Факультет” кластары арасына агрегация қосу (3.1-сурет). Multiplicity арқылы 1 ден 1..* байланыстыру (3.2-сурет).



3.1-сурет. Агрегация арқылы байланысқан кластық диаграмма


3.2-сурет. Агрегация арқылы байланысқан кластық диаграмма



3.3-сурет. Курстық тіркеу жүйесінің нысандарын модельдеу және олардың арасындағы қарым-қатынас

3.4-сурет. Курстық тіркеу жүйесінің нысандарын модельдеу және олардың арасындағы қарым-қатынас диаграммасы
Тапсырма. Атрибуттар мен операцияларды пайдаланып, банктық жүйе құрылымының диаграммасын құр